Με συνείδηση εθνικής
ευθύνης και ιστορικού χρέους, μαζευτήκαμε σήμερα στον καθαγιασμένο τούτο χώρο
για να θυμηθούμε και ν’ αποτίσουμε φόρο τιμής σε ήρωες και αγωνιστές που με τη
θυσία και τη δράση τους έγιναν παράδειγμα και καθοδηγητικός φάρος για τη
σημερινή και τις επόμενες γενιές.
Για όλους εμάς,
τούτος ο χώρος είναι ιερός γιατί μέσα απ’ αυτόν αναδείχθηκε το ακατάβλητο της
ελληνικής ψυχής, η απεριόριστη αγάπη για την πατρίδα και ο ασίγαστος πόθος για
ελευθερία.
Αρετές που ενέπνεαν
τους κρατούμενους στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και των άλλων στρατοπέδων
συγκεντρώσεως, και γενικότερα όλους τους αγωνιστές και τους ήρωες της ΕΟΚΑ.
Θέλω, κατ’ αρχάς, να
εκφράσω τη συγκίνηση και υπερηφάνειά μου που βρίσκομαι σήμερα μαζί σας. Θέλω να
ευχαριστήσω θερμά τους αγωνιστές και συναγωνιστές και συγγενείς των δεκάδων
ηρώων της κυπριακής ελευθερίας για την τιμητική πρόσκληση που μου κάνατε.
Θερμά συγχαίρω το
Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ, τον Σύνδεσμο Πολιτικών Κρατουμένων ΕΟΚΑ
και το Σύνδεσμο Αγωνιστών ΕΟΚΑ για την οργάνωση αυτής της εκδήλωσης.
Πρωτοβουλίες όπως αυτή είναι αναγκαίες για να συντηρούμε ζωντανή και άσβεστη τη
μνήμη των ανθρώπων που προσφέρουν σε αυτόν τον τόπο και να αντλούμε διδάγματα
από την ιστορία για να χαράσσουμε το δρόμο μας προς τα εμπρός.
Κάτω από τις
σημερινές, δυσμενείς για την πατρίδα μας συνθήκες στρέφουμε τη σκέψη πίσω στον
υπέροχο αγώνα του λαού μας ενάντια στους αποικιοκράτες, όχι σε μια άγονη
αναδρομή στο ηρωικό παρελθόν μας, αλλά ως πράξη αφύπνισης, ως βήμα εθνικής
ανάτασης και ως έμπνευση για τις διαχρονικά άφθορες αξίες της ελευθερίας και
της δικαιοσύνης.
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ
συνιστά ιστορική στιγμή αμφισβήτησης της δουλείας, της ξένης τυραννίας και της
καταπίεσης. Ήταν το προϊόν της πίστης στην ελευθερία και την ανθρώπινη
αξιοπρέπεια που οι τότε κατακτητές επιχείρησαν να πλήξουν χρησιμοποιώντας
βάναυσες και απάνθρωπες μεθόδους στο χώρο στον οποίο βρισκόμαστε σήμερα, στα
κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς.
Όπως εύστοχα και
παραστατικά περιέγραψε ο αγωνιστής συγγραφέας Γιάννης Σπανός στο βιβλίο του,
ΕΟΚΑ:
«Τα κρατητήρια ήταν η
τελευταία προέκταση ενός ανθρώπινου εφιάλτη που άρχιζε με τη σύλληψη ενός
προσώπου. Οι πιο απλοί αγωνιστές της ΕΟΚΑ περνούσαν από τα πιο απάνθρωπα
βασανιστήρια που μπορούσε να συλλάβει ο σατανικότερος νους».
Η κατάληξη εκείνου
του αγώνα δεν εκπλήρωνε τις μεγάλες προσδοκίες των Ελλήνων της Κύπρου και
ειδικά των ηρωικών αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Ο αγώνας τους, όμως, ιστορικά έχει
δικαιωθεί.
Η δημιουργία του
ανεξάρτητου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας παρά τα επαχθή βάρη που
επωμίστηκε, εξακολουθεί έως και σήμερα να αποτελεί το ισχυρότερο όπλο μας
στον αγώνα για απελευθέρωση από την τουρκική κατοχή, την επανένωση της χώρας
μας και την επιβίωση του λαού μας.
Η φετινή συνάθροιση
βρίσκει την Κύπρο να αγωνίζεται ακόμα για τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής
και για μια λύση που να δικαιώνει τους αγώνες του λαού της, κάτω από τις
δυσμενέστερες παρά ποτέ συνθήκες.
Τιμημένοι αγωνιστές
και συγγενείς των πεσόντων για την πατρίδα ηρώων,
Αποτίνοντας φόρο
τιμής στους πεσόντες της κυπριακής ελευθερίας, απευθύνουμε προς κάθε κατεύθυνση
το μήνυμα ότι συνεχίζουμε, με πίστη στο δίκαιό μας, τον αγώνα για μια έντιμη,
αξιοπρεπή και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος.
Για πάνω από 39
χρόνια τώρα αγωνιζόμαστε για την ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Αγωνιζόμαστε
για λύση που θα τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό, θα απαλλάσσει την
Κύπρο από τα ξένα στρατεύματα, θα αποκαθιστά και θα διασφαλίζει τα αναφαίρετα
ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων. Λύση η οποία
θα επανενώνει την πατρίδα μας.
Η Κυβέρνηση και εγώ
προσωπικά, θεωρούμε ότι το Κυπριακό ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη εθνική
πρόκληση, παρά τις δυσχερείς οικονομικές συνθήκες που βιώνει σήμερα, η
πατρίδα μας. Παράλληλα με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που καταβάλλουμε για να
μπορέσει να εξέλθει ο τόπος από την δεινή οικονομική θέση στην οποία έχει
περιέλθει, συνεχίζουμε με ειλικρίνεια, αποφασιστικότητα και τόλμη να
εργαζόμαστε για την επίτευξη λύσης του εθνικού μας προβλήματος που αποτελεί την
κορυφαία προτεραιότητα για την Πατρίδα και το λαό της.
Πρέπει, όμως, να το
καταστήσουμε σαφές: Δεν πρόκειται να εισέλθουμε σε μια διαδικασία διαλόγου,
χάριν και μόνον της διαδικασίας του διαλόγου.
Επαναλαμβάνω την
ανάγκη να υπάρξει συμφωνία Κοινής Δήλωσης η οποία θα καθορίζει με σαφήνεια και
χωρίς το όποιο ίχνος αμφισβήτησης τις βασικές αρχές λύσης του κυπριακού. Αρχές
που διαχρονικά και κατʼ επανάληψη καταγράφονται από τις αποφάσεις του
Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Ακόμα και το πιο
πρόσφατο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών, της 30ης Ιουλίου 2013, αναφερόμενο
στο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, καθορίζει μεταξύ άλλων πως η νέα υπό
μετεξέλιξη πατρίδα και το νέο κράτος θα είναι και θα διακρίνεται από τη μια και
μόνη κυριαρχία, μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα και μια και μόνη ιθαγένεια.
Δεν πρόκειται να
εκτραπούμε από τις βασικές αυτές αρχές της λύσης του Κυπριακού.
Την ίδια στιγμή, θέλω
να υπενθυμίσω ότι το υπό αναφορά ψήφισμα επισημαίνει και την ανάγκη υιοθέτησης
μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και εκφράζει και προσδοκεί σε συμφωνία επί
τέτοιων μέτρων.
Θεωρώ αυτονόητο να
αναμένεται από όλους και ειδικά από τα Ηνωμένα Έθνη, να προωθούν την υλοποίηση
των σχετικών Αποφάσεων και Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως ακριβώς ο
Χάρτης του Οργανισμού του υπαγορεύει.
Οι προτάσεις της
πλευράς μας συνάδουν πλήρως με τα πιο πάνω ψηφίσματα και αποφάσεις των Ηνωμένων
Εθνών και ανταποκρίνονται στις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων, χωρίς ποτέ να
παραγνωρίζονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.
Μόνο έτσι θα
δημιουργηθεί η απαιτούμενη δυναμική και θα διαμορφωθεί προοπτική στον υπό
εξέλιξη διάλογο.
Ακούω κάποιους, από τουρκικής κυρίως πλευράς να μου υποβάλλουν πως δεν θα
έπρεπε να επιμείνουμε σε κοινό ανακοινωθέν διότι τάχα έτσι παγιδευόμαστε και
χάνεται πολύτιμος χρόνος. Παγίδα θα ήταν να εμπλακούμε σε ένα διάλογο εν γνώσει
μας ότι βασικές αρχές λύσης του Κυπριακού δεν γίνονται αποδεκτές. Ποιος,
αλήθεια, μπορεί να κωφεύει στις επανειλημμένες δηλώσεις του κ. Ερογλου για δύο
κυρίαρχα ιδρυτικά κράτη που θα συστεγαστούν κάτω από κοινή ομπρέλα; Ποιες
πραγματικά θα είναι οι συνέπειες ενός διαλόγου χάριν του διαλόγου; Πόσο άγονα
θα αναλωνόταν ακόμα ο χρόνος αν θέλοντας να δείξουμε πως τάχα μας διακρίνει
καλή θέληση μπαίναμε σε ένα διάλογο κορυφής, χωρίς η άλλη πλευρά να αποδέχεται
τα αυτονόητα;
Κατανοούν άραγε κάποιοι, κάποιοι τρίτοι εννοώ, ότι εάν δεν γίνονται από
τουρκικής πλευράς αποδεκτά τα αυτονόητα, η δική μας συμμετοχή σε ένα διάλογο θα
εκλαμβανόταν και ως αποδοχή των απαράδεκτων αξιώσεων των όσων χωρίς περιστροφές
μιλούν για συνομοσπονδία;
Δίνω μια απάντηση οριστική και αμετάκλητη: Δεν πρόκειται να μπω σε
διάλογο γνωρίζοντας ότι οι προϋποθέσεις που θέτει η άλλη πλευρά δεν είναι η
κατάληξη σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα - μια λύση
αδήριτης ανάγκης που αποδεχθήκαμε - για να οδηγηθώ σε συνομοσπονδία. Δεν
πρόκειται να δεχθώ λιγότερο από τη μία και μόνη κυριαρχία, τη μία και μόνη
διεθνή προσωπικότητα, τη μία και μόνη ιθαγένεια.
Παρακολουθώ πολλούς να λένε διάφορα. Αυτό που έχει σημασία αυτή την ώρα
είναι να ενώσουμε δυνάμεις και να σταματήσουμε ο ένας χάριν πολιτικών
σκοπιμοτήτων να υποσκάπτει τον άλλον. Όλοι επιθυμούμε και ιδιαίτερα η
ελληνοκυπριακή πλευρά πολύ περισσότερο παντός άλλου, είτε των Τούρκων είτε των
Τουρκοκυπρίων πολύ δε περισσότερο των τρίτων που μας παρακολουθούν εξ
αποστάσεως και για το μόνο που ενδιαφέρονται ενδεχόμενα να είναι η δική τους
είτε αυτοπροβολή είτε τα δικά τους συμφέροντα ή της χώρας τους τα συμφέροντα.
Εκείνοι που υποφέρουν είναι οι Ελληνοκύπριοι. Για εκείνους που αγωνιούμε είναι
οι μέλλουσες γενιές, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις ώστε μέσα από την
απελευθέρωση, την απαλλαγή από την κατοχή, την επανένωση, να δημιουργήσουμε
συνθήκες ειρηνικής συμβίωσης με τους νόμιμους κατοίκους που ιστορικά βρίσκονταν
και βρίσκονται σε αυτή τη γη.
Γνωρίζουμε ότι θα πληρώσουμε κόστος για τα σφάλματα και βεβαίως για την
τουρκική βουλιμία. Αλλά αυτό που προέχει είναι τουλάχιστον να θεμελιώσουμε ένα
κράτος που δεν θα υστερεί από πλευράς ευρωπαϊκών αρχών και αξιών, των υπολοίπων
κρατών της Ευρώπης. Έχουμε υποχρέωση απέναντι σε εσάς τους Αγωνιστές, απέναντι
στους Ήρωες, απέναντι σε όσους μας έδωσαν την ελευθερία, αλλά και σε όσους θα
ακολουθήσουν να δώσουμε επιτέλους στέρεες βάσης διάσωσης του Κυπριακού
Ελληνισμού και όχι τη δημιουργία των συνθηκών εκείνων που θα μας οδηγήσουν με
μαθηματική ακρίβεια στην τουρκοποίηση του (κατεχόμενου) μέρους, στον έλεγχο του
ελευθέρου και εν συνεχεία ενδεχόμενα στην τουρκοποίηση του όλου.
Χρειάζεται, επαναλαμβάνω, συστράτευση όλων. Δεν τίθεται θέμα προσωπικών
γοήτρων ή προσωπικών πολιτικών. Τίθεται θέμα απέναντι στην πατρίδα, διάσωσης
της. Αυτό είναι το καθήκον μας και αυτό θα πράξουμε.
Θέλω να διαμηνύσω προς τους τρίτους, τους ξένους, τα Ηνωμένα Έθνη πως η
ελληνοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη και αποφασισμένη να εμπλακεί σε ένα διάλογο
ουσίας. Δεν μας ενδιαφέρουν διαδικασίες και παιγνίδια επίρριψης ευθυνών.
Θέλουμε λύση και είμαστε απολύτως ειλικρινείς και αποφασισμένοι για αυτό.
Ευελπιστούμε πως τα Ηνωμένα Έθνη θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους,
και το υπογραμμίζω, όπως αυτές προκύπτουν από τα ψηφίσματα.
Αυτή η μικρή,
διαιρεμένη χώρα έχει πολύ μεγαλύτερες ευκαιρίες ανάπτυξης και ευημερίας, αν οι
Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι συμφωνήσουν σε μια λύση, με την
οποία θα ξεπεραστεί η διαίρεση και η κατοχή,
θα υπάρξει σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και θα μετατρέψει την Κύπρο μας σε
ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Αυτό που επιβάλλεται είναι να εργαστούμε
από κοινού για να δώσουμε ένα τέλος σε ένα χρονίζων πρόβλημα που μόνο με
δυστυχία, πόνο και κόστος βαρύνει τους ανθρώπους αυτού του τόπου.
Είμαστε
καταδικασμένοι από την Ιστορία και εντεταλμένοι από τους προγόνους μας, αλλά
και από τις μέλλουσες γενεές, να συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι που να δικαιώσουμε θυσίες, μέχρι που να δικαιωθούμε σε αρχές και
αξίες, μέχρι που να ανοικοδομήσουμε τη χώρα μας.
Είμαστε χρεωμένοι από
την Ιστορία να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια ενωμένη, ελεύθερη, δημοκρατική
και ευημερούσα Κύπρο.
Να παραδώσουμε μια
πατρίδα με πολιτική και οικονομική σταθερότητα που να εμπνέει στους πολίτες της
σιγουριά και εμπιστοσύνη για το σήμερα και για το αύριο. Μια πατρίδα στην οποία
να σχεδιάζουμε το μέλλον μας σε συνθήκες ειρήνης, αξιοπρέπειας και
ασφάλειας. Αυτό το χρέος προς την πατρίδα και τους ήρωες μας δεν μπορούμε
να το αφήσουμε ανεξόφλητο.
------------------------
