Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ
κ. Πρόεδρε,
Εξοχότατοι,
Κυρίες και κύριοι,
Είναι μεγάλη τιμή για άλλη μια φορά να προσφωνώ αυτό το σεβαστό ακροατήριο. Θα ήθελα να αρχίσω όπως και οι προηγούμενοι ομιλητές, εκφράζοντας τα συγχαρητήρια της Κυβέρνησής μου προς τον Πρέσβη Peter Thomson για την εκλογή του στην Προεδρία της 71ης Συνέλευσης.
κ. Πρόεδρε,
Πέρυσι, εμείς, οι ηγέτες της διεθνούς κοινότητας, συνειδητοποιήσαμε ότι σε ένα αυξανόμενα αλληλοεξαρτώμενο κόσμο, περισσότερο παρά ποτέ, όλες οι ενέργειες μας αλληλοσυνδέονται και έχουν μεταξύ τους επιπτώσεις.
Για αυτό δεσμευτήκαμε συλλογικά για την εφαρμογή των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης ώστε να διαμορφώσουμε τον κόσμο προς όφελος της ανθρωπότητας.
Η παγκόσμια, συνολική και αδιαίρετη ατζέντα 2030 για την αειφόρο ανάπτυξη, αντιπροσωπεύει ένα κοινό σημείο αναφοράς για όλους μας και αποτελεί το καθοδηγητικό μας εργαλείο για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τις παγκόσμιες προκλήσεις που ξεπερνούν σύνορα και απειλούν την περιφερειακή και τη διεθνή συνοχή.
Προκλήσεις όπως η φτώχεια, η πείνα, η παιδική θνησιμότητα, η κοινωνική και οικονομική ανισότητα, η έλλειψη επαρκούς επιπέδου παροχής υγείας και ευκαιριών εκπαίδευσης έχουν με τη σειρά τους επιδεινώσει ανησυχητικά φαινόμενα όπως ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, ο σεκταριανισμός, η τρομοκρατία, ο πόλεμος και οι εθνικές διενέξεις.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων έχει ως αποτέλεσμα μια αναπάντεχη ανθρωπιστική κρίση βιαίου εκτοπισμού εκατομμυρίων ανθρώπων με το συνεπακόλουθο άνευ προηγουμένου κύματος προσφύγων και μεταναστευτικών ροών των οποίων όλοι γινόμαστε μάρτυρες, κάποιοι από μας στο κατώφλι μας.
Για να αντιστραφούν αυτές οι εξελίξεις και να εδραιωθούν πιο ευημερούσες, δίκαιες και ειρηνικές κοινωνίες θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε συλλογικά και κατά τρόπο αποτελεσματικό τις γενεσιουργές αιτίες, που οδήγησαν στην ανεξέλεγκτη επιδείνωση τους, μέσω μιας διττής αλληλοσυνδεόμενης προσέγγισης:
Πρώτα, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές μας στο να κάνουμε επιτέλους την αειφόρο ανάπτυξη μια πραγματικότητα σε όλες εκείνες τις χώρες και τις περιοχές που το έχουν ανάγκη.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν υιοθετήσουμε μια προσέγγιση στοχευμένη και προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων για συνεργασία για την ανάπτυξη που θα δημιουργήσει όλες εκείνες τις πολιτικές και κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που θα οδηγήσουν στη δημιουργία θεσμών, στη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη μέσω, ανάμεσα σε άλλα:
• Την εξάλειψη της ανισότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού
• Την αντιμετώπιση της ανισότητας μεταξύ των φύλων και την καταπολέμηση της βίας στη βάση των φύλων,
• Τη διευκόλυνση των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων και της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα προωθώντας την εκπαίδευση σε νεαρές γυναίκες,
• Την ενδυνάμωση του ρόλου κύριων παραγωγικών τομέων, όπως η γεωργία, η ενέργεια και η υγεία,
• Την οικοδόμηση δυνατότητας αντοχής και εδραίωση του πλήρους σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών
• Την ενίσχυση της χρηστής διακυβέρνησης και την προώθηση του κράτους δικαίου όπως και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Δεύτερο, χρειάζεται με ευρηματικότητα να αντιμετωπίσουμε τις απειλές που προκύπτουν από τις συνεχιζόμενες διενέξεις όπως, επίσης, να αποτρέψουμε μελλοντικές διενέξεις ώστε να επιτευχθούν διαρκείς και βιώσιμες πολιτικές λύσεις που θα προωθήσουν την περιφερειακή ειρήνη, την ασφάλεια και την προβλεψιμότητα.
Προς το σκοπό αυτό θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι της παρούσας Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης προηγήθηκε η Σύνοδος για τις μεγάλες διακινήσεις προσφύγων και μεταναστών κατά τη διάρκεια της οποίας επιβεβαιώσαμε την κοινή μας ευθύνη να αντιμετωπίσουμε συλλογικά τον εκτοπισμό ανθρώπων.
Παράλληλα, όλοι μας πρέπει να στρέψουμε τις προσπάθειές μας κατά τρόπο ολοκληρωμένο κατά των διακινητών ατόμων και τους υποκινητές της τρομοκρατίας.
Κυρίες και κύριοι,
Λαμβάνοντας υπόψη ότι στη σημερινή παγκοσμιοποίηση, όλοι μας - αν και σε διαφορετικό πλαίσιο και σε διαφορετικό βαθμό - αντιμετωπίζουμε αναπόφευκτα κάποιες από όλες αυτές τις προκλήσεις, και πρέπει να ενισχυθεί ένας σημαντικός και αποτελεσματικός πολυμερισμός.
Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να ξανασκεφτούμε τους μηχανισμούς αποτροπής και επίλυσης διενέξεων που έχουμε στη διάθεσή μας, ώστε να τους καταστήσουμε πιο αποδοτικούς, αποτελεσματικούς και άμεσους.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ενίσχυσης της στήριξης και της δέσμευσής μας προς τα ΗΕ, τα οποία αποτελούν το μόνο διεθνές φόρουμ που δημιουργήθηκε από όλους μας με στόχο τη συλλογική επίλυση περιφερειακών και διεθνών απειλών προς την ειρήνη και την ασφάλεια.
Διαφορετικά αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο διαιώνισης της σημερινής ανθρωπιστικής κρίσης και των συνεχιζόμενων διενέξεων που θα υπηρετήσουν τα συμφέροντα των δημιουργών τους σε βάρος των παγκόσμιων αρχών.
Θα ήθελα να εκφράσω τη μεγάλη εκτίμηση της Κυβέρνησής μου και εμού προσωπικά προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ο οποίος ολοκληρώνει τη δεκαετή του θητεία, για την υπηρεσία του στην προώθηση των κοινών μας αξιών, για τη σκληρή του δουλειά και τα επιτεύγματα του.
Ιδιαίτερα, θα ήθελα να εξάρω τον σημαντικότατο ρόλο του στην υιοθέτηση της Ατζέντας για Αειφόρο Ανάπτυξη 2030, για την πρόσφατη συμφωνία για το Συνολικό Πλαίσιο Αντιμετώπισης του Προσφυγικού και φυσικά για την επιτυχή κατάληξη της Συνόδου του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή μέσω της Συμφωνίας του Παρισιού, μια συμφωνίας για την οποία η Κύπρος είναι δεσμευμένη να επικυρώσει στο τέλος του χρόνου.
Επιπλέον, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Εξοχότατο Γ.Γ. για τον ενεργό του ρόλο στην επίτευξη μιας ειρηνικής και συνολικής διευθέτησης μακροχρόνιων διεθνών θεμάτων, περιλαμβανομένου και του κυπριακού προβλήματος.
Ένα πρόβλημα που δυστυχώς είναι το δεύτερο πλέον μακροχρόνια ανεπίλυτο διεθνές θέμα στην ατζέντα του ΟΗΕ.
Κυρίες και κύριοι,
Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 και την εισβολή της Τουρκίας, η συνεχιζόμενη στρατιωτική κατοχή περισσότερου από ενός τρίτου του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο δια βίας εκτοπισμός περίπου του 40 τοις εκατόν του πληθυσμού, η ελληνοκυπριακή πλευρά, σε πνεύμα συμβιβασμού, αποδέχθηκε τη μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους σε ομοσπονδιακό.
Έκτοτε, πληθώρα ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ επαναβεβαίωσαν τη βάση της λύσης ως δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, με μια διεθνή νομική προσωπικότητα, μια κυριαρχία και μια ιθαγένεια.
Την ίδια ώρα, διαδοχικοί ηγέτες των δύο κοινοτήτων είχαν εμπλακεί ανεπιτυχώς μέχρι τώρα σε αριθμό γύρων συνομιλιών.
Μετά την εκλογή μου το 2013, υπήρξε μια νέα προσπάθεια που οδήγησε στην υιοθέτηση της Κοινής Διακήρυξης στις 11 Φεβρουαρίου, 2014 από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και στην επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
Η κοινή διακήρυξη από τη μια περιλαμβάνει τις εξής βασικές αρχές:
• Επαναβεβαίωση της βάσης λύσης,
• Τη συνέχεια της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ,
• Τις αρχές πάνω στις οποίες εδράζεται η ΕΕ οι οποίες θα διασφαλίζονται σε όλο το νησί με πλήρη σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες.
• Η ένωση ολοκληρωτικά ή εν μέρει με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιαδήποτε μορφή διαίρεσης ή απόσχισης ή άλλη μονομερής αλλαγή στην κατάσταση πραγμάτων, απαγορεύεται.
Από την άλλη, καθόρισε τη μεθοδολογία στις συνομιλίες:
• Όλα τα κεφάλαια θα πρέπει να συζητηθούν αλληλένδετα,
• Θα είναι μια διαδικασία καθοδηγούμενη από τους ηγέτες και μόνο μια συμφωνία που θα επιτευχθεί ελεύθερα από αυτούς θα μπορέσει να τεθεί σε ταυτόχρονα δημοψηφίσματα, έτσι οποιαδήποτε επιδιαιτησία αποκλείεται,
• Τίποτα δεν θα θεωρηθεί ως συμφωνημένο μέχρι να συμφωνηθούν όλα,
• Οι ηγέτες θα στοχεύσουν στην επίτευξη λύσης το συντομότερο δυνατόν χωρίς οποιαδήποτε επιβαλλόμενα ή τεχνητά χρονοδιαγράμματα,
Συνεπώς, οι δύο κοινότητες έχουν συμφωνήσει τους γενικούς κανόνες και τρόπους που διέπουν τη διαπραγματευτική διαδικασία. Αυτό έχει επιτρέψει στους δύο ηγέτες να έχουν μια σαφή και κοινή αντίληψη του πλαισίου της προβλεπόμενης διευθέτησης και τους τρόπους και τα μέσα για την επίτευξή της.
Κυρίες και Κύριοι,
Τον περασμένο χρόνο, μετά την αλλαγή στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, είχα αναφερθεί στις αναπτερωμένες μου ελπίδες ότι ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων θα τερμάτιζε το απαράδεκτο στάτους κβο.
Φέτος, μετά από μια σειρά συχνών συναντήσεων μεταξύ των δύο ηγετών, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πληροφορήσω ότι έχει επιτευχθεί πρόοδος σε σημαντικές πτυχές του κυπριακού προβλήματος, όπως:
• Επιβεβαίωση ότι η Ενωμένη Κύπρος θα έχει μία και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα, μία και μόνη κυριαρχία και μία και μόνη ιθαγένεια.
• Εξασφάλιση, για όλους τους Κυπρίους, της ελεύθερης διακίνησης, του δικαιώματος απόκτησης περιουσίας, εγκατάστασης, άσκησης επαγγέλματος και ίδρυσης και λειτουργίας επιχείρησης ή άσκησης οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας σε ολόκληρη την Κύπρο.
• Πλήρης σεβασμός του δικαιώματος του ατόμου στην ιδιοκτησία.
• Διασφάλιση ότι ο δημογραφικός χαρακτήρας του νησιού κατά την πρώτη ημέρα της λύσης θα αντικατοπτρίζει, με μια μικρή απόκλιση, την παραδοσιακή δημογραφική σύνθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως εγκαθιδρύθηκε το 1960.
• Διασφάλιση ότι η εν λόγω δημογραφική σύνθεση δεν θα μεταβληθεί από έξωθεν επιρροές.
• Εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια της Κύπρου χωρίς αποκλίσεις και μόνιμες παρεκκλίσεις.
• Προστασία του διζωνικού και δικοινοτικού χαρακτήρα της λύσης μέσω συγκεκριμένων ρητρών.
• Όπως συμφωνήθηκε από τους δύο ηγέτες: Το Ομοσπονδιακό σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη ομοσπονδία της Κύπρου θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες με ισότιμο καθεστώς.
• Καθιέρωση του τρόπου με τον οποίο θα ασκείται η πολιτική ισότητα, συμπεριλαμβανομένης της ουσιαστικής συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Επιπλέον, συγκλίσεις έχουν επιτευχθεί στις περισσότερες πτυχές των Κεφαλαίων της Διακυβέρνησης, της Οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς όφελος όλων των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Την ίδια στιγμή, εκείνο το οποίο είναι ενθαρρυντικό είναι ότι, σε αντίθεση με προηγούμενες διαπραγματεύσεις, έχουν ξεκινήσει για πρώτη φορά συζητήσεις, υπό τη μορφή ανταλλαγής ιδεών (brainstorming), σε σχέση με τα Κεφάλαια των Εδαφικών Αναπροσαρμογών και της Ασφάλειας.
Κυρίες και κύριοι,
Μη παραβλέποντας τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί, αισθάνομαι, ωστόσο, την υποχρέωση να τονίσω ότι:
• Διαφορές παραμένουν σε μία σειρά από ζητήματα στα κεφάλαια της Διακυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Οικονομίας.
• Οι πιο σημαντικές διαφορές αγγίζουν την ουσία και τα θεμελιώδη κεφάλαια του Περιουσιακού, του Εδαφικού, και της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, τα οποία θα γείρουν την πλάστιγγα καταδεικνύοντας κατά πόσον μία λύση είναι εφικτή.
Στόχος μου είναι να αποφύγουμε τις αποτυχίες του παρελθόντος και να παρουσιάσουμε στον λαό μια ξεκάθαρη και καλά προετοιμασμένη συμφωνία, η οποία δεν θα παρουσιάζει ασάφειες και παραλείψεις, και η οποία θα διασφαλίζει ότι η λύση θα είναι πολιτικά και οικονομικά βιώσιμη, λειτουργική και μόνιμη.
Υπό αυτήν την άποψη, τα πιο κάτω πρέπει, μεταξύ άλλων, να διασαφηνιστούν:
• Η οικονομική διάσταση της λύσης, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που σχετίζονται με το θέμα των Περιουσιών και της θεσμικής λειτουργίας του ομοσπονδιακού κράτους.
• Η διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής της συμφωνίας.
• Η πρώτη μέρα της λύσης και τί αυτό συνεπάγεται.
• Η εισαγωγή του Ευρώ ως του νόμιμου νομίσματος κατά την πρώτη ημέρα της λύσης.
• Η ταχεία εφαρμογή των διαφόρων πτυχών της συμφωνίας.
Κυρίες και κύριοι,
Επιθυμώ, για ακόμη μία φορά, να επαναλάβω την αποφασιστικότητά μου όπως συνεχίσω να εργάζομαι με την ίδια αποφασιστικότητα και με τον ίδιο ζήλο, ώστε να επιτευχθεί λύση το συντομότερο και, εάν είναι δυνατόν, μέχρι το τέλος του έτους.
Πιστεύω ότι αυτός ο φιλόδοξος στόχος είναι εφικτός, υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, και ιδιαίτερα η Τουρκία, θα επιδείξουν τον ίδιο βαθμό δέσμευσης, θα συμμετάσχουν εποικοδομητικά και θα προχωρήσουν κάνοντας συγκεκριμένα και απτά βήματα που θα ενισχύσουν θετικά τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Μία λύση η οποία θα:
• Επανενώνει τη χώρα, τον λαό, την οικονομία και τους θεσμούς˙
• Θα δημιουργεί μια επωφελή κατάσταση για όλους τους Κυπρίους˙
• Θα απαντά στις προσδοκίες, τις ευαισθησίες και τις ανησυχίες τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων˙
• Θα διασφαλίζει ένα σύγχρονο κράτος - μέλος της Ε.Ε. και των Η.Ε., με πλήρη κυριαρχία, ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα˙
• Θα αποκαθιστά και θα σέβεται πλήρως τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των νόμιμων πολιτών της˙
• Θα καθιερώνει την Κύπρο ως διεθνές πρότυπο ειρηνικής συνύπαρξης και ευημερούσας συνεργασίας μεταξύ όλων των πολιτών της, ανεξαρτήτως των διαφορετικών εθνοτικών, και της πολιτιστικής και θρησκευτικής πολυμορφίας˙
• Θα απαλλάσσει την Κύπρο από τα στρατιωτικά στρατεύματα και τις εγγυήσεις τρίτων χωρών, η οποία αποτελεί στοιχείο αναχρονισμού στον σημερινό κόσμο.
Κυρίες και κύριοι,
Πιστεύω ακράδαντα ότι η επίλυση του Κυπριακού θα ήταν προ πάντων προς όφελος όλων των Κυπρίων, θα δημιουργούσε συνθήκες ειρήνης, ευημερίας και μίας εύρωστης κοινωνίας, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα το πλήρες δυναμικό της για τις μελλοντικές γενιές.
Περιφερειακά θα μετέτρεπε την Κύπρο σε μία χώρα-μοντέλο σταθερότητας και προβλεψιμότητας και θα ενίσχυε τον ρόλο της Κύπρου ως παροχέα ασφάλειας σε μία από τις πλέον ταραχώδεις περιοχές του κόσμου.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η επίλυση του Κυπριακού θα τερμάτιζε το οξύμωρο σχήμα του να έχεις ένα κράτος-μέλος διαιρεμένο, ενώ παράλληλα θα ενίσχυε θετικά τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και τη συνολική αρχιτεκτονική σταθερότητας της ΕΕ.
Τελευταίο αλλά όχι έσχατο, η λύση ενός διεθνούς προβλήματος που βρίσκεται στην ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών τις τελευταίες δεκαετίες, θα αποτελούσε ένα φάρο ελπίδας ότι ακόμα και τα πλέον δυσεπίλυτα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν με ειρηνικό τρόπο μέσω των Ηνωμένων Εθνών.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
______________
