Επιμνημόσυνος
λόγος του Υπουργού Εσωτερικών κ. Χάσικου
στο
εθνικό μνημόσυνο των ηρώων Ανδρέα Ζάκου,
Γεώργιου
Χαραλάμπους και Γεώργιου Αντωνίου
Με
ιδιαίτερη συγκίνηση αλλά και σεβασμό βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στον ιερό τούτο
χώρο, στη Λινού Σολέας, για να τιμήσουμε τους ήρωες της περιοχής σας, δικούς σας
αλλά και δικούς μας ήρωες, αυτούς που έδωσαν το αίμα τους και θυσιάστηκαν στο
βωμό της κυπριακής ελευθερίας, ως έχουμε υποχρέωση και οφειλή απέναντι στην
Ιστορία και τις επερχόμενες γενεές: τον Ανδρέα Ζάκο, τον Γεώργιο Χαραλάμπους και
τον Γεώργιο Αντωνίου.
Σήμερα,
η σκέψη όλων εμάς που ζήσαμε τα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν τη σύγχρονη
Ιστορία της Κύπρου, στρέφεται πίσω στο χρόνο. Συναισθανόμαστε πλήρως τις
βαρύτατες ευθύνες της δικής μας γενιάς απέναντι στην πατρίδα και στα παιδιά μας.
Η απόδοση τιμής στους ήρωες των αγώνων του λαού μας είναι οφειλόμενη και
διαχρονική επιταγή. Μια πράξη υπόμνησης της μαρτυρικής αγωνιστικής πορείας της
πατρίδας μας, που άρχισε με τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-1959,
συνεχίστηκε με την αντιμετώπιση της Τουρκανταρσίας του 1963 - 64 και κατέληξε,
δυστυχώς, μετά από δικά μας λάθη, στο πραξικόπημα και τη βάρβαρη Τουρκική
εισβολή του 1974.
Σήμερα,
γυρίζουμε νοερά στο παρελθόν για να ζήσουμε το μαρτύριο των στρατοπέδων
συγκέντρωσης, την οδύνη των βασανιστηρίων, το κλάμα της χαροκαμένης μάνας, το
δράμα της αγχόνης, την αγωνία της ενέδρας και των μαχών, τον παλλαϊκό θρήνο για
τους νεκρούς μας.
Έτσι
δημιουργήθηκε το έπος της ΕΟΚΑ και μεταλαμπαδεύτηκε στους αγωνιστές του 63’-64’,
του 67’-68’ και του 74’.
Με
τους συντελεστές του να εμφορούνται από τη δύναμη της πίστης και με πλήρη
συναίσθηση του χρέους και της αποστολής τους να στέκονται ασυμβίβαστοι μπροστά
στις κακουχίες των μαχών και το φόβο του θανάτου. Γι’ αυτό και έμειναν ολόρθοι,
περήφανοι και θριάμβευσαν με τους αγώνες τους, έγιναν πρότυπα ζωής στην ιστορία,
για να διδάσκουν τις επερχόμενες γενεές πώς πρέπει να περιφρουρείται η ανθρώπινη
αξιοπρέπεια και πώς οι λαοί πρέπει να διεκδικούν την ελευθερία τους.
Ο
ήρωας της ΕΟΚΑ Ανδρέας Ζάκος γεννήθηκε στη Λινού, στις 31/12/1931. Στις
17/11/1955 βγήκε αντάρτης στα βουνά. Στις 15/2/1956, έγινε η μάχη στο Μερσινάκι,
όπου σκοτώθηκε ο Χαράλαμπος Μούσκος και συνελήφθηκαν οι Ανδρέας Ζάκος και
Χαράλαμπος Μιχαήλ. Στις 9/8/1956 απαγχονίστηκε μαζί με δύο άλλους συναγωνιστές
του. Η τελευταία θέληση του πριν απαγχονιστεί, ήταν να ακούσει την Ηρωική
Συμφωνία του Μπετόβεν. Πολύπλευρη και καλλιεργημένη προσωπικότητα, παρά τα 25
του χρόνια, ο Ανδρέας Ζάκος έγραψε στον αδελφό του Γεώργιο το τελευταίο του
γράμμα με αυτά τα εμπνευσμένα λόγια: «Η ώρα του θανάτου πλησιάζει μα στη ψυχή
μας φωλιάζει η ηρεμία. Τότε μόνο θα αισθανόμουνα λύπη, αν ήξερα ότι θα μπορούσα
να μείνω για πάντα νέος και αθάνατος, αν απόφευγα την εκτέλεση. Πρώτα ή ύστερα
έπρεπε να διαθέσω τη ζωή μου. Δεν βλέπω πιο κατάλληλη περίσταση από την τωρινή
για να το κάνω». Τι άλλο πρέπει να πει ή να προσθέσει κανείς για να
συναισθανθούμε το νόημα και το μέγεθος της αυταπάρνησης και της αυτοθυσίας του
Ανδρέα Ζάκου;
Ο
Γεώργιος Χαραλάμπους γεννήθηκε στον Άγιο Επιφάνειο, κοντά στη Φλάσου, στις
16/3/1932. Στον αγώνα της ΕΟΚΑ συνεργαζόταν με φοιτητική ομάδα του Διδασκαλικού
Κολεγίου Μόρφου. Τον Οκτώβριο του 1955, ο Διγενής είχε δώσει εντολή για
μαχητικές διαδηλώσεις, διότι οι βρετανικές αρχές δεν επέτρεψαν τον εορτασμό της
ένδοξης επετείου της 28 ης Οκτωβρίου 1940.
Σε
μια μαχητική διαδήλωση που οργανώθηκε στην Μόρφου, οι Άγγλοι στρατιώτες
πυροβόλησαν κατά των διαδηλωτών τραυματίζοντας τρία άτομα, μεταξύ αυτών και τον
Γεώργιο Χαραλάμπους.
Πέθανε
λίγες μέρες αργότερα, στις 5 Νοεμβρίου 1955, στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας
όπου τον είχαν μεταφέρει.
Όπως
χαρακτηριστικά αναφέρει ο Διγενής: «Ήταν προφανές, ότι ο δυνάστης ήθελε να
καταπνίξει τον εθνικόν εορτασμόν εις το αίμα». Ο θάνατος του φούντωσε την οργή
και ατσάλωσε τη θέληση για συνέχιση του Αγώνα, που βρισκόταν στην πρώτη του
φάση.
Ο
Γεώργιος Αντωνίου γεννήθηκε στο χωριό Φλάσου το 1924. Ήταν ένα ζωντανό κύτταρο
της κοινωνίας με πολύπλευρη δραστηριότητα και προσφορά: Ενεργό μέλος του
Σωματείου ΘΟΙ Λινούς – Φλάσου, μέλος της Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας
Λινούς – Φλάσου και της Επιτροπής Προστασίας Τούρκικων Περιουσιών. Η έγνοια του
προς τον Ελληνισμό και η αγάπη προς την πατρίδα, τον βρίσκουν από τους πρώτους,
το 1962, να οργανώνεται στις μονάδες πολιτοφυλακής. Την περίοδο αυτή προσφέρει
το σπίτι του για να γίνονται εκπαιδεύσεις των μαχητών στα όπλα. Ρίχνεται από
τους πρώτους στις μάχες του 63’ και κρατά με την ομάδα του ένα φυλάκιο στο Καλό
Χωριό Λεύκας. Άφησε την τελευταία του πνοή στο φυλάκιο, όπου δέχθηκε τουρκική
σφαίρα στο στήθος στις 19/3/1964.
Ελληνίδες,
Έλληνες,
Οι
τρεις μεγάλοι ήρωες της Κοινότητας και της περιοχής σας, μας έδειξαν το δρόμο
της τιμής και του χρέους προς την πατρίδα. Και θλιβόμαστε γιατί, παρά τη θυσία
τους, από δικά μας λάθη και παραλείψεις φτάσαμε στην εθνική τραγωδία του
‘74.
Νεκροί
και αγνοούμενοι, πρόσφυγες και εγκλωβισμένοι, κατοχή πατρογονικών εδαφών,
καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, σύληση των Εκκλησιών ακόμα και των
νεκροταφείων μας, συνθέτουν το μέγεθος της τραγωδίας που συνεχίζεται για 40
σχεδόν χρόνια με την ανοχή, δυστυχώς, της διεθνούς κοινότητας, η οποία αδυνατεί
να επιβάλει στον κατακτητή το διεθνές δίκαιο και τον σεβασμό των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων του λαού μας.
Και
επειδή στην περιοχή ΣΟΛΕΑΣ διαβιούν από το ‘74 πολλοί πρόσφυγες από την ευρύτερη
περιοχή της Μόρφου, να πω ότι πολλοί είναι αυτοί που πέθαναν μακριά από τα άγια
χώματα των πόλεων και των χωριών όπου γεννήθηκαν και μεγάλωσαν, στην προσφυγιά,
με τον πόνο του ξεριζωμού στο μυαλό και στην καρδιά τους.
Σε
κάποιες περιπτώσεις, αυτός ο πόνος πολλαπλασιάζεται, γιατί συνοδεύεται από τη
βίαιη απώλεια προσφιλών προσώπων που είτε έπεσαν μαχόμενοι υπέρ πίστεως και
πατρίδος στο πεδίο της τιμής είτε δολοφονήθηκαν άνανδρα από τον βάρβαρο Τούρκο
εισβολέα και προστέθηκαν στο Πάνθεο των ηρώων της μαρτυρικής Κύπρου. Και όμως,
παρόλα τα δεινά που έχουν έκτοτε συσσωρευτεί, ο λαός μας συνεχίζει ακλόνητος τον
αγώνα για φυσική και εθνική επιβίωση.
Σαράντα
σχεδόν χρόνια μετά και η πατρίδα μας, δυστυχώς, εξακολουθεί να είναι μοιρασμένη,
με το απαίσιο σύμβολο της ξένης κατοχής και του διαχωρισμού χαραγμένο στην κορφή
του Πενταδακτύλου. Ένα κατοχικό σύμβολο, που διαπερνά τα σπλάχνα της μαρτυρικής
Κύπρου και προκαλεί, δικαιολογημένα, την οργή και την αγανάκτηση όλων μας.
Για
πρώτη φορά στη μακραίωνη ιστορία μας υπήρξε, σε τέτοια έκταση και κλίμακα,
αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού και της κοινωνικής συνοχής, εξαιτίας της μαζικής
εκδίωξης του συνόλου του γηγενούς πληθυσμού, των νόμιμων κατοίκων, από ένα
μεγάλο τμήμα της νήσου το οποίο, έκτοτε, τέσσερις δεκαετίες μετά, εξακολουθεί να
βρίσκεται υπό ξένη στρατιωτική κατοχή.
Με
ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς παραχάραξης της ιστορικής πραγματικότητας, η
οποία συντελείται, συν τοις άλλοις, μέσα από τη συστηματική λεηλασία και
καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στα κατεχόμενα και την αλλοίωση
ακόμα και των τοπωνυμίων. Μια εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση, η οποία εγκυμονεί
κινδύνους για την εθνική και φυσική επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού.
Σήμερα,
που το κράτος μας, η Κυπριακή Δημοκρατία, βιώνει και την οδυνηρή εμπειρία μιας
βαθιάς οικονομικής κρίσης, είναι ιδιαίτερα βαρύ το καθήκον μας απέναντι στην
ημικατεχόμενη πατρίδα και τις μελλοντικές γενιές, όσο ποτέ άλλοτε προηγουμένως.
Εμείς,
οι νεότεροι Έλληνες της Κύπρου, έχουμε χρέος να επανενώσουμε την πατρίδα και το
λαό μας.
Στόχος
μας δεν είναι μια ακόμα ατέρμονη και άγονη διαδικασία διαπραγματεύσεων, αλλά η
ορθή επίλυση του εθνικού μας θέματος στη βάση του Κοινού Ανακοινωθέντος της 11Ης Φεβρουαρίου 2014, μεταξύ
του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη και του ηγέτη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας κ.
Ντερβίς Έρογλου.
Για
την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτείται συλλογικότητα και ενότητα στη βάση μιας
διεκδικητικής στρατηγικής, που να στηρίζεται στα αυτονόητα: Στις συμφωνίες
Υψηλού Επιπέδου του 1977 και 1979, στα περί Κύπρου ψηφίσματα του Συμβουλίου
Ασφαλείας του ΟΗΕ, στον πλήρη σεβασμό και την εφαρμογή των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων του συνόλου του λαού χωρίς διακρίσεις, στο σεβασμό του διεθνούς
δικαίου και την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου παντού. Θέλουμε και
επιδιώκουμε μια λύση συμφωνημένη, που να οδηγεί στη μετεξέλιξη της Κυπριακής
Δημοκρατίας σε ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα
και μια και μόνη ιθαγένεια.
Θέλουμε
και επιδιώκουμε λύση, η οποία να σέβεται την ιδιότητα μας ως ευρωπαϊκού κράτους
και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο απαιτήσαμε την ουσιαστική εμπλοκή της Ευρωπαϊκής
Ένωσης στις διαπραγματεύσεις.
Ελληνίδες,
Έλληνες,
Οφείλουμε
να συμπεριφερθούμε με πολύ μεγάλη σοβαρότητα, υπευθυνότητα και ωριμότητα. Σε
καμία περίπτωση δεν πρέπει ούτε πρόκειται να επιτρέψουμε επανάληψη των λαθών που
αποδεδειγμένα συνέτειναν στην κορύφωση
του δράματος του Ιουλίου και του Αυγούστου του 1974.
Δεν
πρέπει ούτε πρόκειται να επιτρέψουμε επανάληψη της ίδιας ιστορίας. Είναι
νομοτέλεια, τουλάχιστο αυτό επαληθεύεται σε όλες τις ιστορικές φάσεις του
Ελληνισμού, ότι ο εθνικός διχασμός ευθύνεται για τις μείζονες εθνικές
καταστροφές.
Σήμερα,
τιμούμε τους ήρωες της περιοχής Λινούς-Φλάσου που έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο
είχαν, την ίδια τη ζωή τους, για την υπεράσπιση της Πατρίδας. Αθάνατοι ήρωες Ανδρέα Ζάκο, Γεώργιε
Χαραλάμπους και Γεώργιε Αντωνίου, υποκλινόμαστε μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας
σας.
Η
μνήμη σας θα είναι αιώνια και ο δικός μας αγώνας θα ακολουθήσει το δικό σας, θα
είναι συνεχής μέχρι την τελική δικαίωση.
Ζήτω
οι αθάνατοι ήρωες μας.
Ζήτω
η Κύπρος.
