Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη συνέντευξη
Τύπου που διοργανώνεται στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ημέρας Επαγρύπνησης για τα
Αντιβιοτικά.
Η 18η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί
από το 2008 σαν η «Ευρωπαϊκή Ημέρα Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά» και
αποτελεί το επίκεντρο ετήσιας
εκστρατείας, η οποία υποστηρίζεται
από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου
Νοσημάτων (ECDC), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η
εκστρατεία αυτή στοχεύει στην ενημέρωση
και ευαισθητοποίηση των πολιτών και των
επαγγελματιών υγείας σχετικά με την ανθεκτικότητα των μικροβίων στα
αντιβιοτικά, η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στη λανθασμένη χρήση και
κατάχρηση των αντιβιοτικών.
Η ανακάλυψη των αντιβιοτικών πριν από 80 έτη,
έφερε επανάσταση στα τότε ιατρικά δεδομένα,
επιτρέποντας στην ιατρική επιστήμη να μεταβεί από την απλή διάγνωση
στη θεραπεία λοιμωδών νόσων. Οι νόσοι
αυτές αποτελούσαν τότε την πρώτη αιτία
θανάτου για κάθε ηλικιακή ομάδα. 'Εκτοτε εκατομμύρια ζωές έχουν σωθεί χάρη στην ύπαρξη αποτελεσματικής θεραπείας για βακτηριακές λοιμώξεις.
Σήμερα όμως, οκτώ δεκαετίες μετά, οι
πολύτιμες αυτές για τον άνθρωπο ουσίες χάνουν με ολοένα και ταχυτέρους ρυθμούς
την αποτελεσματικότητά τους, λόγω επίτασης του φαινομένου
της μικροβιακής ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά. Η πρωταρχική αιτία για αυτό το
γεγονός είναι η υπέρμετρη χρήση
αντιβιοτικών που παρατηρείται στις μέρες μας,
τόσο στην ιατρική όσο και στην κτηνιατρική. Επιπρόσθετα, η μη τήρηση
επαρκών μέτρων ελέγχου μετάδοσης λοιμώξεων συντελεί στη διασπορά των ανθεκτικών
μικροβίων. Παράλληλα, η έρευνα και ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών έχει επιβραδυνθεί
σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες λόγω του υψηλού κόστους και δυσκολίας που
ενέχει η διαδικασία αυτή.
Οι συνέπειες για τη δημόσια υγεία είναι
δυσμενέστατες:
·
Οι θεραπευτικές επιλογές ακόμα και για κοινές
λοιμώξεις έχουν καταστεί πολύ περιορισμένες και σε μερικές περιπτώσεις είναι
ανύπαρκτες.
·
Θεραπευτικές παρεμβάσεις που έχουν σαν
παρενέργεια την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος όπως η μεταμόσχευση
οργάνων και η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο μπορεί να καταστούν
αναποτελεσματικές.
·
Στην Ευρώπη, λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια
συσχετίζονται με 25.000 θανάτους και 1.5
δισεκατομμύρια ευρώ κόστος λόγω εξόδων νοσηλείας και απωλειών παραγωγικότητας
ετησίως.
Η διεθνής
κινητοποίηση που παρατηρείται σχετικά με το θέμα της μικροβιακής ανθεκτικότητας
είναι συνέπεια της ευρείας συνειδητοποίησης αυτών των συνεπειών και αποσκοπεί
σε άμεση δράση για αντιμετώπιση του προβλήματος. Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όσο και
η Ευρωπαϊκή επιτροπή έχουν πρόσφατα εκδώσει συστάσεις και οδηγίες
σχετικά με το θέμα.
Η Κύπρος
συγκαταλέγεται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με υψηλά ποσοστά ανθεκτικών
μικροβίων καθώς και υψηλή κατανάλωση αντιβιοτικών τόσο στην ιατρική όσο και την
κτηνιατρική. Επίσης, η πληροφόρηση και γνώση των Κυπρίων πολιτών σχετικά με τα
αντιβιοτικά και την ορθή χρήση τους εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό ελλιπής και
λανθασμένη.
Το Υπουργείο Υγείας, αναγνωρίζοντας τη
σοβαρότητα του παγκόσμιου αυτού προβλήματος και το γεγονός ότι απαιτείται άμεση
δράση για αντιμετώπιση του, έχει προβεί σε μια σειρά από μέτρα για επίτευξη
αυτού του στόχου:
·
Έχει διοριστεί το 2013 από τον Υπουργό Υγείας
η Εθνική Επιτροπή Αντιβιοτικών, η οποία
έχει σαν στόχο την υλοποίηση ενεργειών για την αντιμετώπιση του
προβλήματος της μικροβιακής
ανθεκτικότητας στην Κύπρο. Στην επιτροπή συμμετέχουν εμπειρογνώμονες
λειτουργοί του Υπουργείου Υγείας και του
Υπουργείου Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
·
Έχει
εκπονηθεί και εγκριθεί τον Απρίλιο του 2013 από το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά από
εισήγηση του Υπουργού Υγείας, η «Εθνική Στρατηγική για την Αντιμετώπιση της
Μικροβιακής Ανθεκτικότητας στα Αντιβιοτικά». Η ολοκληρωμένη αυτή στρατηγική βασίζεται σε πέντε άξονες δράσης και στη
στενή διατομεακή συνεργασία μεταξύ ιατρικής και κτηνιατρικής.
·
Μεταξύ των ενεργειών της στρατηγικής που
έχουν υλοποιηθεί είναι και το Εθνικό Σύστημα Επιτήρησης Μικροβιακής
Ανθεκτικότητας. Αυτό αποτελεί σύστημα καταγραφής και ενδελεχούς ανάλυσης των
δεδομένων μικροβιακής ανθεκτικότητας από όλη την Κύπρο. Τα αποτελέσματα της
ανάλυσης των δεδομένων του συστήματος αυτού καταδεικνύουν μικρή μείωση
ορισμένων ποσοστών ανθεκτικότητας κατά
τα τελευταία δυο έτη.
·
Έχουν εκπονηθεί τεκμηριωμένες κλινικές
κατευθυντήριες οδηγίες για τον έλεγχο και πρόληψη λοιμώξεων σε χώρους παροχής
υπηρεσιών υγείας μέσα από συνεργασία της Εθνικής Επιτροπής Αντιβιοτικών και της
Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου Λοιμώξεων του Υπουργείου Υγείας. Οι οδηγίες αυτές
έχουν μοιραστεί ανάμεσα σε γιατρούς και νοσηλευτές του δημόσιου και ιδιωτικού
τομέα.
·
Έχει ολοκληρωθεί και βρίσκεται σε διαδικασία
εφαρμογής το πρωτόκολλο περιορισμού της χρήσης αντιβιοτικών για περιεγχειρητική
προφύλαξη, ένας τομέας στον οποίο διαφαίνεται ότι γίνεται κατάχρηση
αντιβιοτικών σε παγκόσμια κλίμακα.
·
Δίνεται προτεραιότητα στη διαφώτιση των
πολιτών σχετικά με την ορθή χρήση των αντιβιοτικών, μέσα από διάφορες
παρουσιάσεις και ενημερωτικό υλικό. Ιδιαίτερα τονίζεται ότι τα αντιβιοτικά δεν
είναι αποτελεσματικά και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ιογενείς λοιμώξεις
όπως το κρυολόγημα και η γρίπη.
Η ορθή χρήση αντιβιοτικών, η αποφυγή
κατάχρησής τους και ως εκ τούτου η
διαφύλαξη της αποτελεσματικότητάς τους, αφορά τον καθένα μας. Πολίτες και
επαγγελματίες υγείας χρειάζεται να έχουν ορθή πληροφόρηση, γνώση και
συμπεριφορά σε σχέση με τα αντιβιοτικά. Η ευαισθητοποίηση του κοινού
και των επαγγελματιών υγείας για αυτό το θέμα αποτελεί άμεσο στόχο για το Υπουργείο
Υγείας, με σκοπό τη διασφάλιση και βελτίωση της δημόσιας υγείας. Ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης, μέσω
της σωστής ενημέρωσης και πληροφόρησης, μπορεί και πρέπει να είναι καθοριστικός
για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Επιτρέψτε μου τελειώνοντας να μοιραστώ μαζί
σας ξανά το μήνυμα της φωτεινής
εκστρατείας επαγρύπνησης για τα αντιβιοτικά:
Ορθή χρήση αντιβιοτικών: Αποτελεί ευθύνη όλων μας.
_______________
