Χαιρετισμός
του Υπουργού Εσωτερικών κ. Σωκράτη Χάσικου
στη
συνέντευξη Τύπου του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ)
Έναρξη
του έργου «Κέντρο Πληροφόρησης και Στήριξη Εθελούσιων Επιστροφών»
Κύριες
και κύριοι,
Είναι
με χαρά που αποδείχτηκα να μιλήσω στη συνέντευξη Τύπου που οργανώνεται στο
πλαίσιο της έναρξης του έργου «Κέντρο Πληροφόρησης και Στήριξης Εθελούσιων
Επιστροφών». Έργο, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ασύλου,
Μετανάστευσης και Ένταξης, και την Κυπριακή Δημοκρατία, υπό τη διαχειριστική
εποπτεία της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών.
Οι
αυξανόμενες προκλήσεις στον πολιτικό τομέα των εσωτερικών υποθέσεων της ΕΕ, με
τις ολοένα εντεινόμενες μεταναστευτικές κινήσεις, οδήγησαν στην ανάγκη για άμεση
λήψη μέτρων και αποφάσεων, μέσα από τις οποίες τα κράτη μέλη να λειτουργούν με
πνεύμα αλληλεγγύης. Οδήγησαν σε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση της ΕΕ στη
μετανάστευση, το άσυλο και την επιτήρηση των εξωτερικών της συνόρων, μέσα από
τον καταμερισμό κονδυλίων προς τα κράτη μέλη. Καταμερισμός, ο οποίος στην ουσία
επιμερίζει τα οικονομικά βάρη και τις μεταναστευτικές πιέσεις που το κάθε ένα
από αυτά υφίσταται.
Έχουμε
εισέλθει σε νέα προγραμματική περίοδο, 2014-2020. Η Μονάδα Ευρωπαϊκών Ταμείων
του Υπουργείου Εσωτερικών έχει ορισθεί η Υπεύθυνη Αρχή για τα έργα που υλοποιούνται με τη συνεισφορά ευρωπαϊκών
κονδυλίων, κάτω από τα Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων. Ταμεία, τα οποία αποτελούν
το χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Μεταναστευτικής Πολιτικής και
Εσωτερικών Υποθέσεων.
Υπό
το πρίσμα των πρόσφατων γεγονότων, με τις ολοένα αυξανόμενες ροές μεταναστών και
προσφύγων στην ΕΕ, τις τρομοκρατικές επιθέσεις και την Αραβική Άνοιξη, η ΕΕ έχει
αυξήσει σημαντικά τους κοινοτικούς πόρους, σε σύγκριση με την προηγούμενη
προγραμματική περίοδο, για έργα που αφορούν τον τομέα ασύλου, μετανάστευσης και
ένταξης, αλλά και της εσωτερικής ασφάλειας και της επιτήρησης των εξωτερικών
συνόρων των κρατών μελών. Στη βάση αυτή, η Κυπριακή Δημοκρατία λαμβάνει κατά τη
νέα προγραμματική περίοδο μια ποσοστιαία αύξηση στους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς
πόρους, ύψους περίπου 20%.
Το
Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το οποίο στηρίζει τα προγράμματα
εθελούσιας επιστροφής, έχει ως κύριους στόχους, βάσει του σχετικού
Κανονισμού:
-
την
εφαρμογή του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (CEAS),
-
τη
νόμιμη μετανάστευση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της
ΕΕ και της κοινωνικής συνοχής,
-
τον
σχεδιασμό και την ανάπτυξη στρατηγικής ένταξης σε τοπικό και περιφερειακό
επίπεδο, και τέλος,
-
τη
διαχείριση της παράνομης μετανάστευσης, κυρίως μέσω της ενίσχυσης της κοινής
πολιτικής για την επιστροφή.
Οι
εθελούσιες επιστροφές αποτελούν τα τελευταία χρόνια προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Στόχο έχουν την προώθηση του επαναπατρισμού ατόμων που είναι Υπήκοοι
Τρίτων Χωρών, οι οποίοι επιθυμούν της επιστροφή στις χώρες καταγωγής ή
προέλευσης τους.
Η
διαχείριση της εθελούσιας επιστροφής μεταναστών, παρότι για την Κύπρο συνιστά
νέο πεδίο πολιτικής, για κάποιες χώρες της ΕΕ αποτελεί ιστορικά συνεκτικό
κομμάτι της μεταναστευτικής πολιτικής τους. Σε πολλά κράτη μέλη ο πολιτικός
διάλογος και η πολιτική για την εθελούσια επιστροφή των μεταναστών έχουν προ
πολλού κυριαρχήσει στην ημερήσια διάταξη.
Βασικότερος
λόγος ενθάρρυνσης των εθελούσιων επιστροφών, σε αντιδιαστολή με τις
αναγκαστικές, είναι ότι προσφέρουν πιο ανθρώπινες συνθήκες και διαδικασίες
επιστροφής ατόμων στις χώρες τους, χωρίς τη χρήση αναγκαστικών μέσων.
Η
Κύπρος έχει εναρμονίσει τη σχετική νομοθεσία στη βάση της ευρωπαϊκής οδηγίας για
τις Επιστροφές και ήδη εφάρμοσε πιλοτικά συγχρηματοδοτούμενες δράσεις
προγραμμάτων εθελούσιας επιστροφής με τη στήριξη του Ταμείου Επιστροφής της ΕΕ
και του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης. Της προετοιμασίας του
Προγράμματος προηγήθηκε η συγχρηματοδότηση και άλλων έργων, όπως είναι η έρευνα
που διενήργησε ο International Organization for Migration (ΙΟΜ) για τους
παράγοντες που επηρεάζουν τις εθελοντικές επιστροφές στην Κύπρο, το πολύπλευρο
δίκτυο επιστροφών του φορέα EDEX κ.α.. Με βάση τις πληροφορίες που
συγκεντρώθηκαν, καθώς και με τη συνεργασία των αρμόδιων κυβερνητικών φορέων,
δόθηκαν οι βάσεις για το πρώτο αυτό πρόγραμμα, το οποίο έχει υλοποιηθεί κατά το
πρώτο εξάμηνο του 2015, με μεγάλη επιτυχία. Στόχος των συγχρηματοδοτούμενων
δράσεων ήταν η δημιουργία ενός Κέντρου Πληροφόρησης και Στήριξης Εθελούσιων
Επιστροφών, το οποίο θα προσέφερε απαραίτητη πληροφόρηση και βοήθεια σε
παγκύπρια κλίμακα, υποστηρίζοντας άτομα και οικογένειες που θα αποφάσιζαν, σε
εθελοντική βάση, να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους.
Η
συγκεκριμένη πρακτική αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος της μεταναστευτικής μας
πολιτικής, δρώντας συμπληρωματικά προς τις υπόλοιπες ενέργειες επιστροφών που
υλοποιούνται από τα αρμόδια Υπουργεία και Τμήματα, με στόχο την ομαλή, ανθρώπινη
επιστροφή και επανένταξη διαφόρων ομάδων μεταναστών (νόμιμων, «παράτυπων»,
μονήρων ατόμων, ακόμη και ολόκληρων οικογενειών).
Στη
βάση της επιτυχούς αυτής πιλοτικής εφαρμογής του Προγράμματος, έχει δοθεί
συνέχεια στη συγχρηματοδότηση των εθελούσιων επιστροφών. Στη νέα προκήρυξη
πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΙΟΜ) έχει
ορισθεί ως ο νέος Τελικός Δικαιούχος που θα αναλάβει την υλοποίηση του
έργου.
Το
Υπουργείο Εσωτερικών ευελπιστεί ότι αυτή η συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό
Μετανάστευσης θα αποφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα ως προς την επίτευξη
των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του εν λόγω Προγράμματος. Είμαστε
αισιόδοξοι ότι ο Οργανισμός, o
οποίος αναμφισβήτητα διαθέτει πολύχρονη πείρα στη διαχείριση της μετανάστευσης
με ανθρώπινους όρους και λειτουργικό τρόπο, και έχει αναλάβει πολλά προγράμματα
Υποβοηθούμενης Εθελουσίας Επιστροφής σε πολλές άλλες χώρες, θα συμβάλει στην
ενίσχυση και τη βελτίωση των διαδικασιών επιστροφής που εφαρμόζονται στην
Κύπρο.
Το
Κέντρο Πληροφόρησης και Στήριξης Εθελούσιων Επιστροφών, το οποίο εδράζεται στο
κέντρο της Λευκωσίας, σκοπεύει να συμβάλει στη διαχείριση της μετανάστευσης στην
Κύπρο με την εφαρμογή της διαδικασίας εθελούσιων επιστροφών και την προώθηση της
βιώσιμης κοινωνικοοικονομικής επανένταξης των δικαιούχων Υπηκόων Τρίτων Χωρών
που επιστρέφουν οικειοθελώς στις χώρες καταγωγής τους. Το Κέντρο θα παράσχει
πληροφόρηση για τις διαδικασίες, ενώ θα συμβάλει ταυτόχρονα στην ευαισθητοποίηση
των δικαιούχων, τη στήριξή τους σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο, τη νομική
αρωγή κ.α.. Η συμφωνία επιδότησης που υπεγράφη μεταξύ των δυο μερών, Υπουργείου
και Οργανισμού, έχει προϋπολογισμό περίπου €509,354 και είναι διάρκειας ενός
έτους, με δικαίωμα ανανέωσης.
Αγαπητοί
φίλοι,
Οι
εθελούσιες επιστροφές θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα της πολιτικής
επιστροφών που εφαρμόζει το κάθε κράτος μέλος και, ως εκ τούτου, αποτελεί
υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας να στηρίζει και να εφαρμόζει τέτοιου είδος
προγράμματα.
Κλείνοντας,
εύχομαι καλή αρχή στις εργασίες του Οργανισμού στο πλαίσιο υλοποίησης του
συγχρηματοδοτούμενου έργου με τίτλο «Κέντρο Πληροφόρησης και Στήριξη Εθελούσιων
Επιστροφών». Ευελπιστώ ότι η εφαρμογή του προγράμματος αυτού θα συνεισφέρει στην
ακόμη μεγαλύτερή ενίσχυσή του στο μέλλον, στη βάση των εμπειριών που θα
αποκτηθούν μέσω της συνεργασίας μας με τον Οργανισμό, συμβάλλοντας θετικά στη
διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος στην Κύπρο.
_________________
Σημ.
: Τον
χαιρετισμό ανέγνωσε, εκ μέρους του Υπουργού Εσωτερικών, ο Επικεφαλής της Μονάδας
Ευρωπαϊκών Ταμείων κ. Κωνσταντίνος Κυπριανού.
