Ομιλία
του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων στα αποκαλυπτήρια
του
Μνημείου Πεσόντων και Αγνοουμένων Στρατιωτών στα Λιβάδια
Με απέραντο σεβασμό και με δέος προσήλθαμε
σήμερα εδώ στα Λιβάδια, για να τελέσουμε τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου των
πεσόντων και αγνοουμένων της ηρωοτόκου κοινότητας και άλλων περιοχών της
Κύπρου.
Πόνος
και οδύνη είναι τα συναισθήματα όλων μας από την αναδρομή στην προδοσία και το
έγκλημα του 1974. Πονούμε και νιώθουμε οδύνη όταν παρελαύνουν μπροστά μας σαν
εφιάλτης τα δεινά της τραγωδίας της Κύπρου, η προδοσία του πραξικοπήματος, η
εισβολή, η κατοχή, η προσφυγιά, το δράμα των αγνοουμένων μας, οι καρτερικοί
εγκλωβισμένοι μας. Πονούμε από τη συνεχιζόμενη κατοχή πατρογονικών εδαφών και
εστιών και αποτίουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους ηρωικούς μας
νεκρούς.
Όμως,
όσος κι αν είναι ο πόνος μας, όση κι αν είναι η οδύνη μας, οφείλουμε να
στρέψουμε τα βλέμματα πίσω και τα ιστορικά διδάγματα, που οφείλουμε όλοι να
αντλούμε από το χθες της ιστορίας μας, είναι η πυξίδα για την πορεία του
σήμερα. Αλλά ιστορική μνήμη σημαίνει
ιστορική συνείδηση. Και ιστορική συνείδηση για μας τους Έλληνες της Κύπρου
σημαίνει συνείδηση της αδιάσπαστης συνέχειας από τους ομηρικούς χρόνους μέχρι
σήμερα. Μια συνέχεια που ενισχύθηκε με τις θυσίες γενεών και διατηρήθηκε χάρις
στο πάθος μας για ελευθερία και σταθερή πίστη στην ιερότητα και το δίκαιο του
αγώνα μας.
Η
απόδοση τιμής σε ήρωες των αγώνων του λαού μας είναι μια οφειλόμενη διαχρονική
επιταγή. Μια πράξη υπόμνησης της μαρτυρικής αγωνιστικής πορείας ενός λαού, που
διερχόμενος δια πυρός και σιδήρου, συνεχίζει ακόμα τον αγώνα για τη φυσική και
εθνική του επιβίωση.
Εκδηλώσεις
όπως η σημερινή έχουν ακόμη σαν κύριο στόχο, πέρα από την απόδοση τιμής και
ευγνωμοσύνης στους ήρωες-μάρτυρες του λαού μας, να χρησιμεύουν για την άντληση
διδαγμάτων για τη συνέχιση και καταξίωση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα
δικαιωθεί.
Τιμούμε
σήμερα πρεπόντως και καθηκόντως, με τα αποκαλυπτήρια του μνημείου που σχεδίασε ο
αρχιτέκτονας Χριστοφής Σκουρής και κατασκεύασε ο εργολάβος Πανίκος Τσιακουρμάς,
τους πεσόντες και αγνοούμενους των Λιβαδιών και άλλων περιοχών της Κύπρου. Ως ελάχιστος φόρος τιμής φιλοτεχνήθηκε αυτό το
μνημείο για να συμβολίζει τον ασίγαστο πόθο για την ελευθερία.
Σήμερα
κληθήκαμε όλοι εδώ για να τιμήσουμε αυτούς τους ήρωες που έδωσαν ότι
πολυτιμότερο είχαν, την ίδια τους τη ζωή, για την προάσπιση της πατρίδας. Οι ήρωες που τιμούμε σήμερα βρίσκονται στις
πρόσφατες σελίδες της κυπριακής ιστορίας για την αντίσταση που επέδειξαν κατά
του Τούρκου εισβολέα το
1974:
Κώστας
Κωνσταντίνου. Γεννήθηκε στη Λάρνακα και
πριν το 1974 διέμενε στα Λιβάδια.
Αγνοούμενος στις μάχες Μιας Μηλιάς - Τραχωνίου.
Θεόδουλος
Χρίστου Θεοδούλου από τα Λιβάδια.
Αγνοούμενος στις μάχες Κουτσοβέντη -
Μιας Μηλιάς.
Γεώργιος
Αργυρού από τον Άγιο Σέργιο.
Αγνοούμενος στις μάχες στην Άσπρη Μούττη.
Γαβριήλ
Μιχαήλ από τα Λιβάδια. Αγνοούμενος στις
μάχες Τραχωνίου - Κυθρέας και του τουρκοκυπριακού χωριού Μόρα.
Αντώνιος
Χριστοφόρου Αποστόλου από τα Λιβάδια.
Αγνοούμενος στις μάχες της Άσπρης Μούττης.
Παρασκευάς
Ελευθερίου από τα Λιβάδια. Αγνοούμενος
στις μάχες της Τύμπου και του τουρκοκυπριακού χωριού Μόρα.
Ανδρέας
Στυλιανού από τα Λιβάδια. Έπεσε στη
Λευκωσία μαχόμενος κατά της τουρκικής εισβολής.
Λευτέρης
Γεωργίου Αβραάμ από τα Λιβάδια. Έπεσε
μαχόμενος στην περιοχή Τραχωνίου - Κυθρέας.
Χαράλαμπος
Παντελή Πάλμα από τα Λιβάδια. Διέμενε στην Περιστερώνα. Έπεσε μαχόμενος στον Άγιο Παύλο στη
Λευκωσία.
Αρτέμης
Κολόμπος από τη Μηλιά Αμμοχώστου. Έπεσε
στην περιοχή «Καράολος» Αμμοχώστου.
Ανδρέας
Χριστοφόρου Αποστόλου από τα Λιβάδια.
Έπεσε μαχόμενος στην περιοχή Μιας Μηλιάς - Τραχωνίου στην Αμμόχωστο.
Μιχάλης
Θεοδούλου από την Αμμόχωστο. Έπεσε
μαχόμενος στην περιοχή Μιας Μηλιάς - Τραχωνίου - Κυθρέας - Κουτσοβέντη.
Στέλιος
Ελευθερίου του Χρίστου από τα Λιβάδια.
Έπεσε μαχόμενος στην περιοχή Τραχωνίου - Κυθρέας - Μιας Μηλιάς.
Σήμερα,
41 και πλέον χρόνια από την προδοσία και το έγκλημα ενάντια στην πατρίδα μας, τα
αποτελέσματα εξακολουθούν να υπάρχουν και να απειλούν την Κύπρο και τον λαό της.
Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι εξακολουθούν να αποτελούν την
καθημερινή δραματική υπόμνηση της εθνικής συμφοράς και να μας υποδεικνύουν το
μέγα χρέος για απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Στο
χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τα τραγικά γεγονότα του 1974, η Τουρκία
παρέμεινε αδιάλλακτη και με μια σειρά ενέργειες έχει κλιμακώσει την προκλητική
της στάση. Η ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση των
τουρκικών στρατευμάτων, η ένταση της μεταφοράς εποίκων από την Τουρκία με
προφανή στόχο τη δημογραφική αλλοίωση των πληθυσμιακών δεδομένων της Κύπρου, ο σφετερισμός των ελληνοκυπριακών
περιουσιών, δεν αφήνουν αμφιβολία για τις προθέσεις της Τουρκίας.
Οι
κατά καιρούς διάφορες προτάσεις και προσεγγίσεις των Τούρκων στο κυπριακό πρόβλημα προνοούν την
αναγνώριση δύο κρατικών οντοτήτων με μια μορφή ισότιμης συγκυριαρχίας σε ολόκληρη την επικράτεια. Οι απόψεις αυτές προνοούν στην
πραγματικότητα ένα καθεστώς φυλετικών διακρίσεων, παραβιάζουν κάθε δημοκρατική
έννοια και κάθε διεθνή κανόνα. Παραβιάζουν τα ψηφίσματα, τις αποφάσεις και τον
ίδιο τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Επανειλημμένες διαπραγματεύσεις τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες
οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο εξ αιτίας της τουρκικής κακοπιστίας και αδιαλλαξίας.
Είναι
χρέος όλων όσων παρουσιάζονται να ενδιαφέρονται για την ασφάλεια και τη
σταθερότητα στην περιοχή να παρέμβουν αποφασιστικά προς την πλευρά της Τουρκίας.
Να της υποδείξουν ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίζει μια συμπεριφορά ταραξία και
παραβάτη του Διεθνούς Δικαίου. Να την καλέσουν να συμμορφωθεί προς τη διεθνή
έννομη τάξη. Ιδιαίτερα από πλευράς ΕΕ, θα πρέπει να καταστεί απολύτως σαφές προς
την Τουρκία ότι συνέχιση της αδιαλλαξίας της στο Κυπριακό θα οδηγήσει σε
οριστικό τερματισμό της ευρωπαϊκής ενταξιακής της πορείας.
Μπροστά
σε αυτή την κατάσταση η ανάγκη πρόταξης της δικής μας αποφασιστικής εμμονής σε
λύση δίκαιη και δημοκρατική αποτελεί υπέρτατο πατριωτικό καθήκον. Και δεν είναι
θέμα επιλογής ανάμεσα σε προσφερόμενες υπαλλακτικές πορείες. Είναι ιστορική
εθνική επιταγή και αδήριτη ανάγκη. Είναι θέμα επιβίωσης του λαού και της
πατρίδας μας απέναντι στην απειλή μονιμοποίησης μιας μοιρασμένης πατρίδας.
Στις
ευρισκόμενες σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις θα πρέπει να καθιστούμε σαφή την εμμονή
μας σε λύση που θα στηρίζεται στο διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ταυτόχρονα θα
πρέπει να επεξηγηθούν και να προβληθούν οι υπαναχωρήσεις της τουρκικής πλευράς
σε σημαντικές πτυχές του Κυπριακού, όπως είναι η εφαρμογή των βασικών
ελευθεριών, η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Και βέβαια να υποδειχθεί σε όσους προτρέπουν
«να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού» ότι τώρα
είναι η ώρα για να ασκηθούν πιέσεις και να χρησιμοποιηθούν δυνατότητες επιρροών
προς την Τουρκία. Κι ακόμα να καταστεί
σαφές ότι άρση της αρνησικυρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για άνοιγμα Κεφαλαίων
στον ενταξιακό διάλογο Τουρκίας - ΕΕ θα είναι δυνατή μόνο με έμπρακτα βήματα της
Τουρκίας που θα οδηγούν σε λύση του Κυπριακού στη βάση των αρχών του Διεθνούς
και Ευρωπαϊκού Δικαίου.
Το
χρέος μας απέναντι στους ήρωες που τιμούμε σήμερα, επιτάσσει να επανακαθορίσουμε
τα μεγάλα οράματα και να επανασυνδέσουμε τα κομμένα νήματα των προσπαθειών και
των αγώνων του λαού μας. Να ολοκληρώσουμε λυτρωτικά τον ιστορικό κύκλο που
ξεκινά από την αγχόνη του αποικιοκράτη, φτάνει στη δική τους ηρωική θυσία,
εκτείνεται στην τραγωδία της εισβολής και ολοκληρώνεται, πρέπει να ολοκληρωθεί,
με πράξη μόνο μία, πράξη απόσεισης της κατοχής, πράξη ελευθερίας.
Με
νωπές τις μνήμες και ανεπούλωτα τα τραύματα, οφείλουμε να παραμείνουμε σταθεροί
στην υπεράσπιση των βασικών αρχών λύσης του Κυπριακού. Αξιοποιώντας το νέο
γεωστρατηγικό - γεωπολιτικό περιβάλλον
μέσα στο οποίο είναι ενταγμένο το Κυπριακό, με ανάπτυξη πρωτοβουλιών και
κινήσεων από τη δική μας πλευρά, με πλήρη και συνεχή συντονισμό με την Ελλάδα
και με σφυρηλάτηση της εθνικής ομοψυχίας, μπορούμε να προσβλέπουμε βάσιμα στη
λύτρωση από τα δεινά που επισώρευσε η προδοσία και το έγκλημα του 1974. Μόνο
έτσι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για τη σταθερότητα και την ειρήνη. Μόνο έτσι μπορεί να αποκατασταθεί το δίκαιο
και η ομαλότητα στην Κύπρο και την περιοχή. Να δώσουμε το μήνυμα ότι δεν θα
λιποψυχήσουμε και δεν θα γονατίσουμε μπροστά στις όποιες δυσκολίες.
Οι
ήρωες που τιμούμε σήμερα εκπέμπουν από τα πανάρχαια βάθη της ιστορίας στους
αιώνες το παράγγελμα που απορρίπτει την υποταγή, την αδράνεια, την παραίτηση
μπροστά στα τείχη που υψώνουν οι κάθε λογής κήρυκες της ενσωμάτωσης, της
προσαρμογής και της ήττας. «Εις οιωνός
άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης». Όμοια
κι εμείς. Ακούμε το παράγγελμά
τους. Διαβάζουμε τους οιωνούς της νέας
εποχής, αλλά και ανταποκρινόμαστε στο πολύβουο κάλεσμα της ιστορίας. Όχι, για να σταματήσουμε περιδεείς και
παράλυτοι μπροστά στα τείχη, μπροστά στις δυσκολίες, αλλά για να τραβήξουμε
καταπάνω τους, να τα γκρεμίσουμε, να τα ξεπεράσουμε. Να κτίσουμε το καινούριο με όραμα και πυξίδα
πλεύσης τις άφθορες διαχρονικά αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της
δικαιοσύνης.
Αυτό
είναι το καλύτερο μνημόσυνο, η μέγιστη τιμή για την αγέραστη μνήμη των αθάνατων
ηρώων που τιμούμε σήμερα.
Τους
το χρωστούμε.
Το
χρωστούμε στις μελλοντικές γενιές.
Τιμή
και δόξα στους ήρωες της αντίστασης στην τουρκική εισβολή του 1974.
