Επιμνημόσυνος
λόγος Υπουργού Παιδείας
σε
μνημόσυνο με την ευκαιρία της γιορτής των Ελληνικών Γραμμάτων
Μνημονεύουμε
σήμερα, με την ευκαιρία της γιορτής των Ελληνικών Γραμμάτων, όλους όσοι
συνέβαλαν στην ίδρυση και λειτουργία των σχολείων μας. Τιμούμε τους Ιδρυτές,
Ευεργέτες, Σχολικούς Εφόρους, Υπουργούς Παιδείας, Δασκάλους, Καθηγητές και
Σχολικούς Υπαλλήλους, γιατί διαφύλαξαν την ελληνική παιδεία του τόπου μας και
συνέβαλαν στην αναβάθμισή της. Τελούμε ταυτόχρονα γιορτή και μνημόσυνο μαζί,
τιμώντας τη μνήμη
των Τριών Ιεραρχών –του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του
Ιωάννη του Χρυσοστόμου– που με τη ζωή και το έργο τους έκαναν πράξη τις αλήθειες
του χριστιανισμού κι ανέδειξαν την αξία του αρχαίου ελληνικού πνεύματος.
Οι
Τρεις Ιεράρχες στερέωσαν τη χριστιανική πίστη, διέγνωσαν τη μεγάλη αξία του
αρχαιοελληνικού πολιτισμού και διέδωσαν τα ελληνικά γράμματα, τα οποία σπούδασαν
και μελέτησαν εις βάθος. Πρόβαλαν και βίωσαν τις χριστιανικές αλήθειες, οργάνωσαν και λάμπρυναν τη ζωή της
Εκκλησίας. Με τη φιλομάθεια και τη δίψα τους για μόρφωση, σε συνδυασμό με την
πλούσια φιλανθρωπική και κοινωνική τους δράση, αναδείχθηκαν ευεργέτες της
Εκκλησίας, της κοινωνίας και της ελληνικής παιδείας. Ο Μέγας Βασίλειος μοίρασε
την περιουσία του στους φτωχούς, ίδρυσε νοσοκομεία, γηροκομεία και πτωχοκομεία,
αλλά ασχολήθηκε και με τα ελληνικά γράμματα, τα οποία πίστευε ότι ωφελούν
ιδιαίτερα τους νέους. Ο Γρηγόριος ο
Θεολόγος με την εξαιρετική μόρφωση, τη σοφία, το διαυγές πνεύμα του και το σπουδαίο
συγγραφικό του έργο δικαιολογημένα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους
εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος προκαλούσε ρίγη ενθουσιασμού
με την ευγλωττία του, ενώ διακρίθηκε για
την ευσέβεια, τη φιλανθρωπία και την ευρυμάθειά του.
Οι
φωτισμένοι αυτοί οικουμενικοί διδάσκαλοι, «οι μέγιστοι φωστήρες της τρισηλίου
θεότητος», αντιλήφθηκαν τη σημασία που έχει η παιδεία για την καλλιέργεια και
διάπλαση του ανθρώπινου χαρακτήρα. Γι’ αυτό πρόβαλαν την αγάπη για την παιδεία
ως αρετή και καλλιέργησαν τον ζήλο και τη δίψα για μάθηση. Τα συγγράμματα και η
ορθή αγωγή και ανατροφή των νέων όπως τη δίδαξαν, έχουν διαχρονική αξία. Οι
συμβουλές και οι παραινέσεις τους, πάντα επίκαιρες, απευθύνονταν στους νέους,
στους γονείς και στους δασκάλους. Οραματίστηκαν ένα σχολείο που δεν μεταδίδει
απλώς γνώσεις, αλλά διαπλάθει ήθος και χαρακτήρα , θεμελιωμένο σε
σταθερές αξίες και ιδανικά. Δικαιολογημένα λοιπόν το Πανεπιστήμιο Αθηνών ταύτισε
επίσημα τη γιορτή τους με τη Γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων.
Το
όραμα των Τριών Ιεραρχών αποτελεί και για το Υπουργείο
Παιδείας και Πολιτισμού οδοδείκτη στις προσπάθειες για ένα καλύτερο αύριο για
την Παιδεία μας. Η διαμόρφωση ανθρώπων με ήθος, συνειδητών και εγγράμματων,
υπεύθυνων και δημοκρατικών πολιτών, ικανών να συμβάλουν ενεργά στην αντιμετώπιση
των προκλήσεων της σύγχρονης εποχής, με επίγνωση της ιστορικής τους ταυτότητας
και σεβασμό στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου, είναι στο επίκεντρο των σχεδιασμών
μας.
Η
ημικατεχόμενη πατρίδα μας έχει ιδιαίτερους λόγους να επενδύει στην Παιδεία και
τον Πολιτισμό. Τα τελευταία 42 χρόνια η Κύπρος βιώνει καθημερινά τις συνέπειες
της κατοχής και ο κυπριακός Ελληνισμός διεξάγει ένα δύσκολο αγώνα επιβίωσης. Με
τα δεδομένα αυτά, πέρα από τις κινήσεις που κάνουμε σε πολιτικό επίπεδο, έχουμε
χρέος, όσο ποτέ άλλοτε, να εξοπλίσουμε τα παιδιά μας με τα απαραίτητα εφόδια,
ώστε να διασφαλίζεται η φυσική και εθνική μας επιβίωση στη γη των πατέρων μας.
Οι σχεδιασμοί του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού στοχεύουν στην αναβάθμιση
της παιδείας μας και στην ανάδειξη και προβολή του πολιτισμού μας, μέσα σε μια
ελεύθερη από κατοχικά στρατεύματα πατρίδα, όπου θα βασιλεύει η ειρήνη, η πρόοδος
και η αγάπη.
Σεβόμενοι
λοιπόν, όσα επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα αναπτύσσουμε μια συστηματική προσπάθεια
για συνολικό εκσυγχρονισμό της εκπαιδευτικής πολιτικής και των δομών του
Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.
Για
πρώτη φορά υλοποιείται ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός για το Υπουργείο
Παιδείας και Πολιτισμού, ο οποίος συνδέει το όραμα, τις στρατηγικές επιδιώξεις,
τους στόχους και τις δράσεις του με τους οικονομικούς πόρους που έχουμε στη
διάθεσή μας. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκουμε την όσο το δυνατό πιο ορθολογική
κατανομή και αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.
Σε μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα, στα οποία
ήταν γενικά παραδεκτό ότι χρειάζονταν μεταρρυθμίσεις εδώ και πολλά χρόνια,
έχουμε διαμορφώσει νέες εκσυγχρονιστικές πολιτικές, με τη συμβολή μιας πλειάδας
πανεπιστημιακών, ειδικών τεχνοκρατών και μάχιμων εκπαιδευτικών. Πλείστες από τις
πολιτικές αυτές πέρασαν, μετά από την αναγκαία διαβούλευση με όλους τους
εμπλεκόμενους φορείς, από το στάδιο του σχεδιασμού στο στάδιο της υλοποίησης.
Έτσι,
έχουμε προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό του σχολικού προγράμματος, εφαρμόζοντας από
τη φετινή σχολική χρονιά νέα ωρολόγια προγράμματα στη Μέση και τη Δημοτική
Εκπαίδευση. Καταργούμε σταδιακά τον αναχρονιστικό και προβληματικό θεσμό του
Ενιαίου Λυκείου και υιοθετούμε την προσέγγιση των κατευθύνσεων επιλογής
μαθημάτων στα Λύκεια. Επεκτείνουμε επίσης από φέτος τα Αθλητικά και Μουσικά
Λύκεια σε όλες τις πόλεις, ενώ για πρώτη φορά λειτουργούν Αθλητικά Μουσικά
Γυμνάσια. Ε κσυγχρονίζουμε την ύλη των
μαθημάτων που διδάσκονται σε όλες τις βαθμίδες και εισάγουμε καινοτόμες
προσεγγίσεις ως προς τη διδασκαλία της.
Αναγνωρίζοντας
τον καθοριστικό ρόλο που έχει το ανθρώπινο δυναμικό στην επίτευξη των στόχων
κάθε εκπαιδευτικού συστήματος, βελτιώνουμε μια σειρά από πολιτικές που
συνδέονται με την ποιότητα των εκπαιδευτικών μας, όπως το σύστημα διορισμών, το
σύστημα επαγγελματικής μάθησης και επιμόρφωσης και το σύστημα αξιολόγησης των
εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου. Θέλουμε στα σχολεία μας να υπηρετούν
οι καλύτεροι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι θα προσλαμβάνονται στη βάση αξιοκρατικών
και διάφανων διαδικασιών και θα έχουν τα κίνητρα και τα εφόδια να βελτιώνονται
καθ’ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας
τους.
Σημαντικές μεταρρυθμίσεις προωθούνται και στην Τεχνική και Επαγγελματική
Εκπαίδευση, στο πλαίσιο ολοκληρωμένης στρατηγικής που ενέκρινε το Υπουργικό
Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει
για την ενίσχυση της κυπριακής οικονομίας και τη μείωση της ανεργίας.
Μεταρρυθμίσεις και τομές εισάγονται και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με την
ψήφιση του νόμου για τη δημιουργία Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης Ποιότητας,
που αποτελεί σταθμό για τα θέματα της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης της
χώρας μας και αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην υλοποίηση του στόχου να
καταστεί η Κύπρος διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο. Προς την ίδια κατεύθυνση
κινούνται και μια σειρά από άλλες ενέργειες, από τις οποίες ξεχωρίζουν οι
συμφωνίες συνεργασίας που υπογράφτηκαν ή αναμένεται να υπογραφούν σύντομα με
άλλες χώρες στα θέματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Δεν
ξεχνάμε επίσης τις εκπαιδευτικές μας υποδομές. Προσπάθεια είναι η δημιουργία
σύγχρονων και η συνεχής αναβάθμιση υφιστάμενων σχολικών και πανεπιστημιακών
υποδομών. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τη συνεχή επέκταση των υποδομών του
Πανεπιστημίου Κύπρου με τη δημιουργία και της Πολυτεχνικής Σχολής όπως και την
έναρξη σε λίγους μήνες της ανακαίνισης του πιο ιστορικού σχολείου της Κύπρου,
του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Προχωρούμε επίσης στην εφαρμογή σύγχρονων συστημάτων
ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των σχολείων μας, που θα τα καταστήσουν πιο
λειτουργικά και αποτελεσματικά.
Οι
πιο πάνω μεταρρυθμίσεις δεν εμπόδισαν το ΥΠΠ να αναπτύξει και να εφαρμόσει, σε
συνεργασία και με άλλους φορείς, μια σειρά από στοχευμένα μέτρα για τις ευάλωτες
ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι η δωρεάν σίτιση, η χορηγία για ηλεκτρονικούς
υπολογιστές, η απαλλαγή από το τέλος των παγκυπρίων εξετάσεων, η φοιτητική
χορηγία και το φοιτητικό πακέτο. Για πρώτη φορά το 2015 λειτούργησαν επίσης με
μεγάλη επιτυχία τα θερινά σχολεία, τα οποία εξυπηρέτησαν κυρίως τις ευάλωτες
ομάδες.
Σε
μια εποχή που χαρακτηρίζεται από έντονα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα,
σοβαρή κρίση στους θεσμούς και απογοήτευση, η έγνοια μας στρέφεται στους νέους
μας, το μέλλον αυτού του τόπου, στους οποίους οφείλουμε να προσφέρουμε τα εφόδια
για ένα καλύτερο αύριο. Είμαι πεπεισμένος ότι οι προσπάθειες που καταβάλλουμε ως
Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού συμβάλλουν στην περαιτέρω πρόοδο και εξέλιξη
του εκπαιδευτικού και πολιτιστικού γίγνεσθαι του τόπου μας. Κτίζουμε το καλύτερο
αύριο που δικαιούνται τα παιδιά μας, θεωρώντας, όπως και οι τρεις Μεγάλοι
Πατέρες, την «παίδευσιν ως πρώτον των επιγείων αγαθών».
Είμαστε
μάλιστα έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε και νέες προκλήσεις, πιστεύοντας ότι η
παιδεία μας μπορεί να συμβάλει εποικοδομητικά στη διαδικασία επίλυσης του
κυπριακού προβλήματος και στην απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας.
Είμαστε
βέβαιοι ότι η υλοποίηση των οραμάτων μας θα δημιουργήσει πιο στέρεες βάσεις για
τους νέους αυτού του τόπου και θα οδηγήσει την κοινωνία μας στο επίπεδο που της
αξίζει.
Αιωνία
ας είναι η μνήμη όλων, επώνυμων και ανώνυμων, που πίστεψαν στη δύναμη της
Παιδείας και την υπηρέτησαν με συνέπεια, ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς για τον
τόπο μας.
