Κυρίες και κύριοι,
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω ευχαριστώντας τους
διοργανωτές του σημερινού Συμποσίου για την ευκαιρία που μας παρέχουν
να συζητήσουμε και να ανταλλάξουμε απόψεις αναφορικά με τις νέες
προοπτικές που δημιουργούνται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και, κυρίως,
για τον σημαντικό ρόλο της Κύπρου στην περιοχή.
Στην Κύπρο η ενέργεια αποτελεί έναν από τους
σημαντικότερους και πολλά υποσχόμενους τομείς, τόσο για την οικονομία
όσο και για την εθνική στρατηγική και ασφάλεια. Ο ενεργειακός μας τομέας
χαρακτηρίζεται σήμερα από την υψηλή εξάρτηση σε εισαγόμενες πηγές
ενέργειας, την έντονη κυριαρχία των προϊόντων πετρελαίου στο ενεργειακό
ισοζύγιο, τη συνεχόμενη αύξηση της ενεργειακής ζήτησης, την απουσία
διασυνδέσεων με τα ευρωπαϊκά δίκτυα, αλλά και από τον ταχύ ρυθμό
διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Παράλληλα όμως, τα τελευταία χρόνια το
ενεργειακό σύστημα της Κύπρου παρουσιάζει έντονη δυναμική, καθότι
διανύει μια περίοδο σημαντικών αλλαγών με την απελευθέρωση της αγοράς
ηλεκτρισμού, τις ενέργειες για εισαγωγή και χρήση του φυσικού αερίου
στην ηλεκτροπαραγωγή, την προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας και των
επενδύσεων σε ΑΠΕ, την εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων συμπαραγωγής
και, τέλος, την ανακάλυψη γηγενών αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Συγκεκριμένα όσον αφορά στο κεφαλαιώδες για
εμάς ζήτημα του φυσικού αερίου, να σημειώσω ότι αναγνωρίζοντας τη θετική
συμβολή που θα έχει η χρήση του στην ηλεκτροπαραγωγή, στην οικονομία
και στο περιβάλλον, προβαίνουμε σε συγκεκριμένες ενέργειες και
λαμβάνουμε μέτρα για την εισαγωγή και χρήση του φυσικού αερίου, σε πρώτο
στάδιο, στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας. Προς τον σκοπό αυτό βρίσκεται
σε εξέλιξη διαδικασία για την ενδιάμεση λύση προμήθειας φυσικού αερίου
στην Κύπρο, μέχρι να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση των γηγενών αποθεμάτων
φυσικού αερίου. Παράλληλα, η Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου
τροχιοδρομεί την εγκατάσταση δικτύου σωληνώσεων μεταφοράς φυσικού αερίου
στην εσωτερική αγορά, ένα έργο για το οποίο εξασφαλίστηκε χορηγία ύψους
10 εκατομμυρίων ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια. Συμμορφούμενη δε προς τις
υποχρεώσεις της ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Κυπριακή
Δημοκρατία έχει εναρμονίσει την εθνική νομοθεσία για την εσωτερική αγορά
φυσικού αερίου με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η γεωγραφική θέση
της Κύπρου προσφέρει ευκαιρίες ανάδειξης της ως περιφερειακού
ενεργειακού κέντρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι επίσης γεγονός ότι οι
στενοί δεσμοί που η χώρα μας διατηρούσε πάντοτε με τους γείτονες μας
στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, λειτούργησαν, και λειτουργούν ακόμη, ως
καταλύτης στη συνεργασία και προώθηση των κοινών μας ενεργειακών
στόχων. Η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε αριθμό συμφωνιών και μνημονίων
συνεργασίας για τον τομέα της ενέργειας με τρίτες χώρες, με
σημαντικότερες τις συμφωνίες οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής
Ζώνης (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ.
Παράλληλα, βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη
συνομιλίες για την οριστικοποίηση συμπληρωματικών συμφωνιών για την
ενέργεια, ειδικότερα στους τομείς των υδρογονανθράκων και της ασφάλειας
των υπεράκτιων δραστηριοτήτων.
Ιδιαίτερα όσον αφορά στον νευραλγικής
σημασίας τομέα των υδρογονανθράκων, η Κύπρος έχει επιτελέσει σημαντική
πρόοδο την τελευταία δεκαετία, με τη δημιουργία του απαραίτητου
νομοθετικού πλαισίου, τη συνομολόγηση συμφωνιών, τη διεξαγωγή σεισμικών
ερευνών και την ερμηνεία των δεδομένων, και, τέλος, την πραγματοποίηση
δύο γύρων αδειοδοτήσεων ερευνητικών τεμαχίων εντός της ΑΟΖ της Κύπρου.
Ως γνωστόν, υπογράφηκαν έξι Συμβόλαια Έρευνας και Αναλογικού
Καταμερισμού Παραγωγής και παραχωρήθηκαν Άδειες Έρευνας για ισάριθμα
τεμάχια, σε τρεις διαφορετικές εταιρείες και κοινοπραξίες.
Η ανακάλυψη φυσικού αερίου εντός της ΑΟΖ της
Κύπρου είναι πλέον γεγονός, ενώ δεν αποκλείεται και η ύπαρξη υγρών
υδρογονανθράκων, όπως το πετρέλαιο. Αναμφίβολα, αυτό δημιουργεί μεγάλες
προοπτικές συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, ειδικότερα με την Ελλάδα
και το Ισραήλ στο παρόν στάδιο, όπου μέσα από συγκεκριμένες υποδομές
αξιοποίησης των υδρογονανθράκων η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει τον
σύνδεσμο της Ευρώπης με τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική
Μεσόγειο, μέσω της δημιουργίας ενός πρόσθετου ενεργειακού διαδρόμου.
Αυτές οι περιφερειακές υποδομές ενδέχεται να
είναι η μονάδα υγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό, ο υποθαλάσσιος
αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου και το ηλεκτρικό καλώδιο διασύνδεσης
Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Άλλωστε, η ασφάλεια του ενεργειακού
εφοδιασμού, σύμφωνα και με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, μαζί με την
ανταγωνιστικότητα και την αειφορία, αποτελεί έναν από τους κεντρικούς
στόχους και προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Η Κύπρος λοιπόν, αξιοποιώντας τις νέες
προοπτικές που δημιουργούνται στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου, ευελπιστεί στην ανάδειξη και αναβάθμιση του ρόλου της, μέσω
της ενεργού και ουσιαστικής συμμετοχής της στα ευρωπαϊκά και παγκόσμια
ενεργειακά δρώμενα.
Αγαπητοί σύνεδροι,
Θα ήταν παράλειψη μου εάν στο πλαίσιο της
σημερινής μου ομιλίας δεν σημείωνα και τις ενέργειες της χώρας μας όσον
αφορά τη στροφή στην πράσινη ενέργεια. Στοχεύοντας στην ενίσχυση του
ενεργειακού εφοδιασμού της Κύπρου και την όσο το δυνατό μεγαλύτερη
απεξάρτηση μας από τις εισαγωγές ενέργειας, η Κυβέρνηση προωθεί τη χρήση
των ΑΠΕ, της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, με βάση την Οδηγία
2009/28/ΕΚ σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από Ανανεώσιμες
Πηγές, έχει δύο υποχρεωτικούς στόχους να επιτύχει μέχρι το 2020: Πρώτον,
13% συνεισφορά των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της
χώρας και, δεύτερον, 10% μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση
ενέργειας στις μεταφορές.
Το κυριότερο χρηματοδοτικό εργαλείο
προώθησης των ΑΠΕ είναι τα Σχέδια Χορηγιών που λειτουργεί το Ειδικό
Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Από την
εφαρμογή τους τον Φεβρουάριο του 2004 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2012,
έχουν παραχωρηθεί συνολικά 88,5 εκατομμύρια ευρώ σε 47.651 δικαιούχους.
Από αυτά, τα 44,4 εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν για επενδύσεις εξοικονόμησης
ενέργειας, ενώ τα υπόλοιπα 44,1 εκατομμύρια δόθηκαν για επενδύσεις σε
ΑΠΕ.
Ας μου επιτραπεί εδώ να κάνω μια μικρή, όμως
θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική, παρένθεση. Αναφορικά με τις υφιστάμενες
συμφωνίες που έχουν υλοποιηθεί, θα ήθελα να διαβεβαιώσω όλους τους
ενδιαφερόμενους ότι η Κυβέρνηση μας θα τηρήσει στο ακέραιο της
δεσμεύσεις της.
Άλλωστε, τα υφιστάμενα μέτρα και πολιτικές
οδήγησαν την Κυπριακή Δημοκρατία στην επίτευξη μεριδίου ΑΠΕ 6,8% στην
ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2011, υπερκαλύπτοντας έτσι την
ενδεικτική ενδιάμεση πορεία για μερίδιο 5,93% τη διετία 2013-2014. Σε
αυτό συνέβαλε και η ολοκλήρωση και λειτουργία αιολικών πάρκων συνολικής
δυναμικότητας 146,7 μεγαβάτ, φωτοβολταϊκών συστημάτων 17,5 μεγαβάτ και
συστημάτων εκμετάλλευσης βιομάζας 9,4 μεγαβάτ, με τα οποία το ποσοστό
των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή ανήλθε στα 5,4% από 3,5% που ήταν το 2011.
Επιπλέον, βρίσκονται υπό κατασκευή πρόσθετα
18,3 μεγαβάτ αιολικών πάρκων και 10 μεγαβάτ βιομάζας, ενώ μέσω της
διαδικασίας μειοδοτικού διαγωνισμού θα αδειοδοτηθούν πρόσθετα 50 μεγαβάτ
φωτοβολταϊκών πάρκων. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε εδώ ότι η
τεχνολογία των φωτοβολταϊκών έχει εξελιχθεί σήμερα σε τέτοιο βαθμό που
όχι μόνο αυξήθηκε η απόδοση τους, αλλά επίσης μειώθηκε το κόστος τους σε
επίπεδα που να τα καθιστά ανταγωνιστικά των συμβατικών καυσίμων.
Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι οι τιμές στις οποίες θα κατακυρωθούν αυτά τα
50 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών πάρκων κυμαίνονται από 7,41 έως 9,8 σεντ του
ευρώ ανά κιλοβατώρα, έναντι των 15,5 σεντ ανά κιλοβατώρα που είναι
σήμερα το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω συμβατικών
καυσίμων.
Κλείνοντας, θα ήθελα απλά να τονίσω ότι οι
συνεχείς εξελίξεις στον δυναμικό τομέα της ενέργειας δεν μας αφήνουν
περιθώρια χρονοτριβής. Τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται στη
Νοτιανατολική Μεσόγειο, αλλά και παγκόσμια, επιβάλλουν τον σχεδιασμό και
την υλοποίηση εκείνων των διαρθρωτικών δράσεων που θα διασφαλίζουν την
αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου, την επιστροφή μας στην ανάπτυξη και
τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το σημερινό Συμπόσιο, έχοντας συγκεντρώσει
τόσους πολλούς αξιόλογους επιστήμονες, πολιτικούς και ενδιαφερόμενους
φορείς, αποτελεί θεωρώ μια εξαιρετική ευκαιρία για την ανταλλαγή απόψεων
αναφορικά με την αντιμετώπιση των πιο πάνω προκλήσεων. Προκλήσεις που
συνδέονται επίσης με τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής και ολοκληρωμένης
ενεργειακής αγοράς στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, καθώς
και με τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει σε αυτήν η Κύπρος.
Να συγχαρώ λοιπόν τους διοργανωτές και να ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εργασίες αυτού του 2ου Ενεργειακού Συμποσίου. |
|
