Συνέντευξη του Κυβερνητικού Εκπροσώπου
στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα Γενί Ντουζέν
Στη σημερινή
έκδοση της τουρκοκυπριακής εφημερίδας Γενί Ντουζέν δημοσιεύεται συνέντευξη του
Κυβερνητικού Εκπροσώπου, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη.
Παρατίθεται πιο κάτω αυτούσια η συνέντευξη με τις ερωτήσεις του
δημοσιογράφου και τις απαντήσεις του Κυβερνητικού Εκπροσώπου:
Ερώτηση : Τι πρέπει να
κάνει συγκεκριμένο η Τουρκία για να αποδείξει ότι σέβεται τα κυριαρχικά
δικαιώματα της Κύπρου;
Απάντηση : Για να
επαναρχίσουν οι συνομιλίες πρέπει να υπάρχει ένα θετικό περιβάλλον, το οποίο θα
βοηθά και την διεξαγωγή ενός διαλόγου με προοπτική θετικής εξέλιξης. Γι’ αυτό
και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πρότεινε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Αυτά τα
μέτρα δεν θα αντικαθιστούσαν τις συνομιλίες αλλά θα λειτουργούσαν υποστηρικτικά
προς το διάλογο. Αντί ΜΟΕ, η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX
αμέσως πριν την
έναρξη του τρίτου γύρου των συνομιλιών που θα ήταν και ο πιο σημαντικός. Δεν
είχαμε άλλη επιλογή από την αναστολή της συμμετοχής μας στις συνομιλίες. Για να
επαναρχίσουν οι συνομιλίες δεν θα πρέπει να υπάρχει NAVTEX
από την Τουρκία
και η Άγκυρα να αποδείξει εμπράκτως ότι σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα της
Κυπριακής Δημοκρατίας. Τι εννοούμε όταν μιλάμε για έμπρακτο σεβασμό κυριαρχικών
δικαιωμάτων; Για παράδειγμα η Τουρκία δεν πρέπει να παρενοχλεί τις εταιρείες που
δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία γνώριζε ότι δεν
θα επανάρχιζαν οι συνομιλίες αν εξέδιδε δεύτερη NAVTEX , αλλά παρά
ταύτα προχώρησε σε μια τέτοια ενέργεια. Αυτό ενοχλεί πολύ. Σε κανένα μέρος του
κόσμου δεν διεξάγονται συνομιλίες μέσα σε τέτοιο κλίμα. Δεν γίνεται να υπάρχουν
απειλές και να διεξάγονται συνομιλίες.
Ερώτηση : Η
τουρκοκυπριακή πλευρά τονίζει ότι έχουν και οι δύο πλευρές δικαιώματα στο θέμα
των φυσικών πόρων. Ο Έρογλου σημειώνει ότι η τουρκική πλευρά προειδοποίησε την
ελληνοκυπριακή πλευρά ότι θα κάνει και αυτή κάποια βήματα σε περίπτωση μονομερών
ενεργειών και επομένως η Τουρκία το κάνει αυτό εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων.
Απάντηση : Θέλω να
υπενθυμίσω κάτι: Όταν η Noble διεξήγαγε
γεώτρηση προηγουμένως, δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο, η Τουρκία δεν είχε εκδώσει
NAVTEX . Ταυτόχρονα,
κατά την προετοιμασία του κοινού ανακοινωθέντος και κατά τους δύο γύρους των
συνομιλιών που ακολούθησαν, κανένας δεν έθεσε θέμα σε σχέση με τις
δραστηριότητες των εταιρειών εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ερώτηση : Ο Έρογλου
λέει ότι όταν είχε αρχίσει γεώτρηση η Noble διεξήγαγε
σεισμικές έρευνες το σεισμογραφικό σκάφος Piri Reis και διερωτάται
γιατί αυτό δεν προκάλεσε πρόβλημα.
Απάντηση : Το
Piri
Reis δεν είχε τη
δυνατότητα σεισμογραφικών ερευνών. Ταυτόχρονα, αυτή τη φορά εκδόθηκε
NAVTEX και αυτό
σημαίνει επέμβαση σε περιοχές που ανήκουν σε ένα άλλο κράτος. Ο Πρόεδρος
Αναστασιάδης λέει ότι οι φυσικοί πόροι ανήκουν στο κράτος και ότι μετά τη λύση
θα επωφεληθούν και οι Τουρκοκύπριοι.
Ερώτηση : Υπάρχουν
πληροφορίες ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά διεξήγαγε επαφές και ένα είδος
παζαρέματος με την Τουρκία μέσω του κ. Άιντα. Μήπως οι Τουρκοκύπριοι αφήνονται
εκτός παιχνιδιού;
Απάντηση : Για μας οι
Τουρκοκύπριοι είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και εργαζόμαστε να
προστατεύσουμε και τα δικά τους δικαιώματα. Και αυτό το αποδεικνύουμε στην
πράξη. Για παράδειγμα, μετά που η Κυπριακή Δημοκρατία έγινε κράτος μέλος της ΕΕ,
οι Τουρκοκύπριοι απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα που απολαμβάνουν όλοι οι
πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κοιτάξτε για παράδειγμα το θέμα των
διαβατηρίων. Υπάρχει κάτι πολύ ξεκάθαρο για εμάς: Η έκδοση NAVTEX από την
Τουρκία δεν έχει στόχο την προστασία των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων, αλλά των
συμφερόντων της Άγκυρας. Υπάρχει [από το 2011] μια συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας
και του ψευδοκράτους για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας η οποία είναι παράνομη και
δεν αναγνωρίζεται. Όταν κάποιος μελετήσει αυτή τη «συμφωνία», είναι ξεκάθαρο ότι
οι Τουρκοκύπριοι εξαπατήθηκαν,
ξεγελάστηκαν από την Τουρκία. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα για το ποιου
τα συμφέροντα προστατεύει και υπερασπίζεται η Τουρκία.
Ερώτηση : Υπάρχουν
επαφές με την Τουρκία μέσω του κ. Άιντα;
Απάντηση : Εμείς
μιλήσαμε με την Τουρκία μέσω της Ελλάδας. Δώσαμε τις θέσεις μας για το θέμα αυτό
στην Ελλάδα και της ζητήσαμε να τις διαβιβάσει στην Τουρκία. Η Τουρκία μας
απάντησε μέσω της Ελλάδας.
Ερώτηση : Δεν μας λέτε
τι απάντηση λάβατε, αλλά τι μήνυμα σας έδωσε η απάντηση αυτή για την στάση της
Τουρκίας;
Απάντηση : Το μήνυμα
που πήραμε επιβεβαιώθηκε με την έκδοση της NAVTEX . Η Τουρκία
δεν επιθυμεί την επίλυση του
Κυπριακού.
Ερώτηση : Μετά την
έκδοση της NAVTEX είπατε ότι θα
λάβετε νομικά μέτρα κατά της Τουρκίας. Πώς έχει η κατάσταση σε αυτό το θέμα και
τι βήματα σχεδιάζετε να κάνετε;
Απάντηση : Αυτή την
ερώτηση την υποβάλλουν και Ελληνοκύπριοι συνάδελφοί σας. Δεν θα ανακοινώσουμε
αυτές τις πρωτοβουλίες προτού εφαρμοστούν. Θα είναι συγκεκριμένα βήματα.
Ερώτηση : Ο κ. Άιντα
είχε δηλώσει ότι το 2015 περιέχει σημαντικές ευκαιρίες. Ο κ. Άιντα έρχεται στο
νησί αυτή την εβδομάδα. Τι αναμένετε από αυτή την επίσκεψη;
Απάντηση : Δεν μπορώ να
μιλήσω εξ ονόματός του. Εμείς πιστεύουμε κάτι και αυτό δεν είναι ένα απλό
σύνθημα: Πιστεύουμε ότι το θέμα της ενέργειας αποτελεί το σημαντικότερο κίνητρο
για τη λύση του Κυπριακού. Ο κ. Άιντα θα πραγματοποιήσει μονοήμερη επίσκεψη, θα
συναντηθεί με τους δύο ηγέτες, θα προβεί σε αξιολόγηση της κατάστασης, αλλά αυτή
τη στιγμή δεν αναμένουμε κάτι συγκεκριμένο.
Ερώτηση : Ο κ. Άιντα
έχει δηλώσει ότι το θέμα των υδρογονανθράκων συνδέεται με το Κυπριακό. Σε αυτή
τη δήλωση αντέδρασαν ιδιαίτερα τα ελληνοκυπριακά κόμματα. Επιπλέον, τα
ελληνοκυπριακά κόμματα αντέδρασαν λέγοντας ότι ο Αναστασιάδης «αποδέχθηκε τη
συζήτηση του θέματος των υδρογονανθράκων κατά το τελευταίο στάδιο των συνομιλιών
και προέβη σε υποχώρηση». Η ελληνοκυπριακή ηγεσία θέλει πράγματι να συζητήσει το
θέμα αυτό κατά το τελευταίο στάδιο των συνομιλιών ή μήπως τα κόμματα λανθασμένα
ερμήνευσαν το θέμα;
Απάντηση : Ο κ. Άιντα
παραχώρησε συνέντευξη στη Cyprus Mail και είπε ότι το
θέμα των υδρογονανθράκων είναι συνδεδεμένο με το Κυπριακό και δεν μπορεί να
αποσυνδεθεί. Εκείνο που λέμε εμείς είναι το εξής: το θέμα των υδρογονανθράκων
είναι το ισχυρότερο κίνητρο για λύση του Κυπριακού. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
λέει ότι «ο φυσικός πλούτος του νησιού, οι φυσικοί πόροι ανήκουν στο κράτος και
θα επωφεληθούν όλοι από αυτούς, μετά τη λύση του Κυπριακού». Όσοι ασχολούνται με
το Κυπριακό γνωρίζουν ότι το θέμα της αξιοποίησης και διαχείρισης των φυσικών
πόρων μετά τη λύση του Κυπριακού είναι ένα θέμα που ήταν πάντοτε στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της συζήτησης των αρμοδιοτήτων της κεντρικής
κυβέρνησης και των πολιτειών. Το νέο στοιχείο είναι το εξής: σε αυτή τη δήλωση ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει να συζητήσουμε το θέμα των φυσικών πόρων μαζί με
τους χάρτες στο τέλος των διαπραγματεύσεων. Υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στους κ.κ.
Ταλάτ και Χριστόφια ότι το θέμα των φυσικών πόρων βρίσκεται στην αρμοδιότητα της
κεντρικής κυβέρνησης και υπάρχει και σύγκληση με τον κ. Έρογλου για το ίδιο
θέμα. Υπάρχουν μερικά ζητήματα σε κάποια τεχνικά θέματα που δεν συμφωνήθηκαν.
Άρα αρκετά θέματα που αφορούν τους φυσικούς πόρους έχουν λυθεί στις συνομιλίες.
Γι’ αυτό και οι Τουρκοκύπριοι δεν έθιξαν αυτό το θέμα στις συνομιλίες. Ως εκ
τούτου, είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία με τις ενέργειές της εργάζεται για να
προστατεύσει τα δικά της συμφέροντα και σίγουρα όχι αυτά των Τουρκοκυπρίων.
Ερώτηση : Γιατί τα
ελληνοκυπριακά πολιτικά κόμματα το ερμηνεύουν αυτό ότι προέβη σε υποχώρηση ο
Αναστασιάδης;
Απάντηση : Να ρωτήσετε
τα πολιτικά κόμματα γι’ αυτό. Δεν έχω την ίδια άποψη.
Ερώτηση : Πάντα
αναφέρεστε στην Τουρκία, αλλά το πρόβλημα αυτό έχει δύο πλευρές: τους
Τουρκοκύπριους και τους Ελληνοκύπριους. Ποιος ο ρόλος της τουρκοκυπριακής
πλευράς και ηγεσίας για να έρθουν τα πράγματα σε αυτό το σημείο;
Απάντηση : Οι
Τουρκοκύπριοι πληρώνουν τώρα το τίμημα των ενεργειών της Τουρκίας. Εμείς θέλουμε
να συνομιλήσουμε και να λύσουμε το Κυπριακό. Η δε Τουρκία έρχεται και εκδίδει
NAVTEX και προκαλεί πρόβλημα. Πώς να αρχίσουν οι
διαπραγματεύσεις και να λυθεί το πρόβλημα; Η τουρκοκυπριακή ηγεσία έχει κάνει
μια δήλωση που λέει «θέλουμε NAVTEX ”. Γνωρίζουμε
ότι μερικοί Τουρκοκύπριοι πολιτικοί δεν θέλουν τη NAVTEX .
Ερώτηση : Αναφερθήκατε
στους τέως ηγέτες. Λέτε ότι υπήρχαν και παλιά τέτοιου είδους εργασίες, αλλά δεν
δημιουργήθηκε πρόβλημα. Ποια διαφορά βλέπετε ανάμεσα στον κ. Ταλάτ και στον κ.
Έρογλου;
Απάντηση : Δεν είδα τον
κ. Ταλάτ στις συνομιλίες. Είδα τον κ. Έρογλου. Οι Τουρκοκύπριοι εξέλεξαν τον κ.
Έρογλου ως αντιπρόσωπό τους. Δεν θέλω να σχολιάσω την επιλογή τους αυτή, τη
σέβομαι.
Ερώτηση : Γιατί οι
Έρογλου και Αναστασιάδης δεν υπέγραψαν συγκεκριμένα έγγραφα συγκλίσεων; Δηλώθηκε
ότι κατά καιρούς επιτεύχθηκε πρόοδος, αλλά δεν καταγράφηκε αυτή η πρόοδος στο
χαρτί και δεν υπογράφηκε.
Απάντηση : Κατά το
δεύτερο γύρο των συνομιλιών έγινε ανταλλαγή απόψεων σε όλα τα θέματα εκτός από
χάρτες που αφορούν το εδαφικό. Αν κοιτάξουμε τις θέσεις των δύο πλευρών, υπήρξαν
πολλές συγκλίσεις σε αυτές τις απόψεις, κοινά σημεία. Αν μπορούσαμε να αρχίσουμε
το τρίτο στάδιο που θα διεξάγονταν οι ουσιαστικές συνομιλίες θα μπορούσαν να
υπάρξουν περισσότερες συγκλίσεις. Αλλά δεν μας άφησε το Μπαρμπαρός.
Ερώτηση : Τον Απρίλιο
θα διεξαχθούν εκλογές. Οι Τουρκοκύπριοι θα εκλέξουν τον ηγέτη τους. Μπορεί να
επανεκλεγεί ο κ. Έρογλου ή να εκλεγεί ένας νέος ηγέτης. Η επανεκλογή Έρογλου ή η
εκλογή ενός νέου ηγέτη πώς θα επηρεάσει την πιθανή διαδικασία των
διαπραγματεύσεων;
Απάντηση : Σέβομαι
απόλυτα τους Τουρκοκύπριους και θα σεβαστούμε την επιλογή που θα κάνουν. Δεν
θέλω να προβώ σε σχόλιο για την παρούσα ηγεσία. Κατά την άποψή μου, η
συντριπτική πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων θέλει λύση στη βάση των συμφωνηθέντων.
Ως εκ τούτου πιστεύω ότι η επιθυμία τους αυτή θα αντικατοπτριστεί και στην ψήφο
τους.
Ερώτηση : Δεν μπορούν
να αρχίσουν οι συνομιλίες, η NAVTEX θα τελειώσει
τον Απρίλιο, υπάρχουν εκλογές. Αυτό δείχνει ότι οι συνομιλίες δεν θα καταστεί
δυνατό να αρχίσουν μέχρι τα μέσα της χρονιάς. Τι εξέλιξη αναμένετε για την
έναρξη των διαπραγματεύσεων εντός του έτους και για τη λύση;
Απάντηση : Για εμάς,
για τον Κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, είναι πολύ σημαντικό να
επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Είναι σημαντικό να μπορέσει να επιλυθεί το θέμα που
έχει προκύψει. Πρέπει δηλαδή να υπάρχει ένα κατάλληλο περιβάλλον για να
διεξάγονται συνομιλίες που ταυτόχρονα θα δημιουργεί και μια θετική προοπτική.
Αυτό το οποίο μας κάνει να αγανακτούμε με την NAVTEX είναι ότι εκδόθηκε λίγες μέρες πριν την
έναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Δηλαδή στο πιο κρίσιμο στάδιο. Τι
είδους μήνυμα είναι αυτό; Μήπως το μήνυμα είναι ότι δεν θέλουν διαπραγματεύσεις;
Ουσιαστικά αυτό είναι που προκαλεί απογοήτευση και για αυτό θυμώνουμε με αυτούς
που λένε ότι καλά έκανε η Τουρκία. Διότι η Τουρκία δεν επιδεικνύει βούληση για
λύση.
Ερώτηση : Μερικοί
Τουρκοκύπριοι πολιτικοί προβαίνουν σε έκκληση να κάνουν και οι δύο πλευρές
βήματα, δηλαδή να κάνει βήμα πίσω η Τουρκία, αλλά να κάνουν και οι
Ελληνοκύπριοι. Υπάρχουν εκκλήσεις που λένε ότι πρέπει να επιδείξουν και οι δύο
πλευρές καλή θέληση. Αντιτίθεστε σε αυτό;
Απάντηση : Τι παράνομο
έκανε η ελληνοκυπριακή πλευρά; Παρά ταύτα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προέβηκε σε
μια ενέργεια για να βοηθήσει την κατάσταση. Εξέφρασε δημόσια την θέση του για το
θέμα ευελπιστώντας, όπως του ανέφερε ο κ. Άιντα, ότι μια τέτοια ενέργεια θα
βοηθούσε στο να μην εκδώσει NAVTEX η Τουρκία.
Αλλά παρά ταύτα πάλι εκδόθηκε NAVTEX .
Ερώτηση : Υπάρχουν
εκκλήσεις από τη διεθνή κοινότητα για έναρξη συνομιλιών το συντομότερο και αυτές
οι εκκλήσεις δεν είναι μόνο προς τη μία πλευρά, γίνονται και προς την
ελληνοκυπριακή πλευρά. Τι απαντάται σε αυτό και τι αναμένετε από τη διεθνή
κοινότητα στο θέμα της υπερπήδησης αυτής της έντασης και της στασιμότητας;
Απάντηση : Εμείς οι
Κύπριοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, θέλουμε περισσότερο τη λύση από τη
διεθνή κοινότητα, τους Αμερικανούς και τους άλλους. Όπως έχω πει και
προηγουμένως, η Τουρκία δεν έπρεπε να είχε εκδώσει NAVTEX και δεν έπρεπε
να είχε στείλει το Μπαρμπαρός. Αυτός δεν είναι τρόπος διαπραγμάτευσης. Επειδή
μιλάμε με τη διεθνή κοινότητα ξέρω ότι και αυτοί γνωρίζουν ότι οι συνομιλίες δεν
μπορούν να αρχίσουν λόγω της Τουρκίας. Θέλω να στείλω ένα μήνυμα. Θα θέλαμε και
οι Τουρκοκύπριοι να προβούν σε δημόσια δήλωση για το θέμα. Έπρεπε να πουν «δεν
θέλουμε NAVTEX », «δεν
θέλουμε το Μπαρμπαρός». Κατά τη γνώμη μου είναι προσβλητικό για τους
Τουρκοκύπριους το γεγονός ότι η Τουρκία λέει «το κάνω αυτό εξ ονόματος των
Τουρκοκυπρίων». Όλοι ξέρουμε ότι αυτά δεν γίνονται για τους Τουρκοκύπριους.
Ερώτηση : Τι μήνυμα
θέλετε να στείλετε στους Τουρκοκύπριους;
Απάντηση : Μπορούμε να
λύσουμε το Κυπριακό. Ο Νίκος Αναστασιάδης απέδειξε καθ’ όλη τη διάρκεια της
πολιτικής του καριέρας ότι επιθυμεί πραγματικά τη λύση του κυπριακού
προβλήματος. Θα σεβαστούμε την επιλογή που θα κάνουν οι Τουρκοκύπριοι. Αλλά
επαναλαμβάνω ότι αναμένουμε οι Τουρκοκύπριοι να στείλουν το μήνυμα ότι η
NAVTEX που εξέδωσε η Τουρκία δεν επιτρέπει την
έναρξη των συνομιλιών. Ο κυπριακός λαός, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι είναι
αυτοί που πληρώνουν το τίμημα της μη έναρξης των διαπραγματεύσεων. Δεν πληρώνει
τίμημα η Τουρκία όταν δεν υπάρχουν διαπραγματεύσεις.
