Ομιλία του Υπουργού Παιδείας κ. Κώστα Καδή στο εθνικό μνημόσυνο για τους πεσόντες κατά το πραξικόπημα του 1974
15/07/2014
Με βαθιά περίσκεψη και επίγνωση του χρέους μας, 40 χρόνια μετά το 1974, με νωπές ακόμα τις μνήμες και ανεπούλωτα τα τραύματα του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής, τιμούμε σήμερα τη μνήμη όσων έδωσαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία και την ελευθερία της πατρίδας.
Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 δεν ήταν παρά η τραγική κατάληξη μιας πορείας που εδρομολογείτο για χρόνια από το χουντικό καθεστώς των Αθηνών. O Ελληνισμός της Κύπρου αποδυναμώθηκε αμυντικά το 1967 με την απόσυρση της Ελληνικής Μεραρχίας και διαβρώθηκε εσωτερικά την περίοδο 1971-1974 από έναν αδυσώπητο εμφύλιο σπαραγμό. Οι άφρονες συνταγματάρχες εκμεταλλεύτηκαν την αγάπη για την Ελλάδα και τα ενωτικά αισθήματα μερίδας Ελληνοκυπρίων, οι οποίοι αποτέλεσαν την παράνομη οργάνωση ΕΟΚΑ Β και έγιναν συνεργοί στα σχέδιά τους. Στόχος της Χούντας ήταν η ανατροπή του Προέδρου Μακαρίου, εναντίον του οποίου κινήθηκαν οι στρατιωτικές δυνάμεις το πρωί της 15ης Ιουλίου. Τα σχέδια της Χούντας όμως δεν ευοδώθηκαν, αφού ο Μακάριος διασώθηκε και μετά από ολιγόμηνη απουσία στο εξωτερικό επέστρεψε στην Κύπρο και ανέλαβε τα προεδρικά του καθήκοντα. Ωστόσο, τα ειδεχθή σχέδια της Χούντας εναντίον της συνταγματικής τάξης της Κύπρου και της δημοκρατίας οδήγησαν σε λίγες μέρες και στο δεύτερο έγκλημα σε βάρος του κυπριακού λαού. Η Άγκυρα αξιοποίησε το πραξικόπημα ως άλλοθι και εισέβαλε στις 20 Ιουλίου στο νησί μας σπέρνοντας τον θάνατο και την καταστροφή.
Τις τραγικές συνέπειες και τις πληγές του πραξικοπήματος και της εισβολής βιώνουμε εδώ και σαράντα χρόνια. Νεκροί, αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι, πρόσφυγες, κατοχή της γης μας και ανακήρυξη του ψευδοκράτους, καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, διωγμός του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στα κατεχόμενα εδάφη μας – όλη η οδυνηρή πραγματικότητα παραμένει εν έτει 2014 αναλλοίωτη και ακόμη πιο επικίνδυνη. Η κλιμάκωση της τουρκικής αδιαλλαξίας, η καταπάτηση των βασικών ελευθεριών και των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ενίσχυση των στρατευμάτων κατοχής και η συνεχιζόμενη μεταφορά εποίκων από την Τουρκία, συνθέτουν το σκηνικό του κυπριακού προβλήματος και καθιστούν ολοένα πιο ορατό τον κίνδυνο μόνιμης διχοτόμησης της πατρίδας μας.
Έχοντας πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας και των κινδύνων του απαράδεκτου status quo, οφείλουμε να εργαστούμε με σύμπνοια για την επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού στη γη των πατέρων του και να πάρουμε ιστορικές αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον μας. Σε αυτή την πορεία, καλούμαστε να χαλυβδώσουμε την πίστη στο δίκαιο του αγώνα μας και παράλληλα να διαφυλάξουμε την ιστορική μας ταυτότητα, την ελληνική μας γλώσσα και παιδεία, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό μας. Οφείλουμε, επίσης, να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας, να παραδειγματιστούμε από τις αποτυχίες και τα αποτελέσματα της διχόνοιας, να παραμερίσουμε έριδες και μικρότητες. Λαός και ηγεσία να πορευθούμε με συλλογικότητα, συναίνεση, και με σεβασμό στην ιστορία και στη συντήρηση της ιστορικής μνήμης.
Μέσα από τη διαδικασία των συνομιλιών που βρίσκεται σε εξέλιξη, και στηριγμένοι στις αρχές του διεθνούς δικαίου, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διεκδικούμε λύση που να ανατρέπει τη σημερινή κατάσταση και να εξασφαλίζει την απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου, σε συνθήκες ειρήνης, δημοκρατίας και δικαίου. Οφείλουμε να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια ευημερούσα πατρίδα, με πολιτική και οικονομική σταθερότητα, με διασφαλισμένες τις ελευθερίες και τα δικαιώματα για όλους τους νόμιμους κατοίκους. Μια Κύπρο που να εμπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια, και στην οποία όλοι θα σχεδιάζουν το μέλλον τους με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.
Κυρίες και κύριοι,
Υποκλινόμαστε ευλαβικά σε όλους όσοι πρόσφεραν τη ζωή τους στους αγώνες για ελευθερία, δημοκρατία και εθνική αξιοπρέπεια, ιδιαίτερα στους τιμώμενους σήμερα νεκρούς. Η απόδοση τιμής δεν είναι μια τυπική εκπλήρωση χρέους της Πολιτείας, ούτε μια επιφανειακή πράξη υπόμνησης της θυσίας τους. Είναι μια ουσιαστική αναφορά στη μαρτυρική πορεία ενός λαού που συνεχίζει ακόμα τον αγώνα για τη φυσική και εθνική του επιβίωση, και στόχο έχει την άντληση διδαγμάτων, ώστε να μην επαναληφθούν καταστάσεις σαν αυτές που οδήγησαν στα τραγικά γεγονότα του 1974. Απόδοση τιμής είναι και η αποφυγή διαβρωτικών φαινομένων διχόνοιας και διάσπασης του εσωτερικού μας μετώπου. Με σύμπνοια και συνέπεια πρέπει να αγωνιστούμε ώστε το συρματόπλεγμα της μοιρασμένης Λευκωσίας και της ντροπής να αποτελεί σύντομα παρελθόν.
Ας είναι το σημερινό μνημόσυνο των πεσόντων πηγή δύναμης, παράδειγμα για αποφυγή λαθών και δέσμευση για εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας προς την Πατρίδα και την Ιστορία.
Αιωνία τους η μνήμη.
