Κύριε Πρόεδρε,
Κύριε Γενικέ Γραμματέα,
Εξοχότητες,
Είναι μεγάλη τιμή να απευθύνομαι στο σεβαστό
αυτό Σώμα για πρώτη φορά υπό την ιδιότητα μου ως Προέδρου της Κυπριακής
Δημοκρατίας.
Κατ’ αρχάς θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. John
Ashe για την εκλογή του ως Προέδρου της 68ης Συνεδρίας της Γενικής
Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και δράττομαι της ευκαιρίας να του
διαβιβάσω την πλήρη στήριξη της κυπριακής αντιπροσωπείας στην εκτέλεση
των καθηκόντων του.
Κύριε Πρόεδρε,
Παρότι είναι ρεαλιστικό να αναγνωρίζουμε πως
σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα, η πολιτική και οικονομική επιρροή και
ισχύς των κρατών ή ακόμη και των διεθνών οργανισμών είναι ασύμμετρη και
άνιση, δεν μπορεί κανείς ποτέ να ξεχνά τις θεμελιώδεις αρχές του
Καταστατικού Χάρτη αυτού του Οργανισμού.
Αρχές που διαμορφώθηκαν ως αποτέλεσμα των τραυματικών ιστορικών εμπειριών των δύο Παγκοσμίων Πολέμων.
Έχοντας κατά νουν το στόχο της προώθησης των
βασικών αρχών των Ηνωμένων Εθνών, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την
βαθιά μου ανησυχία για αυτά που τεκταίνονται σε διάφορες περιοχές του
κόσμου, τα οποία απειλούν την κυριαρχία των κρατών καθώς και την
περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα, μεταξύ άλλων, μέσω:
Πράξεων κρατικής βίας, πράξεων τρομοκρατίας,
καταπάτησης και αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων που
απολαμβάνουν τα κράτη, της προσάρτησης περιοχών με παράνομη χρήση βίας,
της παραγωγής και χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής, της χρηματοδότησης
και υπόθαλψης αποσχιστικών και τρομοκρατικών κινημάτων, του θρησκευτικού
φονταμενταλισμού που εκφράζεται μέσω τρομοκρατικών επιθέσεων, της
βίαιης εκτόπισης εκατομμυρίων ανθρώπων, τη πείνας και της δυστυχίας που
εντείνουν τα μεταναστευτικά κύματα δημιουργώντας δημογραφικές αλλαγές.
Αυτά είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα
που επιβεβαιώνουν την ανάγκη να αξιολογήσουμε μέσω συλλογικού διαλόγου
και αυτοκριτικής, αν οι αρχές, οι αξίες και οι μέθοδοι των Ηνωμένων
Εθνών έχουν πράγματι συμβάλει σε αυτό που όλοι ελπίζαμε: Τη διατήρηση
της ειρήνης και ασφάλειας και το σεβασμό στις θεμελιώδεις ελευθερίες και
τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.
Δεν είμαι ένας ρομαντικός ιδεολόγος.
Αντιθέτως, είμαι ένας ρεαλιστής ο οποίος αναγνωρίζει ότι σε αυτό τον μη
τέλειο κόσμο είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να αναμένει
κανείς την πλήρη και αδιαμφισβήτητη εφαρμογή των αρχών και αξιών των
Ηνωμένων Εθνών.
Εν τούτοις, αυτά που συμβαίνουν σήμερα
κινδυνεύουν να ανατρέψουν την ισχύουσα παγκόσμια τάξη, αμφισβητώντας την
σχετικότητα και αποτελεσματικότητα του διεθνούς αυτού οργανισμού.
Κύριε Πρόεδρε,
Δεν είναι πρόθεση μου να αμφισβητήσω ή να
μειώσω την πολυδιάστατη συνεισφορά των Ηνωμένων Εθνών σε πληθώρα
περιπτώσεων κατά τις τελευταίες επτά δεκαετίες. Αυτό που είναι σημαντικό
είναι η αποφασιστική ενίσχυση του ρόλου του Οργανισμού και η διασφάλιση
της αποτελεσματικότητας τόσο των αποφάσεων όσο και των δράσεων του. Εάν
αποφάσεις ή ψηφίσματα που είναι βασισμένα στο διεθνές δίκαιο ή που
καταδικάζουν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν εφαρμόζονται
ή δεν επιβάλλονται, τότε αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως προώθηση ή ακόμη
και επιβράβευση της αυθαιρεσίας. Σε αυτή την περίπτωση, περιφερειακές
διαφορές και συγκρούσεις μπορούν να διατηρούνται επ’ άπειρον,
εξυπηρετώντας τα μικροπρεπή συμφέροντα και τις σκοπιμότητες των δραστών
τους, σε βάρος του διεθνούς δικαίου και των οικουμενικών αρχών.
Δεν προτίθεμαι να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες για αυτά που βλέπουμε και βιώνουμε σήμερα σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Θα περιοριστώ στο παράδειγμά της δικής μου
χώρας, μιας μικρής ευρωπαϊκής χώρας, η οποία για 40 σχεδόν χρόνια είναι
διαιρεμένη διά της βίας, παρά τα αναρίθμητα ψηφίσματα του Συμβουλίου
Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που καλούν για την επανένωσή της και την
αποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων.
Δραττόμενος της ευκαιρίας, θα ήθελα να σας
διαβεβαιώσω ότι παρά τις τρέχουσες οικονομικές δυσκολίες που
αντιμετωπίζουμε, είμαι αποφασισμένος να εργαστώ ακούραστα και με
αποφασιστικότητα για την επίτευξη μιας βιώσιμης και διαρκούς διευθέτησης
ούτως ώστε όλες οι κοινότητες της Κύπρου να ζήσουν και να ευημερήσουν
σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα η οποία να σέβεται πλήρως τις αρχές και
αξίες των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να διασφαλίζει τις
θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών της
καθώς και την ειρηνική συνύπαρξη και ευημερούσα συνεργασία τους. Όπως
έχω ήδη διαβιβάσει στην Εξοχότητα, τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων
Εθνών, είναι ισχυρή μου πεποίθηση ότι το παρόν στάτους κβο είναι
απαράδεκτο και η διατήρησή του θα είχε περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις
για τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους.
Συνεπώς, μια συνολική διευθέτηση όχι μόνο είναι επιθυμητή, αλλά δεν πρέπει να καθυστερήσει περαιτέρω.
Από αυτή την άποψη, επιθυμώ ως ηγέτης με ένα
ειλικρινές όραμα επανένωσης της πατρίδας μου, να καλέσω ακόμη μια φορά
την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας να επιδείξουν την
ίδια επιμονή και αποφασιστικότητα και να καταστούν εταίροι στην
προσπάθεια για την επανένωση μιας ειρηνικής, ασφαλούς και ευημερούσας
πατρίδας.
Η αναφορά του φίλου Προέδρου της Τουρκικής
Δημοκρατίας κ. Abdullah Gul, σε αυτήν ακριβώς την αίθουσα, στην πρόταση
του 2004 η οποία δεν έγινε αποδεκτή από την μεγάλη πλειοψηφία των
Ελληνοκυπρίων, μέσα από γνήσια δημοκρατικές διαδικασίες για μια σειρά
από ουσιαστικούς λόγους, δεν απαλλάσσει την Τουρκία από τις υποχρεώσεις
και ευθύνες της σε ό,τι αφορά στις προσπάθειες εξεύρεσης μιας δίκαιης
λύσης και δεν αντικατοπτρίζει αληθινά τις πραγματικότητες επί του
εδάφους όπως αυτές επιβεβαιώνονται από τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων
Εθνών.
Παρόλα αυτά, χαιρετίζω την απόφαση της
Τουρκίας να ανταποκριθεί θετικά στην πρότασή μου για τη διεξαγωγή
συναντήσεων με τον διαπραγματευτή της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Ελπίζω και αναμένω ότι τη θετική αυτή
ανταπόκριση θα ακολουθήσουν πρακτικά και ουσιαστικά βήματα καθώς και η
υιοθέτηση μιας εποικοδομητικής στάσης καθοδηγούμενης από καλή πίστη η
οποία θα συμβάλει αποτελεσματικά προς την επίτευξη λύσης. Είναι ισχυρή
πεποίθησή μου ότι είναι εξαιρετικής σημασίας να δοθεί μια δυναμική ώθηση
είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων,
με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνη του κυπριακού λαού στην
προοπτική εξεύρεσης λύσης. Τέτοια ώθηση μπορεί μόνο να επιτευχθεί διά
μέσου της υιοθέτησης θαρραλέων μέτρων, τα όποια θα είναι καθοριστικής
σημασίας και θα δημιουργήσουν μια κατάσταση από την οποία θα βγουν
κερδισμένες όχι μόνο οι δύο κοινότητες αλλά και όλα τα ενδιαφερόμενα
μέρη.
Με αυτό κατά νουν, έχω καταθέσει ένα πακέτο
προτάσεων το οποίο, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνει την επιστροφή της
Αμμοχώστου, της πόλης φάντασμα, στους νόμιμους κατοίκους της, υπό την
αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με το Ψήφισμα 550 του Συμβουλίου
Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών του 1984.
Η επιστροφή της Αμμοχώστου, πέραν του
προφανούς πλεονεκτήματος της αναβίωσης της ελπίδας του κυπριακού λαού,
θα παρέχει επιπλέον τα ακόλουθα πλεονεκτήματα:
- Η αποκατάσταση των υποδομών μιας πόλης η
οποία παραμένει ακατοίκητη για 39 χρόνια, αδιαμφισβήτητα θα οδηγήσει στη
δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε ένα ευρύ πλαίσιο επαγγελματικών
πεδίων, δίνοντας μια μεγάλη ώθηση στην οικονομία της χώρας.
- Την ίδια ώρα, συνεργαζόμενοι και
οικοδομώντας αμοιβαία εμπιστοσύνη καθώς και απολαμβάνοντας τα
αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα
έρθουν πιο κοντά στη συνειδητοποίηση των ωφελειών που προκύπτουν όταν
μοιράζεσαι ένα μέλλον ευημερίας, ακριβώς όπως το είχαμε πράξει και στο
παρελθόν.
Κύριε Πρόεδρε,
Πιστεύω ότι μοιράζεστε την εκτίμησή μου ότι
αυτή η πρόταση, η οποία είναι συμπληρωματική στη διαδικασία
διαπραγμάτευσης, είναι προς όφελος και των δύο κοινοτήτων και η αποδοχή
της θα παρείχε μια πολύ αναγκαία ώθηση στην προοπτική για επίτευξη
λύσης.
Την ίδια ώρα, προκειμένου να αποφύγουμε μια
νέα απογοητευτική διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεν έχει τόση σημασία ο
χρόνος έναρξης των διαπραγματεύσεων αλλά αυτές να διεξαχθούν με ένα
ολοκληρωμένο τρόπο, με σαφές περιεχόμενο και σαφείς σκοπούς και στόχους.
Προς τον σκοπό αυτό, θεωρώ βασικό πριν την έναρξη της διαπραγματευτικής
διαδικασίας να διευκρινιστεί με σαφήνεια ότι η βάση και η λύση που θα
επιτευχθεί θα είναι σύμφωνες με τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών,
τις συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου και την εξελικτική μετάβαση της Κυπριακής
Δημοκρατίας σε ένα διζωνικό, δικοινοτικό ομόσπονδο κράτος, με μία
ενιαία διεθνή προσωπικότητα, μία ενιαία κυριαρχία και μία ενιαία
ιθαγένεια.
Επιπλέον, η λύση πρέπει να περιλαμβάνει την
ιδιότητα μας ως κράτους μέλους της ΕΕ και να ενσωματώνει τις αρχές και
αξίες της μέσω της ενίσχυσης του ρόλου της ΕΕ στη διαπραγματευτική
διαδικασία. Ένας τέτοιος ρόλος από την ΕΕ απλώς θα συνόδευε και θα
συμπλήρωνε την Αποστολή Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών προκειμένου
να διασφαλιστεί όχι μόνο η αποτελεσματική και αποδοτική μας συμμετοχή
στην ΕΕ μέσω της σωστής εφαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου, αλλά και η
αποκατάσταση των βασικών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των
Κυπρίων.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό είναι
το θέμα των αγνοουμένων, μια σημαντική πτυχή του κυπριακού προβλήματος
ανθρωπιστικής φύσης. Χαιρετίζουμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι
τώρα. Αυτό το θέμα πρέπει να επιλυθεί το συντομότερο δυνατό, ανεξάρτητα
από τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις.
Κύριε Πρόεδρε,
Ο θετικός και σταθεροποιητικός ρόλος που
μπορεί να αναλάβει η Κύπρος στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα στους
τομείς καταπολέμησης της τρομοκρατίας, καταπολέμησης της διάδοσης των
όπλων μαζικής καταστροφής και παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, έχει τύχει
εκτενούς αναγνώρισης τους τελευταίους μήνες. Η διατήρηση της ειρήνης
και σταθερότητας στην Κύπρο με ένα εποικοδομητικό περιφερειακό ρόλο
είναι πρωταρχικός στόχος της Κυβέρνησής μου. Έχουμε αποδείξει ότι
είμαστε μια αξιόπιστη και συνδετική γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης, της
Βορείου Αφρικής, της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και από πλευράς αντίληψης
και από πλευράς ενεργειών, όπως επίσης και μια αξιόπιστη και σταθερή
χώρα που πιστεύει πραγματικά ότι είναι ένα ασφαλές καταφύγιο.
Αυτό έχει αποδειχθεί στην πράξη πολλές φορές
κατά τις περιόδους μεγάλων ανθρωπιστικών εκκενώσεων. Για ακόμη μία
φορά, εάν κριθεί αναγκαίο – και ελπίζουμε ότι δεν θα γίνει αυτό -
δηλώνουμε έτοιμοι να συνεισφέρουμε με ένα ουσιώδη τρόπο σε οποιοδήποτε
διεθνές κάλεσμα για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και διευκολύνσεων σε
οποιονδήποτε υπήκοο τρίτης χώρας.
Μια πρόσφατη πολύ ενθαρρυντική εξέλιξη στην
περιοχή μας λαμβάνει χώρα στον τομέα της ενεργειακής συνεργασίας. Η
πολλά υποσχόμενη προοπτική της εξερεύνησης υδρογονανθράκων στη λεκάνη
της Λεβαντίνης απαιτεί όπως όλες οι χώρες της περιοχής εργαστούν μαζί
στενά και σε διμερές και σε περιφερειακό επίπεδο.
Σχετικό με αυτό και απόδειξη του
εποικοδομητικού ρόλου μας στην περιοχή είναι το γεγονός ότι η Κύπρος
έχει αναλάβει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στο να φέρει κοντά γειτονικές
χώρες παραγωγής υδρογονανθράκων, αναζητώντας ευκαιρίες όχι μόνο για
συμφωνίες καθορισμού των θαλάσσιων συνόρων αλλά επίσης και για κοινές
προσπάθειες για εξερεύνηση αυτών των πηγών υδρογονανθράκων. Η ενέργεια
δεν πρέπει να είναι πηγή σύγκρουσης, αλλά καταλύτης για την επίλυση
συγκρούσεων και για την περιφερειακή ολοκλήρωση.
Κύριε Πρόεδρε,
Από το 2000, το πλαίσιο για τους
Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας κινητοποίησε απαράμιλλες προσπάθειες
ανάπτυξης και κατεύθυνε παγκόσμιες και εθνικές αναπτυξιακές
προτεραιότητες. Ενώ τρεις από τους οκτώ στόχους έχουν επιτευχθεί
νωρίτερα από την τελική προθεσμία, μένει να γίνει πολλή δουλειά πριν το
2015.
Με μόνο δύο χρόνια να απομένουν, χρειάζονται
ενισχυμένη δέσμευση, πόροι και προσπάθειες όπως επίσης και μια
συντονισμένη και ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία μπορεί να συνεισφέρει
στην επιτάχυνση της διαδικασίας προς την επίτευξη όλων των Στόχων της
Χιλιετίας.
Ως ένα μικρό νησιώτικο κράτος που
αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις, καταλαβαίνουμε καλά γιατί η συνοχή
όλων των διαδικασιών που οδηγούν σε μια ενιαία και καθολική αναπτυξιακή
ατζέντα μετά το 2015 είναι κρίσιμη. Νέες και αναδυόμενες ασύμμετρες
προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές, η
τρομοκρατία, οι ανισότητες και η ανάγκη για την επικράτηση του κράτους
δικαίου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απαιτούν
ανανεωμένη και συνολική δέσμευση και ένα αποτελεσματικό και
στοχοθετημένο πλαίσιο μετά το 2015 όπου η εξάλειψη της φτώχιας και η
βιώσιμη ανάπτυξη θα είναι στο επίκεντρό του.
Όπως έχει πει ο Γενικός Γραμματέας των
Ηνωμένων Εθνών στην έκθεσή του «Αξιοπρέπεια για Όλους», η παγκόσμια
επιδίωξη για αξιοπρέπεια, ειρήνη, ευημερία, δικαιοσύνη, βιωσιμότητα και
τερματισμό της φτώχιας έχει φτάσει σε άνευ προηγουμένου επίπεδα
επείγουσας ανάγκης και όλα τα κράτη πρέπει να ενωθούν πίσω από ένα κοινό
πρόγραμμα για να δράσουν επί αυτών των προσδοκιών. Η Κύπρος
συμμερίζεται έντονα τις κοινές προσπάθειες στην εκπλήρωση αυτού του
έργου.
Κύριε Πρόεδρε,
Πριν από λίγους μήνες η χώρα μου έτυχε άνευ
προηγουμένου διεθνούς προσοχής λόγω της οικονομικής κρίσης. Και με
υπερηφάνεια μπορούμε να πούμε ότι λόγω της επιμονής, της
αποφασιστικότητας και των αντοχών του κυπριακού λαού, ανταποκριθήκαμε
στην πρόκληση και σύντομα θα οδηγήσουμε τη χώρα μας στον δρόμο της
ανάκαμψης και της ανάπτυξης.
Το πολιτικό μου όραμα είναι η Κύπρος να έχει
και πάλι την προσοχή της διεθνούς κοινότητας αλλά αυτή τη φορά για τους
σωστούς λόγους. Και αυτό σημαίνει το τέλος της μακράς αναχρονιστικής
διαίρεσης της χώρας μου, έτσι ώστε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες του
λαού μας, ιδιαίτερα των νεότερων γενεών, να συνυπάρχουμε ειρηνικά σε
μια ευρωπαϊκή χώρα η οποία σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη ανθρώπινα
δικαιώματα και τις ελευθερίες τους.
Είμαι σίγουρος ότι συμφωνείτε ότι η
επανένωση της χώρας μου δεν είναι μόνο προς το συμφέρον του κυπριακού
λαού αλλά και προς όφελος ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας, αφού μια
λύση στο κυπριακό πρόβλημα χωρίς αμφιβολία θα έχει μια πολύ σημαντική
αλυσιδωτή επίδραση στην επίτευξη και διατήρηση ενός αναγκαίου
περιβάλλοντος σταθερότητας, ασφάλειας και ειρήνης στην περιοχή μας.
Από πλευράς μας, είμαστε αποφασισμένοι να
αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων αυτής της ιστορικής ευθύνης και να
καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια με σκοπό την προσφορά ενός πιο
σταθερού, ακμάζοντος και διαλλακτικού μέλλοντος στην άμεση περιοχή μας,
έτσι ώστε η κληρονομιά μας να μείνει στην ιστορία για τις επόμενες
γενιές. |
|
