Χαιρετισμός Υπουργού Παιδείας στην τελετή υπογραφής Μνημονίου συναντίληψης για τη φύλαξη του αρχείου του Παγκυπρίου Γυμνασίου
Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα να παρευρίσκομαι στη σημερινή σεμνή αυτή τελετή, που πραγματοποιείται με αφορμή την υπογραφή Μνημονίου συναντίληψης και συνεργασίας ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού - εκ μέρους του Παγκυπρίου Γυμνασίου - στην Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας και στο Ινστιτούτο Κύπρου, για τη συντήρηση, φύλαξη και αξιοποίηση του αρχείου, των χειρογράφων και των κειμηλίων του αξιόλογου αυτού εκπαιδευτηρίου.
Το Παγκύπριο Γυμνάσιο, το αρχαιότερο σχολείο Μέσης Παιδείας της Κύπρου και ένα από τα ιστορικότερα σχολεία του ευρύτερου ελληνισμού, ιδρύθηκε το 1812, στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας, από τον Αρχιεπίσκοπο Εθνομάρτυρα Κυπριανό. Αποτέλεσε φάρο της ελληνικής παιδείας και του πολιτισμού μας και συνέβαλε ουσιαστικά στη διατήρηση της εθνικής και θρησκευτικής μας φυσιογνωμίας. Στον κατάλογο των αποφοίτων του περιλαμβάνονται σπουδαίες προσωπικότητες που σημάδεψαν την πολιτική, πολιτιστική, πνευματική και επιστημονική ζωή του τόπου μας, ενώ λαμπροί υπήρξαν οι ευεργέτες και σπουδαίοι οι δάσκαλοι που εργάστηκαν σε αυτό.
Με αυξημένο αίσθημα ευθύνης, η κυβέρνηση, μέσω του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ξεκίνησε μια συντονισμένη και οργανωμένη προσπάθεια, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα σοβαρά κτηριακά και λειτουργικά προβλήματα που αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια το Σχολείο. Για τον σκοπό αυτό συστάθηκε ειδική Επιτροπή, με σκοπό τη λήψη μέτρων για διασφάλιση του ενιαίου της λειτουργίας του Παγκυπρίου Γυμνασίου και διατήρηση της φυσιογνωμίας του, για ανάδειξη της συμβολής του στα ελληνικά γράμματα, και για προώθηση έργων που στοχεύουν στην πνευματική ανάκαμψη της κοινωνίας μας.
Μετά από αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προχώρησε στην έναρξη των έργων για αναβάθμιση, αποκατάσταση και αναδόμηση του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Οι εργασίες, που αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2018, δεν επηρεάζουν το διατηρητέο κτήριο και δεν αλλοιώνουν τον ιστορικό χαρακτήρα του Σχολείου· αντίθετα υλοποιούνται με πλήρη σεβασμό στην παράδοση και στη φυσιογνωμία του.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας κρίθηκε επιβεβλημένη η ανάγκη για καταγραφή, συντήρηση, φύλαξη, ψηφιοποίηση και ερευνητική αξιοποίηση του πλούσιου ιστορικού αρχείου του Σχολείου, ώστε να προστατευθεί από τη φθορά του χρόνου και να εμπλουτίσει την έρευνα γύρω από την εκπαιδευτική, πολιτιστική, θρησκευτική, κοινωνική και εθνική ζωή του τόπου μας. Ακόμα, σώζεται σπάνιο φωτογραφικό υλικό, πρωτογενείς ή δευτερογενείς ιστορικές πηγές -επίσημες ή ανεπίσημες- αδιαμφισβήτητης αξίας, γι’ αυτό και έχουμε υποχρέωση ως πολιτεία να τα διατηρήσουμε και να τα προβάλουμε.
Των εργασιών θα ηγηθεί το ερευνητικό κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας για την Αρχαιολογία και την Πολιτιστική Κληρονομιά, του Ινστιτούτου Κύπρου, ενώ η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Κυπριακού Πολιτισμού του Ινστιτούτου Κύπρου ‘Διόπτρα’ θα αποτελέσει την πλατφόρμα που θα υποστηρίξει με τα σύγχρονα τεχνικά χαρακτηριστικά της την όλη προσπάθεια.
Τελειώνοντας, θέλω να εκφράσω για άλλη μια φορά την ιδιαίτερη ικανοποίησή μου για την υπογραφή του Μνημονίου συνεργασίας, που ελπίζω ότι θα αποτελέσει την απαρχή για την επιτυχημένη υλοποίηση μιας σειράς ερευνητικών δραστηριοτήτων για διαφύλαξη και προβολή των ανεκτίμητων θησαυρών του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Το Παγκύπριο Γυμνάσιο είναι χώρος τεράστιας σημασίας για την ελληνική παιδεία του τόπου μας και άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Αποτελεί, λοιπόν, θέμα υψίστης προτεραιότητας για εμάς τόσο η αποκατάσταση και συντήρηση του κτηρίου του, όσο και η προστασία όλων των αρχείων, χειρογράφων και κειμηλίων. Οφείλουμε όλοι από κοινού να λάβουμε τα δέοντα μέτρα ώστε να το επιτύχουμε.
