Ο Εσωτερικός Έλεγχος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση
Η
σύσταση και η λειτουργία των Δήμων και των Κοινοτήτων στην Κύπρο διέπεται από
τους περί Δήμων και περί Κοινοτήτων Νόμους αντίστοιχα. Κύριος σκοπός της
λειτουργίας τους είναι η εκτέλεση τοπικών έργων, η προσφορά υπηρεσιών κοινής
ωφέλειας και η διαχείριση των τοπικών υποθέσεων με μοναδικό γνώμονα την
ευημερία, την ανάπτυξη και την ποιότητα της ζωής των πολιτών. Μέσω της
λειτουργίας τους απαλλάσσεται η κεντρική διοίκηση της ευθύνης επιλύσεως
ζητημάτων καθαρά τοπικού ενδιαφέροντος, προάγονται τα τοπικά συμφέροντα και
εξυπηρετούνται καλύτερα οι συλλογικές ανάγκες των κατοίκων κάθε δήμου ή
κοινότητας. Συνεισφέρουν επίσης στην ανάπτυξη της
αυτονομίας της τοπικής αυτοδιοίκησης ενεργώντας ως εκπρόσωποι των συμφερόντων
της τοπικής αυτοδιοίκησης. Περαιτέρω, μέσω τους προωθείται η προάσπιση των
εξουσιών, δικαιωμάτων και γενικά, της ανεξαρτησίας και αυτοτέλειας των Τοπικών
Αρχών, συντείνοντας έτσι στην επιτυχή επίτευξη κοινών στόχων τοπικού
χαρακτήρα.
Οι κυριότερες πηγές εσόδων των Δήμων και Κοινοτήτων προέρχονται
κυρίως από διάφορες φορολογίες, τέλη και δικαιώματα καθώς και από κρατικές
χορηγίες. Οι ετήσιοι προϋπολογισμοί τους υποβάλλονται μέσω του οικείου Επάρχου
για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο και οι οικονομικές τους καταστάσεις
υπόκεινται σε ετήσιο έλεγχο από τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας, ο οποίος
μπορεί, κατά την κρίση του, να διενεργήσει και οποιοδήποτε διαχειριστικό ή άλλο
έλεγχο κρίνει σκόπιμο.
Παρά τις βελτιώσεις που παρατηρήθηκαν στις περισσότερες Τοπικές
Αρχές, εξακολουθούν να υφίστανται αδυναμίες και ελλείψεις στα συστήματα
εσωτερικού ελέγχου που καλύπτουν τις διάφορες δραστηριότητες τους και ιδιαίτερα
αυτές των τεχνικών και οικονομικών υπηρεσιών. Ο εσωτερικός έλεγχος βοηθά τον
ελεγχόμενο οργανισμό να επιτύχει τους στόχους του και προσθέτει αξία μέσω της
ενδυνάμωσης των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου του οργανισμού για να
βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης κινδύνων των συστημάτων
διαχείρισης και ελέγχου και των διαδικασιών διακυβέρνησης. Επομένως, η εφαρμογή
του εσωτερικού ελέγχου στις Τοπικές Αρχές θα συμβάλει εποικοδομητικά και
αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των αδυναμιών στα συστήματα διαχείρισης και
ελέγχου.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία
για εκσυγχρονισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην οποία περιλαμβάνεται και η
συμπλεγματοποίηση Δήμων και Κοινοτήτων, η Επιτροπή για τη Μεταρρύθμιση της
Τοπικής Αυτοδιοίκησης υπό την προεδρία του Υπουργού Εσωτερικών, με τη συμμετοχή
εκπροσώπων της Ένωσης Δήμων Κύπρου, της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου και των
Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, αποφάσισε τον Νοέμβριο του 2011 ομόφωνα όπως η
Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Δημοκρατίας αναλάβει τον εσωτερικό έλεγχο στην
Τοπική Αυτοδιοίκηση και αξιοποιηθεί σε όλο το εύρος της ούτως ώστε να
δημιουργηθούν πιο σύγχρονες, πιο αποτελεσματικές, πιο διαφανείς και πιο
αξιοκρατικές διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η ανεξάρτητη Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Δημοκρατίας κρίθηκε
ως η καταλληλότερη για τη διενέργεια του εσωτερικού ελέγχου στην Τοπική
Αυτοδιοίκηση βάσει της υποδομής, της εμπειρογνωμοσύνης, του υψηλού επιπέδου
επαγγελματισμού και της αξιοπιστίας της, τα οποία αποτελούν τα εχέγγυα του
μέλλοντός της. Κάτι τέτοιο θα
δημιουργήσει προοπτικές για οικονομίες κλίμακας και θα επιτύχει, μέσα από την
εναλλαγή του προσωπικού, τη μεταφορά τεχνογνωσίας, εμπειριών και πρακτικών από
τη Δημόσια Υπηρεσία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Επισημαίνεται ότι η Υπηρεσία
Εσωτερικού Ελέγχου διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρίες στην αξιολόγηση
δικλίδων ασφάλειας μηχανογραφικών συστημάτων, οι οποίες θα μπορούν επίσης να
αξιοποιηθούν προς όφελος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μέσω της διενέργειας
εξειδικευμένων ελέγχων με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας των μηχανογραφικών
τους συστημάτων.
Η ενσωμάτωση του Τομέα Εσωτερικού Ελέγχου της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης στην Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου οδηγεί στη δημιουργία μιας
ενιαίας Υπηρεσίας, προσφέροντας παράλληλα προοπτικές ανάπτυξης, κατάρτισης και
διοίκησης όλου του προσωπικού. Έχοντας μια ενιαία μεθοδολογία και στρατηγική
ελέγχου, η οποία θα εφαρμόζεται σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης, θα διασφαλίζεται οπωσδήποτε μία ομοιόμορφη, ενιαία και αμεσότερη
λήψη και εφαρμογή των κατάλληλων διορθωτικών μέτρων. Επιπρόσθετα, η αξιολόγηση
αδυναμιών που θα εντοπίζονται σε διάφορες Τοπικές Αρχές σε ένα κεντρικό επίπεδο,
θα βοηθά σημαντικά στην οριζόντια αξιολόγηση και άμεση υιοθέτηση κατάλληλων
ασφαλιστικών δικλίδων.
Είναι όμως με ιδιαίτερη λύπη που παρατηρούμε ότι λόγω των
προβλημάτων που αφορούν τη συμπλεγματοποίηση Τοπικών Αρχών, η προαναφερόμενη
απόφαση σχετικά με τον εσωτερικό έλεγχο δυστυχώς δεν έχει υιοθετηθεί μέχρι
σήμερα από το Κράτος, παρόλο που κατά την άποψη μας είναι και ξεχωριστό και
διαφορετικό.
Οι ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες που διέρχεται σήμερα η οικονομία
και ο τόπος μας ευρύτερα, και τα διάφορα σκάνδαλα που βλέπουν συνεχώς το φως της
δημοσιότητας, καθιστούν σήμερα όσο ποτέ άλλοτε τον εσωτερικό έλεγχο όχι μόνο ένα
χρήσιμο εργαλείο στα χέρια της διοίκησης κάθε οργανισμού, αλλά και αναγκαίο. Η
άμεση και πλήρης εφαρμογή του εσωτερικού έλεγχου στις Τοπικές Αρχές αναμένεται
να προσθέσει αξία και να συμβάλει στη δημιουργία μιας πιο σύγχρονης Τοπικής
Αυτοδιοίκησης με περισσότερη αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και αξιοκρατική
διαχείριση. Αναμένεται επίσης να συμβάλει στη βελτίωση της ορθής διαχείρισης των
κονδυλίων, στην προώθηση της χρηστής διοίκησης και στη δημιουργία μηχανισμών για
καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη.
____________
10/6/2015
