Προσφώνηση του Υπουργού
Άμυνας κ. Φώτη Φωτίου
στη δημόσια διαβούλευση με
θέμα
«Εξαρτησιογόνες Ουσίες στην
Εθνική Φρουρά»
Κύριε Επίτροπε του
Εθελοντισμού,
Εκλεκτοί
παριστάμενοι,
Αγαπητοί Εθνοφρουροί,
Οι Ένοπλες Δυνάμεις
της χώρας μας διαχρονικά αποτελούν πυρήνα κοινωνικής προσφοράς και ένδειξη
ανθρωπιστικού πνεύματος. Αυτή η δράση είναι απόλυτα συνυφασμένη με τον
χαρακτήρα της Εθνικής Φρουράς. Η αυξημένη ευαισθησία αποτελεί ένδειξη
ανταπόδοσης στην προσφορά της κοινωνίας, η οποία αδιάλειπτα στελεχώνει και
αιμοδοτεί το στράτευμα. Στο πλαίσιο της αμφίδρομης αυτής σχέσης, η κοινωνική
δράση και η προσφορά προς τον συνάνθρωπο κρίνεται σκόπιμη και απαραίτητη.
Το πρόβλημα της ουσιοεξάρτησης αποτελεί μια μάστιγα η
οποία απειλεί κυρίως τη νεολαία μας. Συνεπώς, το Υπουργείο Άμυνας σε στενή και
αγαστή συνεργασία με το ΓΕΕΦ, θέτουν την αντιμετώπιση του μέσα στις ύψιστες
προτεραιότητες τους. Οι Εθνοφρουροί μας εντάσσονται στο ηλικιακό φάσμα 18 έως
25 ετών, το οποίο αποτελεί την κατ΄εξοχήν ομάδα υψηλού κινδύνου σε ό,τι αφορά
την ουσιοεξάρτηση.
Πρέπει να αναφερθεί ότι στις πλείστες των περιπτώσεων οι
Ένοπλες Δυνάμεις κληρονομούν το πρόβλημα των ναρκωτικών, αφού από τα
περιστατικά τα οποία αντιμετωπίζονται από τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας της Ε.Φ.
διαφαίνεται ότι η χρήση αρχίζει πολύ πριν καταταγούν για εκπλήρωση της
στρατιωτικής τους θητείας.
Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η πιο
αποτελεσματική πρόληψη κατά των ναρκωτικών επιτελείται ουσιαστικά πριν από την
ηλικία των 14 ετών και αυτό επιδεικνύει τον σημαντικότατο ρόλο που διαδραματίζουν
η οικογένεια, το σχολείο και η ομάδα των συνομηλίκων των νέων μας. Η ηλικία της
στράτευσης των Εθνοφρουρών μας αποτελεί το τελικό στάδιο της εφηβείας οπόταν
ολοκληρώνεται η αυτονόμηση, ο αυτοπροσδιορισμός της ταυτότητας και η
αμφισβήτηση της εξουσίας. Με τις διαδικασίες αυτές ο νέος ανακαλύπτει ποιός
πραγματικά είναι και τι επιδιώκει στη ζωή του.
Μέσα από έρευνες εντοπίστηκε ότι υπάρχουν δύο πολύ
ισχυροί λόγοι οι οποίοι εξωθούν τους νέους μας στη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ο
πρώτος είναι η συναναστροφή με συνομηλίκους οι οποίοι παρουσιάζουν κατά βάση
παραβατικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Μέσα από αυτού του είδους σχέσεις ελλοχεύει
ο κίνδυνος των ναρκωτικών, ως αποτέλεσμα είτε μιμητισμού είτε ενδοτισμού σε
πιέσεις προκειμένου να γίνουν αποδεκτοί από την παρέα. Ο δεύτερος λόγος είναι η
έντονη ψευδαίσθηση ότι μέσα από τη διαδικασία της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών μπορεί
να βρεθεί διέξοδος στα προβλήματα που τους απασχολούν και να αντιμετωπιστούν με
επιτυχία στεναχώριες ή απογοητεύσεις που δυνατόν να βιώνουν.
Το Υπουργείο Άμυνας, με την ένταξη των νέων στην
οικογένεια του στρατεύματος, αναλαμβάνει να τους προστατεύσει από τους
κινδύνους των εξαρτησιογόνων ουσιών και να τους παραδώσει υγιείς πίσω στους
γονείς τους. Εργαζόμαστε ώστε η Ε.Φ. να αποτελέσει ένα σημαντικό εφαλτήριο
πρόληψης και η ίδια η στρατιωτική θητεία, ασπίδα προστασίας κατά των
ναρκωτικών.
Στην Ε.Φ. σήμερα, μέσω της Διεύθυνσης Υγειονομικού,
εφαρμόζεται μια σειρά από προληπτικά προγράμματα τα οποία στοχεύουν στην
αφύπνιση και ενημέρωση των Εθνοφρουρών μας για τις καταστροφικές συνέπειες από
τη χρήση τέτοιων ουσιών. Παράλληλα, εισάγονται
έλεγχοι οι οποίοι διενεργούνται από αρμόδια τμήματα της Ε.Φ. με στόχο την καταστολή
του ανησυχητικού αυτού φαινομένου, σε συνεργασία με την ΥΚΑΝ. Στον τομέα αυτό
θα είμαστε αμείλικτοι επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή στους εμπόρους και στους
προμηθευτές του θανάτου.
Με τον εντοπισμό ενός Εθνοφρουρού χρήστη
εξαρτησιογόνων ουσιών ενεργοποιούνται αμέσως οι υφιστάμενοι μηχανισμοί σε όλα
τα επίπεδα ώστε αυτός να τύχει άμεσης θεραπευτικής αντιμετώπισης, είτε από τις
Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας της Ε.Φ., είτε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους
ή άλλων μη κρατικών θεραπευτικών υπηρεσιών.
Το Υπουργείο Άμυνας, αντιλαμβανόμενο ότι το πρόβλημα
των ναρκωτικών αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα με τη συνεργασία όλων των
εμπλεκόμενων κοινωνικών φορέων, προέβη στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με
το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου. Με την υπογραφή του Μνημονίου συστρατεύονται
στον αγώνα μας για αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης σημαντικοί φορείς πέραν του
Αντιναρκωτικού Συμβουλίου, όπως το Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Υγείας, ο
Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου, η ΥΚΑΝ, το ΚΕΝΘΕΑ και τοπικά Πανεπιστήμια. Συνεπώς,
εμπλουτίζονται και αναβαθμίζονται τα προληπτικά προγράμματα, εισάγονται
σημαντικές καινοτομίες και ενισχύονται οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας της Εθνικής
Φρουράς. Συγκεκριμένα, πρέπει να αναφερθεί ότι τον περασμένο Μάιο πραγματοποιήθηκε,
σε συνεργασία με το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου, μεγάλης έκτασης
επιδημιολογική έρευνα για διαπίστωση της έκτασης του προβλήματος των ναρκωτικών
στην Ε.Φ. Τα αποτελέσματα αναμένονται σύντομα και ευελπιστούμε να μας δώσουν
την πραγματική διάσταση του προβλήματος προκειμένου να ληφθούν και τα ανάλογα
μέτρα θεραπείας.
Μέτρα
Πρόληψης
1. Στα
πλαίσια των μέτρων πρόληψης και καταστολής υλοποιούνται προγράμματα επιμόρφωσης
Διοικητών Μονάδων, Διοικητών Λόχων και Στελεχών, που έχουν ως στόχο να προάξουν
την ανθρωποκεντρική διαχείριση των Εθνοφρουρών μας και παράλληλα να τους
εκπαιδεύσουν στην αναγνώριση των εξαρτησιογόνων ουσιών αλλά και τη
συμπτωματολογία από τη χρήση τους. Συνάμα, υλοποιούνται προγράμματα επιμόρφωσης
των Εθνοφρουρών μας, τόσο σε θέματα ναρκωτικών ουσιών, όσο και σε ουσίες όπως
το αλκοόλ και η νικοτίνη. Να αναφέρω ότι για το κάπνισμα λαμβάνονται μια σειρά
από προληπτικά μέτρα όπως η απαγόρευσή του σε όλους τους στρατιωτικούς χώρους,
με δημιουργία ελεγχόμενων σημείων καπνίσματος.
2. Επιπλέον,
με την πολύτιμη συνδρομή του Υπουργείου Παιδείας, εφαρμόζονται προγράμματα
επιμορφωτικών μαθημάτων σε φυλάκια, με σκοπό την υγιή και δημιουργική
ενασχόληση των Εθνοφρουρών μας στον ελεύθερο χρόνο τους. Επίκειται η επέκταση
του θεσμού και σε άλλες Μονάδες και Στρατόπεδα.
3. Ένα
άλλο σημαντικό μέτρο είναι η ενίσχυση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας της Ε.Φ. με
επιπλέον ψυχολόγους και κοινωνιολόγους από κονδύλια του Αντιναρκωτικού
Συμβουλίου, αλλά και σε συνεργασία με το ΚΕΝΘΕΑ. Εφαρμόζονται για πρώτη φορά προγράμματα
ατομικής ψυχοθεραπείας από τους παραπάνω ψυχολόγους, ενώ παράλληλα, λειτουργεί
σε 24ωρη βάση υπηρεσία άμεσης, δωρεάν τηλεφωνικής ανταπόκρισης και ψυχολογικής
στήριξης (τηλ. 1404).
4. Για
πρώτη φορά, με την κατάταξη της 2013 Β΄ ΕΣΣΟ, άρχισε η υποβολή των υποψηφίων
βαθμοφόρων και υποψηφίων για τις Ειδικές Δυνάμεις σε εργαστηριακό έλεγχο χρήσης
ουσιών. Εκτιμάται ότι αυτό το μέτρο θα έχει σημαντική αποτρεπτική αξία εφόσον
θα γνωστοποιείται στους τελειόφοιτους του Λυκείου. Επίκειται νομοθετική ρύθμιση
ώστε να υποβάλλονται άπαντες, συμπεριλαμβανομένων και των στελεχών, στον
παραπάνω εργαστηριακό έλεγχο για χρήση ουσιών.
5. Για
την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και των Εθνοφρουρών μας στα θέματα της
ουσιοεξάρτησης οργανώνεται κάθε χρόνο η «Εβδομάδα κατά των Ναρκωτικών», με επιστημονική
ημερίδα για επιμόρφωση των στελεχών μας. Επίσης, λαμβάνουν χώρα δραστηριότητες
διαφώτισης και διαγωνισμοί, οι οποίοι εμπνέονται από την εκστρατεία πρόληψης,
και σε αυτούς συμμετέχουν εθνοφρουροί που βραβεύονται σε εκδήλωση, παρουσία των
οικείων τους.
Αγαπητοί γονείς,
Η υγεία και η ασφάλεια των παιδιών μας στην Εθνική
Φρουρά αποτελεί προτεραιότητα για όλους μας. Η πολυεπίπεδη δράση για
αντιμετώπιση του ανησυχητικού φαινομένου της ουσιοεξάρτησης είναι επιβεβλημένη
ανάγκη. Ναι, ως γονείς δεν συμβιβαζόμαστε με τίποτα λιγότερο, αλλά θα πρέπει να
συνεργαστούμε με τις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες προκειμένου να τους
ενισχύσουμε, να τους στηρίξουμε και να τους βοηθήσουμε να ξεφύγουν τον κίνδυνο.
Αλήθεια, πώς θα αντιδρούσαμε αν μαθαίναμε από τον Διοικητή της Μονάδας που
υπηρετεί ο γιός μας, ότι είναι χρήστης ναρκωτικών; Ακόμα, πώς θα νιώθαμε αν το
γνωρίζαμε προηγουμένως και για να μην τον στιγματίσουμε, το κρύβαμε ως
επτασφράγιστο μυστικό;
Απευθυνόμενος στα Στελέχη της Εθνικής Φρουράς θα ήθελα
να πω τούτο: Πέραν της εκπαίδευσης και της γνώσης σε θέματα αναγνώρισης και
αντιμετώπισης ενός περιστατικού χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, πέραν της
διαδικασίας για άμεση παραπομπή του στους ειδικούς, υπάρχει και κάτι βαθύτερο
που πρέπει να κάνετε. Να αντιμετωπίζετε τον κάθε στρατεύσιμο ξεχωριστά, με
σεβασμό και αγάπη, όπως σαν να ήταν ο μικρότερός σας αδελφός, το παιδί σας.
Αυτό θεωρώ ως το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας. Δώστε τους βήμα και λόγο.
Ακούστε και ενστερνιστείτε τις ανησυχίες τους. Αυτό απαιτεί το σύγχρονο μοντέλο
διοίκησης. Αυτό επιβάλλει ο επαγγελματισμός και ο εκσυγχρονισμός που
επιδιώκουμε.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να σας αναφέρω ότι, εφόσον αυτό
που θέλουμε είναι μια κοινωνία καθαρή από εξαρτησιογόνες ουσίες και εφόσον οι Ένοπλες
Δυνάμεις δεν πρέπει να έχουν καμία επαφή με εξαρτήσεις, τότε ο δρόμος που
οφείλουμε να ακολουθήσουμε είναι ένας. Δεν αρκούμαστε σε κενά μηνύματα χωρίς
ουσία. Κάνουμε πράξη το σύνθημα «όχι στα ναρκωτικά, ναι στη ζωή» και χαράζουμε
πορεία εξόδου από τον λαβύρινθο της ουσιοεξάρτησης.
Είμαι σίγουρος ότι ο διάλογος που ανοίγουμε σήμερα και
αφορά στο πολύ σημαντικό αυτό θέμα, θα αποβεί παραγωγικός και θα βοηθήσει τους
Εθνοφρουρούς μας και τους ίδιους τους γονείς τους, που σίγουρα αγωνιούν και
ανησυχούν μαζί μας. Ταυτόχρονα, θα αποτελέσει για το Υπουργείο Άμυνας και την
Εθνική Φρουρά σημαντικό στοιχείο ανατροφοδότησης για αναπροσαρμογή και ενίσχυση
των σχεδιασμών μας προκειμένου να πετύχουμε ένα σύγχρονο στράτευμα. Σύγχρονες
Ένοπλές Δυνάμεις, όχι μόνο ως προς τη δομή και τους εξοπλισμούς, αλλά και ως
προς την υγεία και την ευημερία του προσωπικού μας.
Σας ευχαριστώ για την εδώ παρουσία σας.
