Ομιλία του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνά Νικολάου

Ομιλία του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως

κ. Ιωνά Νικολάου

στο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας «Τροχαίες συγκρούσεις και αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισής τους», στο Αμφιθέατρο Κεντρικών Γραφείων CYTA

-----------------------------------------------------------------------------------------

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που απευθύνω χαιρετισμό στο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας με θέμα τις τροχαίες συγκρούσεις και την εξεύρεση αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισής τους, καθώς πρόκειται για ένα κοινωνικό ζήτημα που μας απασχολεί ιδιαίτερα ως Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, γι αυτό και ο στόχος για μείωση των οδικών ατυχημάτων βρίσκεται στις προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής.

Αισθανόμενοι έντονη ανησυχία για την αύξηση του αριθμού των οδικών συγκρούσεων στον τόπο μας το τελευταίο διάστημα, έχουμε ως Υπουργείο, σε συνεννόηση με την Αστυνομία, αποφασίσει τη λήψη πρόσθετων δυναμικών και στοχευμένων μέτρων, τα οποία θα συγκροτήσουν τη νέα πολυδιάστατη στρατηγική των επομένων μηνών, ώστε να αναχαιτίσουμε την αύξηση των τροχαίων συγκρούσεων.

Η Κυβέρνηση εκφράζει την αποφασιστικότητα της για δραστική μείωση των οδικών δυστυχημάτων με την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού στόχου για μείωση στο 50% των θυμάτων μέχρι το 2020. Να είστε βέβαιοι ότι ως Πολιτεία θα ενώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να τον πετύχουμε. Προς επίτευξη του στρατηγικού μας στόχου, έχουμε συμπεριλάβει στο  Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας, που εφαρμόζεται μέχρι το 2020, συγκεκριμένες δράσεις που εντάσσονται σε όλους τους τομείς της οδικής ασφάλειας και  αξιολογούνται με βάση τους δείκτες απόδοσης που έχουν καθοριστεί για κάθε χρονική περίοδο. Οι δράσεις αυτές στοχεύουν στην καλλιέργεια της οδικής συνείδησης στους χρήστες του οδικού δικτύου, στην ευαισθητοποίηση των νέων, στην πρόληψη και καταστολή των οδικών παραβάσεων, στην προώθηση των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων, στην αστυνόμευση του οδικού δικτύου, στην κυκλοφοριακή αγωγή στα σχολεία, καθώς και στη βελτίωση της ασφάλειας των οδικών υποδομών.

Παράλληλα, μια σειρά από μέτρα έχουν αποφασιστεί πρόσφατα προς την κατεύθυνση της πρόληψης και μείωσης των τροχαίων συγκρούσεων, ο αριθμός των οποίων το τελευταίο διάστημα συγκλονίζει. Το 2015, μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί 48 θανατηφόρα δυστυχήματα με 49 νεκρούς. Τα δυσάρεστα αυτά στατιστικά στοιχεία, καθιστούν απαραίτητη τη γενική συστράτευση και κινητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας στον αγώνα μας, για επιμόρφωση των υφιστάμενων και ειδικότερα των νέων οδηγών. Συνεπώς, έχουμε αποφασίσει όπως προχωρήσουμε:

·                Στην επαναξιολόγηση των μελανών σημείων στο οδικό μας δίκτυο, της γενικότερης συμπεριφοράς των οδηγών και ειδικότερα των νεαρών οδηγών, υπό διαφορετικές συνθήκες οδήγησης.

·                Στη λεπτομερή ανάλυση και αξιολόγηση των στατιστικών στοιχείων των τελευταίων ετών, από τα οποία για πρώτη φορά θα εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την συμπεριφορά των οδηγών, με σκοπό να ληφθούν στοχευμένα μέτρα.

·                Από τα στοιχεία αυτά είναι δυνατή η εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων για τις διάφορες κατηγορίες οδηγών, τις ηλικίες των οδηγών και την συμπεριφορά τους στο οδικό δίκτυο, τη χρήση του οδικού δικτύου καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, οποιαδήποτε μέρα της εβδομάδας και για οποιαδήποτε ώρα του 24 ώρου. 

·                Στον καταρτισμό νέας επικοινωνιακής πολιτικής και πολιτικής διαφώτισης και ενημέρωσης, η οποία θα αποτελέσει την καμπάνια που θα απευθύνεται σε όλες τις κατηγορίες των οδηγών και χρηστών του οδικού δικτύου και θα είναι αποτέλεσμα των συμπερασμάτων ποιοτικής έρευνας, που θα καταρτιστεί από εμπειρογνώμονες του τομέα επικοινωνίας.

Με βάση τα συμπεράσματα από τα στατιστικά, θα επιλεγούν οι αντίστοιχες ομάδες οδηγών (targetgroup),και από τα βιωματικά εργαστήρια που θα υποβληθούν, θα καθοριστούν οι τρόποι και τα μέσα επικοινωνιακής προσέγγισης τους. Η επικοινωνιακή πολιτική και πολιτική προσέγγισης για να είναι αποτελεσματική θα πρέπει να απευθύνεται με ανάλογα - ξεχωριστά μηνύματα για κάθε ηλικία οδηγών και με την χρήση των κατάλληλων μέσων επικοινωνίας.

Διαφορετικά θα επικοινωνήσεις με τον οδηγό που παρακολουθεί τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και διαφορετικά θα επικοινωνήσεις με τους νέους οδηγούς, οι οποίοι παρακολουθούν μόνο το διαδίκτυο και με αυτούς μέσω της επιλογής των κατάλληλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης.  Ξεχωριστά θα πρέπει να απευθυνόμαστε σε κάθε κατηγορία οδηγών και θα πρέπει να καταρτιστούν ξεχωριστοί τρόποι προσέγγισης κάθε ηλικιακής ομάδας, όπως για παράδειγμα των νεαρών οδηγών, που αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία και προσεγγίζονται μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

·                Στη σύσταση Επιστημονικού Κέντρου Οδικής Ασφάλειας το οποίο με την συμμετοχή επιστημόνων του τομέα, θα παρακολουθεί τα θέματα της οδικής ασφάλειας, θα προωθεί την διεξαγωγή ερευνών και μελετών και θα εισηγούνται συγκεκριμένες παρεμβάσεις και στρατηγικές πρόληψης των οδικών ατυχημάτων.

·                Στην άμεση προώθηση ειδικής μελέτης που θα αξιολογεί την επάρκεια των προβλεπόμενων ποινών, τον αποτρεπτικό και κατασταλτικό τους ρόλο, την αμεσότητα της επιβολής τους, με την εμπλοκή επιστημόνων διάφορων ειδικοτήτων, όπως νομικών, ψυχολόγων, κοινωνιολόγων και άλλων, και το συσχετισμό τους με τις παραβάσεις που αφορούν τις τέσσερις κυριότερες αιτίες πρόκλησης των οδικών συγκρούσεων, δηλαδή την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, την υπερβολική ταχύτητα, τη μη χρήση ζώνης και του προστατευτικού κράνους.

Η χρηματοδότηση των συγκεκριμένων ερευνών θα γίνει από κονδύλια που είναι στη διάθεση του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας, εισήγηση η οποία αναμένεται να υποβληθεί στην επόμενη συνεδρία του Συμβουλίου την προσεχή Παρασκευή, και τα συμπεράσματα τους θα μπορούν να αξιοποιηθούν οριζόντια από όλους τους συναρμόδιους φορείς και υπηρεσίες.Πρόθεση μας είναι να θέσουμε το πρόβλημα της οδικής ασφάλειας και των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων και πολιτικών στη βάσανο της επιστημονικής υποστήριξης και τεχνοκρατικής καθοδήγησης.   

Επιπρόσθετα από τα μέτρα αυτά στα πλαίσια της νέας αυτ’ης στρατηγικής, προχωρούμε με αποφασιστικότητα με άμεσα μέτρα, όπως είναι:  

·                Η επίδειξη μηδενικής ανοχής όσον αφορά τις τέσσερις κυριότερες αιτίες πρόκλησης συγκρούσεων με στόχο την καταστολή.

·                Η εντατικοποίηση της δραστηριότητας των μελών της Αστυνομίας στους δρόμους με διαφωτιστικές εκστρατείες και συστάσεις προς τους οδηγούς.

·                Η ετοιμασία Σχεδίων Δράσης από τις Αστυνομικές Διευθύνσεις όλων των επαρχιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε επαρχίας και τα μελανά τους σημεία.

·                Καθώς επίσης, η ενίσχυση της αστυνόμευσης του δευτερεύοντος και αστικού δικτύου από το Τμήμα Τροχαίας, ή και από άλλα τμήματα της Αστυνομίας.

Πρέπει να σημειωθεί ότι εξαιρετικής σημασίας είναι και η τροποποίηση του ποινικού κώδικα για πρόκληση θανάτου λόγω οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλης ή ναρκωτικών είτε εξαιτίας υπερβολικής ταχύτητας. Μέσα από τη σχετική νομοθετική ρύθμιση, η οποία συζητείται αυτή τη στιγμή στη Βουλή των Αντιπροσώπων, προβλέπεται ότι τιμωρείται ο οδηγός που προκάλεσε το θανατηφόρο τροχαίο για το ιδιώνυμο αδίκημα της ανθρωποκτονίας, με ποινή φυλάκισης μέχρι 10 χρόνια, στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η κύρια αιτία που προκάλεσε το δυστύχημα ήταν είτε η υπερβολική ταχύτητα, είτε η υπερβολική χρήση αλκοόλης είτε η χρήση ναρκωτικών.

Είναι γεγονός ότι η ευαισθητοποίηση και αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι εκ των ων ουκ άνευ όσον αφορά την ορθή και συνετή οδική συμπεριφορά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη σωστή διαπαιδαγώγηση, διαφώτιση και εκπαίδευση των μελλοντικών οδηγών, από την παιδική ηλικία τόσο στα δημοτικά σχολεία, γυμνάσια όσο και στα λύκεια. Η διαφώτιση θα πρέπει να προσφέρεται σε οργανωμένα σύνολα, ομάδες, σωματεία, στην ίδια την Εθνική Φρουρά, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η διαφώτιση δεν θα πρέπει να αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της Αστυνομίας. Οι προσπάθειες για πρόληψη και μείωση των οδικών συγκρούσεων, θα πρέπει να αναλαμβάνονται και από άλλους αρμόδιους φορείς, αφού ο κάθε ένας ξεχωριστά μπορεί να διαδραματίσει το δικό του ρόλο, αρχίζοντας από την ίδια την οικογένεια.

Τα συναρμόδια Υπουργεία, έχουμε θέσει στις προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής τα θέματα οδικής ασφάλειας και της ενεργότερης συμμετοχής των πολιτών και ειδικότερα των νέων, στα ζητήματα συμμόρφωσης με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, γι αυτό βρισκόμαστε σε πλήρη συνεργασία και συντονισμό για υλοποίηση των δράσεων και μέτρων που στοχεύουν στην ουσιαστική μεταστροφή της οδικής νοοτροπίας των πολιτών και στη δημιουργία κυκλοφοριακής αγωγής και συνείδησης. Η ασφάλεια των πολιτών στο σύνολο τους, είτε ως οδηγών είτε ως πεζών, βρίσκονται στις προτεραιότητες μας, σε μια προσπάθεια ανάδειξης της αξίας της ανθρώπινης ζωής και της διαβίωσης των πολιτών σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Εργωνπροωθεί το νομοσχέδιο που αφορά στην υιοθέτηση του νάρκοτεστ και έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια ώστε να βρεθεί μια φόρμουλα εφαρμογής, που να μπορεί να γίνει αποδεκτή και λειτουργική. Μέσα από την αξιοποίηση του νάρκοτεστ θα μας δοθεί ακόμη μια δυνατότητα να ελέγξουμε καλύτερα μια από τις αιτίες πρόκλησης δυστυχημάτων. Ταυτόχρονα, ανεμένεται η προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού, μέχρι το τέλος του 2015 σύμφωνα με τους υπολογισμούς της αναθέτουσας αρχής – που είναι το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων – για την χρηματοδότηση, εγκατάσταση, συντήρηση και λειτουργία συστήματος φωτοεπισήμανσης για τροχαίες παραβάσεις με τη μέθοδο σύμβασης σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε εντός λογικού χρονικού πλαισίου να ετοιμάζεται και να επιδίδεται εξώδικο στον παρανομούντα με στόχο την άμεση συμμόρφωσή του στους κανόνες οδικής συμπεριφοράς.

Η πολυπλοκότητα του προβλήματος των τροχαίων συγκρούσεων και η κοινωνική του διάσταση, υπαγορεύουν συλλογικές προσπάθειες και  την εμπλοκή όλων των κοινωνικών φορέων, ώστε να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η πραγματοποίηση του σημερινού Συνεδρίου Οδικής Ασφάλειας, καταδεικνύει τη σημασία και ευαισθησία που δίδεται στην καλλιέργεια της οδικής συνείδησης και τη βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας στη χώρα μας, με τη συνεργασία και συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων συναρμοδίων Υπουργείων, Υπηρεσιών, Φορέων, Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών, καθώς και με την κινητοποίηση των πολιτών.

Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους όσοι έχουν συμβάλει στη διοργάνωση του συνεδρίου- την Αστυνομία, την CYTA, τον Σύνδεσμο Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου. Παράλληλα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους επιστήμονες, τους καθηγητές και δικαστές, των οποίων οι παρεμβάσεις στο πλαίσιο των εργασιών του σημερινού συνεδρίου θα συνδράμουν αναμφίβολα, στη διαμόρφωση μιας πιο στοχευμένης πολιτικής με στόχο τη  δραστική μείωση των τροχαίων συγκρούσεων και τη διασφάλιση της ανθρώπινης ζωής που τόσο άδικα χάνεται στην άσφαλτο.