Επιμνημόσυνος λόγος του Προέδρου της Βουλής στο ετήσιο εθνικό μνημόσυνο του ήρωα Δημητράκη Παπαμιλτιάδους
Η απόδοση τιμών στις μεγάλες αγωνιστικές στιγμές της ιστορίας και στους πρωταγωνιστές της δεν πρέπει να αποτελεί μία τυπική εκπλήρωση χρέους.
Το σημερινό μνημόσυνο έχει ιστορική, καθώς και πολιτική σημασία και στοχεύει κυρίως στην άντληση διδαγμάτων από ηρωικές πράξεις και αυτοθυσίες. Εάν επιθυμούμε να μνημονεύουμε ουσιαστικά τους αγωνιστές της πατρίδας μας, όπως πραγματικά τους αξίζει, πρέπει να θυμόμαστε και να σεβόμαστε τους σκοπούς του αγώνα και της αυτοθυσίας τους. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, το πρόσφατο ιστορικό μας παρελθόν ως πηγή παραδειγματισμού, διδαχής και ως ένα ύψιστο μάθημα ζωής. Οφείλουμε επίσης να γνωρίζουμε τις πραγματικότητες της εποχής στην οποία διαδραματίστηκαν τα γεγονότα, κάτω από τα οποία έχασε τη ζωή του ο ήρωας.
Να σημειώσουμε καταρχάς ότι όλα τα στοιχεία που διαθέτουμε σήμερα δείχνουν ότι στα γεγονότα των Χριστουγέννων του 1963 οδήγησε μία καλά οργανωμένη από την Τουρκία ανταρσία που στόχευε στη διάλυση της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας και στην παροχή της δυνατότητας στην Άγκυρα να επέμβει στην Κύπρο. Απόδειξη της θέσης αυτής αποτελεί το γεγονός ότι ήδη πριν ακόμη την επίσημη ανεξαρτησία, είχε συλληφθεί στις ακτές της Καρπασίας το τουρκικό πλοιάριο «Ντενίζ», στις 18 Οκτωβρίου 1959, το οποίο μετέφερε μεγάλες ποσότητες οπλισμού για την ΤΜΤ. Στην Πάφο ήταν πολύ καλά εξοπλισμένοι και εφοδίαζαν και τα πέριξ χωριά. Αξιωματούχοι της ΤΟΥΡΔΥΚ και της ΤΜΤ εκπαίδευσαν τουρκοκυπριακές ομάδες και ετοιμάζονταν να μας επιτεθούν, σύμφωνα και με το τουρκικό έγγραφο του σχεδίου τους, ημερομηνίας 14 Σεπτεμβρίου 1963, που βρέθηκε στο γραφείο του Τούρκου Υπουργού Πλουμέρ, όταν ο τελευταίος μαζί με όλους τους άλλους Τουρκοκύπριους κυβερνητικούς διατάχθηκαν από την ηγεσία τους να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, πριν από την επίθεση της 23ης Δεκεμβρίου 1963. Στην Πάφο, στις 7 Μαρτίου 1964, οι Τουρκοκύπριοι της πόλης, που είχαν ισχυρή πληθυσμιακή παρουσία, επιτέθηκαν εντελώς απρόκλητα με πυρά εναντίον εκατοντάδων Ελλήνων, που ανύποπτοι βρίσκονταν στην κεντρική αγορά. Έπεσαν επτά Έλληνες νεκροί και τραυματίστηκαν 34, ενώ 350 συνελήφθησαν όμηροι.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι τα γεγονότα του ‘63-64 οργανώθηκαν από την Τουρκία, για να προωθήσει τον στόχο της διχοτόμησης. Αυτόν που φαίνεται να έχει και τώρα, δεδομένων των τελευταίων δηλώσεων Τούρκων πολιτικών αξιωματούχων. Είναι ιστορικό γεγονός και δεδομένο ότι η τουρκική τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ ιδρύθηκε στην Άγκυρα από πρώην αξιωματικούς του τουρκικού στρατού, με σκοπό ακριβώς τη διχοτόμηση του νησιού. Με δολοφονίες προοδευτικών Τουρκοκυπρίων που επιθυμούσαν συνεργασία με τους Ελληνοκύπριους, προβοκάτσιες και άλλες τρομοκρατικές ενέργειες, η ΤΜΤ προσπαθούσε να σκορπίσει το μίσος ανάμεσα στις δύο κοινότητες εκτελώντας τις επιταγές της Άγκυρας. Σημειωτέο ότι τόσο εξοργιστική ήταν η διχοτομική πολιτική της Άγκυρας που προκάλεσε την αντίδραση ακόμη και Τούρκων, όπως του πρώτου πρέσβη της Τουρκίας στην Κύπρο Ντιρβάνα, ο οποίος παραιτήθηκε καταγγέλλοντας τα διαμελιστικά σχέδια της Τουρκίας, στις 26 Σεπτεμβρίου 1962.
Αλλά και ο μεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών Γκάλο Πλάζα, ο οποίος υπηρέτησε στην Κύπρο από τον Μάιο του 1964 μέχρι το τέλος του 1965, στην έκθεσή του αντιτάχθηκε στην τουρκική αντίληψη ότι οι δύο κοινότητες δεν θα μπορούσαν να συμβιώσουν ειρηνικά, αντιδρώντας στην ιδέα του γεωγραφικού διαχωρισμού των δύο κοινοτήτων. Η αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών που θα συνεπαγόταν, είπε ο Γκάλο Πλάζα, είναι αντίθετη με όλες τις σύγχρονες αρχές, καθώς και στην Παγκόσμια Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Κατά το ξέσπασμα της τουρκικής ανταρσίας, ο Παπαμιλτιάδους ήταν από τους πρώτους που προσέτρεξε να προασπίσει το νόμιμο κυπριακό κράτος. Συμμετείχε στην οργάνωση ομάδας μαχητών, καθώς και στην κατασκευή αυτοσχέδιων τεθωρακισμένων. Ιδιαίτερη αγωνιστικότητα και ανδρεία επέδειξε στις ένοπλες συγκρούσεις της Πόλεως Χρυσοχούς, των Κοκκίνων και της Αντρολύκου.
Ο φιλότιμος μαχητής έπεσε νεκρός στις 9 Μαρτίου 1964, δεχόμενος τα εχθρικά πυρά την ώρα που προσπαθούσε να κουβαλήσει έναν τραυματισμένο συναγωνιστή του.
Στην πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα, ο δικός μας αγώνας πρέπει να έχει ως στόχο τη συλλογική χάραξη μίας καινούργιας εύρωστης εποχής για το κράτος. Οι ενέργειές μας πρέπει να αποσκοπούν στη δημιουργία ενός κράτους δικαίου και ισοπολιτείας, απαλλαγμένου από τη διαφθορά, τη διαπλοκή και την παρανομία. Αυτός είναι ο έμπρακτος τρόπος ανάληψης της ευθύνης για την Κύπρο του 2017.
Η πίστη και η προσήλωσή μας στις αρχές και τις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας αποτελούν τα εχέγγυά μας για τη διατήρηση του Ελληνισμού. Αυτός ήταν ο στόχος όλων των αγωνιστών μας και αυτός πρέπει να παραμένει και ο δικός μας στόχος.
Ο δικός μας αγώνας έγκειται στην αναδιοργάνωση των κρατικών μηχανισμών και στη συλλογική προσπάθεια για την επανίδρυση και ανάπτυξη του κράτους μας. Αγώνας για τη μετατροπή της Κύπρου σε υπόδειγμα πολιτείας δικαίου, σε πρότυπο ελεύθερου δημοκρατικού κράτους, σε μία σύγχρονη, ασφαλή, ευημερούσα ευρωπαϊκή χώρα. Οι θυσίες των ηρώων και των αγωνιστών μας καθορίζουν το μέτρο της δικής μας στάσης και της δικής μας συμπεριφοράς και είναι με αυτό το μέτρο που θα κριθούμε.
Το γνωρίζουμε καλά ότι η λύση του Κυπριακού δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, αλλά κυρίως από την Τουρκία, της οποίας η συνεχής αδιάλλακτη στάση χειροτερεύει την κατάσταση και νιώθουμε συχνά ότι αποτελεί και την κύρια αιτία απομάκρυνσης από την ομογνωμία και τη συμφωνία. Οι συνεχείς προσπάθειες εξεύρεσης λύσης πρέπει να στοχεύουν στην κατοχύρωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Κυπρίων πολιτών περί ελευθερίας, ασφάλειας και ισότητας και να εδράζονται στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Ας μην λησμονούμε ότι είμαστε απόγονοι αυτών των αγωνιστών που έδωσαν τη ζωή τους για μία ασφαλή, ανεξάρτητη και ενωμένη Κύπρο. Άλλωστε, για να βρισκόμαστε σήμερα εδώ, είναι σημείο της επιμονής και εμμονής μας στον πιο πάνω σκοπό.
Θα κλείσω με μία επισήμανση. Αυτό που στην πραγματικότητα βιώνουμε σήμερα, εδώ, εμείς, είναι εμμέσως μία διαχρονική ανάληψη ευθύνης. Η παραδειγματική και αξιοθαύμαστη μαχητικότητα του Δημητράκη Παπαμιλτιάδους παραδίδεται σε εμάς ως παρακαταθήκη. Και πρέπει να τη φυλάττουμε και να τη μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενεές, για να θυμίζουν το χρέος. Το χρέος προς αυτόν, το χρέος προς το μέλλον των παιδιών μας.
Αιωνία του η μνήμη.
