Ομιλία
του Βουλευτή κ. Σοφοκλή Φυττή στις εκδηλώσεις της ομογένειας
της
Ν. Αφρικής για τις μαύρες επετείους, στο Γιοχάνεσμπουργκ
Είναι
με ιδιαίτερη συγκίνηση που βρίσκομαι ανάμεσά σας, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της
Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, για να αποτίσουμε μαζί φόρο
τιμής στα θύματα του άνανδρου πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής του
1974. Είναι ξεχωριστή τιμή για μένα να βρίσκομαι εδώ, όπου κτυπά ο παλμός της
ομογένειας, μεταφέροντας τους θερμότατους χαιρετισμούς του Προέδρου της Βουλής.
Όπως πολύ καλά γνωρίζετε, κατά την τελευταία του επίσκεψη στη Νότιο Αφρική, τον
Δεκέμβριο του 2013, για να παραστεί στις επίσημες εκδηλώσεις για την κηδεία του
Νέλσον Μαντέλα, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κ. Ομήρου
είχε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει εκτεταμένες επαφές με την εδώ ομογένεια και
τις εκκλησιαστικές αρχές. Επαφές, τις οποίες θυμάται με ιδιαίτερη χαρά και πολλή
εκτίμηση.
Πέρασαν
κιόλας σαράντα χρόνια από τα τραγικά γεγονότα του 1974 και δυστυχώς τίποτα δεν
μπορεί να απαλύνει τον πόνο, την πίκρα και το παράπονό μας. Η Κύπρος μας
παραμένει βίαια διαιρεμένη, ο λαός μας παραμένει μακριά από τις πατρογονικές του
εστίες, οι εκκλησιές και τα μοναστήρια μας παραμένουν αλειτούργητα και σιωπηρά.
Οι πρόσφυγες, οι νεκροί, οι αγνοούμενοι και οι συγγενείς τους, οι εγκλωβισμένοι,
η συνεχιζόμενη παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών
ελευθεριών του λαού μας, αποτελούν διαρκή υπενθύμιση των τραγικών συνεπειών του
δίδυμου εγκλήματος.
Η
Κύπρος, όπως άλλωστε και η Νότιος Αφρική, υπήρξε θύμα της βρετανικής
αποικιοκρατικής πολιτικής, η οποία, θέλοντας να συντηρήσει την πολιτική και στρατιωτική παρουσία της χώρας και την
επιρροή της στην Ανατολική Μεσόγειο, ενίσχυσε τις τουρκικές θέσεις. Η συμφωνία
Ζυρίχης-Λονδίνου, στην οποία κατέληξαν οι συνομιλίες για ανεξαρτησία, δυστυχώς
νομιμοποιούσε την πολιτικο-στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας και επέβαλλε ένα μη
λειτουργικό σύνταγμα. Οι αδυναμίες αυτού του δοτού συντάγματος και η υπό όρους
ανεξαρτησία που παραχωρούσαν οι σχετικές Συνθήκες στην Κύπρο, οδήγησαν πολύ
νωρίς το νεοσυσταθέν κράτος σε σκοτεινές και επικίνδυνες ατραπούς. Οι
δικοινοτικές ταραχές της δεκαετίας του ‘60, αποτέλεσαν το θλιβερό προοίμιο της
τραγωδίας του 1974. Η μισαλλοδοξία και ο ακραίος εθνικισμός επικράτησαν κι
έγιναν εργαλεία στα χέρια έξωθεν αλλότριων και σκοτεινών κινήτρων, καλλιεργώντας
στο έδαφος της Κύπρου τον σπόρο για το προδοτικό και εγκληματικό πραξικόπημα της
15 ης Ιουλίου, ενάντια στο νόμιμο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μια ολέθρια ανατροπή, που έδωσε στην Τουρκία την πολυπόθητη αφορμή για να
εισβάλει στην Κύπρο και να πραγματοποιήσει τα ανέκαθεν διχοτομικά της σχέδια. Το
αποτέλεσμα είναι σε όλους μας γνωστό. Το 37% του κυπριακού εδάφους κατελήφθη από
τα τουρκικά στρατεύματα, το ένα τρίτο του πληθυσμού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει
τις περιουσίες του και προσφυγοποιήθηκε στην ίδια του τη χώρα, το 70% των
πλουτοπαραγωγικών πόρων του νησιού αφανίστηκε, ενώ χιλιάδες ήταν οι νεκροί και
εκατοντάδες οι αγνοούμενοι, με τις
οικογένειες τους να περιμένουν μέχρι σήμερα τη διακρίβωση της τύχης των
αγαπημένων τους. Το έγκλημα του 1974 σφραγίστηκε το 1983, με την μονομερή
ανακήρυξη από την Τουρκία της ούτω-καλούμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας
Κύπρου» και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με τις προσπάθειες για δημογραφική
αλλοίωση της Κύπρου, μέσω του συστηματικού εποικισμού, που αποτελεί έγκλημα
πολέμου σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης του 1949.
«Η
ιστορία της Κύπρου είναι όμηρος της γεωγραφίας της». Αυτή η συνήθης αναφορά
πολιτικών και ιστορικών αναλυτών, που ασχολήθηκαν και ασχολούνται με την Κύπρο,
είναι ίσως η αποδοτικότερη αποτύπωση της γεωπολιτικής σημασίας της Κύπρου.
Αποτέλεσμα εξωτερικών συνωμοσιών και αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων για το
στρατηγικό έλεγχο της Κύπρου είναι η σημερινή ντε φάκτο διαίρεση. Το Κυπριακό,
σαράντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, παραμένει ζήτημα τερματισμού της
στρατιωτικής κατοχής.
Η
δίκαιη λύση του κυπριακού προβλήματος, που επιθυμούμε διακαώς, θα φέρει την
πολυπόθητη λύτρωση και θα μας επιτρέψει να ατενίσουμε το μέλλον με ελπίδα και
αισιοδοξία. Έχει ωστόσο αποδειχθεί επανειλημμένα ότι η επιθυμία μας για λύση και
οι φιλότιμες και άοκνες προσπάθειες που καταβάλλουμε αδιάκοπα από το 1974 προς
αυτή την κατεύθυνση δεν αρκούν. Η Τουρκία, ως κατοχική δύναμη, διατηρεί τη
διαχρονικά άτεγκτη στάση της, καταστρατηγώντας καθημερινά το διεθνές δίκαιο, με
τη συνεχιζόμενη παρουσία κατοχικών στρατευμάτων στο βόρειο τμήμα του νησιού μας,
αρνούμενη να συμμορφωθεί με βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου.
Ερχόμενη
σε πλήρη αντιδιαστολή με τη δηλωμένη της ευρωπαϊκή πορεία, που προϋποθέτει
συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές αξίες και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, η Τουρκία
παραμένει προσηλωμένη στις πάγια αδιάλλακτες της θέσεις. Ως ενεργό κράτος μέλος
της ΕΕ, οφείλουμε να αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή μας ιδιότητα. Να πιέσουμε για
την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας,
όπως αυτές αποφασίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2005. Άρνηση της Τουρκίας
να συμμορφωθεί θα πρέπει να οδηγεί σε τερματισμό της ενταξιακής της πορείας,
όπως άλλωστε θα συνέβαινε και στην περίπτωση κάθε άλλης αιτήτριας χώρας. Δεν
είναι μόνο θέμα της Κύπρου. Είναι ζήτημα και της αξιοπιστίας της ίδιας της
Ένωσης.
Ειδικά
σ’ αυτό το πλαίσιο, τα μέχρι στιγμής δείγματα γραφής είναι τουλάχιστον
αποθαρρυντικά. Η Τουρκία επιμένει να μην αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία,
αναστέλλοντας προκλητικά τις επαφές της με την Ένωση κατά τη διάρκεια της
Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το δεύτερο εξάμηνο 2012, ώστε να
αποφύγει κάθε άμεση ή έμμεση αναγνώριση της Κύπρου. Πρόσφατα, ξεπέρασε κάθε όριο
προκλητικότητας, χαρακτηρίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία ως εκλιπούσα σε έγγραφο
που κατέθεσε στο Συμβούλιο Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας. Επιπρόσθετα,
στο νέο σύστημα ηλεκτρονικής έκδοσης θεωρήσεων εισόδου στη χώρα, που τέθηκε σε
εφαρμογή από την Τουρκία τον περασμένο Απρίλιο, αντί για Κυπριακή Δημοκρατία,
στις επιλογές καταχώρησης, γίνεται αναφορά σε «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση Νότιας
Κύπρου». Τα πιο πάνω αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της εξωφρενικής
στάσης που τηρεί η Τουρκία, με την ανοχή δυστυχώς αρκετών από τους Ευρωπαίους
εταίρους μας, όπως και άλλων χωρών πέρα από την Ευρώπη, που κόπτονται για τη
διεθνή νομιμότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τούτων
λεχθέντων, επείγει ταυτόχρονα η αξιοποίηση των νέων γεωστρατηγικών, γεωπολιτικών
και γεωοικονομικών δεδομένων, που έχουν διαμορφωθεί στην ευρύτερη περιοχή της
Ανατολικής Μεσογείου και ανέτρεψαν παγιωμένες ισορροπίες δεκαετιών. Καθώς η
Αραβική Άνοιξη δεν φαίνεται να καταλήγει σε καλοκαίρι, αλλά επιστρέφει στο
χειμώνα, η Μέση Ανατολή κλυδωνίζεται από διαρκώς αυξανόμενα μέτωπα συγκρούσεων.
Οφείλουμε, υπό το φως των γεγονότων, να παραμείνουμε σε εγρήγορση και να
προσπαθήσουμε να αξιοποιήσουμε το
συγκριτικό πλεονέκτημα που μας παρέχει η ανακάλυψη ενεργειακών αποθεμάτων στην
Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η
Τουρκία, ωστόσο, προκαλεί και πάλι, κλιμακώνοντας τις απειλές της κατά της
Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλώνοντας ότι δεν θα διστάσει να καταφύγει σε
στρατιωτική βία σε περίπτωση που προχωρήσουμε με την εκμετάλλευση των φυσικών
μας πόρων. Τα ερευνητικά πλοία που, με την άδεια της Κυπριακής Κυβέρνησης,
εκτελούν δοκιμές εντός της ΑΟΖ της Κύπρου, παρενοχλούνται συστηματικά και
αδιάκοπα από τουρκικά σκάφη. Για άλλη μια φορά, η στάση της Τουρκίας είναι σε
πλήρη αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και δη με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο
της Θάλασσας (1982) και λειτουργεί ως ένας επιπλέον παράγοντας αποσταθεροποίησης
στην περιοχή.
Σε
αντίθεση με την Τουρκία, η Κύπρος ανέκαθεν εργαζόταν για την προώθηση της
σταθερότητας και της ειρήνης στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Οι νέες
γεωπολιτικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των σχέσεων μας με το
Ισραήλ και τις παραδοσιακά φιλικές σχέσεις, που διατηρεί η Κύπρος με τον Αραβικό
κόσμο, μπορούν να μας βοηθήσουν να αναδειχθούμε περαιτέρω ως πηγή σταθερότητας
και ασφάλειας για την περιοχή. Παράλληλα, ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε προς
πάσα κατεύθυνση ότι δεν αποδεχόμαστε την όποια διασύνδεση της αξιοποίησης του
φυσικού αερίου με τη λύση του Κυπριακού.
Ομοίως,
παρά τις τεράστιες προκλήσεις και προβλήματα που έχει επιφέρει στη χώρα μας η
τρέχουσα οικονομική κρίση, τονίζουμε
ότι η αξιοπρέπεια και αγωνιστικότητά μας παραμένουν αταλάντευτες. Η δεινή
κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Κυπριακή οικονομία δεν μπορεί σε καμιά
περίπτωση να επηρεάσει την επιβαλλόμενη ορθή και εθνικά υπεύθυνη διαχείριση του
Κυπριακού. Οφείλουμε να στείλουμε ξεκάθαρα το μήνυμα ότι η οικονομική κρίση και
οι όποιες συνέπειές της, δεν μας αποδυναμώνουν και δεν πρόκειται να μας
οδηγήσουν στην αποδοχή ελλειμματικών λύσεων.
Σε
αυτή τη δύσκολη συγκυρία, στόχος μας παραμένει η ανόρθωση και το ξαναζωντάνεμα
της κυπριακής οικονομίας, η οποία, μαζί με την άμυνα, αποτελούν κορυφαίες
παραμέτρους και θεμελιακούς πυλώνες της αναγκαίας εθνικής στρατηγικής για την
επιτυχία του αγώνα μας: τον τερματισμό της κατοχής και τη δίκαιη και βιώσιμη
λύση του Κυπριακού.
Δυστυχώς
οι τελευταίες εξελίξεις δεν έχουν παράξει αποτελέσματα που να δικαιολογούν
ουσιαστική αισιοδοξία. Η συμφωνία της 11ης Φεβρουαρίου, στη βάση της οποίας
επανεκκίνησαν οι συνομιλίες, εμπερικλείει αρκετές αμφισημίες, τις οποίες και
εκμεταλλεύεται η τουρκική πλευρά για να παραμείνει αμετακίνητη στις πάγιες
θέσεις της, κορυφώνοντας μάλιστα τις προκλήσεις προς την πλευρά μας. Γίνεται δε
φανερό από τις θέσεις που έχει καταθέσει η τουρκική πλευρά, για διπλή κυριαρχία
και ιθαγένεια, συνομοσπονδιακή δομή και μόνιμες παρεκκλίσεις από το κοινοτικό
κεκτημένο, ότι βασική επιδίωξη παραμένει η κεκαλυμμένη παγίωση των τετελεσμένων
της εισβολής, η διχοτόμηση δηλαδή της Κύπρου, υπό τη μορφή χαλαρής
συνομοσπονδίας μεταξύ δύο «συνιστώντων κρατών».
Αν
η Τουρκία ενδιαφέρεται να ανταποκριθεί στα μηνύματα της νέας εποχής, θα πρέπει
να κατανοήσει ότι οι συμπεριφορές της πρέπει να διαφοροποιηθούν, ότι πρέπει να
εγκαταλείψει τις νεοθωμανικές της πρακτικές και να επιδείξει πραγματική θέληση
και συνεργασία για λύση του Κυπριακού.
Παρά
τις συνεχείς απογοητεύσεις, ο κυπριακός λαός έχει αποδείξει ουκ ολίγες φορές ότι
διαθέτει τεράστια αποθέματα αγωνιστικότητας και επιμονής. Ζωντανό παράδειγμα
αποτελείτε και εσείς, που αγωνίζεστε σε τούτη τη γωνιά του κόσμου που έχει γίνει
η δεύτερη πατρίδα σας, για να κρατήσετε ζωντανή την ταυτότητα και τις παραδόσεις
σας και να τις μεταδώσετε στις νεώτερες γενιές. Μια ταυτότητα απόλυτα
συνυφασμένη με το διακαή πόθο για απελευθέρωση του νησιού μας και αποκατάσταση
της κατάφωρης αδικίας που βιώνουμε όλοι μας. Εκφράζω, θεωρώ, το σύνολο του
κυπριακού λαού, απευθύνοντας σας την ευγνωμοσύνη και τις θερμότατες ευχαριστίες
μας, για το έργο, τη δράση και το ρόλο σας στην ιστορία και τους αγώνες του λαού
μας.
Με
δεδομένη τη συνεχιζόμενη τουρκική αδιαλλαξία, διακηρύσσουμε τη σταθερή μας
άρνηση να αποδεχθούμε τα τετελεσμένα του τουρκικού εγκλήματος και την εμμονή μας
σε λύση δημοκρατική, λειτουργική και βιώσιμη στη βάση των αρχών του διεθνούς και
του ευρωπαϊκού δικαίου, μια
λύση που δικαιούται και αξίζει ο λαός μας. Η μόνιμη ειρήνη, ασφάλεια, ευημερία
και ανάπτυξη θα επέλθει μόνο με μια λύση που θα τερματίζει την κατοχή, θα
απομακρύνει τους εποίκους, θα διασφαλίζει τη μία κυριαρχία, μία διεθνή
προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, την ενότητα του κράτους και του λαού, την
κατοχύρωση των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων του δικαιωμάτων. Μια
λύση, που θα στηρίζεται στις αρχές και τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ και θα είναι
συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Η
θυσία των ηρωικών πεσόντων που μνημονεύουμε σήμερα, μας έχει αφήσει χρέος και
παρακαταθήκη τη συνέχιση του αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση. Άλλωστε, στον
κυκλικό ρου που διαγράφει η ιστορία, ο λαός μας έχει βρεθεί πολλάκις αντιμέτωπος
με ισχυρούς αντιπάλους, να πολεμά σε άνισες μάχες, υπερασπιζόμενος την
αξιοπρέπεια και το δίκαιό του, με όπλο του την επιμονή και το θάρρος που τον
διακρίνουν. Αντλώντας δύναμη από την ένδοξη ιστορία του έθνους μας και τις
θυσίες των προγόνων μας από τα βάθη των αιώνων, αλλά και τους σύγχρονους ήρωες
και μάρτυρες μας του χθες, του 1974, οφείλουμε να διακηρύξουμε πως το Κυπριακό
είναι θέμα εισβολής και κατοχής ενός ανεξάρτητου κράτους μέλους του ΟΗΕ από την
Τουρκία, ένα άλλο κράτος μέλος του Οργανισμού, που ενόσω είναι κατοχική δύναμη,
επιδιώκει με θράσος για ακόμα μια φορά να καταστεί Μέλος του Συμβουλίου
Ασφαλείας. Να υποδείξουμε παράλληλα πως, όσοι ενδιαφέρονται πραγματικά για λύση
δίκαιη και βιώσιμη, θα πρέπει να στρέψουν το ενδιαφέρον, τη ν επιρροή και τις
πιέσεις τους προς την κατοχική δύναμη, προς τον θύτη και όχι το θύμα.
Αγωνιζόμενοι
με σύμπνοια και με σωστή προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα, ο φείλουμε
να συνεχίσουμε με αποφασιστικότητα το δίκαιο αγώνα μας για επιστροφή στις
πατρογονικές μας εστίες. Για επιστροφή στους τόπους που πότισαν με τον ιδρώτα
τους οι γονιοί και οι παππούδες μας. Στους τόπους όπου πολλοί από μας
πρωτοξεκινήσαμε να ονειρευόμαστε και να σχεδιάζουμε το μέλλον μας. Στους τόπους
όπου άφησαν την τελευταία τους πνοή,
υπερασπιζόμενοι τις Θερμοπύλες της εθνικής μας κυριαρχίας και
αξιοπρέπειας, οι ήρωες, τη μνήμη των οποίων τιμούμε σήμερα. Ας κλίνουμε το γόνυ.
Ας θυμηθούμε και ας αντλήσουμε δύναμη από τα μεστά λόγια του ποιητή Γιώργου
Σεφέρη:
«Η γης δεν έχει κρικέλια
για
να την πάρουν στον ώμο και να φύγουν
μήτε
μπορούν, όσο κι αν είναι διψασμένοι
να
γλυκάνουν το πέλαγο με νερό μισό δράμι».
