2/5/14

Ομιλία του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ι. Νικολάου στα εγκαίνια του Θεάτρου στις Κεντρικές Φυλακές

Να μη μεταδοθεί πριν τις 5 μ.μ.

Ομιλία του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως
κ. Ι. Νικολάου στα εγκαίνια του Θεάτρου στις Κεντρικές Φυλακές

Η Πολιτεία δεν εφηύρε τις φυλακές για να εκδικείται τους παραβάτες, αλλά για να τους σωφρονίζει μέσω της δικαιοσύνης. Η φυλακή δεν είναι χώρος έκπτωσης της ανθρώπινης αξίας και εξαθλίωσης, αλλά για να προετοιμάζει την ομαλή κοινωνική επανένταξη και ενσωμάτωση των αποφυλακισθέντων.

Με μεγάλη ικανοποίηση, εγκαινιάζουμε σήμερα το χώρο του θεάτρου στις Κεντρικές Φυλακές, βλέποντας να υλοποιείται ακόμη ένας στόχος μας για τον εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού μας συστήματος.

Πρωτίστως θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους εμπλεκομένους: το Τμήμα Φυλακών για την σημαντική αυτή πρωτοβουλία του, τη Διεύθυνση και ιδιαίτερα τους μαθητές του Γυμνασίου Σολέας για την εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτήν την εκδήλωση, η οποία έχει τεράστια κοινωνική σημασία. Επίσης, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου, στην Επίτροπο Διοικήσεως, στην Επίτροπο Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, στην Πρόεδρο και μέλη της Ανεξάρτητης Επιτροπής για τη θεσμοθέτηση ενός νέου και σύγχρονου νομικού πλαισίου για τη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος και σε όλους τους παρευρισκομένους.
Η στρατηγική της Κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού μας συστήματος στοχεύει πάνω απ’ όλα στην προστασία του υπέρτατου αγαθού της ανθρώπινης ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου.

Από αρχαιοτάτων χρόνων, το θέατρο θεωρείτο ως μέσο θεραπείας και αγωγής της ψυχής, ως ένα μέσο απελευθέρωσης της φωνής και των συναισθημάτων του ανθρώπου. Ήδη, ο Ασκληπιός είχε καταλάβει τη θεραπευτική διάσταση του θεάτρου και το είχε συμπεριλάβει στα θεραπευτικά του εργαλεία για τα ευεργετικά αποτελέσματά του στη ψυχική και σωματική υγεία των ασθενών του.

Το θέατρο είναι ένας φωτεινός δρόμος της ελπίδας για επανόρθωση. Μέσα από το θεατρικό ρεπερτόριο ανοίγεται ένας άλλος κώδικας επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, που επιτρέπει τη δημιουργία γεφυρών, σχέσεων και ανθρώπινης επαφής!

Σήμερα, εδώ, μέσα στις Κεντρικές Φυλακές, παρακολουθήσαμε ένα θεατρικό δρώμενο από παιδιά. Αυτό το γεγονός συμβολίζει ότι το θεραπευτικό πρόγραμμα στη φυλακή θα πρέπει να είναι ανοικτό στην κοινωνία και να επεκτείνεται σε διάφορα ζητήματα που θα συμβάλουν στην κοινωνική επανένταξη.

Αυτή η εκδήλωση έχει σίγουρα και για τα ίδια τα παιδιά σημαντικό εκπαιδευτικό χαρακτήρα, και η παρουσίασή της, ενώπιον ενός κοινού κρατουμένων, αποκτά μία τεράστια κοινωνική αξία. Η παράσταση αυτή έχει μια αμφίδρομη λειτουργία αφού δεν απευθύνεται μόνο στους κρατούμενους αλλά και στους ίδιους τους ηθοποιούς, δηλαδή στα παιδιά.

Στέλνει δε ένα ευρύτερο κοινωνικό μήνυμα, αυτό της απόρριψης του ρατσισμού, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της κατανόησης της πραγματικότητας, του αυτοσεβασμού και της προσωπικής αξιοπρέπειας, που συμβολίζει την ανάπτυξη της αυτονομίας και της δημιουργικότητας και αντικαθιστά την εξάρτηση και την αυτοκαταστροφή.

Ως Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, εφαρμόζοντας το πρόγραμμα της Κυβέρνησης για ανασχεδιασμό και εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού μας συστήματος, προς μεγάλη ικανοποίησή μας επισημαίνουμε την υλοποίηση των πολιτικών και των μέτρων που είχαν προ καιρού εξαγγελθεί.

Μέρος αυτής της πολιτικής αποτελεί η βελτίωση των συνθηκών κράτησης και διαβίωσης των κρατουμένων σε ό,τι αφορά τη φυσική και ψυχολογική τους κατάσταση κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού τους, αφού ο περιορισμός της ελευθερίας επιβαρύνει τη ψυχολογία των κρατουμένων, οδηγώντας τους συχνά σε αισθήματα απόγνωσης και φόβου για το μέλλον, και αυτό ισχύει όχι μόνο ευάλωτα άτομα, αλλά ακόμη και κρατούμενους που δεν ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.

Προβλήματα όπως ο υπερπληθυσμός, η βία, η έλλειψη δραστηριοτήτων, ο αποκλεισμός από τα οικογενειακά και κοινωνικά δίκτυα, καθώς και οι κακές συνθήκες διαβίωσης επιβαρύνουν την ψυχοσύνθεση και την ψυχολογία των κρατουμένων.

Με γνώμονα την ανθρωποκεντρική αντιμετώπιση των κρατουμένων εντός των φυλακών, άρχισε και εφαρμόζεται από τη νέα Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών η πολιτική του Υπουργείου με σκοπό τη διάνοιξη γεφυρών επικοινωνίας με την κοινωνία, υλοποιώντας τον στρατηγικό στόχο του Προγράμματος Διακυβέρνησης που αφορά στον εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού συστήματος.

Μέσα στο ίδιο πλαίσιο πολιτικής, όσον αφορά στη βελτίωση των συνθηκών παραμονής των φυλακισμένων στις Κεντρικές Φυλακές, εντάσσονται και σειρά μέτρων που ήδη εφαρμόζουμε, όπως είναι η επέκταση των ωρών παροχής ζεστού νερού, η παραχώρηση ηλεκτρικού ρεύματος για ολόκληρο το 24ωρο, η εφαρμογή του ανοικτού επισκεπτηρίου για όλους τους φυλακισμένους, η αύξηση του αριθμού των τηλεφωνημάτων και ο χρόνος τους, καθώς και η αύξηση των επισκέψεων, ανάλογα με τις ανάγκες τους, η παραχώρηση περισσότερων ευκαιριών και μέσων ψυχαγωγίας, η λειτουργία κεντρικού γυμναστηρίου και η ετοιμασία ακόμη ενός, ώστε να έχουν πρόσβαση όλες οι πτέρυγες των φυλακών.
Πρόσφατα και σε συνεργασία με τους παλαίμαχους προέδρους τεσσάρων μεγάλων σωματείων του κυπριακού ποδοσφαίρου, διοργανώθηκε εντός του Τμήματος των Φυλακών το ποδοσφαιρικό τουρνουά με την ονομασία «Δημιουργώντας Γέφυρες», το οποίο θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2014.

Στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής προωθείται και η αναθεώρηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στις Κεντρικές Φυλακές, που σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, θα δώσουμε την ευκαιρία στους φυλακισμένους να παρακολουθήσουν μαθήματα του εκπαιδευτικού προγράμματος του εσπερινού σχολείου και να αποφοιτήσουν αποκτώντας και το ανάλογο προσόν, και σε περίπτωση που δεν θα το συμπληρώσουν εντός των Φυλακών, θα τους παρέχεται η ευκαιρία να το ολοκληρώσουν μετά την αποφυλάκισή τους.

Σε αυτά τα θετικά βήματα ήρθε να προστεθεί και η λειτουργία του χώρου του θεάτρου εντός των φυλακών με απώτερο στόχο:
  • τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης εντός των χώρων κράτησης,
  • την καλλιέργεια συνείδησης επί των λόγων που οδήγησαν στη φυλάκιση,
  • τη διεύρυνση των κοινωνικών και εκφραστικών δεξιοτήτων,
  • τον εμπλουτισμό των σχέσεων μεταξύ των κρατουμένων και της ευρύτερης κοινότητας και
  • τη διευκόλυνση ένταξης των αποφυλακισμένων σε μια λιγότερο προκατειλημμένη κοινωνία.

Μέσα από τη θεατρική εμπειρία μπορεί να δημιουργηθεί ένα παιδαγωγικό πεδίο για αυτοανάλυση, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της στάσης όλων των εμπλεκομένων απέναντι στους συνανθρώπους, τη βελτίωση της ψυχικής και σωματικής υγείας τους καθώς και της γενικότερης γνωσιακής εμπειρίας. Οι κρατούμενοι πρέπει να αναζητούν ευκαιρίες και να επανεξετάζουν τη σχέση τους με τον κόσμο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι μέσω του θεάτρου προσπαθούμε να κατασκευάσουμε την πραγματικότητα που επιθυμούμε.

Με αυτά τα λόγια θα ήθελα να ευχηθώ η σημερινή εκδήλωση να είναι η απαρχή για μια νέα εποχή στο σωφρονιστικό μας σύστημα και να δώσει νέα πνοή στη ζωή εντός των φυλακών.

Είμαι πεπεισμένος ότι τα ευεργετικά μηνύματα του θεάτρου θα καταστούν καταλύτες στα προβλήματα των κρατούμενων, θα δώσουν ψυχική ικανοποίηση και χαρά και θα συμβάλουν θετικά στον αγώνα για μια καλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη.