Δηλώσεις
του Υπουργού Εξωτερικών
σε
ραδιοφωνική εκπομπή του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ
Τη
θέση της Λευκωσίας για το κείμενο του ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας
της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όπως αυτό διαμορφώθηκε, καθώς και για το θέμα των κυρώσεων που
επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία σε σχέση με την κρίση στην Ουκρανία, εξέφρασε σήμερα ο
Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης, σε δηλώσεις του στην εκπομπή «Πρωινό
Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ.
Οι
δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών έχουν ως ακολούθως:
Ερώτηση:
Από το ψήφισμα να ξεκινήσουμε. Οι πληροφορίες λένε ότι, υπό τις περιστάσεις, η
Λευκωσία είναι ικανοποιημένη.
Απάντηση:
Ο κ. Ζουμπανιώτης παρέθεσε με λεπτομέρεια το πώς διαμορφώνεται το ψήφισμα. Εγώ
αποδίδω ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι όλα τα αρνητικά της Έκθεσης δεν
αντανακλούνται στο ψήφισμα. Δεύτερον, έχει μεγάλη σημασία η αναφορά στη
δημιουργία κατάλληλου κλίματος εκεί που μας καλεί για επανάληψη των συνομιλιών
το συντομότερο, διότι αυτό είναι η ουσία: Ότι οι συνομιλίες δεν σταμάτησαν έτσι
και ως έτυχε, αλλά διότι κάποιοι δυναμίτισαν το κλίμα μέσα στο οποίο
διεξάγονταν. Κι αυτό είναι που επιδιώκαμε, παίρνοντας, αντλώντας φράση από την
Έκθεση του Γενικού Γραμματέα και είναι αυτή που προώθησαν τα Μόνιμα Μέλη (η
Γαλλία, η Ρωσία και η Κίνα), αλλά και άλλα αιρετά μέλη του Συμβουλίου.
Υπό
αυτές τις περιστάσεις και με την πρόοδο στις αναφορές για τους αγνοούμενους,
εμείς θεωρούμε ότι θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερο το κείμενο του ψηφίσματος,
αλλά αυτό το κείμενο διορθώνει, κατά τη δική μου άποψη, τις εντυπώσεις που
δημιούργησε η Έκθεση.
Ερώτηση:
Και αφήνει το περιθώριο να χωρέσει ερμηνεία για τα αίτια της διακοπής των
συνομιλιών.
Απάντηση:
Όχι τόσο υπό την έννοια καταδικαστικής για τα αίτια, όσο υπό την έννοια ότι αυτό
το κατάλληλο κλίμα χρειάζεται να δημιουργηθεί τώρα για να επανέλθουμε στις
συνομιλίες.
Ερώτηση:
Πως κρίνετε τη στάση Βρετανών και κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών; Περιμέναμε κάτι
περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες; Αν ερμηνεύουμε καλά αυτά που μας είπε ο
ανταποκριτής μας (σ.σ. ο Αποστόλης Ζουμπανιώτης, ανταποκριτής του ΡΙΚ στη Νέα
Υόρκη) ήταν στάση ουδετερότητας, δεν ήταν βοηθητική.
Απάντηση:
Ναι, σωστά. Εγώ εκφράζω την απογοήτευσή μου διότι ανέμενα περισσότερη στήριξη
από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν εννοώ εδώ στο ψήφισμα, αλλά γενικά, από τη
δημιουργία της κρίσης.
Ερώτηση:
Και παρασκηνιακώς εννοείτε, ίσως.
Απάντηση:
Δέχομαι, έστω και παρασκηνιακώς, διότι και αν ήταν παρασκηνιακώς, απεδείχθη ότι
δεν ήταν αποτελεσματική ούτε προς την άλλη πλευρά, αλλά ούτε και προς τη δική
μας. Αλλά εν πάση περιπτώσει, δεν έγινε ποτέ κάποια συμφωνία ότι ο όρος
στρατηγικός εταίρος θα αφορούσε τη διαφορά μας με την Τουρκία. Ο όρος
στρατηγικός εταίρος ήταν πάντα και αντανακλούσε την προσφορά της Κύπρου και τον
υπεύθυνο ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος σε αυτή τη σημαντική περιοχή της
Ανατολικής Μεσογείου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Και αυτήν την
υπεύθυνη συμπεριφορά και πολιτική, η Κύπρος θα συνεχίσει να ακολουθεί. Όχι γιατί
αναζητεί τα εύσημα των οποιωνδήποτε.
Ερώτηση:
Το έχετε περιορίσει πάρα πολύ. Είμαστε εμείς στρατηγικός εταίρος των Ηνωμένων
Πολιτειών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Για να είναι κάποιοι
στρατηγικοί εταίροι πρέπει να υπάρχει και μια αμοιβαιότητα και μια σχέση
ευρύτερη.
Απάντηση:
Στα θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας υπάρχει αμοιβαιότητα. Ουδέποτε είχαμε
πει ή είχαμε συμφωνήσει. Εμείς δεν είμαστε σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ερώτηση:
Τι είμαστε;
Απάντηση:
Δεν είμαστε σύμμαχοι, είμαστε στρατηγικοί εταίροι για την καταπολέμηση της
τρομοκρατίας. Η Τουρκία και η Ελλάδα είναι σύμμαχοι. Είμαστε στο ΝΑΤΟ
εμείς;
Ερώτηση:
Μάλιστα. Αυτές είναι καινούργιες διατυπώσεις βεβαίως.
Απάντηση:
Όχι, αυτά σε εσάς τα έχω ξαναπεί, τα ιδία, σε προηγούμενες εκπομπές. Ότι δεν
είμαστε σύμμαχος, σας διόρθωσα, θυμάστε που λέγατε σύμμαχος και σας διέκοψα και
είπα στρατηγικός εταίρος;
Ερώτηση:
Στρατηγικός εταίρος μόνο.
Απάντηση:
Στρατηγικός εταίρος για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Ερώτηση:
Το συγκρατούμε και το υπογραμμίζουμε αυτό για να ξέρουμε που στέκουμε και ποιες
είναι οι σχέσεις μας με τις υπερδυνάμεις. Με την Ρωσία, τι είμαστε;
Απάντηση:
Με την Ρωσία είμαστε μια παραδοσιακά φίλη χώρα, πάντοτε ήμαστε και πάντα θα
συνεχίσουμε να είμαστε. Κι εκείνο που έκανε η δική μας Κυβέρνηση, που δεν έκαναν
οι προηγούμενες, δεν ήταν να αλλοιώσουμε τη στάση μας προς την Ρωσία. Η
οποιαδήποτε σχέση μας με τους άλλους, με τα άλλα Μόνιμα Μέλη, να γίνεται σε
βάρος της Ρωσίας. Είναι διαφορετικό. Εμείς καλύψαμε ένα κενό που υπήρξε στις
εξωτερικές μας σχέσεις, όσον αφορά τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εμάς η πρόθεσή μας είναι να έχουμε καλές σχέσεις και με τα πέντε Μόνιμα Μέλη του
Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ερώτηση:
Δεν θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι είναι για μας
μια παραδοσιακά φίλη χώρα, όπως είπατε για την Ρωσία ή θα το λέγατε;
Απάντηση:
Όχι, παραδοσιακά δεν μπορώ να πω το ίδιο πράγμα. Αυτό φαίνεται από το ποιος σου
συμπαραστέκεται στην κατάλληλη ώρα. Και η συμπαράσταση όλων έχει και όρια,
ασφαλώς, τα οποία καταλαβαίνουμε και κατανοούμε.
Ερώτηση:
Η μία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι στρατηγικός εταίρος σε θέματα τρομοκρατίας,
η άλλη, η Ρωσία, είναι παραδοσιακά φίλη χώρα που μας συμπαραστέκεται και
μπορούμε να υπολογίζουμε σε αυτή.
Απάντηση:
Σε στήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Ερώτηση:
Αυτά τα «ανήκουμε στη Δύση»;
Απάντηση:
Ανήκουμε στη Δύση, εφόσον ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όντας μέλος της ΕΕ,
οφείλουμε να είμαστε αξιόπιστος εταίρος, για να χρησιμοποιούμε αυτήν την
αξιοπιστία χρήσιμα απέναντι σε όλους τους φίλους μας, συμπεριλαμβανομένης και
της Ρωσίας. Αν δεν είσαι αξιόπιστος και απλώς περιθωριοποιημένος, δεν είσαι
αποτελεσματικός για να βοηθήσεις εκεί που πρέπει και όταν πρέπει.
Ερώτηση:
Είναι δύσκολη υπόθεση η εξωτερική πολιτική και οι διπλωματικές σχέσεις. Αλλά
τώρα, πως θα βρούμε τη χρυσή τομή; Γιατί εμείς θεωρούμε ότι αυτή η πολιτική του
εμπάργκο και των μέτρων των οικονομικών κατά της Ρωσίας δεν έχει ούτε καν
αποτέλεσμα και δεν θέλουμε να λαμβάνονται μέτρα για μια παραδοσιακά φίλη χώρα
και από την άλλη δεν θέλουμε να γίνουμε το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης.
Απάντηση:
Πείτε το διαφορετικά: Δεν είμαστε ευτυχείς.
Ερώτηση:
Δεν είμαστε ευτυχείς.
Απάντηση:
Ακριβώς. Βρισκόμαστε σε μια ιδιαίτερα δύσκολη θέση, μέσα στη δύνη μιας,
δυστυχώς, όλο και περισσότερο κλιμακούμενης σύγκρουσης –ας την ονομάσω- μεταξύ
Ανατολής και Δύσης. Εμείς πάντοτε έχουμε χρησιμοποιήσει τη θέση μας εντός της ΕΕ
κατά τρόπο χρήσιμο όσον αφορά αυτήν τη σύγκρουση. Κανένας δεν το αρνείται αυτό
το πράγμα. Δεν είμαστε μόνοι μας σε αυτό, υπάρχουν και πολλοί άλλοι εταίροι.
Αυτήν την στιγμή τι συμβαίνει με το θέμα της Ουκρανίας: Υπάρχει η διαδικασία της
Νορμανδίας. Στη Νορμανδία κατά την επέτειο της απόβασης των συμμαχικών δυνάμεων
παρίστατο και ο κ. Πούτιν. Ο κ. Πούτιν διευθετήθηκε εκεί να έχει συνάντηση με
τον κ. Ποροσένκο και για πάρα πολλή ώρα παρίσταντο ο Πρόεδρος της Γαλλίας και η
Καγκελάριος της Γερμανίας. Αυτό το κουαρτέτο, Γερμανία-Γαλλία-Ουκρανία-Ρωσία,
έκτοτε προχωρεί στον πολιτικό διάλογο, ο οποίος οδήγησε και στη Συμφωνία του
Μινσκ, η εφαρμογή της οποία θα λύσει το σύνολο των προβλημάτων. Κάποτε, επί του
εδάφους, τα πράγματα είναι, δυστυχώς, ανεξέλεγκτα.
Ερώτηση:
Άμαχοι χάνουν τη ζωή τους κατά δεκάδες.
Απάντηση:
Θα αναφερθώ στο γεγονός της Μαριούπολης που προκάλεσε και τη δήλωση του Προέδρου
Τουσκ, που ζητήθηκαν οι αρχηγοί να συμφωνήσουν και την έκτακτη Σύνοδο των
Υπουργών Εξωτερικών, στην οποία εγώ δυστυχώς δεν μπορώ να παραστώ, διότι
υποδέχομαι τον Υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας και ο Πρέσβης της Λετονίας
έρχεται εδώ για να συγκληθούν όλοι οι Πρέσβεις για να τους μιλήσω. Ήταν δύο
γεγονότα, τα οποία ήταν πολύ δύσκολο να αναβάλω. Αλλά αυτό δεν έχει σημασία,
διότι η σημερινή Σύνοδος δεν πρόκειται να πάρει αποφάσεις, ούτε για επέκταση
κυρώσεων. Μάλλον θα ανανεωθούν οι κυρώσεις, οι οποίες κυρώσεις, όπως ξέρετε,
χρειάζεται ομοφωνία για να αρθούν.
Ερώτηση:
Για να αρθούν χρειάζεται η ομοφωνία, για να συνεχιστούν δεν χρειάζεται
ομοφωνία.
Απάντηση:
Για να αρθούν χρειάζεται ομοφωνία. Και για να συνεχιστούν χρειάζεται αν θα επιβληθούν επιπρόσθετες.
Ερώτηση:
Αν η Ελλάδα σήμερα στην συνεδρίαση των Υπουργών Εξωτερικών πει ότι «εγώ βάζω
βέτο, δεν θέλω να συνεχιστούν οι κυρώσεις αυτές», τι γίνεται; Έχουμε θέμα;
Απάντηση:
Χρειάζεται να συγκατανεύσουν και οι άλλοι 26. Αφού σας λέω χρειάζεται ομοφωνία
για να αρθούν.
Ερώτηση:
Για να αρθούν χρειάζεται ομοφωνία, για να συνεχιστούν, για να ανανεωθούν και να
συνεχιστούν;
Απάντηση:
Πώς θα συνεχιστούν; Χρειάζεται ομοφωνία για να αρθούν, χρειάζεται ομοφωνία για
να προστεθούν νέες.
Ερώτηση: Είναι σε ισχύ τα μέτρα και θα είναι μέχρι να
αποφασιστεί ότι θα αρθούν;
Απάντηση:
Μάλιστα. Έγινε ένας αδιάκριτος βομβαρδισμός πάνω σε αμάχους, με το να χάσουν τη
ζωή τους καμιά τριανταριά και να τραυματιστούν άλλοι 100. Ο βομβαρδισμός αμάχων
κατά αδιάκριτο τρόπο πλέον θεωρείται ότι είναι μια πάρα πολύ σοβαρή εξέλιξη.
Υπενθυμίζω ότι στη Μαριούπολη υπάρχει και μια πολύ σημαντική παρουσία ελληνικής
ομογένειας. Περίπου 7.000 Έλληνες ομογενείς.
Οι
φιλορώσσοι αντάρτες, οι αυτονομιστές σε αυτό το θέμα ελέγχονται, δεν μπορεί να
μην ελέγχονται. Εμείς από χθες κινηθήκαμε δια των Πρέσβεών μας σε διάφορες
πρωτεύουσες της ΕΕ και γνωρίζουμε ότι η Καγκελάριος της Γερμανίας και ο Πρόεδρος
της Γαλλίας κάνουν σημαντικές προσπάθειες μιλώντας στον Πρόεδρο Πούτιν και τον
κ. Ποροσένκο , διότι εδώ έχει σημασία μια άμεση συμφωνία κατάπαυσης του πυρός,
και στην συνέχεια η εφαρμογή των προνοιών της Συμφωνίας του Μινσκ. Μεταξύ των
άλλων η αποχώρηση των βαρέων όπλων, αυτών που προκάλεσαν και τον βομβαρδισμό
στην Μαριούπολη, η δημιουργία ουδετέρων ζωνών και η ανταλλαγή αιχμαλώτων και στη
συνέχεια, εύχομαι, κι ο έλεγχος των συνόρων. Όλα αυτά, δεν είναι και τόσο εύκολο
να εφαρμοστούν επί του εδάφους. Όποιου του κατέβει πυροβόλα εναντίον του άλλου
και ο άλλος απαντά.
Ερώτηση:
Εικόνες φρίκης. Χθες βλέπαμε φιλορώσσους αυτονομιστές με το ψαλίδι στο χέρι να
κόβουν τα σήματα από τη στολή των Ουκρανών στρατιωτών και να τους τα δίνουν να
τα φάνε.
Απάντηση:
Καταλαβαίνετε τι μπορεί να προκαλέσει ένας πόλεμος και μάλιστα ένας εμφύλιος
πόλεμος. Επομένως, σήμερα οι Υπουργοί το μόνο που μπορούν να πουν είναι να
ζητήσουν από την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, δηλαδή τη Διπλωματική Υπηρεσία της
ΕΕ, να ετοιμάσει ένα μενού επιπρόσθετων μέτρων για να αποφασίσουν εάν
χρειάζονται στη Σύνοδο Κορυφής της 12 ης Φεβρουαρίου, όταν θα έχει
προηγηθεί η Σύνοδος Υπουργών Εξωτερικών
στις 9 Φεβρουαρίου και ποια από αυτά, αν χρειάζεται. Σε όλα αυτά εμείς λαμβάνουμε όλα τα
απαραίτητα μέτρα μας με βάση την αρχή «αξιόπιστος στην ΕΕ, φίλος τη Ρωσίας» και,
ταυτόχρονα, εκφράζουμε τη στήριξη των προσπαθειών της Γερμανίας και της Γαλλίας
για να εκτονωθεί η κατάσταση και να μη χρειαστεί τίποτα.
Ερώτηση:
Αν φτάσουν τα πράγματα στο σημείο να μπει ενώπιον Αρχηγών Κρατών της ΕΕ θέμα
νέων κυρώσεων;
Απάντηση:
Θα εξαρτηθεί ποια θα είναι αυτά. Εμείς έχουμε κόκκινες γραμμές, είναι γνωστές,
θα τις επαναλάβουμε και πάλι και όλοι να τις γνωρίζουν, διότι οι αποφάσεις της
ΕΕ από τα κράτη μέλη λαμβάνονται με βάση την αρχή της αλληλεγγύης. Εάν
επιδειχθεί αλληλεγγύη προς εμάς θα επιδείξουμε κι εμείς αλληλεγγύη προς
εκείνους. Αναφέρομαι στα θέματα που μας επηρεάζουν όσον αφορά τις σχέσεις μας με
τη Ρωσία. Δεν θέλω να πω ποια είναι αυτά αλλά είναι κάποια σημαντικά που μπορεί
να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία μας, την ικανότητα της άμυνάς μας, τη
σχέση μας με τη Ρωσία υπό την έννοια ότι δεν θα δεχθούμε απόφαση που να λέει
απομονώστε τη Μόσχα, μην πάτε στη Μόσχα, κανένας δεν μπορεί να μας σταματήσει σε
αυτό. Αυτά τα θέματα.
Ερώτηση:
Δεν καταλάβαμε όμως τι έγινε με αυτήν την ανακοίνωση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου.
Απάντηση:
Εκείνο που έγινε με την ανακοίνωση: Η Ελλάδα έχει και έντονη άποψη, αλλά οι
συνθήκες στην Ελλάδα τότε ήταν διαφορετικές, διότι στην Ελλάδα μόλις αναλάμβανε
Κυβέρνηση και δεν είχε προλάβει να εκφράσει την άποψή της και έστειλε το Γραφείο
του Προέδρου Τουσκ το κείμενο που καλούνταν όλα τα μέλη, οι αρχηγοί δηλαδή των
κρατών μελών και των Κυβερνήσουν, να σχολιάσουν ή να συμφωνήσουν εντός
διαστήματος δύο ωρών, η οποία αυτή προθεσμία παρατάθηκε για ακόμα μια ώρα. Όσοι
ήθελαν να εκφράσουν απόψεις αλλαγών, να τις εκφράσουν διαφορετικά η σιγή σήμαινε
αποδοχή. Αυτό το έστειλαν όχι στα Υπουργεία Εξωτερικών των κρατών μελών, αλλά
κατευθείαν στους επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του κάθε Προέδρου ή
Πρωθυπουργού. Δηλαδή στον κ. Χριστοδουλίδη. Την ώρα που το έστειλαν, ο κ.
Χριστοδουλίδης ήταν μέσα στο αεροπλάνο καθοδόν προς τη Σαουδική Αραβία κι έλαβε
γνώση αυτού του μηνύματος όταν είχε προσγειωθεί το αεροπλάνο και είχε ήδη
παρέλθει η προθεσμία που έθεσαν. Και των δύο και των τριών ωρών. Άρα θεωρήθηκε η
δική μας θέση ως σιγή, και επομένως ως αποδοχή. Ο κ. Χριστοδουλίδης διεμήνυσε
εις τον αντίστοιχό του, του Προέδρου Τουσκ ότι αυτό συνέβαινε, ότι ήταν πολύ
σύντομη η περίοδος που εδόθη και ότι η σιγή μας δεν σήμαινε αποδοχή, διότι θα
μπορούσαμε κι εμείς να εκφράσουμε απόψεις.
Ερώτηση:
Εκτός από την Κύπρο και την Ελλάδα είχαν ενστάσεις άλλες χώρες;
Απάντηση:
Εκείνες οι χώρες που είχαν ενστάσεις, οι άλλες, και γνωρίζω σημαντικές χώρες της
ΕΕ, διεμήνυσαν δια τηλεφωνικής επικοινωνίας με το γραφείο του Πολωνού Προέδρου
της ΕΕ του κ. Τουσκ και τελικά με τις διάφορες εξηγήσεις συμφωνήθηκε να εκδοθεί
το κείμενο.
Ερώτηση:
Το κείμενο ποια σημασία έχει;
Απάντηση:
Να σας πω εγώ ποια σημασία έχει. Έστελνε και ένα μήνυμα επί τόπου ότι πρέπει να
υπάρχει οπωσδήποτε κατάπαυση του πυρός και ομαλοποίηση της κατάστασης, σε
διαφορετική περίπτωση υποδείκνυε την ευθύνη της επιρροής της Ρωσίας επί των
ανταρτών, αυτονομιστών. Ταυτόχρονα, όμως εγώ θέλω να προσθέσω ότι θα ήταν πιο
δίκαιο και σωστό και πιστεύω ότι σε κάποιες χώρες θέλουν να το επιδιώξουν στο
Συμβούλιο σήμερα: Υπάρχει ευθύνη επιρροής για να ασκήσουν την επιρροή τους στην
Ρωσία για τους επαναστάτες, υπάρχει όμως και ευθύνη επιρροής
από την ΕΕ για την Ουκρανική Κυβέρνηση και τον Ουκρανικό Στρατό, οι οποίοι κι
αυτοί πρέπει να συνδράμουν για να μπορέσει να υπάρξει κατάπαυση του πυρός και
εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ.
________________
