Απάντηση του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνά Νικολάου σε ανακοίνωση του ΑΚΕΛ για τις Κεντρικές Φυλακές
Επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά ότι δεν αρέσει σε κανένα η αναφορά στο παρελθόν των Φυλακών, στις εικόνες της ντροπής και της ανθρώπινης απαξίωσης, για αυτό τη βαφτίζουν «παρελθόν» και κρύβονται πίσω από την υποβολή ερωτήσεων. Η αναφορά στο παρελθόν είναι μέτρο σύγκρισης, συνιστά επιβεβαίωση των αλλαγών που έχουν γίνει και πόσο σημαντικά βελτιώθηκε η κατάσταση στις φυλακές. Για αυτό, «μαγκιά» είναι να έχεις την πολιτική βούληση να αλλάξεις μια απαράδεκτη κατάσταση –όπως ήταν οι συνθήκες εξευτελιστικής μεταχείρισης, καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με διάφορες μορφές βασανιστηρίων, προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας-, την οποία επέκρινες στο παρελθόν. «Μαγκιά» είναι, επίσης, να έχεις το θάρρος να αποδεκτείς την ανοχή και την απάθεια που επιδείχθηκε στα όσα απαράδεκτα και απάνθρωπα συνέβαιναν στις φυλακές, να μπορείς να αναγνωρίσεις τις αλλαγές που έχουν γίνει σήμερα και να συνεργαστείς για την περαιτέρω βελτίωση, αντί να καταφεύγεις σε προσπάθειες προσομοίωσης ανόμοιων καταστάσεων.
Ουδέποτε έγινε προσπάθεια συγκάλυψης ή συσκότισης της κατάστασης που επικρατεί σήμερα στις Φυλακές, αντιθέτως επιτρέψαμε τη δημοσιοποίηση της κατάστασης που επικρατεί σήμερα και καταργήσαμε τις συνθήκες συσκότισης. Παρότι στην ανακοίνωση του ΑΚΕΛ αποφεύγεται οποιαδήποτε απάντηση για το χάος που κληρονομήσαμε στις Φυλακές, επιμένουν να θέτουν ερωτήματα που έχουν ήδη απαντηθεί σε επιστολές που υποβλήθηκαν από βουλευτές τους μέσω της Βουλής των Αντιπροσώπων. Εντούτοις, με διαφάνεια και χωρίς υπεκφυγές, θα απαντήσω στα ερωτήματα που τίθενται, αναμένοντας ότι θα αποφύγουν και αυτή την φορά να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις.
Σε σχέση με τις έρευνες για το περιστατικό απόδρασης των δύο κρατουμένων που συνέβη στις 22 Μαρτίου 2017, από την πρώτη στιγμή και με πλήρη διαφάνεια δημοσιοποιήθηκαν τα γεγονότα της απόδρασης, διατάχθηκε αμέσως η διεξαγωγή πειθαρχικής έρευνας και τέθηκαν σε διαθεσιμότητα οι τρεις δεσμοφύλακες που εμπλέκονται στην υπόθεση. Επίσης, ομάδα ανακριτών από το ΤΑΕ Αρχηγείου διερευνά τις οποιεσδήποτε ποινικές ευθύνες που θα προκύψουν από το συγκεκριμένο περιστατικό. Στο πλαίσιο της πολιτικής για μηδενική ανοχή, οι οποιεσδήποτε ευθύνες, θα καταλογιστούν και θα αποδοθούν εναντίον οποιοδήποτε μέλους του προσωπικού των Φυλακών και θα ληφθούν τα απαραίτητα πειθαρχικά ή δικαστικά μέτρα.
Επαναλαμβάνω ότι, όπως συμβαίνει σε όλες τις φυλακές παγκόσμια, και στις δικές μας γίνεται προσπάθεια εισαγωγής απαγορευμένων αντικειμένων και ουσιών και ουδέποτε το αρνηθήκαμε. Σημασία έχει να γίνονται έλεγχοι και για τον σκοπό αυτό γίνονται σχεδόν καθημερινά. Ως αποτέλεσμα, από τους τακτικούς ελέγχους που γίνονται στα κελιά των κρατουμένων και στους κοινόχρηστους χώρους, αλλά και από την αξιολόγηση των πληροφοριών που έχουμε για μεταφορά ναρκωτικών ή αντικειμένων εντός των φυλακών, για πρώτη φορά έχουμε διώξεις τριών δεσμοφυλάκων, στην κατοχή των οποίων βρέθηκαν απαγορευμένες ουσίες, με πιο πρόσφατη τη δίωξη δεσμοφύλακα, στην κατοχή του οποίου βρέθηκε ποσότητα ναρκωτικών και πιστόλι. Περαιτέρω, μετά από έρευνες, για τα ίδια αδικήματα διώχθηκαν τόσο επισκέπτες κρατουμένων όσο και κρατούμενοι, οι οποίοι μετέφεραν ναρκωτικά επιστρέφοντας από την έξοδό τους ή κατά τη μεταφορά τους από τα Δικαστήρια.
Η αναφορά σε περιστατικά επίθεσης εναντίον των δεσμοφυλάκων εκτός των Φυλακών δεν αποτελεί άγνωστο φαινόμενο και έχουν δοθεί αναλυτικές απαντήσεις με διαβαθμισμένες επιστολές μας προς τους βουλευτές της κοινοβουλευτικής τους ομάδας. Όλα τα περιστατικά έχουν διερευνηθεί, κάποια παραμένουν υπό διερεύνηση και στις περιπτώσεις που υπάρχει έστω και υποψία για σύνδεση μιας τέτοιας πράξης με τα καθήκοντα του κάθε δεσμοφύλακα, λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα ασφάλειας. Στις πλείστες των περιπτώσεων δεν έχει στοιχειοθετηθεί σύνδεση της εγκληματικής πράξης σε βάρος τους με τα καθήκοντα που ασκούν. Να είστε βέβαιοι ότι, τόσο το Υπουργείο όσο και η Διεύθυνση των Φυλακών, θα συνεχίσουν να στηρίζουν το μέλος που αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα που υπάρχει υποψία ότι συνδέεται με τα καθήκοντά του και να προβαίνουν σε ενέργειες για αποκατάσταση της ζημιάς του.
Περαιτέρω, ουδέποτε αποκρύψαμε το περιστατικό του ξυλοδαρμού δεσμοφύλακα από βαρυποινίτη, το οποίο συνέβη πριν επτά μήνες και διερευνάται από την Αστυνομία. Χωρίς να γίνεται καμία προσπάθεια αποδοχής μιας τέτοιας συμπεριφοράς, πρέπει να επισημανθεί ότι πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, και ότι τέτοια κρούσματα ήταν σε έξαρση πριν από μερικά χρόνια, συνεπεία της αντίδρασης των κρατουμένων ενάντια στην κακομεταχείριση και των απάνθρωπων συνθηκών που επικρατούσαν. Γεγονός το οποίο υποστηρίζεται στις αναφορές της Επιτρόπου Διοικήσεως και τεκμηριώνει ότι οι συνθήκες κακοποίησης και κακομεταχείρισης των κρατουμένων πριν από μερικά χρόνια, έφερναν και την ανάλογη αντίδραση.
Βέβαια στο πλαίσιο ορθής αξιολόγησης των απαντήσεων και των συμπερασμάτων από τα ερωτήματα του ΑΚΕΛ, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τις δημοσιοποιημένες εκθέσεις της Επιτρόπου για τα έτη 2011-2012, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Κακοποίηση κρατουμένων που έχουν διαπράξει σεξουαλικά αδικήματα με την ανοχή των δεσμοφυλάκων», «σωματική κακοποίηση κρατουμένων από μέλη του προσωπικού των Φυλακών», «χρήση μεθόδων βασανιστηρίων στην πτέρυγα απομόνωσης», «περιστατικά υβριστικής συμπεριφοράς μελών του προσωπικού σε νεαρούς, άσκησης βίας, επιβολής άτυπων τιμωριών». Για όλα αυτά, δεν έγινα καμία δίωξη, ούτε πειθαρχική ούτε ποινική και η Επίτροπος επισημαίνει ότι: «Δεν γινόταν σωστή και αμερόληπτη διερεύνηση από την αρμόδια αρχή των περιπτώσεων αυτών», σε σημείο που σήμερα νεαρός αλλοδαπός, πρώην κατάδικος, για τον βιασμό του οποίου «υπήρξε συγκάλυψη και ατιμωρησία των υπευθύνων το 2011», η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται εναγόμενη στα δικαστήρια για να καλύψει αποζημιώσεις της κλίμακας των 100-500 χιλιάδων ευρώ.
Θεωρώ τουλάχιστον προσβλητικό για το πρόσωπό μου, αλλά κυρίως, για τους εκπροσώπους των ΜΜΕ, τον ανυπόστατο ισχυρισμό του ΑΚΕΛ ότι γίνονται παρεμβάσεις σε δημοσιογράφους, ώστε να γίνεται ωραιοποίηση της υφιστάμενης κατάστασης στις Φυλακές. Μήπως τους ενοχλεί που για πρώτη φορά υπάρχει μια βελτιωμένη εικόνα, την οποία δεν ντρεπόμαστε να βγάζουμε προς τα έξω και μια σαφώς καλύτερη σχέση με τους εκπροσώπους των ΜΜΕ, ώστε να τους ανοίγουμε τις πόρτες για να βλέπουν ιδίοις όμμασι τα βήματα εκσυγχρονισμού και άλματα προόδου που έχουν γίνει στις Κεντρικές Φυλακές;