Όροι
εργασίας: νέα έρευνα αποκαλύπτει
επιδείνωση της κατάστασης και μεγάλες
διαφορές όσον αφορά την ικανοποίηση
των εργαζομένων
Σύμφωνα
με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που
δημοσιεύτηκε σήμερα και η οποία εξετάζει
τον τρόπο με τον οποίο η κρίση επηρέασε
την ποιότητα των όρων εργασίας, το
ποσοστό των ευρωπαίων εργαζομένων που
θεωρούν τους όρους εργασίας στη χώρα
τους ικανοποιητικούς μόλις υπερβαίνει
το 50% (συγκεκριμένα: 53%), αλλά οι περισσότεροι
εργαζόμενοι (57%) πιστεύουν ότι οι όροι
εργασίας τους επιδεινώθηκαν τα τελευταία
5 χρόνια. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι
εργαζόμενοι είναι ικανοποιημένοι με
τους δικούς τους όρους εργασίας (77% κατά
μέσο όρο στην ΕΕ), υπάρχει πολύ μεγάλη
διαφορά μεταξύ των κρατών μελών, η οποία
κυμαίνεται από 94% στη Δανία έως 38% στην
Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές, οι περισσότεροι
εργαζόμενοι εκφράζουν υψηλά επίπεδα
ικανοποίησης όσον αφορά το ωράριο
εργασίας τους (80%) και την υγεία και την
ασφάλεια στην εργασία (85%).
Τα
αποτελέσματα της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου
θα τροφοδοτήσουν τις συζητήσεις που θα
διεξαχθούν στις Βρυξέλλες, στις 28
Απριλίου, σχετικά με τις τρέχουσες και
τις μελλοντικές προοπτικές για τη δράση
της ΕΕ στον τομέα των όρων εργασίας. Το
συνέδριο θα δώσει την ευκαιρία να
συζητηθεί ο τρόπος με τον οποίο θα ήταν
δυνατόν να αναπτυχθεί περαιτέρω μια
συνεκτική και προορατική προσέγγιση
για τους όρους εργασίας στην ΕΕ,
προκειμένου να εξασφαλιστούν υψηλά
επίπεδα ποιότητας, ασφάλειας και ισότητας
στον χώρο εργασίας.
«Προστατεύοντας
και βελτιώνοντας τους όρους εργασίας
στην ΕΕ μεριμνούμε για το ανθρώπινο
δυναμικό μας. Διαθέτουμε ένα αξιόλογο
οπλοστάσιο νομοθετικών και πολιτικών
μέτρων για την εξασφάλιση καλών όρων
εργασίας που επιτρέπουν υψηλά επίπεδα
ικανοποίησης των ευρωπαίων εργαζομένων.
Αλλά υπάρχει και ένας φόβος, καθώς και
ένας πραγματικός κίνδυνος, ότι οι όροι
εργασίας θα επιδεινωθούν λόγω της
οικονομικής κρίσης. Μαζί με τα κράτη
μέλη και τις οργανώσεις των εργαζομένων
και των εργοδοτών, θα πρέπει να ανανεώσουμε
τις προσπάθειές μας για τη διατήρηση
και τη βελτίωση των όρων εργασίας»,
δήλωσε ο κ. László Andor, επίτροπος της ΕΕ
αρμόδιος για θέματα απασχόλησης,
κοινωνικών υποθέσεων και κοινωνικής
ένταξης.
Η
έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, που
πραγματοποιήθηκε στα 28 κράτη μέλη,
αποκαλύπτει ότι:
- πάνω από το 80% των απαντώντων στη Δανία, το Λουξεμβούργο, τη Φινλανδία και τις Κάτω Χώρες θεωρούν τους όρους εργασίας στη χώρα τους ικανοποιητικούς. Σε επίπεδο μεμονωμένων εργαζομένων, η Δανία έρχεται επίσης πρώτη, με το 94% των εργαζομένων να είναι ικανοποιημένοι με τους όρους εργασίας τους — ακολουθούν, στη δεύτερη θέση, η Αυστρία και το Βέλγιο, με 9 στους 10 εργαζομένους να είναι ικανοποιημένοι, και έπονται η Φινλανδία (89%), το Ηνωμένο Βασίλειο και η Εσθονία (και οι δύο 88%)
- στην αντίθετη πλευρά, η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό ικανοποίησης σε επίπεδο χώρας (16%) και είναι η μόνη χώρα όπου λιγότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες που εργάζονται είναι ικανοποιημένοι με τους τρέχοντες όρους εργασίας τους (38%)
- σε μικρότερο βαθμό, τα επίπεδα ικανοποίησης είναι χαμηλότερα σε επίπεδο χώρας στην Κροατία (18%), την Ισπανία (20%), την Ιταλία (25%), τη Βουλγαρία (31%), τη Σλοβενία, την Πορτογαλία και τη Ρουμανία (32% για καθεμία), αλλά επίσης τη Σλοβακία (36%) και την Πολωνία (38%).
Αυτή
η απόκλιση στα επίπεδα ικανοποίησης
οφείλεται σε διάφορους παράγοντες: το
κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο
επηρεάζεται από την κρίση, αλλά υπάρχουν
και περισσότερο διαρθρωτικά χαρακτηριστικά
σχετικά με τον κοινωνικό διάλογο, την
κοινωνική πολιτική και το εργατικό
δίκαιο, τα οποία μπορεί να είναι ισχυρότερα
ή ασθενέστερα ανάλογα με τις εθνικές
καταστάσεις στις διάφορες χώρες της
ΕΕ.
Άλλα
βασικά ευρήματα της έρευνας δείχνουν
ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, ιδίως
στους ακόλουθους τομείς:
- Ορισμένα ευρήματα τείνουν να επιβεβαιώσουν την αύξηση της έντασης της εργασίας. Το άγχος είναι σαφώς ο πιο σημαντικός κίνδυνος από τον οποίο αισθάνονται ότι απειλούνται οι εργαζόμενοι στον χώρο εργασίας (53% των ερωτηθέντων που εργάζονται). Επιπλέον, η δυσαρέσκεια για τον φόρτο εργασίας, τον ρυθμό εργασίας και τις μεγάλες ημέρες εργασίας (πάνω από 13 ώρες) είναι πιο διαδεδομένη απ’ ό,τι άλλα ζητήματα, όπως η έλλειψη ενδιαφέροντος για τα καθήκοντα ή οι ανεπαρκείς περίοδοι ανάπαυσης σε εβδομαδιαία ή ετήσια βάση·
- Όσον αφορά την οργάνωση της εργασίας, σε σχέση με την ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, το 40% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι δεν τους παρέχεται η δυνατότητα να χρησιμοποιούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας·
- Στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας στον χώρο εργασίας, λιγότεροι από ένας στους τρεις εργαζόμενοι δήλωσαν ότι υπάρχουν στον χώρο εργασίας τους μέτρα για την αντιμετώπιση των νεοεμφανιζόμενων κινδύνων (π.χ., των κινδύνων που προκαλούνται από τις νανοτεχνολογίες ή η βιοτεχνολογία) ή μέτρα που απευθύνονται στους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας και τους εργαζομένους που πάσχουν από χρόνιες νόσους. Μαζί με το άγχος, η κακή εργονομία θεωρείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς κινδύνους στην εργασία, καθώς το 28% των ερωτηθέντων θεωρούν τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις και τις κουραστικές ή επώδυνες στάσεις και θέσεις ως βασικό κίνδυνο για την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας τους. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 24% όσον αφορά τους κινδύνους που προκαλούνται από την ανύψωση, τη μεταφορά ή τη μετακίνηση φορτίων σε καθημερινή βάση.
Επικείμενο συνέδριο
της ΕΕ για τους όρους εργασίας
Στο
συνέδριο της 28ης Απριλίου θα συμμετάσχουν
περίπου 300 παράγοντες του τομέα. Πέντε
εργαστήρια θα επιτρέψουν τη διεξαγωγή
διεξοδικών συζητήσεων σχετικά με την
επαγγελματική ασφάλεια και υγεία, την
αναδιάρθρωση, τον επιτυχημένο συνδυασμό
εργασίας και ιδιωτικής ζωής, τις θέσεις
πρακτικής άσκησης και τη διεθνή διάσταση
της δράσης που αναλαμβάνει η ΕΕ στον
τομέα των όρων εργασίας.
Οι
συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οργανώσεις
των εργοδοτών και οι φορείς χάραξης
πολιτικής, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε
εθνικό επίπεδο, καλούνται να εξετάσουν
και να αναλάβουν από κοινού πρωτοβουλίες
για την υποστήριξη των όρων εργασίας
και της ποιότητας της εργασίας, πράγμα
απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων
της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι καλοί
όροι εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του
υγιούς και ασφαλούς περιβάλλοντος,
συνδέονται συχνά με υψηλά επίπεδα ζήλου,
δημιουργικότητας και προσήλωσης των
εργαζομένων, πράγμα που οδηγεί τελικά
σε υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας.
Ιστορικό
Η
έρευνα διεξήχθη στα 28 κράτη μέλη μεταξύ
της 3ης και της 5ης Απριλίου 2014. Ζητήθηκε
η γνώμη 26.571 ατόμων από διάφορες κοινωνικές
και δημογραφικές ομάδες μέσω τηλεφώνου
(σταθερού ή κινητού) στη μητρική τους
γλώσσα.
Για
τους σκοπούς του εν λόγω Ευρωβαρόμετρου
ως όροι εργασίας θεωρήθηκαν ο χρόνος
εργασίας, η οργάνωση της εργασίας, η
υγεία και η ασφάλεια στην εργασία, η
εκπροσώπηση των εργαζομένων και η σχέση
με τον εργοδότη.
Η
στρατηγική
«Ευρώπη 2020» θέτει
φιλόδοξους στόχους για την αύξηση της
απασχόλησης και τη μείωση της φτώχειας.
Το ευρωπαϊκό
εξάμηνο, η δέσμη
μέτρων για την απασχόληση
και η δέσμη
κοινωνικών επενδύσεων
συμβάλλουν με συστηματικό τρόπο στην
αντιμετώπιση των εξελισσόμενων εργασιακών
και κοινωνικών προκλήσεων υπό ένα πρίσμα
πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.
Η
ΕΕ βασίζεται σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο
πολιτικών και νομοθετικών μέτρων που
αποσκοπούν στην υποστήριξη της βελτίωσης
των όρων εργασίας στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης
της θέσπισης ελάχιστων προτύπων στους
τομείς του εργατικού
δικαίου και της
ασφάλειας
και υγείας κατά την εργασία.
Πέρυσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε
επίσης δύο πλαίσια ποιότητας σχετικά
με την αναδιάρθρωση (IP/13/1246)
και την πρακτική άσκηση (IP/13/1200).
Το δεύτερο πλαίσιο ποιότητας εγκρίθηκε
από το Συμβούλιο των Υπουργών τον Μάρτιο
του 2014 (IP/14/236).
Στις
7 Απριλίου 2014 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός
για την Ασφάλεια και την Υγεία στην
Εργασία (EU-OSHA) εγκαινίασε την εκστρατεία
«Οι Υγιείς Χώροι Εργασίας Καταπολεμούν
το Άγχος», με στόχο την ενημέρωση και
την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους
ψυχολογικούς, σωματικούς και κοινωνικούς
κινδύνους που συνδέονται με το άγχος
στην εργασία (βλέπε IP/14/386).
