Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ Α. Κυπριανού

Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ Α. Κυπριανού

στην παρουσίαση του βιβλίου του Ν. Κιζίλγιουρεκ
«Η ομοσπονδία στον Κόσμο, η Ομοσπονδιακή Κύπρος»

Θέλω κατ’ αρχήν να συγχαρώ τον καθηγητή Νιαζί Γκιζιλγιουρέκ για την έκδοση του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου του. Είμαι βέβαιος ότι στη συζήτηση που θα ακολουθήσει θα συζητηθεί τόσο το περιεχόμενο του όσο και οι διάφορες πτυχές του ζητήματος «ομοσπονδία». Τα άτομα που θα το παρουσιάσουν γνωρίζουν πολύ καλά το Κυπριακό και τα θέματα που αφορούν την ομοσπονδιακή λύση. Είμαι βέβαιος ότι η συζήτηση που θα ακολουθήσει θα εμβαθύνει στο ζήτημα και θα είναι πολύ ενδιαφέρουσα.

Από τη δική μου πλευρά θα ήθελα απλώς να θίξω ορισμένα μόνο σημεία.  Τα περισσότερα από αυτά τα διδάσκει η πικρή μας εμπειρία στην Κύπρο. Όποιος μελετά τη σύγχρονη ιστορία του κυπριακού προβλήματος μπορεί εύκολα να εντοπίσει πως όταν επιλέγουμε να εγκαταλείψουμε τα συμφωνηθέντα για μικροπολιτικούς ή άλλους λόγους, μπαίνουμε σε περιπέτειες. Κάθε φορά και πιο επικίνδυνες. Όποτε επιχειρήσαμε αποστασιοποίηση από το συμφωνημένο πλαίσιο, η Τουρκία έβρισκε την ευκαιρία να θέσει επίσημα στο τραπέζι τις δικές της, απαράδεκτες θέσεις, ενώ η ελληνοκυπριακή πλευρά φορτωνόταν ευθύνες για τα αδιέξοδα.

«Αποκεντρωμένη ομοσπονδία», «χαλαρή ομοσπονδία», «ομοσπονδία με το σωστό περιεχόμενο», «ομοσπονδία δικοινοτική αλλά όχι διζωνική». Όλη αυτή την ταλαιπωρία και άλλη τόση έχει υποστεί η έννοια της ομοσπονδίας από πολιτικές δυνάμεις στην ελληνοκυπριακή πλευρά που, τουλάχιστον στα λόγια, έχουν αποδεχθεί την ομοσπονδιακή ως τη λύση στην οποία στοχεύουμε. Το πρώτο που αρνούνται να δουν οι πλείστοι και επιχειρούν να εφεύρουν άλλη ονοματολογία, άλλες έννοιες, άλλο περιεχόμενο και τελικά άλλη λύση, είναι το προφανές: το πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού όπως το συμφωνήσαμε με την τουρκοκυπριακή και τη διεθνή κοινότητα δεν είναι το μνήμα του Αγίου Νεοφύτου. Μόνο σε βάρος μας θα είναι οι συνέπειες αν αποφασίσουμε τώρα ότι θέλουμε να το αλλάξουμε.

Έχουμε συμφωνήσει τι λύση θέλουμε εδώ και δεκαετίες. Είμαι σίγουρος ότι όλοι έχετε ακούσει τα ρητορικά ερωτήματα που διατυπώνουν ορισμένοι για να τοποθετηθούν εναντίον της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας. Είμαι σίγουρος ότι όλοι έχετε προσέξει ότι ξεκινούν με το ερώτημα «έχετε δει πουθενά αλλού στον κόσμο τέτοια λύση όπως αυτή που θέλουν να μας επιβάλουν στην Κύπρο»;           Ποια είναι η απάντηση σ΄αυτό το ερώτημα, σε πολύ αδρές γραμμές;  Όντως δεν υπάρχει καμία ομοσπονδία δίδυμη με άλλη. Υπάρχουν όμως κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα όλων ανεξαιρέτως των ομοσπονδιών. Γνωρίσματα τα οποία, μεταξύ άλλων, διασφαλίζουν την ισότητα των περιφερειών, τη διοίκηση της περιφέρειας και την αποτελεσματική συμμετοχή των περιφερειών στην κεντρική εξουσία. 

Όλες ανεξαιρέτως οι ομοσπονδίες έχουν μία κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια και διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες.

Ούτε η έννοια της διζωνικής μπορεί να είναι αφορμή για να λέμε σήμερα άλλα αντί άλλων. Αφορά την ύπαρξη δύο ζωνών ή όπως αλλιώς ήθελαν ονομαστεί, καθεμιά από τις οποίες θα διοικείται από την αντίστοιχη κοινότητα. Αυτή η αναφορά περιλαμβάνεται σε σωρεία Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σε ότι αφορά την έννοια «δικοινοτική» αυτή, όπως καθορίζεται από τον ίδιο τον ΟΗΕ, σημαίνει ότι και οι δύο κοινότητες θα συμμετέχουν αποτελεσματικά στα όργανα και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Στοιχείο το οποίο περιλαμβανόταν και στο Σύνταγμα του 1960.

Είμαι επίσης σίγουρος ότι άλλες τόσες φορές έχετε ακούσει και τα περί «διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας». Κάθε φορά που διεξάγονται διαπραγματεύσεις φουντώνουν τέτοιες αναφορές. Η θέση του ΑΚΕΛ είναι ξεκάθαρη. Η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι η διάλυση της είναι το απαιτούμενο. Αυτό όμως θα διασφαλιστεί με το περιεχόμενο της λύσης και όχι από τα μεγάλα λόγια της προεκλογικής περιόδου. Η μετεξέλιξη διασφαλίζεται βασικά με τη συνέχεια της συμμετοχής του κράτους σε διεθνείς οργανισμούς διακρατικού χαρακτήρα (π.χ., ΟΗΕ, Ευρωπαϊκή Ένωση) καθώς και με τη συνέχιση των διεθνών συνθηκών που δεσμεύουν το κράτος. Όπως επίσης και την απαγόρευση της απόσχισης. Όλα αυτά είχαν συμφωνηθεί μεταξύ Δ. Χριστόφια και Ταλάτ και έχουν επαναβεβαιωθεί μεταξύ Ν. Αναστασιάδη – Ακκιντζί.

Αν τα επαναλαμβάνω όλα αυτά σήμερα και γίνομαι φορτικός, είναι γιατί πλησιάζουν εκλογές. Το Κυπριακό πρόβλημα δεινοπάθησε κυριολεκτικά σε διάφορες προεκλογικές περιόδους. Η πορεία της επίλυσης του γνώρισε σημαντικά πισωγυρίσματα όταν οι μικροκομματικές σκοπιμότητες ή οι εκλογές έμπαιναν πάνω από όλα. Το όραμα του ΑΚΕΛ για την Κύπρο πάει πολύ μακρύτερα από τις σκοπιμότητες ή τις επόμενες εκλογές.  Οραματιζόμαστε μια Κύπρο, κοινή πατρίδα, κοινό σπίτι Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών , Αρμένιων και Λατίνων, ως αποτέλεσμα λύσης βασισμένης στο συμφωνημένο πλαίσιο. Λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας που θα μας απαλλάσσει από την κατοχή και από τις επεμβάσεις στα εσωτερικά μας. Λύση που θα  απομονώνει τα όποια φασιστικά και σοβινιστικά στοιχεία, μη επιτρέποντας τους να την υπονομεύσουν. Η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να οδηγεί σε ενωμένο κράτος. Κράτος με μία και αδιαίρετη κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα. Με πολιτική ισότητα. Δίχως εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα. Με κατοχυρωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες για όλους.

Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι χορτάσαμε από τα μεγάλα συνθήματα του αλυτρωτισμού. Χορτάσαμε από τους μύθους που δε μας αφήνουν να κλείσουμε τις πληγές και να προχωρήσουμε μπροστά. Χορτάσαμε από μεγάλα λόγια τόσα χρόνια. Με σεμνότητα  λέω, ότι είμαι περήφανος που ως ΑΚΕΛ όλα αυτά τα χρόνια τολμήσαμε να πούμε την αλήθεια. Έστω κι αν αυτό είχε κόστος για εμάς. Για πρώτη φορά τόλμησε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας να μιλήσει για τα εγκλήματα του ελληνοκυπριακού εθνικισμού εναντίον τουρκοκυπρίων. Υπερασπιστήκαμε αυτή την αλήθεια, όσο πόλεμο και αν δεχθήκαμε. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι χορτάσαμε και από ανθρώπους που κρατούν τις τύχες μας στα χέρια τους και πατούν σε δύο βάρκες. Από τη μια μιλούν για έντιμο συμβιβασμό και από την άλλη μοιράζουν δηλώσεις για εσωτερική κατανάλωση. Από τη μια δαφνοστεφανώνουν όσους έφεραν την καταστροφή στο λαό μας και από την άλλη δηλώνουν ότι θέλουν να καλλιεργήσουν κουλτούρα επανένωσης.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίο να γίνει συνείδηση σε όλους ότι η Κύπρος είναι η κοινή μας πατρίδα. Ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το κοινό μας σπίτι. Ότι μπορούμε να ζήσουμε μονιασμένοι δίχως μητέρες-πατρίδες.

Όλα αυτά τα χρόνια έγιναν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, με το ΑΚΕΛ να βρίσκεται συχνά στην πρώτη γραμμή αυτής της πορείας. Ο Νιαζί, όπως και πολλοί άλλοι, θυμάται πολύ καλά πόσο μένος αντιμετωπίζαμε τότε, αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ρίχναμε όλο το πολιτικό μας βάρος προκειμένου να κερδίσουμε την ίδρυση του Πανεπιστημίου Κύπρου. Τότε που μας έλεγαν ότι απειλούμε το μέλλον του ελληνισμού και θα στερήσουμε από την κυπριακή νεολαία την επαφή της με το «μητροπολιτικό ελληνισμό». Ο Νιαζί θυμάται πολύ καλά πόσο αδιανόητο ήταν για ορισμένους να αποδεχθούν ότι υπάρχουν Τουρκοκύπριοι, συμπατριώτες μας που μπορούν και πρέπει να είναι  συμμαθητές, συμφοιτητές, καθηγητές μας˙ συγκάτοικοι στο κοινό μας σπίτι, την Κυπριακή Δημοκρατία.

Μακάρι να καταφέρουμε σύντομα να ξεριζώσουμε μια για πάντα όσα γέννησαν το φανατισμό, το μίσος, τη μισαλλοδοξία και το σοβινισμό. Μακάρι σύντομα να καταφέρουμε να εκπληρώσουμε το χρέος μας στη νέα γενιά: να της παραδώσουμε την Κύπρο του αύριο, απαλλαγμένη από τους εφιάλτες του χτες.

Το βιβλίο που έχει συγγράψει ο Νιαζί είμαι βέβαιος ότι θα συνεισφέρει προς αυτή την κατεύθυνση.