"Τώρα σχεδιάζεται το μέλλον
της Κύπρου" - Συνέντευξη στον Αντρέα Πιμπίσιη στην σημερινή έκδοση του
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ
Είστε αισιόδοξος
για την πορεία των συνομιλιών. Πιστεύετε ότι αυτή τη φορά οι δύο ηγέτες θα
καταφέρουν να καταλήξουν σε μια συμφωνία που να ικανοποιεί και τις δύο
πλευρές;
Το αισιόδοξος ή
απαισιόδοξος είναι διαπιστώσεις που δεν με εκφράζουν. Επί της ουσίας, νομίζω πως
υπάρχουν τα δεδομένα εκείνα που μπορούν να οδηγήσουν στην λύση. Το μέγα θέμα
είναι οι δυνατότητες παρέμβασης άλλων κρατών στα της Κύπρου, στη μετά τη λύση
εποχή. Αν έλθει! Η λύση πρέπει να είναι καθαρή! Το μέλλον της Κύπρου δεν μπορεί
να είναι δεμένο με την πολιτική άλλων κρατών. Έχω όμως μια ανησυχία που θέλω να
εκφράσω. Έχει μειωθεί αρκετά η κρίσιμη μάζα ανθρώπων που έχουν την αναγκαία
πίστη, τη θέληση να εργαστούν για να λειτουργήσει η λύση. Αν έλθει! Από το 2004
ως το 2014 δεν έχουν περάσει δέκα χρόνια. Έχουν περάσει εκατό. Η πίστη των
ανθρώπων στην συνύπαρξη έχει απομειωθεί. Φοβάμαι μήπως μετά τη Λύση αναζητούμε
ανθρώπους έτοιμους να διανύσουν το τελευταίο μίλι.
Παρακολουθείτε
από κοντά τις προσπάθειες στο Κυπριακό. Υπάρχει κάτι στον ορίζοντα που σας κάνει
να είστε πιο αισιόδοξος αυτή τη φορά;
Υπάρχουν οι δημόσιες
δηλώσεις των ηγετών των δύο κοινοτήτων ότι η λύση είναι εφικτή. Κάτι τέτοιο δεν
υπήρχε στο παρελθόν, τουλάχιστο στο βαθμό που γίνεται τώρα. Ήμουν πάντοτε της
άποψης ότι στη Τουρκία δεν συμφέρει η παρούσα κατάσταση. Κι' αυτό γιατί η
Τουρκία αντί μηδενικών προβλημάτων με όλους τους γείτονες όπως διακήρυσσε,
σήμερα έχει προβλήματα με όλους τους γείτονες. Ελπίζω να δει, πως με την επίλυση
ενός εκ των προβλημάτων της είναι εφικτή και η επανασύνδεση με την Ευρώπη. Και η
επανασύνδεση αύτη περνά από τη Λευκωσία. Η αυξημένη πίεση για άνοιγμα κεφαλαίων
είναι όπλο δικό μας. Γι αυτό και δεν συμφωνώ με την μεμψιμοιρία που αναπτύσσεται
γύρω από αυτό το ζήτημα. Όσο ψηλά βάζουν την ανάγκη για άνοιγμα κεφαλαίων, στον
ίδιο βαθμό ψηλά έχουν την ανάγκη μας.
Βρίσκεστε χρόνια
στο Ευρωκοινοβούλιο και θα ήθελα να σας ερωτήσω: πόσο ενδιαφέρον υπάρχει στο
συγκεκριμένο χώρο για το Κυπριακό; Πως οι συνάδελφοί σας βλέπουν τις εξελίξεις
στην Κύπρο;
Ο καθ' ένας χωριστά
ονειρεύεται και δεν ακούει τον βραχνά των άλλων. Το κυπριακό υπάρχει ενόσω
εμείς το ανακινούμε. Και η πάροδος του χρόνου το υποβαθμίζει έτος κατ' έτος.
Υπηρετούμε όμως αυτό το ρόλο στο επαρκέστερο δυνατό βαθμό.
Στο εσωτερικό
υπάρχει μια καχυποψία ως προς τις προθέσεις τόσο της τουρκοκυπριακής ηγεσίας όσο
και της τουρκικής πλευράς στο σύνολό της. Ποια η δική σας εκτίμηση των
πραγμάτων;
Νομίζω πως υπάρχει
καχυποψία για τις προθέσεις της Τουρκίας, αλλά μειωμένη σε κάποιο βαθμό
καχυποψία για το ρόλο της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Όλα θα εξαρτηθούν από το πως
θα αντιδράσει η Τουρκία στα μεγάλα ζητήματα που κυρίως την αφορούν, και που
είναι οι εγγυήσεις και ο στρατός.
Είναι ειλικρινής
η Τουρκία όταν λέει πως θέλει λύση του Κυπριακού;
Στις Βρυξέλλες
βγαίνει από κάθε εκπρόσωπο της Τουρκίας μια 'βοή' ότι η Τουρκία θα πάρει το
ζήτημα της λύσης μέχρι τέλους. Την ίδια άποψη εκπέμπει και η Επιτροπή. Αν αυτό
είναι ειλικρινές ή όχι θα το δείξει πολύ σύντομα ο χρόνος. Πιστεύω όμως πως αν
δεν πάρουμε στα σοβαρά αυτές τις διακηρύξεις μπορεί να βρεθούμε ξανά μπροστά σε
γεγονότα που ζήσαμε στο παρελθόν. Και το δις εξαμαρτείν ουκ αντρών σοφών. Να μην
βρεθούμε δηλαδή ξανά μπροστά στην υποχρέωση να προσπαθούμε να πείσουμε πως εμείς
πράγματι ενδιαφερόμασταν για λύση, και πως η Τουρκία είναι που έπαιξε απλώς ένα
επικοινωνιακό παιγνίδι. Δεν μπορώ να προβλέψω τις εξελίξεις αν ακυρωθεί και αυτή
τη φορά η προσπάθεια λύσης, ιδιαίτερα μάλιστα αν η διεθνής κοινότητα θεωρήσει
πως η Τουρκία το προσπάθησε. Αν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά στις συνομιλίες,
τότε η κυβέρνηση πρέπει έγκαιρα να ενημερώσει τους κύριους παίκτες του κόσμου.
Διαφορετικά η πίεση που θα ασκηθεί για "κατάληξη" αφού δεν τα καταφέραμε με
Λύση, θα είναι αφόρητη. Πιστεύω παρ' όλα αυτά πως η περικυκλωμένη πια η Τουρκία
από άλυτα προβλήματα, μπορεί να κινηθεί προς μια διέξοδο στο κυπριακό. Εμείς να'
χουμε το νου μας, και να παρακολουθούμε δευτερόλεπτο με δευτερόλεπτο κάθε δήλωση
και κίνηση της Τουρκίας. Για να επιβεβαιώνουμε οποιαδήποτε άποψη έχουμε για το
που πάνε τα πράγματα.
Ποιος είναι ο
ρόλος του Κύπριου ευρωβουλευτή; Ρωτώ γιατί εδώ στην Κύπρο υπάρχει η άποψη αυτό
που έχει να κάνει ο Κύπριος ευρωβουλευτής είναι να προωθεί τα κυπριακά
συμφέροντα και να πολεμά τα τουρκικά. Όντως έτσι έχουν τα
πράγματα;
Αν μόνο αυτό κάνουμε
τότε χάσαμε το παιγνίδι. Νοιαζόμαστε και για προβλήματα που αφορούν άλλους λαούς
αλλά και την Ευρώπη στο σύνολο της. Χωρίς να ξεχνούμε βέβαια πως η Κύπρος
αποτελεί πρωτεύουσα υπόθεση. Ότι γίνεται καθ' υπερβολήν υπονομεύει την
προσπάθεια. Εννοώ πως αν ασχολούμαστε μόνο με το κυπριακό και την Τουρκία, τότε
χάνουμε την δυνατότητα συμμαχιών . Νοιαζόμαστε για το προσφυγικό κύμα, για το
πόλεμο στην περιοχή μας, για το παγκόσμιο κλίμα, για την ενέργεια, για τα
πυρηνικά και τόσα άλλα.
Οι εξελίξεις στην
ευρύτερη περιοχή πόσο επηρεάζουν την Κύπρο και τις προσπάθειες επίλυσης του
δικού της προβλήματος;
Ενώ είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πως η κατάσταση στην περιοχή
μπορεί να επηρεάσει τη Κύπρο και τις προσπάθειες επίλυσης, εν τούτοις μπορώ να
παραθέσω τη δίκη μου ανάλυση. Θα το κάμω αφού πρώτα πω το πασιφανές, ότι η δική
μας ανάλυση βάζει στην οπτική της και την Τουρκία. Άλλωστε νομίζω πως αυτό είναι
και το ερώτημα. Η όλη πολιτική διαχείριση των προβλημάτων της περιοχής από την Τουρκία, οδήγησε σε
όξυνση μάλλον των προβλημάτων με όλους τους γείτονες παρά το αντίθετο. Η Τουρκία
είναι σήμερα κυκλωμένη, εγκλωβισμένη σε προβλήματα. Προβλήματα με τη Συρία, το
Ιράκ, το Ιράν, την Αρμενία, την Ελλάδα, τη Κύπρο, και πρόσφατα με τη Ρωσία. Και
υπενθυμίζω το κουρδικό ζήτημα. Μια πολιτική ανάλυση μπορεί να λέει "αφού έχουν
τόσα προβλήματα άσε την κατάσταση να εξελιχτεί επί τη ελπίδι της χειροτέρευσης". Πιο χαρακτηριστικά
αυτή η ανάλυση λέει "άσε τους να βράσουν στο ζουμί τους" και ίσως αυτό τους
φέρει σε κατάσταση αδυναμίας
απέναντι σε μας. Η άλλη οπτική λέει πως τώρα είναι που βρίσκεται στην κατάσταση
εκείνη που μπορεί να την σπρώξει προς την ανάγκη λύσης του κυπριακού. Και πως αν
είναι έτσι τα πράγματα εμείς πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά και να το
δούμε. Να μην σταθούμε
δηλαδή σε ελπίδες
κατάρρευσης της Τουρκίας, γιατί αυτό μεν δεν προβλέπεται και
δεύτερο, ακόμα και αν προβλέπεται, σε τίποτα δεν παραβλάπτει η πρότερη επίλυση
του κυπριακού. Η Τουρκία όντας σήμερα κυκλωμένη από τα προβλήματα που ανέφερα
θέλει ξανά να αγκιστρωθεί στην Ευρώπη. Αν εγκαταλείψουμε την λογική διασύνδεσης
του κυπριακού με αυτή τη σημερινή ανάγκη της Τουρκίας, είναι ως να
εγκαταλείπουμε συνολικά την
Λογική. Πιο καθαρά είναι ως να παραδίδουμε τη Λογική υπέρ ελπίδων που δεν
προβλέπονται. Είμαι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ακούω την βοή με την οποία η
Τουρκία στέλλει το μήνυμα πως θα πάρει την προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού
μέχρι το τέλος. Τέτοια είναι η βοή που δικαιολογημένα μπορεί να μας βάζει σε
προβληματισμό. Γι αυτό είναι που υποστηρίζω πως ο κος Αναστασιάδης πρέπει
γρήγορα, πολύ γρήγορα να φέρει την Τουρκία ενώπιον ευθυνών απόφασης. Και αυτό θα γίνει με την
κατάληξη στη ούτω καλούμενη εσωτερική πτυχή του κυπριακού. Κατάληξη δηλαδή στο
αν καταλήγουμε με τον Κο Ακιντζί. Κάθε
καθυστέρηση ενισχύει την πίστη των ευρωπαίων αλλά και των Ηνωμένων Εθνών για την
θετική πρόθεση της Τουρκίας όσον
αφορά το κυπριακό. Δεν έχει λοιπόν πολύ χρόνο μπροστά του ο Πρόεδρος της
δημοκρατίας. Κάθε ώρα που θα περνά, θα αποδυναμώνει την τελική μας προσπάθεια για οποιαδήποτε
πρόθεση της Τουρκίας, είτε
να απαλλαγεί των ευθυνών της από πιθανό ναυάγιο, είτε από την πρόθεση της να
συγκρατήσει ρόλο στο μέλλον της Κύπρου. Τώρα είναι η ώρα που σχεδιάζεται το
μέλλον της Κύπρου. Και δεν
επιτρέπεται καμία ολιγωρία.
Ποιος είναι
σήμερα ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; Μπορεί να επηρεάζει αποτελεσματικά
τις εξελίξεις στο χώρο της ΕΕ;
Παίζει κάποιο ρόλο. Μειωμένο σε σχέση με το ρόλο της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής ή του Συμβουλίου. Δουλειά δική μας είναι να μην εγκαταλείψουμε αυτό το
βήμα. Και ο μικρός ρόλος κάποτε καθίσταται μεγάλος.
Ποια θεωρείτε
προσωπικά την πιο σημαντική απόφαση που έλαβε το Ευρωκοινοβούλιο, στη διάρκεια
της δικής σας θητείας, σε σχέση με την Κύπρο και ποια απόφαση είναι ιδιαίτερης
σημασίας για την Ευρώπη γενικότερα;
Με πολύ σκληρή δουλειά κερδίσαμε πέρσι μια πολύ θετική αναφορά για την
Κύπρο στην Έκθεση προόδου για τις ενταξιακές της Τουρκίας. Υπερψηφίστηκαν
σχεδόν όλες οι τροπολογίες μας που είχαν να κάνουν με το κυπριακό. Κερδίσαμε
επίσης τη γραπτή διακήρυξη για επιστροφή την Αμμοχώστου, ενώ πήραμε επίσης
ψήφισμα για τις υποχρεώσεις της Τουρκίας απέναντι στο ζήτημα των αγνοούμενων.
Κατανοώ ότι όλα αυτά αποτελούν χαρτιά χωρίς ουσιαστική συνδρομή στην επίλυση.
Θεωρώ όμως ότι οι θετικές αυτές αναφορές συγκρατούν την εικόνα ότι το πρόβλημα
μας είναι εκεί, και ταυτόχρονα ενισχύουν την ευρωπαϊκή ανάγκη επίλυσης του.
Γενικότερα τώρα, και επειδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το πιο δημοκρατικό
όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πήρε συνολικά θετικές αποφάσεις σε σχέση με το
προσφυγικό και τα αιτήματα άσυλου, ενώ ενίσχυσε τα δικαιώματα των καταναλωτών,
και στέκεται πολύ ψηλά όσον αφορά τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Οφείλω όμως να πω
πως ο μειωμένος ρόλος του Κοινοβουλίου, βρίσκεται σήμερα υπό περαιτέρω πίεση.
Σύντομα θα επανέλθουμε σ' αυτό το ζήτημα.
Follow
on TWITTER @thadjigeorgiou
.....................................................................................................................................................................
