19/5/2013
Επιμνημόσυνος λόγος
Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνά Νικολάου
στο Παγκύπριο Μνημόσυνο των Ηρωομαρτύρων
του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59
Κάτω
Αμίαντος - Πελένδρι
Ξεφυλλίζοντας
κανείς το βιβλίο της παγκόσμιας ιστορίας, βρίσκει πολλές σελίδες και
μακροσκελείς αναφορές για τους Έλληνες και τους αγώνες που έδωσαν και
συνεχίζουν να δίνουν στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν ως λαός και ως
έθνος.
Σε
κάθε ιστορική συγκυρία, σε κάθε μεγάλο παγκόσμιο γεγονός, πάντοτε οι
Έλληνες, άφησαν ανεξίτηλο και ξεχωριστό το δείγμα της εθνικής τους γραφής. Λαός
παράτολμος αλλά και ευαισθητοποιημένος, αποδείχτηκε πάντοτε συνεπής στο
συναπάντημα με το ιστορικό χρέος και τη μοίρα του.
Και
είναι ακριβώς αυτή η απίστευτη αίσθηση του χρέους, η έντονη επιθυμία και
διάθεση, να υπερασπιστούν τον τόπο και τον πολιτισμό τους, που κάνει τους
Έλληνες λαό ξεχωριστό.
Στη μεγάλη αυτή διαδρομή των απανταχού
Ελλήνων, ορόσημο αποτελεί ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ 1955-1959.
Η ανάληψη δράσης την 1η
Απριλίου του 1955, σηματοδοτεί τη ημέρα που σταμάτησαν τα ειρηνικά και άκαρπα
διαβήματα για αυτοδιάθεση. Την ημέρα που αρχίζει πλέον η ιστορία να γράφει τις
σελίδες της Κυπριακής ελευθερίας, με αίμα ηρώων.
Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ δεν υπήρξε τίποτα άλλο, παρά η
έμπρακτη κορύφωση του προαιώνιου λυτρωτικού πόθου των Κυπρίων για Ένωση. Η
ιστορική συνέχεια της ενωτικής διακήρυξης των Κυπρίων στη Ρώμη το 1821 και των
τριών κινημάτων που ακολούθησαν στο νησί το καλοκαίρι του 1833. Η συνέχεια της
πρώτης αυθόρμητης επανάστασης εναντίον των Βρετανών τον Οκτώβρη του 1931 και το
προϊόν της αδικαίωτης αξίωσης του λαού μας, όπως εκφράστηκε στο Δημοψήφισμα της
15ης Ιανουαρίου του 1950. Ο αγώνας που έμελλε να σημαδέψει το μέλλον
του Κυπριακού Ελληνισμού.
Έτσι, λοιπόν,
στις 22 Αυγούστου του ’54, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ορκίζει τον Κυπριακό
Ελληνισμό από τον άμβωνα της Παναγίας της Φανερωμένης και οι εξελίξεις
φαντάζουν προδιαγεγραμμένες.
Λίγους μήνες αργότερα,
το καΐκι της ελευθερίας αρμενίζει για την Κύπρο, μεταφέροντας το πρώτο πολεμικό
υλικό και μαζί του, το στρατιωτικό αρχηγό της οργάνωσης. Ο Γεώργιος Γρίβας,
αναλαμβάνει την διοίκηση του αγώνα και καταστρώνει το τελειότερο, ίσως, σχέδιο ανταρτοπόλεμου
της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας.
Πρώτοι απ’ όλους
ανταποκρίνονται στο προσκλητήριο σάλπισμα του Διγενή, τα υπέροχα ελληνικά
νιάτα. Οι υπέροχοι νέοι και νέες, που δεν ναρκώθηκαν από το βόλεμα, δεν
έμαθαν ύμνους ξένους και δεν
συμβιβάστηκαν στη θέα καμιάς άλλης σημαίας, παρά μόνο της γαλανόλευκης. Και τότε η πατρίδα μας,
ανακαλύπτει πως διαθέτει έvα θησαυρό αvεκτίμητo, μια πηγή μεγαλείου και δόξας
αvεξάvτλητη, έvα στήριγμα σίγoυρo και απόλυτο, τον ίδιo τo λαό της, τη vεoλαία της.
Σε αρματολούς και κλέφτες μετατρέπονται τα αγέρωχα
νιάτα της Κύπρου, τα παλικάρια της ΕΟΚΑ. Περιφρονώνταςτο «ουδέποτε» των ισχυρών
της γης για αυτοδιάθεση και αψηφώντας τις αδυναμίες και τα λιγοστά τους μέσα, επιδίδονται
με αμείωτη ένταση σε ένα αγώνα μέχρι την τελική νίκη.
«Έκαστος
εφ’ ώ ετάχθη», οι ελληνόψυχοι νέοι λαμβάνουν και εκτελούν τις εντολές της
ηγεσίας, είτε αυτές αφορούν στο κατηχητικό, το σύνδεσμο, τη μεταφορά της
αλληλογραφίας, την αναγραφή συνθημάτων και την ύψωση σημαιών, είτε τη φιλοξενία
και μετακίνηση ανταρτών και τη συμμετοχή στις ριψοκίνδυνες ομάδες κρούσης και
ρίψης χειροβομβίδων.
Οδηγός και
καθοδηγητής εκείvης της λεβεντογενιάς, ήταv o μυστικός χείμαρρος της ψυχής τoυ
έθνους μας και η εσωτερική δύναμη της φυλής μας. Αυτή η δύναμη δημιουργεί τo γαλαξία τωv
Ελληνικών θαυμάτων μέσα στo στερέωμα της Ιστορίας. Αυτή η δύναμη οδήγησε τα άλκιμα νιάτα της
Κύπρου vα γράψουν νέες σελίδες ένδοξης Ιστορίας.
Κι επειδή, κατά τα λόγια του
Αισχύλου, μόνο εμείς, αντίθετα προς
τους βαρβάρους, ποτέ δεν μετρήσαμε τον εχθρό στη μάχη,οι Έλληνες μαχητές της Κύπρου
νίκησαν. Γονάτισανκαι ταπείνωσαν μια αυτοκρατορία.
Αυτό ήταν, φίλες και φίλοι, το
μήνυμα και αυτό το δίδαγμα, που μας κατέλειπαν οι πρόγονοί μας. Ένα συμβόλαιο
Ελευθερίας γραμμένο με το αίμα τους, που αναζητεί ελληνικές ψυχές για να το
αναμεταδίδουν και να το συντηρούν μέσα στην πολυτάραχη ζωή και πορεία του
έθνους.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Είναι με τη δέουσα συγκίνηση
πουστεκόμαστε σήμερα μπροστά στο Ηρώον του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ
1955-59, για να θυμηθούμε και να τιμήσουμετους ήρωες
της Κυπριακής ελευθερίας.
Ενα πολυσύνθετο μνημονειακό έργο,που είναι αφιερωμένο σε όλους τους
συντελεστές του Αγώνα της ΕΟΚΑ: στους πρωταγωνιστές, στους ηρωομάρτυρες, στους
αγωνιστές, στα θύματα και σε ολόκληρο τον κυπριακό λαό, που με την ενεργητική
συμπαράστασή του, συνέβαλε στην επιτυχία του Αγώνα. Κτίστηκε ως παρακαταθήκη
του Αρχηγού Διγενής για τον οφειλόμενο σεβασμό προς του νεκρούς μας, αλλά και
για να διδάσκονται οι επερχόμενες γενεές, κάπου ψηλά, πολύ ψηλά, ώστε με το
βλέμμα τους να αγκαλιάζουν όλη την Κύπρο, στα αιματοβαμμένα χώματα της
Πιστιλιάς, όπως ήταν τα λόγια του λίγο πριν αναχωρήσει από την Κύπρο μετά την υπογραφή
των Συμφωνιών Ζυρίχης Λονδίνου.
Στρέφουμε λοιπόν την μνήμη μας
πίσω για να συναντήσουμε εκείνες τις μορφές και εκείνα τα γεγονότα, που
συνέγραψαν τις ωραιότερες σελίδες της Κυπριακής ιστορίας, που αναβίωσαν με το
πνεύμα και τα ιδανικά τους, τις πιο όμορφες στιγμές του εθνικού παρελθόντος.
Και διερωτόμαστε, αλήθεια, πόσο μέλλον έχει το παρελθόν μας; Πόσο σημαντικό
είναι για μας, σήμερα, να το αναδείξουμε και να το προστατεύσουμε, όχι ως
μουσειακό έργο, αλλά ως ζώσα πραγματικότητα, ως πρότυπο προς μίμηση;
Τα πενήντα
και πλέον χρόνια που πέρασαν, δεν είναι μεγάλη χρονική απόσταση από τη μέρα
εκείνη. Δεν έχουν σβήσει ούτε τις ζωντανές μαρτυρίες της εποχής, ούτε τις
συγκινήσεις της ιστορικής εκείνης περιόδου. Ζουν ανάμεσα μας τα ονόματα
και οι θυσίες των ηρώων μας, στέκουν ακόμη οι τόποι που έπεσαν, ακούγεται
ακόμα ο θρήνος για το χαμό τους και οι ζητωκραυγές για τη δόξα τους. Όλοι
και όλα φαίνονται τόσο κοντά και τόσο μακριά μας. Τόσο κοντά μας, σαν να ’ταν
χτες που έζησαν και έδρασαν, που πέθαναν και πέρασαν στην αθανασία. Και τόσο
μακριά, σαν να μετρούν αιώνες, τα όσα μεσολάβησαν από το χτες, μέχρι την αδιαφορία
και την απαξίωση του σήμερα.
Η Κύπρος του σήμερα, δυστυχώς,
δεν είναι αυτή που οραματιστήκαμε, δεν είναι αυτή για την οποία αγωνίστηκαν τα
παλικάρια της ΕΟΚΑ και θυσιάστηκαν οι τιμώμενοι ήρωες μας. Οι θυσίες και αγώνες
των ηρώων μας κατά των Τούρκων το ’74, παραμένουν ακόμα εκκωφαντικά αδικαίωτοι,
ενώ το δράμα των συγγενών των αγνοουμένων εξακολουθεί να συνεχίζεται.
Ο λαός μας σήμερα εξακολουθεί
για 39 σχεδόν χρόνια να βιώνει τις παρενέργειες του μιάσματος της κατοχής. Το
σημερινό μνημόσυνο είναι ευκαιρία για να σταθούμε με περίσκεψη απέναντι στην
τραγικότητα των στιγμών και να προσμετρήσουμε τις ιστορικές μας ευθύνες.
Να παραδειγματιστούμε δηλαδή από τα λάθη της νεφελώδους ιστορίας μας, και
να εργαστούμε για τη δημιουργία υποβάθρου ενότητας, που θα μας επιτρέψει να
διέλθουμε τις τραγικές συνέπειες της εισβολής, αλλά και τις συνέπειες μιας
πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης. Μιας οικονομικής κρίσης που θέτει σε άμεσο
κίνδυνο, όχι μόνο το βιοτικό μας επίπεδο, αλλά και τα θεμέλια της οικονομίας
μας και της κοινωνικής μας συνοχής. Και κατ’ επέκταση, τον αγώνα μας για εθνική
επιβίωση και δικαίωση.
Τα
Εθνικά μας ζητήματα, απαιτούν συλλογική διαχείριση. Πανεθνική κινητοποίηση και
εθνική συνεννόηση.Απαιτούν να αντιληφθούμε
ότι τόσο το Κυπριακό όσο και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης, είναι
ζητήματα φυσικής και εθνικής επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού, και δεν μπορεί
παρά να αποτελούν υπόθεση όλων. Οφείλουμε να καταλάβουμε ότι τα εθνικά
μας θέματα, δεν προσφέρονται ούτε για ακρότητες, ούτε για δημαγωγίες ή άγονες
αντιπαραθέσεις ή ανώφελες υποσχέσεις, όπως αποδείχτηκε η έξοδος από το Ευρώ.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Κυβέρνηση, δηλώνουμε
εμφαντικά έτοιμοι να αγωνιστούμε και να εργαστούμε συστηματικά,
για να εξέλθουμε από την κρίση το συντομότερο δυνατό. Την ίδια ώρα όμως,
παραμένουμε πιστοί στην επίτευξη τουυπέρτατου μας στόχουγιαεπανένωση της
πατρίδας μας. Γιατί δεν έχουμε δικαίωμα να συμβιβαζόμαστε με την στασιμότητα
και την κατοχή. Απαλλαγμένοι από τα δεσμά της οικονομικής κρίσης, θα μπορέσουμε
να ισχυροποιήσουμε τη διαπραγματευτική μας θέση στο Κυπριακό, στη βάση μιας
ολοκληρωμένης και διεκδικητικής στρατηγικής, αξιώνοντας αυτό που δικαιούμαστε,
αυτό που μας αξίζει. Γι
αυτό, με σοβαρότητα και τεκμηρίωση προετοιμάζεται η απόσυρση των προτάσεων,που
κρίνονται από την πλειοψηφία του λαού και της πολιτικής ηγεσίας ως απαράδεκτες.
Κλείνοντας, θέλω να επαναλάβω ότι, παρά την επιθυμία για επανέναρξη των συνομιλιών, τούτο είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί στο παρόν στάδιο, αφού η προσοχή μας είναι επικεντρωμένη στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχει επισωρεύσει η οικονομική κρίση.
Στέλλουμε
γι αυτό ξεκάθαρο το μήνυμα, ότι δεν υπάρχει χώρος αλλά ούτε και διάθεση από
πλευράς της κυβέρνησης να ανεχτεί συμπεριφορές, οι οποίες δεν αρμόζουν σε μια
έντιμη διαπραγματευτική διαδικασία, που θα έχει προηγουμένως συμφωνηθεί στα
πλαίσια του εθνικού συμβουλίου. Ως κυβέρνηση, θα σταθούμε αυστηρά ενάντια σε
όσους επιχειρήσουν να επιστρατεύσουν αθέμιτα
μέσα για να πλήξουν τις θέσεις και την αξιοπιστία της πλευράς μας.
Σ’ αυτές τις μεγάλες ώρες της
εθνικής μας ευθύνης, ας ευχηθούμε λοιπόν να μας φωτίζει η αγωνιστικότητα, η
ακλόνητη πίστη και η ισχυρή θέληση των αγωνιστών του ’55 και τα μηνύματα των
αγώνων τους που παραμένουν επίκαιρα.
Γιατί δεν μπορούμε να διαψεύσουμε την ιστορία μας. Αυτό
είναι το ιστορικό μας χρέος, έναντι στις απελθούσες και επερχόμενες γενεές των Ελλήνων της Κύπρου. Αυτή είναι η οφειλή μας και
αυτό θα αποτελέσει τη καλύτερη δικαίωση των αγώνων και της θυσίας τους.
