Επιμνημόσυνος
λόγος του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων
κ.
Γ. Λ. Ομήρου στο μνημόσυνο του αγωνιστή Μιχαήλ Φτωχού
Σαράντα
τρία χρόνια μετά την άνανδρη δολοφονία του αγωνιστή της ελευθερίας και της
δημοκρατίας Μιχαήλ Φτωχού, βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στον Ιερό Ναό Τιμίου Σταυρού
στα Λεύκαρα, για να αποτίσουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνη στην αγέραστη μνήμη
του.
Ο
Μιχαήλ Φτωχός γεννήθηκε στον Άγιο Αμβρόσιο της Κερύνειας το 1925. Καταγόταν από
την οικογένεια Φτωχού και ήταν ο πρωτότοκος από επτά αδέλφια της οικογένειας.
Παντρεμένος με την Ανδριάνα Νικόλα Κυθραιώτη απέκτησαν δύο θυγατέρες, την
Τασούλα και τη Νίκη. Ανήσυχο πνεύμα καθώς ήταν, αφού ολοκλήρωσε τον βασικό τότε
κύκλο μόρφωσης, φοίτησε στην Ανώτερη Πρακτική Σχολή του Κωστάκη Σαββίδη στον
Άγιο Αμβρόσιο. Μπήκε με ενθουσιασμό και όρεξη στη ζωή και σύντομα καθιερώθηκε ως
ηγετική φυσιογνωμία της κοινότητας του Αγίου Αμβροσίου Κερύνειας.
Ως
άνθρωπος ήταν φιλόξενος, ακούραστος, ενθουσιώδης πατριώτης και χαρακτηριζόταν
από ανεξάντλητη θέληση για δημιουργία. Η ισχυρή προσωπικότητά του τον έκανε
ενεργό στέλεχος στις προσπάθειες για πρόοδο και ανάπτυξη της κοινότητάς του,
κάτι που οραματίστηκε και προσπάθησε να μετουσιώσει σε πράξη μέσα από την
ανάμειξή του στο Συνεργατικό Κίνημα.
Η
έντονη κοινωνική του δράση μαζί με την επιβλητική του φυσιογνωμία, τη δυναμική
διεκδίκηση και τις ισχυρές διασυνδέσεις που ανέπτυξε με κέντρα λήψης αποφάσεων,
βοήθησε την κοινότητα του Αγίου Αμβροσίου και την ευρύτερη περιοχή. Συνέβαλε καθοριστικά στη σταδιακή επίλυση
των διαφόρων προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο Άγιος Αμβρόσιος και οι γύρω
κοινότητες Χάρτζια, Καλογραία και Τρυπημένη. Καταλυτική ήταν η συνδρομή του στην
παραχώρηση κρατικής γης για την ανέγερση του Γυμνασίου του Αγίου Αμβροσίου που
αποτέλεσε μέχρι την τουρκική εισβολή τον πνευματικό φάρο ολόκληρης της
περιοχής.
Κατά
τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, ανέπτυξε έντονη
δραστηριότητα. Τα ηγετικά στελέχη της οργάνωσης σύντομα διέκριναν στο πρόσωπο
του το υψηλό ήθος και τον άμεμπτο χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να του αναθέσουν
σοβαρά οργανωτικά καθήκοντα. Ο ρόλος του στον αγώνα υπήρξε πολύ σημαντικός και
έτυχε καθολικής αναγνώρισης. Ο αείμνηστος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Τάσσος Παπαδόπουλος, τού απένειμε
μεταθανάτια, τιμητικό μετάλλιο και δίπλωμα ως ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς
του για την απελευθέρωση της πατρίδας.
Τα
πέτρινα χρόνια που ακολούθησαν την εγκαθίδρυση της Απριλιανής δικτατορίας στην
Ελλάδα, άρχισε στην Κύπρο η επιχείρηση αποσταθεροποίησης του δημοκρατικού και
πολιτειακού ιστού. Με δολοφονίες και ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών οι
παράνομοι νυκτοβάτες υπέσκαπταν τα θεμέλια της δημοκρατικής νομιμότητας και
υπονόμευαν τον εκλεγμένο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.
Θύμα
των αδίστακτων, θρασύδειλων νυκτοβατών της παρανομίας υπήρξε ο Μιχάλης Ανδρέου
Φτωχός. Ήταν αφοσιωμένος αγωνιστής της δημοκρατίας και σταθερός συμπαραστάτης
του Εθνάρχη Μακαρίου και γι’ αυτό τον λόγο υπήρξε και στόχος της παρανομίας. Το
βράδυ της 5 ης Μαρτίου 1971 οι αδίστακτοι δολοφόνοι έστρεψαν τα όπλα
εναντίον του Μιχάλη Φτωχού και του έκοψαν άνανδρα το νήμα της ζωής. Η σύνοψη της
σύντομης ζωής του και ο μαρτυρικός του θάνατος θα αποτελεί για πάντα πολύτιμη
κιβωτό δημοκρατικών και εθνικών αρετών. Ένας θάνατος που σηματοδότησε την
παντοτινή αθανασία.
Στεκόμαστε
με συγκίνηση αλλά και με ευγνωμοσύνη μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας του. Όχι
μόνο με αισθήματα περηφάνιας αλλά και περισυλλογής. Θέλουμε να βαφτιστούμε στα
νάματα της προσφοράς του, να αντλήσουμε από το φανερό ή μυστικό νόημα της θυσίας
του και να βιώσουμε το ιστορικό δίδαγμα, για να προσδιορίσουμε το δικό μας χρέος
και τις δικές μας ευθύνες. Η ζωή του ήρωα που τιμούμε σήμερα ήταν γεμάτη
προσφορά, μεστή σε μηνύματα και ολοκληρωμένη από το αίσθημα του καθήκοντος και
της ευθύνης που άφηνε πίσω του.
Ελληνίδες
και Έλληνες,
Η
δράση των θλιβερών δολοφόνων του Μιχαήλ Φτωχού και το προδοτικό πραξικόπημα που
ακολούθησε άνοιξαν την κερκόπορτα στον Τούρκο εισβολέα. Από τότε ο μαρτυρικός
λαός μας ζει για 40 χρόνια μια ανείπωτη τραγωδία. Ένας πανάρχαιος ελληνικός
πολιτισμός καταστρέφεται και τα ιερά μας βεβηλώνονται. Αν οι προηγούμενοι
κατακτητές επεδίωκαν να εκμεταλλευτούν τη θέση και τον πλούτο της Κύπρου, ο
σημερινός κατακτητής θέλει να βάλει μόνιμο πόδι στο νησί και να μας
εξανδραποδίσει. Για πρώτη φορά αντιμετωπίζουμε ορατό κίνδυνο εθνικού και φυσικού
αφανισμού από τη γη των πατέρων μας.
Είναι
γι’ αυτό που το νόημα της θυσίας του ήρωα που τιμούμε σήμερα είναι επίκαιρο όσο
ποτέ άλλοτε. Μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα δεν επιτρέπεται ούτε εφησυχασμός
ούτε υποτίμηση των υπαρκτών κινδύνων. Χρειάζεται εγρήγορση και ανάταση ψυχών. Η
Κύπρος επέζησε ανά τους αιώνες δια μέσου ποικιλώνυμων κατακτητών χάρις στον
ανεξάντλητο ψυχικό και πνευματικό δυναμισμό του λαού μας. Και θα επιζήσει
ξανά.
Χρειάζεται
να επιστρατεύσουμε το σθένος, την ενότητα, τον δυναμισμό και τις αρετές της
φυλής μας, για να περάσουμε από τις νέες συμπληγάδες. Το πρώτο που χρειαζόμαστε
είναι ενότητα. Όχι σαν άχρωμη ευχή, αλλά σαν κοινό μέτωπο για αγώνα επιβίωσης
και απελευθέρωσης. Στη βάση ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής και
επανατοποθέτησης του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής-κατοχής και παραβίασης
του διεθνούς δικαίου. Επιβάλλεται να πρυτανεύσει φρόνημα αγωνιστικό και πνεύμα
ομοψυχίας και αδιάσπαστης εθνικής ενότητας. Γιατί στο δύσκολο αγώνα που διεξάγει
ο Κυπριακός Ελληνισμός, καμιά συμπαράσταση δεν μπορεί να αξιοποιηθεί και κανένας
στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς καθολική και ανεπιφύλακτη συσπείρωση γύρω
από τον υπέρτατο σκοπό της σωτηρίας της Κύπρου.
Σήμερα,
40 χρόνια μετά την προδοσία και το έγκλημα ενάντια στην πατρίδα μας, τα
αποτελέσματα εξακολουθούν να υπάρχουν και να απειλούν με ολοκληρωτικό εθνικό
αφανισμό την Κύπρο και τον λαό της. Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι
εγκλωβισμένοι εξακολουθούν να αποτελούν την καθημερινή δραματική υπόμνηση της
εθνικής συμφοράς και να μας υποδεικνύουν το μέγα χρέος για απελευθέρωση της
πατρίδας μας.
Στο
χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τα τραγικά γεγονότα του 1974, η Τουρκία όχι
μόνο παρέμεινε αδιάλλακτη, αλλά με μια σειρά ενέργειες έχει κλιμακώσει την
προκλητική της στάση. Η ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η ποσοτική και ποιοτική
ενίσχυση των τουρκικών στρατευμάτων, η ένταση της μεταφοράς εποίκων από την
Τουρκία με προφανή στόχο τη δημογραφική αλλοίωση των πληθυσμιακών δεδομένων της
Κύπρου, ο σφετερισμός των ελληνοκυπριακών περιουσιών, δεν αφήνουν καμιά
αμφιβολία για τους τελικούς στόχους της Τουρκίας.
Οι
κατά καιρούς διάφορες προτάσεις και προσεγγίσεις των Τούρκων στο κυπριακό
πρόβλημα προνοούν την αναγνώριση δύο κρατικών οντοτήτων με μια μορφή ισότιμης
συγκυριαρχίας σε ολόκληρη την επικράτεια, πράγμα που ανοίγει τον δρόμο για
μελλοντική ολοκλήρωση της κατοχής. Σε αυτές τις αδιάλλακτες προτάσεις
εξακολουθούν να επιμένουν. Οι απόψεις της τουρκικής ηγεσίας προνοούν στην
πραγματικότητα ένα καθεστώς φυλετικών διακρίσεων, παραβιάζουν κάθε δημοκρατική
έννοια και κάθε διεθνή κανόνα. Παραβιάζουν τα ψηφίσματα, τις αποφάσεις και τον
ίδιο τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Ταυτόχρονα,
η Τουρκία συνεχίζει τις προκλήσεις της με δημιουργία έντασης στην Ανατολική
Μεσόγειο. Με την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής
Δημοκρατίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης, όπως αυτά
κατοχυρώνονται από το Θαλάσσιο Δίκαιο. Με απροκάλυπτες και ιταμές απειλές και
ενέργειες που δυναμιτίζουν την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ειρήνη στην
περιοχή. Πρόκειται για συμπεριφορά που, για μια ακόμα φορά, αποδεικνύει τον
επεκτατικό και αρπακτικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.
Καλούμε
όλους όσους ενδιαφέρονται για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή να
παρέμβουν αποφασιστικά προς την πλευρά της Τουρκίας. Να της υποδείξουν ότι δεν
είναι δυνατό να συνεχίσει μια συμπεριφορά ταραξία και παραβάτη του διεθνούς
δικαίου.
Μπροστά
σε αυτή την κατάσταση η ανάγκη πρόταξης της δικής μας αποφασιστικής αντίστασης
αποτελεί υπέρτατο πατριωτικό καθήκον. Και δεν είναι θέμα επιλογής ανάμεσα σε
προσφερόμενες υπαλλακτικές πορείες η ανάγκη αντιμετώπισης του τουρκικού
επεκτατισμού. Είναι ιστορική εθνική επιταγή και αδήριτη ανάγκη. Είναι θέμα
επιβίωσης του λαού και της πατρίδας μας απέναντι σε έναν αδίστακτο κατακτητή που
απειλεί το εθνικό μας μέλλον. Είναι το χρέος μας απέναντι στον ήρωα που τιμούμε
σήμερα.
Με
νωπές τις μνήμες και ανεπούλωτα τα τραύματα, οφείλουμε να παραμείνουμε σταθεροί
στην υπεράσπιση των βασικών αρχών λύσης του Κυπριακού. Με ανάπτυξη πρωτοβουλιών
και κινήσεων από τη δική μας πλευρά, με πλήρη και συνεχή συντονισμό με την
Ελλάδα και με σφυρηλάτηση της εθνικής ομοψυχίας, μπορούμε να προσβλέπουμε βάσιμα
στη λύτρωση από τα δεινά που επισώρευσε η προδοσία και το έγκλημα του 1974. Μόνο έτσι μπορεί να
ανοίξει ο δρόμος για τη σταθερότητα και την ειρήνη.
Τους
τελευταίους μήνες είναι πλέον μη αποκρυβόμενη η μεθόδευση που προωθείται για
επιβολή λύσης στο Κυπριακό με αξιοποίηση και της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο.
Τα δημοσιεύματα στο διεθνή Τύπο, οι δηλώσεις και αρθρογραφίες πολιτικών
παραγόντων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τις χαιρέκακες και
αρπακτικές αναφορές Τούρκων επισήμων, οδηγούν στο αβίαστο συμπέρασμα ότι θα
βρεθούμε προ τρομακτικών πιέσεων και εκβιασμών, που θα έχουν ως σημείο αναφοράς
την οικονομική δουλεία στην οποία έχουμε περιέλθει. Θα υπάρξει ακόμα μπαράζ
πιέσεων για συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου με την τουρκική πλευρά και για
διέλευση του αγωγού μεταφοράς μέσω Τουρκίας.
Με
αφορμή τη συνομολόγηση της συμφωνίας της 11 ης Φεβρουαρίου, οι
Τούρκοι επιδίδονται σε ερμηνείες που παραπέμπουν σε δημιουργία κράτους από δύο
υφιστάμενες κρατικές οντότητες, δηλαδή μέσα από διαδικασία παρθενογένεσης και σε
ξεχωριστές κυριαρχίες και ιθαγένειες. Ενώ κρίσιμα και κεφαλαιώδη θέματα, όπως ο
τερματισμός της κατοχής, το σύστημα ασφάλειας, η απομάκρυνση των εποίκων, το
ζήτημα της επιστροφής των προσφύγων και των περιουσιών, απουσιάζουν από τη
συμφωνία. Την ίδια στιγμή το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» αλωνίζει
στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας παραβιάζοντας
κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής
Δημοκρατίας.
Καθήκον
της πλευράς μας αποτελεί η αποτροπή των στρεψόδικων τουρκικών μεθοδεύσεων, η
υπεράσπιση της μίας μόνης και αδιαίρετης κυριαρχίας, της μίας και μόνης
υπηκοότητας και της μίας και μόνης διεθνούς νομικής προσωπικότητας. Η υπεράσπιση
ακόμα των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και η
καταγγελία των πειρατικών επιδρομικών συμπεριφορών της Τουρκίας.
Χρέος
ακόμα είναι να τεθούν κατά προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις η αποχώρηση των
τουρκικών στρατευμάτων, η απομάκρυνση των εποίκων, η κατάργηση των
αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960, η κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και
ελευθεριών και η ενότητα χώρου, κράτους, λαού, θεσμών και οικονομίας.
Μόνο
με θετική ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς σε αυτά τα κεφαλαιώδη ζητήματα
μπορούν να διασκεδαστούν και δικαιολογημένες ανησυχίες για το κείμενο της
συμφωνίας της 11 ης Φεβρουαρίου. Σε αντίθετη περίπτωση, ο κίνδυνος
εκτροπής και κατολίσθησης του εθνικού μας θέματος είναι υπαρκτός και
άμεσος.
Ελληνίδες
και Έλληνες,
Το
καλύτερο μνημόσυνο για τον ήρωα που τιμούμε σήμερα είναι να συνεχίσουμε τον
αγώνα του και να δικαιώσουμε τη θυσία του. Τότε μόνο η ψυχή του και η ψυχή των
άλλων ηρώων των αγώνων του λαού μας θα αναπαυθεί, αν παραλάβουμε την αγωνιστική
σκυτάλη και τη μεταφέρουμε μέχρι το τέρμα και τη δικαίωση.
Μνημονεύουμε
σήμερα τον μάρτυρα-ήρωα του λαού μας Μιχαήλ Φτωχό. Ξαναδίνουμε περιεχόμενο στη
θυσία του και προσδιορίζουμε ξανά το δικό μας καθήκον που επιτάσσει να ξεφύγουμε
οριστικά από τις συνέπειες της προδοσίας και του εγκλήματος του 1974, να
επανακαθορίσουμε τα μεγάλα οράματα και να επανασυνδέσουμε τα κομμένα νήματα των
προσπαθειών και των αγώνων του
Κυπριακού Ελληνισμού. Να ολοκληρώσουμε λυτρωτικά τον ιστορικό κύκλο που ξεκινά
από την αγχόνη του αποικιοκράτη, περνά στη θυσία των ηρώων της Δημοκρατίας,
εκτείνεται στην τραγωδία της εισβολής και ολοκληρώνεται με πράξη μόνο μία, την
απόσειση της κατοχής, με πράξη ελευθερίας.
Αξέχαστε
ήρωα μας, η μνήμη σου θα είναι αιώνια, όπως ασταμάτητος θα είναι ο αγώνας μας ως
την τελική δικαίωση, ως τη δικαίωση της θυσίας σου.
Τιμή
και δόξα στον αθάνατο ήρωα Μιχαήλ Φτωχό.
