Επικήδειος λόγος Υπουργού Παιδείας στην κηδεία των αγνοουμένων
της τουρκικής εισβολής, Μιχαήλ Λοΐζου και Λοΐζου Λοΐζου, χθες
Με αισθήματα
βαθιάς συγκίνησης, συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, στη
Λακατάμια, για να απευθύνουμε το ύστατο χαίρε σε δύο τραγικά θύματα της
τουρκικής εισβολής του 1974, τον Μιχαήλ Λοΐζου και τον μονάκριβο γιό του Λοΐζο
Λοΐζου. Πατέρας και γιος,απρόσμενα, βίωσαν μαζί το μαρτυρικό τους τέλος και
βρέθηκαν αγκαλιασμένοι μετά από σαράντα δύο, σχεδόν, χρόνια επώδυνης καρτερίας
και αγωνιώδους προσμονής,με πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Σήμερα θα αναπαυθούν
επιτέλους, παρουσία της πολυαγαπημένης τους οικογένειας, των συγγενών και των
φίλων, με τον σεβασμό και την τιμή που τους αξίζουν.
Η κα Φοίβη
Λοΐζου, στάθηκε όλα αυτά τα χρόνια αφοσιωμένη μητέρα, με τις θλιβερές μνήμες και
τον αβάσταχτο πόνο να συνοδεύουν τη κάθε της μέρα, μετά το τραγικό καλοκαίρι του
1974. Παρά τις δυσκολίες και τις στερήσεις, αποκατέστησε με αξιοπρέπεια και
στήριξε με τρόπο θαυμαστό τις τρεις κόρες της Ελένη, Μαρία και Χρύσω. Με το ίδιο
ψυχικό μεγαλείο αποδέχτηκε στωικά την είδηση της ανεύρεσης και ταυτοποίησης των
οστών του πολυαγαπημένου της συζύγου και του λατρευτού υιού της.
Ο Μιχαήλ
Λοΐζου γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1921 στο χωριό Γούφες της Επαρχίας
Αμμοχώστου. Παντρεύτηκε την Φοίβη, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Ήταν
άνθρωπος εργατικός και ιδιαίτερα αγαπητός στους συγχωριανούς του. Μοχθούσε
καθημερινά, καλλιεργώντας τα χωράφια του και φροντίζοντας τα κοπάδια του για να
ζήσει την οικογένειά του και να μορφώσει τα παιδιά του, για τα οποία αισθανόταν
περηφάνια και καμάρι. Η καλοσύνη, η ανθρωπιά και η εντιμότητα ήταν
χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσωπικότητάς του.
Ο μοναχογιός
της οικογένειας, Λοΐζος Λοΐζου, γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1958. Φοίτησε αρχικά
στο Δημοτικό Σχολείο Γουφών και αργότερα στο Δημοτικό Σχολείο Λευκονοίκου απ’
όπου αποφοίτησε. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του στο Γυμνάσιο Λευκονοίκου,
συνέχισε τη φοίτησή του στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Τη χρονιά εκείνη διέμενε στη
Λευκωσία μαζί με την αδελφή του Χρύσω, που σπούδαζε στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Ο
μικρός Λοΐζος ήταν ένα χαρισματικό και έξυπνο παιδί που ξεχώριζε στο σχολείο με
τις άριστες επιδόσεις του. Αυτό όμως που περισσότερο τον διέκρινε ήταν η
ποιότητα του χαρακτήρα του,το ήθος και η καλοσύνη. Η εφηβική ψυχή του ήταν
γεμάτη από αγάπη για την οικογένεια και τους φίλους του, στους οποίους πρόσφερε
απλόχερα και με κάθε ευκαιρία τη βοήθειά του. Χωρίς να παραμελεί τα μαθήματά
του, συνεργαζόταν πρόθυμα στο πλευρό του πατέρα του και τον βοηθούσε σε όλες τις
αγροτικές του ασχολίες.
Στο χωριό
τους, τις Γούφες Αμμοχώστου, συνυπήρχαν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι
κάτοικοι. Με την πάροδο του χρόνου όμως οι Ελληνοκύπριοι εγκατέλειψαν το χωριό,
στο οποίο τελικά από το 1970 παρέμειναν μόνο ο Λοΐζου, η σύζυγος του Φοίβη και
οι γονείς του, που διέμεναν σε δική τους οικία. Όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι του
χωριού ήταν Τουρκοκύπριοι. Τα παιδιά του, ένεκα της επικρατούσας κατάστασης, δεν
έμεναν μαζί τους. Ο Λοΐζου με τη σύζυγο του κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης
της τουρκικής εισβολής, αλλά και στο διάστημα που ακολούθησε μέχρι τη δεύτερη
εισβολή, εξακολουθούσαν να παραμένουν στην οικία τους. Ο μικρός Λοΐζος, αν και
διέμενε στη Λευκωσία, δύο-τρεις μέρες πριν την εισβολή είχε επισκεφθεί τους
γονείς του και παρέμεινε μαζί τους.
Το χωρίο
Γούφες αποκόπηκε από τις ελεύθερες περιοχές από την πρώτη μέρα της δεύτερης
φάσης της εισβολής, ωστόσο δεν εισήλθαν εντός του χωριού τουρκικά στρατεύματα,
αφού κατοικείτο βασικά από Τουρκοκύπριους. Στις 15 Αυγούστου, 1974, ένοπλοι
Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού έφθασαν στην οικία της οικογένειας και με τη
βία των όπλων οδήγησαν τον Λοΐζου, τη σύζυγο του και τον γιο του σε οικία
Τουρκοκύπριου εντός του χωριού. Εκεί παρέμειναν σε περιορισμό κάτω από ένοπλη
φρούρηση. Τους επέτρεπαν να μεταβαίνουν στην οικία τους για να περιποιηθούν τα
ζώα τους και πάντα με τη συνοδεία ένοπλων φρουρών. Στις 22 Αυγούστου 1974,
επέτρεψαν μόνο στη σύζυγο του Λοΐζου να μεταβεί στην οικία τους. Όταν επέστρεψε
δεν βρήκε τον σύζυγο και τον γιο της εκεί. Παρά τα επίμονα ερωτήματά της, ο
Τουρκοκύπριος ιδιοκτήτης της οικίας αρνήθηκε να απαντήσει ή να δώσει
οποιεσδήποτε εξηγήσεις. Αργότερα, η ίδια μεταφέρθηκε στις ελεύθερες περιοχές
μαζί με τους γονείς του συζύγου της. Έκτοτε ο Μιχαήλ Λοΐζου και ο 15χρονος γιος
του δεν έδωσαν σημεία ζωής.
Η εκταφή των
οστών των πεσόντων πραγματοποιήθηκε το 2015 από τάφο που εντοπίστηκε σε περιοχή
του κατεχόμενου χωριού Γούφες, στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και
αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Κύπρου, που
λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν
ανθρωπολογικές εξετάσεις και εξετάσεις DNA, με βάση τις οποίες έχει διακριβωθεί η ταυτότητα των οστών
που ανήκουν στους πεσόντες Μιχαήλ Λοΐζου και Λοΐζο Λοΐζου.
Η οικογένεια
ενημερώθηκε πολύ πρόσφατα από τους αρμόδιους λειτουργούς του Γραφείου του
Εκπροσώπου της Ελληνοκυπριακής κοινότητας της Διερευνητικής Επιτροπής
Αγνοουμένων και έτσι σήμερα καταγράφεται ο τραγικός επίλογος του οικογενειακού
αυτού δράματος.
Κυρίες και
κύριοι,
Ο παραλογισμός
του πολέμου επιφέρει μαζί του πολλαπλές καταστροφές, ανθρώπινες απώλειες και
δυσβάσταχτο πόνο. Το μαρτυρικό νησί μας, 42 χρόνια μετά, μετρά ακόμα τις πληγές
του από τα τραγικά γεγονότα της τουρκικής εισβολής του 1974. Μέσα από την
πολύπαθη ιστορία του τόπου μας θα πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα χρήσιμα για το
μέλλον, ώστε να μην θρηνήσουμε ξανά θύματα που έφυγαν με αυτό τον τραγικό τρόπο.
Όλοι επιθυμούμε να εξασφαλίσουμε τις καλύτερες προϋποθέσεις, ώστε οι νεότερες
γενιές, τα παιδιά μας, να ζήσουν σε συνθήκες, ειρήνης, ασφάλειας και
ευημερίας.
Προς αυτήν την
κατεύθυνση η Κυβέρνηση εργάζεται εντατικά και υπεύθυνα, επιδιώκοντας την
εξεύρεση μιας ειρηνικής, εθνικά αποδεκτής και βιώσιμης λύσης στο κυπριακό
πρόβλημα. Επιδίωξή μας είναι, μέσα από την ειρηνική διαδικασία των
διαπραγματεύσεων, να επιτύχουμε μια λύσης στο εθνικό μας πρόβλημα, που να
διασφαλίζει την ιστορική συνέχεια του λαού μας στη γη των προγόνων μας. Θέλουμε
μια επανενωμένη, ειρηνική και ευημερούσα πατρίδα, με πολιτική και οικονομική
σταθερότητα και διασφαλισμένες τις βασικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα
δικαιώματα για όλους τους νόμιμους κατοίκους της. Μια Κύπρο που να αξιοποιεί την
ευρωπαϊκή της ταυτότητα και τον σημαντικό γεωστρατηγικό της ρόλο, προωθώντας την
πρόοδο σε όλους τους τομείς ανάπτυξης.
Η οικογένεια,
η πολιτεία κι όλοι εμείς σήμερα αποχαιρετούμε με ανάμεικτα αισθήματα λύπης, ανακούφισης και
συγκίνησης, τις δύο αυτές αγνές ψυχές που υπήρξαν τραγικά θύματα και πλήρωσαν το
τίμημα της τουρκικής εισβολής με ότι πολυτιμότερο είχαν. Εναποθέτουμε λοιπόν
ταπεινά την προσευχή μας, τον σεβασμό μας και τα άνθη της αγάπης μας.
Ας είναι
αιωνία η μνήμη σας.
