Με βαθιά συγκίνηση βρισκόμαστε σήμερα
συγκεντρωμένοι στον ιερό τούτο χώρο για να αποτίνουμε τον οφειλόμενο
φόρο τιμής στο ηρωικό παλικάρι της κοινότητας Ιδαλίου, τον αείμνηστο
Δημήτρη Χάματσο, που σε ηλικία 18 ετών έπεσε μαχόμενος στην επική μάχη
του Αγίου Σωζόμενου, στις 6 Φεβρουαρίου1964.
Γνήσιο τέκνο της Ιδαλίτικης γης ο Δημήτρης, ήταν ένα από τα έξι παιδιά της αγροτικής οικογένειας του Νικόλα και της Μηλιάς Χάματσου. Είχε τέσσερα αδέλφια και μια αδελφή, τον Ανδρέα, τον Θεοδόση, τον Τάσο, τον Μιχάλη και τη Μαρούλα.
Μετά το Δημοτικό φοίτησε στο ιστορικότερο σχολείο της Κύπρου, το Κεντρικό Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία και από την Γ΄ τάξη γράφτηκε στη Σχολή Λαμπράκη.
Ο Δημήτρης από μικρός ήταν ένας φιλόπονος και εργατικός νέος ο οποίος άοκνα συμπαραστεκόταν στον πατέρα και τη μητέρα του στις αγροτικές ασχολίες της πολυμελούς οικογένειας. Ξεχώριζε για την εργατικότητα, το θάρρος, την αποφασιστικότητα και την αγάπη του για τη ζωγραφική, την ποίηση και τα βιβλία. Ήταν ένας νέος με πολλές ανησυχίες, με αναζητήσεις και με πολλή ζωντάνια. Ήταν καμάρι της οικογένειάς του και του αθλητικού και μουσικού συλλόγου ΧΑΛΚΑΝΩΡ Ιδαλίου.
Η γενναιότητα, η αυταπάρνηση και αποφασιστικότητά του δηλώνεται ευκρινώς μέσα από το ιστορικό της θυσίας του. Συγκεκριμένα, όταν έφτασε στο Δάλι η πληροφορία ότι οι Τούρκοι σκότωσαν κοντά στο χωριό Άγιος Σωζόμενος έναν αγροφύλακα και έναν αστυνομικό, στις 6 του Φλεβάρη του 1964, το ηρωικό παλικάρι του Δαλιού έσπευσε ως εθελοντής και ενώθηκε με τις δυνάμεις της Αστυνομίας και της τοπικής Εθνοφρουράς, που πήγαν στον Άγιο Σωζόμενο για να υπερασπιστούν το χωριό.
Σε μια στιγμή θάρρους και αυτοθυσίας ο νεαρός Χάματσος, προσπαθώντας να βοηθήσει και δεύτερο τραυματία αστυνομικό, μεταφέροντάς τον εκτός πεδίου μάχης για να του παρασχεθεί η αναγκαία βοήθεια, κτυπήθηκε από σφαίρες αφήνοντας την τελευταία του πνοή στο πεδίο της τιμής και της αξιοπρέπειας.
Επρόκειτο για μια άνανδρη και αποτρόπαια πράξη που δεν σεβάστηκε την αξία του αλτρουισμού, καθώς ο Δημήτρης δολοφονήθηκε τη στιγμή που έσκυβε πάνω από τον πληγωμένο αστυνομικό.
Η δολοφονία του Δημήτρη αποτελεί μαζί με άλλα παρόμοια περιστατικά της ταραχώδους εκείνης εποχής το προανάκρουσμα μιας περιόδου που οι συνέπειές της υφίστανται μέχρι σήμερα στη δοκιμαζόμενη και πολύπαθη πατρίδα μας.
Ο Δημήτρης Χάματσος ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος ζωή, ένας άνθρωπος δραστήριος που ήθελε να ζήσει, εντούτοις επέλεξε τον θάνατο. Έκρινε ότι η ζωή του τη δεδομένη στιγμή είχε λιγότερη αξία από το καθήκον του προς την πατρίδα. Φαίνεται ότι ο Δημήτρης βρήκε αυτό το «κάτι», όπως το βρήκαν μετά από αυτόν και πολλοί ηρωομάρτυρες της μετέπειτα ιστορίας της Κύπρου.
Η πατρίδα μας δέχεται συνεχώς τα κτυπήματα των μεγάλων της γης. Τίποτα όμως απ’ όλα τα δεινά της δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί και καμιά επιβουλή εις βάρος της πατρίδας μας δεν μπορεί να συμβεί, αν υπάρχει η ομοψυχία και η αλληλεγγύη ώστε να ξεπερνούμε τους σκοπέλους για να μπορούμε να ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον.
Σαράντα εννιά χρόνια από τη θυσία του Δημήτρη και ο λαός μας, στο σύνολό του, επιθυμεί περισσότερο από ποτέ την ειρηνική και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος, το συντομότερο δυνατό, με βάση τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές και αξίες του διεθνούς δικαίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παράλληλα, οι νέες δοκιμασίες μέσα από τις οποίες καλείται να αντεπεξέλθει η πατρίδα μας, μάς επιβάλλει να πορευθούμε στο δρόμο του αγωνιστικού φρονήματος που χάραξε ο δεκαοκτάχρονος Δημήτρης Χάματσος.
Σ’ αυτές τις μεγάλες ώρες της εθνικής μας ευθύνης, ας ευχηθούμε να μας φωτίζει η αγωνιστικότητα, η ακλόνητη πίστη και η ισχυρή θέληση του Δημήτρη Χάματσου, καθώς και τα μηνύματα της θυσίας του που παραμένουν επίκαιρα.
Ας αποτελέσει λοιπόν ο Δημήτρης Χάματσος φάρο φωτεινό και οδοδείκτη της αυταπάρνησης, της εθελούσιας προσφοράς και υπηρεσίας προς την πατρίδα μας. Ας αποτελέσει τη μαγιά από την οποία θα «ζυμωθεί» η νέα γενιά του Ιδαλίου αλλά και ολόκληρης της Κύπρου, μεταλαμπαδεύοντάς τους τις αξίες και τα ιδανικά του φλογερού αυτού πατριώτη. Έχοντας τέτοιους νέους που εμφορούνται από τέτοια ιδανικά, η πατρίδα μας δεν πρόκειται ποτέ να χαθεί.
Ο Ελληνισμός της Κύπρου τα κατάφερε αιώνες τώρα και θα το επαναλάβει στο ακέραιο και πάλι.
Αιωνία ας είναι η μνήμη του.
