Τοποθέτηση
Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού αναφορικά
με απόφαση Δικαστηρίου για
απέλαση μητέρας ανήλικου παιδιού
Με αφορμή δημοσίευμα της Εφημερίδας «ΠΟΛΙΤΗΣ», ημερομηνίας 27/8/2015, υπό
τον τίτλο «Απέλασαν αλλοδαπή αδιαφορώντας για το ανήλικο παιδί της – Διαζύγιο με
τη λογική», το οποίο αναφέρεται σε απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε σχέση με
μονομερή αίτηση αναστολής του διατάγματος απέλασης υπηκόου τρίτης χώρας, μητέρας
ανήλικου παιδιού 12 ετών, που γεννήθηκε στην Κύπρο και φοίτησε και εξακολουθεί
να φοιτά σε σχολεία στην Κύπρο, ως Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού
επιθυμώ να τοποθετηθώ ως ακολούθως:
Έχω
μελετήσει την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη μονομερή αίτηση, η οποία
εκδόθηκε μάλιστα ex
tempore
, και με λύπη μου διαπιστώνω ότι πουθενά στην εν λόγω απόφαση δεν φαίνεται να
έχει απασχολήσει το Δικαστήριο η αρχή της διασφάλισης του συμφέροντος του
παιδιού, το οποίο είχε υποχρέωση να λάβει πρωτίστως υπόψη, σύμφωνα με τη Σύμβαση
των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Τονίζω ότι, σύμφωνα με το
άρθρο 3 της Σύμβασης, σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν στα παιδιά, είτε αυτές
λαμβάνονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής προστασίας είτε
από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νομοθετικά όργανα, πρέπει να
λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού.
Είναι λυπηρό το γεγονός ότι το Δικαστήριο εφάρμοσε με άτεγκτο τρόπο τις
προϋποθέσεις που ισχύουν με βάση τη νομολογία για την έκδοση προσωρινών
διαταγμάτων αναστολής εκτέλεσης των διοικητικών πράξεων, ήτοι αυτές της έκδηλης
παρανομίας ή/και της ανεπανόρθωτης ζημιάς, καταλήγοντας σε συμπέρασμα ότι, ακόμη
και εάν υπάρξει τελικά ζημιά, αυτή θα μπορούσε στη συνέχεια και εφόσον η
προσφυγή έχει τελικά επιτυχή κατάληξη, να αποτιμηθεί σε χρήμα μέσω αγωγής
αποζημιώσεων. Ανεξάρτητα όμως από το δικαίωμα της μητέρας να ζητήσει στο μέλλον
αποζημιώσεις για παραβιάσεις των δικών της δικαιωμάτων, και ανεξάρτητα από το
κατά πόσο το παιδί είναι διάδικος στη διαδικασία, το Δικαστήριο είχε υποχρέωση,
πριν προχωρήσει σε απόρριψη της αίτησης, να εξετάσει ως αυτόνομο και ανεξάρτητο
θέμα το κατά πόσο η απόφασή του είναι προς το συμφέρον του παιδιού, το οποίο
επηρεάζεται άμεσα, πράγμα που δεν έπραξε. Το Δικαστήριο απέτυχε, επομένως, να
εφαρμόσει τις αρχές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του
Παιδιού, ενώ από την απόφαση φαίνεται, εκ πρώτης τουλάχιστον όψεως, ότι,
δυστυχώς, απέτυχαν και οι δικηγόροι της αιτήτριας να θέσουν το θέμα ενώπιον του
Δικαστηρίου.
Υπογραμμίζω ξανά ότι είναι υποχρέωση όλων των αρχών της Πολιτείας,
περιλαμβανομένων των φορέων της Διοίκησης και των Δικαστηρίων, να εφαρμόζουν τις
διεθνείς υποχρεώσεις της Δημοκρατίας, όπως αυτές απορρέουν από την Σύμβαση των
Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, οι οποίες είναι υπέρτερες τόσο της
εθνικής νομοθεσίας, αλλά και νομολογίας των δικαστηρίων.
Οι όποιες προϋποθέσεις τίθενται από τη νομολογία για την έκδοση
διαταγμάτων αναστολής, εκεί και όπου επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα παιδιά, θα
πρέπει να εφαρμόζονται υπό το φως και σύμφωνα με τις βασικές αρχές της Σύμβασης
των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού και με σεβασμό στα δικαιώματα
των παιδιών.
Τέτοιες αποφάσεις, τόσο της Διοίκησης όσο και του Δικαστηρίου,
καταδεικνύουν την ανάγκη περαιτέρω επιμόρφωσης σε σχέση με τα δικαιώματα των
παιδιών και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για
τα Δικαιώματα του Παιδιού, όλων των πολιτειακών αρχών, αλλά και του νομικού
κόσμου, περιλαμβανομένων των δικαστών και δικηγόρων, έτσι ώστε αυτά να
εφαρμόζονται στην πράξη και αποτελεσματικά σε κάθε περίπτωση.
____________
