Με ιδιαίτερη συγκίνηση
αλλά και σεβασμό βρισκόμαστε σήμερα εδώ στον ιερό τούτο χώρο για να τιμήσουμε
τους ήρωες του Τράχωνα, ως έχουμε υποχρέωση και οφειλή απέναντι στην ιστορία
και τις επερχόμενες γενεές.
Σήμερα η σκέψη όλων εμάς
που ζήσαμε τα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν τη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου,
στρέφεται πίσω στο χρόνο. Νεκροί και αγνοούμενοι, πρόσφυγες και εγκλωβισμένοι,
κατοχή πατρογονικών εδαφών, καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, σύληση
των εκκλησιών ακόμα και των νεκροταφείων μας, συνθέτουν το μέγεθος της
τραγωδίας που συνεχίζεται για 39 τόσα χρόνια με την ανοχή, δυστυχώς, της
διεθνούς κοινότητας, η οποία αδυνατεί να επιβάλει στον κατακτητή το διεθνές
δίκαιο και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού μας.
Συναισθανόμαστε πλήρως
τις βαρύτατες ευθύνες της δικής μας γενιάς απέναντι στην πατρίδα και τα παιδιά
μας. Η απόδοση τιμής στους ήρωες των αγώνων του λαού μας είναι οφειλόμενη και
διαχρονική επιταγή. Μια πράξη υπόμνησης της μαρτυρικής αγωνιστικής
πορείας της πατρίδας μας, που άρχισε με τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ του
1955-1959, συνεχίστηκε με την αντιμετώπιση της Τουρκανταρσίας του 1963 - 64 και
κατέληξε, δυστυχώς, μετά από δικά μας λάθη, στο πραξικόπημα και τη βάρβαρη
τουρκική εισβολή του 1974.
Παρόλα τα δεινά που
έχουν έκτοτε συσσωρευτεί, ο λαός μας συνεχίζει ακλόνητος τον αγώνα για φυσική
και εθνική επιβίωση.
Με την ευκαιρία αυτή
κάνω έκκληση προς όλους τους πρόσφυγες, τα προβλήματα των οποίων γνωρίζω και
κατανοώ, να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αποφύγουν το ξεπούλημα των
περιουσιών τους στην Τουρκία, μέσω της ούτω καλούμενης επιτροπής αποζημιώσεων
των κατεχομένων.
Άπαντες θα πρέπει να
αντιληφθούμε ότι με τέτοιες ενέργειες, αποδυναμώνεται η διαπραγματευτική
δυνατότητα της πλευράς μας για εξεύρεση δίκαιης και διαρκούς λύσης στο Κυπριακό
και εξουδετερώνεται το ισχυρότερο διαπραγματευτικό μας χαρτί, το περιουσιακό.
Όπως γνωρίζετε, το πολύ
σοβαρό αυτό θέμα απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί έντονα την Κυβέρνηση
αλλά και τα κόμματα. Ευελπιστώ ότι σύντομα και μέσα σε κλίμα συναίνεσης, θα
είμαστε σε θέση να εξαγγείλουμε συγκεκριμένη δέσμη μέτρων προς αποτροπή του
φαινομένου αυτού.
Ο Τράχωνας, μια ακριτική
περιοχή της Λευκωσίας περιτριγυρισμένη
από τουρκοκυπριακά χωριά και την τούρκικη συνοικία της Λευκωσίας, είχε
να αντιμετωπίσει τόσο κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 όσο και
αργότερα, το 1963, τις προκλήσεις, τις απειλές αλλά και τις επιθέσεις των
τουρκοκυπρίων εξτρεμιστών της VOLKAN αρχικά και της ΤΜΤ
στη συνέχεια, που οργανώθηκαν και υποκινούνταν από τους στρατοκράτες της
Άγκυρας. Το 1957-58 οι Τραχωνίτες,
οργανωμένοι τότε σε ομάδες
πολιτοφυλακής, απέτρεψαν την προσπάθεια των Τούρκων να καταλάβουν τον
Τράχωνα.
Αποκορύφωμα των
ενεργειών και προκλήσεων Τουρκοκύπριων εξτρεμιστών ήταν η Τουρκανταρσία του
1963, που εκδηλώθηκε με επιθέσεις κατά του Τράχωνα τη νύκτα της 22ας Δεκεμβρίου
1963 με στόχο την κατάληψή του. Οι
Τραχωνίτες, που είχαν τότε τους πρώτους νεκρούς και τραυματίες, παρέμειναν για
δέκα μέρες αποκλεισμένοι προβάλλοντας με τη βοήθεια διμοιρίας μαχητών της
Αστυνομίας σθεναρή αντίσταση, επιτυγχάνοντας να αποτρέψουν την επιχείρηση κατάληψης του Τράχωνα.
Η χάραξη όμως της
Πράσινης Γραμμής κατέστησε απροσπέλαστη ολόκληρη την οικιστική και γεωργική
περιοχή, που βρισκόταν πέραν του Πεδιαίου ποταμού. ΄Ετσι, ο Τράχωνας παρέμεινε από το 1964
εγκλωβισμένος, με μοναδικό σημείο διαφυγής από την Ομορφίτα.
Κατά την περίοδο της
Τουρκανταρσίας του 1963-64, έπεσαν μαχόμενοι στη μάχη των Μύλων Σεβέρη ο
δεσμοφύλακας Μιχαήλ Παναγή και φονεύθησαν οι αστυνομικοί Ευάγγελος Παύλου,
Ανδρέας Χριστοδούλου, Χαράλαμπος Σάββα , Πλουτής Γεωργιάδης, Θεονίτσα Χρίστου,
Γεώργιος Μιχαήλ, Νικόλαος Ρούσος και Χαρίτα Τερκουράφη. Παραμένει ακόμα
αγνοούμενος από το 1963 ο Αχιλλέας Μηλίκουρος, ενώ μεγάλη μερίδα του πληθυσμού
του Τράχωνα προσφυγοποιήθηκε.
Δυστυχώς, τα δεινά του
ηρωικού Τράχωνα δεν σταματούν εδώ. Παρά τη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων του
και των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς, ο Τράχωνας έπεσε στα χέρια των υπέρτερων
τουρκικών δυνάμεων εισβολής στις 22 Ιουλίου 1974. Κατά τις μάχες που διεξήχθησαν
στα διάφορα μέτωπα του Τράχωνα και των γύρω περιοχών, έχασαν τη ζωή τους οι
Ειρήνη Γ. Χρυσοστόμου, Σοφοκλής
Γεωργίου, Σάββας Χατζητοουλή, Σωτήρης Αμβροσίου, Ανδρέας Αλεξάνδρου, Βασιλεία
Σωκράτους, Μάριος Φυσεντζίδης και Γρηγόρης Δημητρίου Μίτας.
Εξακολουθούν να
παραμένουν αγνοούμενοι οι Παύλος Σ. Ππόλου, Χριστάκης Σ. Ππόλου, Σωτήρης
Γεωργίου, Γεώργιος Παναγιώτου, Χριστάκης Γεωργίου Απόστρατου, Κλεόβουλος
Ευαγγέλου, Κωστάκης Νικολάου, Εύδωρας Ιωαννίδης, Ιάκωβος Θεοδώρου, Χριστόδουλος
Λεωνή, Νίκος Παπαδημητρίου και Μάριος Σ.
Νικολάου.
Στο μακρύ κατάλογο των
πεσόντων και αγνοουμένων που είχε κατά την διάρκεια της πιο πάνω περιόδου ο
Τράχωνας, προστέθηκε ακόμα ένα παλληκάρι, ο αξέχαστος Θεόφιλος Γεωργιάδης, τον
οποίο δολοφόνησαν εν ψυχρώ οι πράκτορες των Τουρκικών μυστικών υπηρεσιών τον
Μάρτιο του 1994, γιατί είχε το θάρρος να αγωνίζεται εναντίον της τουρκικής
κατοχής και να στηρίζει τους αγώνες άλλων λαών που μάχονταν για την
απελευθέρωσή τους από την καταπίεση του επίσημου Τουρκικού κράτους.
Εμείς, οι νεότεροι
Έλληνες της Κύπρου, έχουμε χρέος να επανενώσουμε την πατρίδα και το λαό μας.
Όπως γνωρίζετε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει ήδη αναλάβει μια νέα εντατική
πρωτοβουλία προώθησης των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΟΗΕ, με στόχο την
επανέναρξη διαπραγματεύσεων για συνολική επίλυση του Κυπριακού, στη βάση των
ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου και της
διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων.
Δεν έχουμε το δικαίωμα
μιας νέας αποτυχίας. Γι’ αυτό, απαραίτητη προϋπόθεση για την Κυβέρνηση,
προκειμένου να ξεκινήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, είναι η επιβεβαίωση της
βάσης και της μεθοδολογίας των συνομιλιών, καθώς και η κατάλληλη, πλήρης και
σωστή προετοιμασία. Για να μπορέσουν, έτσι, να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, που
να δημιουργούν ελπίδες για ένα καλό αποτέλεσμα. Στόχος μας δεν είναι μια ακόμα
ατέρμονη και άγονη διαδικασία αλλά η ορθή επίλυση του εθνικού μας θέματος.
Για την επίτευξη του
στόχου αυτού απαιτείται συλλογικότητα και ενότητα στη βάση μιας διεκδικητικής
στρατηγικής, που να στηρίζεται στα αυτονόητα: Στις συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου
του 1977 και 1979, στα περί Κύπρου ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ,
στον πλήρη σεβασμό και την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του συνόλου του
λαού χωρίς διακρίσεις, στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου και την εφαρμογή του
κοινοτικού κεκτημένου παντού, και να οδηγεί στη μετεξέλιξη της Κυπριακής
Δημοκρατίας σε ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα
και μια και μόνη ιθαγένεια.
Θέλουμε και επιδιώκουμε
λύση, η οποία να σέβεται την ιδιότητά μας ως ευρωπαϊκού κράτους και γι’ αυτόν
ακριβώς το λόγο απαιτείται η ουσιαστική εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις
διαπραγματεύσεις.
Σήμερα, τιμούμε τους
πεσόντες και δολοφονηθέντες Τραχωνίτες που έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, την
ίδια τη ζωή τους, για την υπεράσπιση της γενέτειρας τους και της πατρίδας. Προς τιμήν τους, η κοινότητα του Τράχωνα
ανήγειρε καλλιμάρμαρο μνημείο στον ιερό αυτό χώρο, για να θυμίζει στις επερχόμενες γενεές τους
αγώνες τους για ελευθερία και δικαίωση.
Αθάνατοι ήρωες του
Τράχωνα,
Τιμούμε και
υποκλινόμαστε μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας σας.
Η μνήμη σας θα είναι
αιώνια και ο δικός μας αγώνας θα είναι συνεχής μέχρι την τελική δικαίωση.
------------------------------------------------
