Οι μεταφορές είναι θεμελιώδους σημασίας για
την οικονομία και την κοινωνία της Κύπρου η οποία βασίζεται, σε μεγάλο
βαθμό, στην παροχή υπηρεσιών και στον τουρισμό. Είναι σημαντικές διότι
επιτρέπουν την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας,
και γι’αυτό πρέπει να εδράζονται σε ολοκληρωμένα δίκτυα μεταφορών που να
προσφέρουν απρόσκοπτη, άνετη και ασφαλή διακίνηση στους πολίτες και
στους επισκέπτες αυτού του τόπου.
Επομένως, η επίτευξη των στόχων μας για οικονομική ανάπτυξη προϋποθέτει σε μεγάλο βαθμό την προσφορά υψηλής ποιότητας μεταφορικών δικτύων τα οποία θα πρέπει αφενός να ικανοποιούν τη συνεχή αύξηση των αναγκών για διακίνηση, και αφετέρου, μέσα από την ανάπλαση των αξόνων που διασχίζονται από αυτά, να δημιουργούν συνθήκες αναζωογόνησης των παρακείμενων χώρων.
Είναι, επίσης, σημαντικό τα έργα υποδομής στην πόλη να σέβονται το περιβάλλον και να ελαχιστοποιούν την ανάγκη για απαλλοτρίωση γης, η οποία είναι δύσκολο να εξευρεθεί, έχει υψηλή αξία και θα πρέπει να διαφυλάσσεται για οικονομική, εμπορική και οικιστική ανάπτυξη αλλά και για δημιουργία χώρων πρασίνου.
Αποδεδειγμένα, οι πόλεις που πέτυχαν τα καλύτερα αποτελέσματα στράφηκαν προς τη λύση των μέσων σταθερής τροχιάς, όπως το μετρό, το τραμ και ο ελαφρύς σιδηρόδρομος. Το τραμ, ως κύριο μεταφορικό μέσο αντί του μετρό, αποτελεί την πιο κατάλληλη λύση για πόλεις του μεγέθους της Λευκωσίας για δύο βασικούς λόγους: Πρώτον, το κόστος κατασκευής είναι πολύ μικρότερο και δεύτερον, στον άξονα από τον οποίο διέρχεται το τραμ δίνεται μια πνοή αναζωογόνησης.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα μέσα σταθερής τροχιάς μπήκαν δυναμικά στον τομέα των μεταφορών κατά τη βιομηχανική επανάσταση, περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Η εκτενής χρήση τους οφειλόταν στη χαμηλή αντίσταση των μεταλλικών τροχών σε ράγες, γεγονός που επέτρεπε τη διακίνηση με λιγότερη ενέργεια.
Αυτό το χαρακτηριστικό τους έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν συμφωνήσει στη μείωση των ρύπων στις μεταφορές κατά 30% μέχρι το 2030.
Δυστυχώς, με την εκτενή διάδοση και προώθηση του ιδιωτικού οχήματος από τα μέσα του 20ού αιώνα σε όλο τον κόσμο, το τραμ γνώρισε μια πρωτοφανή παρακμή και εξαφανίστηκε από πάρα πολλές πόλεις. Οι αλλαγές στους τρόπους διακίνησης και μεταφορών οδήγησαν στη δημιουργία διαφορετικών πολεοδομικών ιστών που σε πολλές περιπτώσεις αποδείχθηκαν μη οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμοι. Η Λευκωσία όπως είναι σήμερα αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα.
Οι δράσεις που προωθούνται σε σύγχρονες πόλεις για αναστροφή των πιο πάνω αρνητικών επιπτώσεων είναι πολλές. Η δημιουργία συστημάτων τραμ περιλαμβάνεται στις δράσεις αυτές. Πολλά είναι τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν με την εισαγωγή του τραμ σε μια πόλη.
Το σύγχρονο τραμ αποδεδειγμένα οδηγεί στην αύξηση της χρήσης των δημόσιων μεταφορών, στη βελτίωση της προσβασιμότητας και του περιβάλλοντος και στην αύξηση της εμπορικής κίνησης και προσέλκυσης νέων επενδύσεων οι οποίες, με τη σειρά τους, οδηγούν σε περαιτέρω αναπλάσεις και αναζωογόνηση αστικών περιοχών.
Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων δίνει πλέον προτεραιότητα σε έργα τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, βελτιώνουν το αστικό περιβάλλον και, γενικά, αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Μέσα από την πολιτική αυτή αναπτύχθηκε το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Κινητικότητας της Λευκωσίας, στο οποίο προβλέπεται η δημιουργία ολοκληρωμένων δικτύων οδών, δημόσιων μεταφορών, ποδηλασίας και πεζοπορίας. Αξιολογήθηκε, επίσης, η δημιουργία συστήματος τραμ στη Λευκωσία, σε επίπεδο προ-τεχνοοικονομικής μελέτης, και διαφάνηκε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν ευεργετική για την πόλη.
Μόλις πριν μια βδομάδα, σε συνεργασία με το Δήμο Λευκωσίας και την υποστήριξη όλων των Δήμων της πόλης, προκηρύξαμε διαγωνισμό για την εκπόνηση τεχνοοικονομικής μελέτης για τη δημιουργία τραμ στη Λευκωσία και αναμένουμε με ενδιαφέρον να ξεκινήσει η μελέτη που θα καταδείξει κατά πόσον το τραμ μπορεί να γίνει πραγματικότητα στους δρόμους της Λευκωσίας μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια.
Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι το Υπουργείο Συγκοινωνιών έχει εκπονήσει τεχνοοικονομική μελέτη για τη σιδηροδρομική σύνδεση της Λευκωσίας με τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, η οποία κατέδειξε ότι η σύνδεση με το αεροδρόμιο της Λάρνακας είναι άμεσα βιώσιμη. Στόχος μας είναι να εντάξουμε το έργο αυτό στον στρατηγικό σχεδιασμό μας για τα επόμενα χρόνια με προοπτική να υλοποιηθεί είτε συνδυαστικά με το τραμ είτε ανεξάρτητα. Στοχεύουμε, επίσης, σε συνεργασία με τις δημοτικές Αρχές των άλλων πόλεων, στην ανάπτυξη Ολοκληρωμένων Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, τα οποία θα αποτελούν το πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού για τις μεταφορές στις πόλεις.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η Κυβέρνηση θεωρεί πως η οικονομική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί κυρίως με πολιτικές που προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Από την πλευρά μας, ως Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, οφείλουμε και σκοπεύουμε να προωθήσουμε τη βιώσιμη κινητικότητα ως κεντρική πολιτική για τις μεταφορές στην Κύπρο.
