Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας
κ. Νίκου Αναστασιάδη
στα αποκαλυπτήρια των προτομών των πεσόντων
και της στήλης αγνοουμένων στο Λιοπέτρι
Πανιερώτατε,
Κύριε πρόεδρε της κοινότητας,
Σεβαστοί συγγενείς των πεσόντων και αγνοουμένων,
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Με ευλάβεια και σεμνότητα προσήλθαμε, στον ιερό
τούτο χώρο, για να τιμήσουμε με τις προσήκουσες τιμές γνήσιους Έλληνες
πατριώτες. Για να εκφράσουμε απλά και ανθρώπινα, τα αισθήματα παντοτινής
εκτίμησης, θαυμασμού και ευγνωμοσύνης προς τους ήρωες, πεσόντες και
αγνοούμενους που, υπερβαίνοντας τα ανθρώπινα μέτρα, κατέκτησαν την αθανασία.
Με συνείδηση εθνικής ευθύνης και ιστορικού χρέους,
μαζευτήκαμε σήμερα εδώ, στη τιμημένη κοινότητα του Λιοπετρίου, σε μια εθνική
και θρησκευτική μυσταγωγία, για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους
ηρωομάρτυρες της κοινότητας, για να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας και να
ορθώσουμε το ανάστημα και το εθνικό μας φρόνημα απέναντι στις σημερινές
δοκιμασίες που περνά ο τόπος μας.
Συγχαίρω τις οικογένειες των ηρώων, την κοινοτική
Αρχή του Λιοπετρίου, τα Εθνικόφρονα Σωματεία και όλους όσοι ανέλαβαν την
πρωτοβουλία για την ανέγερση του μνημείου για τους πεσόντες και τους
αγνοούμενους της κοινότητας.
Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμή που μου
κάνετε να μιλήσω για τους πεσόντες της κοινότητας σας καθώς και εκείνους των
οποίων οι οικογένειες βρήκαν καταφύγιο στο Λιοπέτρι, μετά την τουρκική εισβολή.
Εκδηλώσεις τέτοιες, μας βοηθούν να συντηρήσουμε
ζωντανή τη μνήμη των αγώνων και των ηρώων μας και να χαλυβδώσουμε την πίστη και
την εθνική μας συνείδηση.
Με αυτές τις σκέψεις και επιφορτισμένος με τη βαριά
ευθύνη και το προνόμιο να αποτυπώσω με τον πρέποντα σεβασμό και χωρίς
υπερφίαλες μεγαλοστομίες το μεγαλείο και το νόημα της θυσίας τους, θα
επιχειρήσω να αναφερθώ στις ηρωικές μορφές των πεσόντων και αγνοουμένων που
σήμερα τιμούμε.
Είναι μεγάλος ο κατάλογος των πεσόντων και
αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής που συνδέονται με την κοινότητα του
Λιοπετρίου.
Πεσόντες είναι, οι Παναγιώτης Χρίστου Κωνσταντίνου,
Ανδρέας Ονησιφόρου Κκολού, Ανδρέας Χριστοφή Παντελή, Χρίστος Ανδρέα Παύλου και
Γιώργος Παναγιώτη Κατσιάρη. Αγνοούμενοι, οι Ιωάννης Μιχαήλ Κουτσόφτας, Σάββας
Ιωάννου Κέρμανος και Δημήτρης Λάμπρου Μασιάς.
Όλοι νέοι άνθρωποι, από 18 μέχρι 24 χρόνων, θύματα
της τουρκικής θηριωδίας. Στρατιώτες και έφεδροι που βρέθηκαν στο δρόμο της
τουρκικής λαίλαπας και άφησαν την τελευταία πνοή τους ή ακόμα αγνοούνται, θυσία
στην πατρίδα.
Ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου, γεννήθηκε το 1955 στον
κατεχόμενο Άγιο Ηλία Αμμοχώστου και τον Ιανουάριο του 1973 κατατάγηκε στην
Εθνική Φρουρά. Η μέρα της εισβολής τον βρήκε ανθυπίλαρχο στον Ουλαμό Αρμάτων
Τ34, στο ΚΕΝ Αμμοχώστου. Ήταν από τους πρώτους που ενεπλάκη στις μάχες στην
περιοχή του τουρκικού θύλακα Αμμοχώστου. Τραυματίστηκε στο χέρι και παρά τις
αντίθετες υποδείξεις των γιατρών βρέθηκε ξανά στο μέτωπο.
Όταν το πυροβόλο του άρματός του έπαθε εμπλοκή,
βγήκε από τον πύργο για να το επιδιορθώσει και τότε κτυπήθηκε από ελεύθερο
σκοπευτή στο κεφάλι. Ο Παναγιώτης τάφηκε σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο Σταυρού
στην Αμμόχωστο.
Ο Ανδρέας Κκολού γεννήθηκε στο Λιοπέτρι, το 1956.
Κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά τον Ιανουάριο του 1974. Μόλις 18 χρονών, στην
τουρκική εισβολή βρέθηκε να δίνει σκληρές μάχες με την 33η Μοίρα
Καταδρομών στη περιοχή του Άγιου Ιλαρίωνα. Σε μια από αυτές, στις 22 Ιουλίου,
τραυματίστηκε θανάσιμα. Οι συναγωνιστές του δεν κατάφεραν να μεταφέρουν το
άψυχο σώμα του, με αποτέλεσμα να παραμείνει άταφος στον τόπο της θυσίας του.
Ο Ανδρέας Παντελή, ανιψιός του πρωτομάρτυρα της
ΕΟΚΑ, Μόδεστου Παντελή, γεννήθηκε στο Λιοπέτρι, το 1955. Προτού συμπληρώσει τα
18 του, κατατάγηκε, τον Ιούλιο του 1972, στην Εθνική Φρουρά και υπηρέτησε ως
δεκανέας Πεζικού, στην περιοχή Κουτσοβέντη. Κατά την τουρκική εισβολή το τάγμα
του έδωσε σκληρές μάχες στην περιοχή της Μιας Μηλιάς. Στις 24 Ιουλίου, μια
ομάδα 14 εθελοντών επιχείρησε ανίχνευση των τουρκικών θέσεων και χρειάστηκε να
δώσει άνιση μάχη δυόμισι ωρών με ένα λόχο Τούρκων αλεξιπτωτιστών. Έξι παιδιά
σκοτώθηκαν και άλλα τρία τραυματίστηκαν.
Από τους τραυματίες ο ένας εξέπνευσε και αυτός ήταν
ο Ανδρέας. Τάφηκε στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Λακατάμειας. Το 2000 τα οστά
του αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο DNA και ενταφιάστηκαν στη γενέτειρά του, το
Λιοπέτρι.
Ο Χρίστος Παύλου γεννήθηκε στο Λιοπέτρι το 1956.
Κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά το Ιανουάριο του 1974 και υπηρέτησε στο 361 Τάγμα
Πεζικού. Κατά τη δεύτερη φάση της εισβολής, στις 14 Αυγούστου συνελήφθη
αιχμάλωτος από τους Τούρκους και από τότε εθεωρείτο αγνοούμενος. Τα οστά του
βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο σε περιοχή της Κερύνειας και αφού ταυτοποιήθηκαν
τάφηκαν στο Λιοπέτρι το Μάιο του 2013.
Ο Γιώργος Κατσιάρης, πρώτος εξάδελφος του Ανδρέα
Παντελή και επίσης ανιψιός του ήρωα της ΕΟΚΑ Μόδεστου Παντελή, γεννήθηκε στο
Λιοπέτρι το 1952. Τον Ιούλιο του 1974 κατατάγηκε ως έφεδρος και πολέμησε στην
περιοχή του αεροδρομίου Λευκωσίας. Στις 16 Αυγούστου, μόλις μερικά λεπτά πριν
από την κήρυξη της εκεχειρίας σκοτώθηκε από βλήμα όλμου που έριξαν οι Τούρκοι
εισβολείς.
Ο Ιωάννης Μιχαήλ Κουτσόφτας, 24 χρόνων από τις
Μάνδρες Αμμοχώστου, βρίσκεται ακόμα στον τραγικό κατάλογο των αγνοουμένων. Με
την έναρξη της τουρκικής εισβολής, κατετάγη στην Εθνική Φρουρά, ως έφεδρος στο
Πυροβολικό. Στις 23 Ιουλίου, η μονάδα του βρέθηκε να αντιστέκεται στο Συγχαρί.
Εκεί κτυπήθηκε από πυρά όλμων και τραυματίστηκε στα πόδια. Αδυνατώντας να
μετακινηθεί, συνελήφθη από τους Τούρκους και από τότε αγνοείται. Οι μαρτυρίες
που υπάρχουν αναφέρουν ότι ο Ιωάννης Κουτσόφτας, όπως και οι άλλοι συγχωριανοί
του, εκτελέστηκε εν ψυχρώ.
Ο Σάββας Κέρμανος, 19 χρόνων, από το Λιοπέτρι,
υπηρετούσε στο 251 Τάγμα Πεζικού. Κατά τη δεύτερη φάση της εισβολής το τάγμα
του βρισκόταν στην περιοχή Κερύνειας. Έκτοτε αγνοείται η τύχη του.
Ο Δημήτρης Μασιάς, 24 χρόνων, από το Λιοπέτρι,
υπηρετούσε ως έφεδρος στην 173 Μοίρα Πυροβολικού. Κατά τη δεύτερη φάση της
τουρκικής εισβολής βρισκόταν στην περιοχή της Μιας Μηλιάς, όπου δόθηκαν οι πιο
σκληρές και άνισες μάχες κατά του εισβολέα. Έκτοτε αγνοείται.
Οι οκτώ πεσόντες και αγνοούμενοι που τιμούμε σήμερα,
ριζωμένοι στην καρδιά και στη σκέψη μας, θα μας θυμίζουν, από τον ιερό αυτό
χώρο, όχι μόνο την ηρωική θυσία τους, αλλά και τη βαρβαρότητα και το αδίστακτο
των Τούρκων εισβολέων. Το ιερό αυτό μνημείο που καλούμαι σήμερα να αποκαλύψω,
θα τιμά για πάντα τη θυσία των ηρωομαρτύρων μας και θα δακτυλοδείχνει για πάντα
τη βαρβαρότητα του εισβολέα.
Το
ίδιο αυτό χώμα, τη γη του Λιοπετρίου κοσμούν και οι ηρωικές μορφές των ηρώων
της ΕΟΚΑ Μόδεστου Παντελή, Ανδρέα Κάρυου, Φώτη Πίττα, Ηλία
Παπακυριακού και Χρίστου Σαμάρα. Του Πρωτομάρτυρα της ΕΟΚΑ και των τεσσάρων
ηρώων του Αχυρώνα των οποίων η ηρωική θυσία φωτίζει μέχρι σήμερα και θα φωτίζει
πάντα το δρόμο της τιμής και της ελπίδας για μια πατρίδα ενωμένη και ελεύθερη.
Οι
ήρωες του 1955-’59, αργότερα του ’64 και μετά του 1974 μας θυμίζουν ότι αυτός ο
τόπος δεν σταμάτησε και δεν θα σταματήσει ποτέ να μάχεται, να πολεμά και να
διεκδικεί το δίκαιο και την ελευθερία του.
Τιμημένοι συγγενείς των πεσόντων και αγνοουμένων της
τουρκικής εισβολής,
Αυτή
την ώρα που αποτίουμε φόρο τιμής στους ήρωες μας, απευθύνουμε προς κάθε
κατεύθυνση το μήνυμα ότι συνεχίζουμε με πίστη στο δίκαιό μας, τον αγώνα μας για
μια έντιμη, αξιοπρεπή, δίκαιη, και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος.
Είναι προς αυτή την κατεύθυνση που επιδιώξαμε, που
επεδίωξαν οι προκάτοχοι αλλά και εμείς σήμερα, μέσα από τον ειρηνικό διάλογο αν
επιτύχουμε την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας, να
διασφαλίσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως καταγράφονται είτε στο Χάρτη του
ΟΗΕ είτε μέσα από τις αρχές, τις αξίες και τις βασικές ελευθερίες τις οποίες η
ΕΕ υπεραμύνεται.
Δώσαμε τη μάχη για να πετύχουμε ένα κοινό
ανακοινωθέν στο οποίο να κατοχυρώνονται ακριβώς αυτές οι βασικές ελευθερίες,
αλλά και βασικά συστατικά της επιδιωκόμενης λύσης. Δώσαμε τη μάχη για να
πετύχουμε πως αυτό το κράτος θα μετεξελιχθεί σε μια διζωνική δικοινοτική
ομοσπονδία στη βάση των Συμφωνιών Κορυφής και των ψηφισμάτων και αποφάσεων του
Συμβουλίου Ασφαλείας για μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα, για μια και μόνη
κυριαρχία, για μια και μόνη ιθαγένεια. Δώσαμε τη μάχη για να αποκλείσουμε
ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, να αποκλείσουμε επιδιαιτησίες, και να γνωρίζει ο
καθένας ότι τίποτα δεν θα συμφωνηθεί αν δεν θα συμφωνηθούν όλα. Και πως καμιά
μα καμιά συμφωνία δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή αν δεν είναι προϊόν ελεύθερης
βούλησης για την οποία θα αποφασίσουν φυσικά σε δημοψήφισμα ο κυπριακός
Ελληνισμός και βεβαίως οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας.
Δώσαμε τη μάχη για να διασφαλίσουμε ότι οι αρχές και
αξίες της ΕΕ θα εφαρμόζονται σε όλη την επικράτεια της χώρας.
Δεν θέλω να επεκταθώ σε όσα μέσα από την ενότητα
δυνάμεων έχει γίνει κατορθωτό να πετύχουμε στο κοινό ανακοινωθέν. Αυτό που θέλω
να πω είναι ότι μέσα από τη διεύρυνση, την εμβάθυνση και τη δημιουργία μιας
νέας κατάστασης πραγμάτων όσον αφορά την εξωτερική μας πολιτική κατορθώσαμε να
φέρουμε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος το κυπριακό πρόβλημα.
Κατορθώσαμε να δημιουργήσουμε νέες συμμαχίες και νέους δεσμούς φιλίας, χωρίς με
οποιονδήποτε τρόπο να επηρεάσουμε παραδοσιακές σχέσεις με ιστορικά
συνδεδεμένους με εμάς φίλους.
Προσπαθήσαμε με κάθε τρόπο να παρακάμψουμε όσους
ενεργούσαν όχι προς όφελος και όχι με αντικειμενικότητα για τη λύση του
Κυπριακού. Προσπαθήσαμε και πετύχαμε τώρα την αναβάθμιση της παρουσίας της ΕΕ
στο διάλογο. Επιδιώξαμε και ελπίζω ότι θα πετύχουμε έτσι ώστε τα Μέτρα
Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης να είναι τέτοια που να δημιουργούν τη νέα δυναμική και
τη νέα προοπτική.
Ο διάλογος άρχισε. Θα πρέπει να πω ότι οι πρώτες
ενδείξεις δεν είναι όσο θα θέλαμε ενθαρρυντικές. Για αυτό και λέω ότι ο αγώνας
τώρα αρχίζει και θα είναι δύσκολος. Για αυτό και απαιτείται η ενότητα του
συνόλου, απαιτείται όλοι επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε πως στους εθνικούς
αγώνες δεν χωρούν οι μικρότητες, οι μικροψυχίες, οι πολιτικαντισμοί και
γενικότερα συμπεριφορές που δεν συνάδουν με αυτό που χρωστούμε στους ήρωες μας,
με αυτό που χρωστούμε στους αγνοούμενους, με αυτό που χρωστούμε σε όσους έδωσαν
τη ζωή τους, σε όσους σήμερα ζουν και σε όσους θα έρθουν.
Το πιο σημαντικό και βασανιστικό ερώτημα είναι η
απαλλαγή από το όνειδος της κατοχής. Το πιο σημαντικό είναι η επανένωση και η
δημιουργία ενός κράτους που μέσα από τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ να είναι
ισότιμο με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και οι πολίτες του να απολαμβάνουν
τις ίδιες ακριβώς βασικές ελευθερίες και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Γι’ αυτό
και από όλους απαιτείται συνεργασία. Πρώτιστα και από εμένα, δεν αρνούμαι ούτε
τις δικές μου ευθύνες ούτε το δικό μου ρόλο, για αυτό και πολλές φορές σιωπώ
και ανέχομαι ακόμα και τη μηδενιστική κριτική, ακόμα και την αβάσιμη και
αδικαιολόγητη κριτική, διότι ο ρόλος μου δεν είναι να απαντώ ή να εμπλέκομαι σε
μια ανέξοδη αντιπαράθεση με όσους θα πρέπει να συνεργαστώ.
Για αυτό εξάλλου και οι Ομάδες Εργασίας και η Ομάδα
Συμβούλων του διαπραγματευτή προέρχεται από σύνθεση όλων των πολιτικών δυνάμεων
με υπόδειξη δική μου, έτσι ώστε συλλογικά να αντιμετωπίζουμε τα όσα έχουμε
μπροστά μας και τα όσα θα αντιμετωπίσουμε.
Θέλω να βεβαιώσω ότι δεν θα πάψω να αγωνίζομαι και
δεν θα πάψω άοκνα να προσπαθώ μέχρι που ο Θεός μου το επιτρέπει, για τη λύση
του Κυπριακού, να δίδω τη μάχη για να πετύχω αυτό που όλοι θέλουν: να
απαλλαγούμε από την κατοχή, να επανενώσουμε την πατρίδα μας, να κτίσουμε ένα
σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, να ζήσουμε ειρηνικά, να δώσουμε ελπίδα στο παρόν,
αλλά πολύ μεγαλύτερη ελπίδα στα νιάτα, στις νέες γενιές. Περισσότερο και
σημαντικότερο, να αποδώσουμε την πρέπουσα τιμή στους ήρωες μέσα από τις
ενέργειες, τις πράξεις και την απελευθέρωση.
Αιωνία τους η μνήμη.
_______________
