Νιώθω
την ανάγκη να ξεκινήσω τον χαιρετισμό μου ευχαριστώντας όλους σας για
την συμμετοχή σας σ’ αυτήν τη Διάσκεψη, η οποία είναι και η τελευταία
Διάσκεψη Προέδρων Επιτροπών που διοργανώνει η Βουλή των Αντιπροσώπων της
Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διάστασης της
Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η παρούσα Διάσκεψη φιλοδοξεί να συμβάλει
στην γενικότερη συζήτηση που διεξάγεται σε επίπεδο κρατών μελών και
Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξεύρεση λύσεων στα φλέγοντα θέματα που τα
τελευταία χρόνια ταλαιπωρούν τους πολίτες της Ένωσης, όπως είναι η
φτώχεια, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η επιδείνωση των όρων και
των συνθηκών εργασίας, η συρρίκνωση των μισθών των εργαζομένων σε
μισθούς πείνας και η αβεβαιότητα για το αύριο.
Οι μονόπλευρες πολιτικές λιτότητας που
εφαρμόστηκαν σε πλείστα κράτη μέλη της ευρωζώνης οδήγησαν σε εμβάθυνση
της ύφεσης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, οξύνοντας την ανεργία, τη φτώχεια
και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Όλα αυτά τα προβλήματα προκάλεσαν αισθήματα
οργής στους πολίτες και διέλυσαν την εμπιστοσύνη τους προς τους
πολιτικούς, τις κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ηχηρές είναι
οι φωνές απόγνωσης των χιλιάδων πολιτών που βγαίνουν στους δρόμους
ζητώντας από τις κυβερνήσεις τους να μην υποθηκεύσουν το μέλλον τους, να
διαφυλάξουν τον κοινωνικό ιστό και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Σε
αρκετά δε κράτη μέλη, κυρίως του νότου, παρατηρείται έντονη πολιτική
αστάθεια με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτή συνεπάγεται.
Oι κινητοποιήσεις των πολιτών μάς οδήγησαν
στην αναζήτηση νέων δρόμων και νέων πολιτικών που θα μας βγάλουν από τον
φαύλο κύκλο στον οποίο μας οδηγούν οι στείρες πολιτικές λιτότητας και
περισυλλογής. Συνεπώς επιβάλλεται να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια για
την τόνωση της ανάπτυξης, θέση την οποία ασπάζονται και άλλα κράτη μέλη
της Ένωσης. Ήδη στο «Σύμφωνο για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση» του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2012 προβλέπεται, μεταξύ άλλων,
ότι κάθε κράτος μέλος οφείλει να επιδιώκει φιλοαναπτυξιακή δημοσιονομική
εξυγίανση, στο μέτρο που το επιτρέπουν οι ιδιαίτερες συνθήκες του.
Είναι καθήκον μας, με προσήλωση στις
θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ, να μελετήσουμε τρόπους για τον όσο το δυνατό
δικαιότερο επιμερισμό του κόστους της κρίσης και να αντισταθούμε σε
πολιτικές που μεταφέρουν το βαρύ φορτίο της κρίσης αποκλειστικά και μόνο
στους ώμους των εργαζομένων.
Όπως θα γνωρίζετε, και η Κύπρος διέρχεται
μια άνευ προηγουμένου δύσκολη περίοδο για την οικονομία της και την ίδια
την κοινωνία της. Η μικρή και ανοικτή οικονομία της Κύπρου θα ήταν
αδύνατο να παραμείνει αλώβητη από την παγκόσμια οικονομική κρίση.
Επιπλέον, η μεγάλη έκθεση του τραπεζικού της συστήματος στην ελληνική
αγορά ήταν η κύρια αιτία επιδείνωσης της κατάστασης και, όπως θα
γνωρίζετε, αυτή την περίοδο θέτουμε σε εφαρμογή τα μέτρα που απορρέουν
από την κατ’αρχήν Συμφωνία Συναντίληψης με την Τρόικα για την ένταξη της
Κύπρου στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Η σημερινή Διάσκεψη φιλοδοξεί να ενισχύσει
την προσπάθεια, που τα τελευταία χρόνια καταβάλλεται από την Ένωση και
τα κράτη μέλη, της ανοικοδόμησης μιας δυναμικής ευρωπαϊκής αγοράς
εργασίας μέσα από την υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που
στοχεύουν στην ποιότητα της απασχόλησης και στη δημιουργία νέων θέσεων
εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, προβάλλει επιτακτική η
ανάγκη συζήτησης και εξεύρεσης τρόπων μείωσης της πρωτόγνωρης ανεργίας
που βιώνουν οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι και ειδικότερα οι νέοι σήμερα, αφού
το ποσοστό της ανεργίας στους νέους είναι υπερδιπλάσιο του συνολικού
ποσοστού ανεργίας.
Είναι πραγματικά λυπηρό νέοι άνθρωποι, που
έχουν επενδύσει χρόνο και χρήμα για την εκπαίδευσή τους στη χώρα τους ή
στο εξωτερικό, να είναι σε απόγνωση γιατί δεν μπορούν να εργοδοτηθούν.
Και εδώ είναι που πρέπει, τόσο στο επίπεδο της Ένωσης όσο και σε εθνικό
επίπεδο, να επανεξετάσουμε τις πολιτικές της εκπαίδευσης και να τις
διασυνδέσουμε με τις πολιτικές της απασχόλησης. Επιβάλλεται συστηματική
και διαρκής παρακολούθηση των εξελίξεων και των αναγκών στην αγορά
εργασίας της Ένωσης και αντίστοιχη προσαρμογή των κατευθύνσεων και των
επιλογών που δίνονται στους νέους για εκπαίδευση και επαγγελματική
κατάρτιση.
Σε περιόδους κρίσης, η προώθηση του
επιχειρηματικού πνεύματος θα μπορούσε να διευκολύνει την αυτοαπασχόληση
και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η λειτουργία συστημάτων
μαθητείας, πρακτικής άσκησης και επαγγελματικής κατάρτισης αποδείχθηκε
ιδιαίτερα επωφελής, τουλάχιστον από την εμπειρία της Κύπρου, γι’ αυτό
και κρίνεται σκόπιμη η διατήρηση και επέκταση αυτών των θεσμών. Το ίδιο
ισχύει και για τα διάφορα σχέδια που χρηματοδοτούνται από εθνικούς και
κοινοτικούς πόρους τα οποία, μεταξύ άλλων, παρέχουν κίνητρα στους
εργοδότες για να διατηρήσουν ή να αυξήσουν τον αριθμό των ατόμων που
απασχολούν με την πρόσληψη ατόμων από κοινωνικά ευπαθείς ομάδες όπως
είναι οι νέοι, οι μακροχρόνια άνεργοι και το οικονομικά αδρανές
γυναικείο δυναμικό. Συναφώς, στα συμπεράσματα του τελευταίου Συμβουλίου
της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και
Καταναλωτές» τονίζεται η ανάγκη αξιοποίησης νέων κλάδων για αύξηση της
απασχόλησης, όπως είναι οι τομείς της πράσινης οικονομίας, των υπηρεσιών
υγείας και κοινωνικής φροντίδας, της πληροφορίας και της τεχνολογίας.
Ο ορισμός από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και
το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2012 ως του Ευρωπαϊκού Έτους
Ενεργού Γήρανσης και Αλληλεγγύης μεταξύ των Γενεών καταδεικνύει το
ενδιαφέρον της Ένωσης για το θέμα αυτό. Οι διάφορες δραστηριότητες,
συνέδρια και εκδηλώσεις που οργανώθηκαν σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο
συνέβαλαν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των Ευρωπαίων πολιτών στο
θέμα αυτό και στην ανταλλαγή καλών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.
Η καλή ποιότητα ζωής και τα άλματα στον
τομέα της ιατρικής επιστήμης επιτρέπουν την αύξηση του προσδόκιμου ζωής,
στοιχείο που σε συνδυασμό με τη μείωση των γεννήσεων αλλάζει ραγδαία
την ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού της Ένωσης. Οι προκλήσεις στις οποίες
πρέπει να απαντήσουμε λόγω της γήρανσης του πληθυσμού είναι πολλές, με
πρώτη και κύρια την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών
συστημάτων. Η συνεχής τάση αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης στα κράτη
μέλη επιβάλλει ταυτόχρονα την υιοθέτηση πολιτικών που θα εξυπηρετούν τις
ανάγκες ενός γηράσκοντος εργατικού δυναμικού, το οποίο θα πρέπει να
είναι ευέλικτο και να προσαρμόζεται στις νέες απαιτήσεις και τις
τεχνολογικές εξελίξεις. Τέτοιες πολιτικές είναι οι πολιτικές της διά
βίου μάθησης, πολιτικές που θα εξασφαλίζουν ποιοτικές θέσεις εργασίας
μέχρι το τέλος της σταδιοδρομίας του εργαζόμενου και θα διατηρούν τη
ζωτικότητα των ηλικιωμένων.
Στην Κύπρο, την περασμένη βδομάδα, με βάση
συγκεκριμένη δέσμευση μας που περιλαμβάνεται στην κατ’ αρχήν Συμφωνία
Συναντίληψης με την Τρόικα, προχωρήσαμε ως Βουλή στην ψήφιση νομοσχεδίου
που προβλέπει τη σταδιακή αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από το 63ο
στο 65ο έτος μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια. Υπό τις συνθήκες που
διαμορφώνονται κατανοούμε περισσότερο τη σημασία της επιμόρφωσης των
εργαζομένων μεγάλης ηλικίας οι οποίοι θα είναι μια ευάλωτη ομάδα, καθώς
θα χρήζει διαρκούς προσαρμογής στις εκάστοτε απαιτήσεις της αγοράς
εργασίας.
Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη
μέλη με τις δράσεις τους στοχεύουν στην καταπολέμηση των αρνητικών
στερεοτύπων, της προκατάληψης σε βάρος των ηλικιωμένων και του
κοινωνικού αποκλεισμού τους και στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς και
ανεξάρτητης διαβίωσης για όσο το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Πέρα από την ανεργία στους νέους και στα
άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, η οικονομική κρίση δυσχέρανε τη θέση και
άλλων ομάδων υψηλού ρίσκου όπως είναι τα άτομα με αναπηρίες. Τα άτομα
αυτά, πέραν των προβλημάτων εργοδότησής τους, αντιμετωπίζουν και τη
μείωση ή και κατάργηση της επιδοματικής στήριξής τους λόγω
δημοσιονομικών περικοπών στις οποίες πλείστα κράτη μέλη αναγκάζονται να
καταφύγουν. Κι εδώ, αγαπητοί φίλοι, τίθεται το ερώτημα στο οποίο θα
κληθούμε να απαντήσουμε σήμερα: Πώς εξασφαλίζουμε την ανάπτυξη και την
κοινωνική συνοχή και πώς αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και τις
διακρίσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας.
Η οικονομική κρίση ανέδειξε την ανάγκη για
ενισχυμένη αλληλεγγύη και κοινωνική συνοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σ’ αυτή
την προσπάθεια, πέραν των κυβερνήσεων θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά
και οι κοινωνικοί εταίροι, οι τοπικές αρχές, οι εθελοντικές οργανώσεις
και η κοινωνία των πολιτών. Εύχομαι η σημερινή Διάσκεψη να
επαναβεβαιώσει την πολιτική βούληση για διαφύλαξη της κοινωνικής
διάστασης στις όποιες πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Η κοινωνική πολιτική, η πολιτική για την
απασχόληση, την οικονομία, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη είναι
αλληλοεξαρτώμενες και αλληλοσυμπληρούμενες. Είμαι σίγουρος ότι η
σημερινή συζήτηση θα συμβάλει στη σφαιρική και καλύτερη αντίληψη των
διαφόρων πολιτικών και στην ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών.
Με σκοπό την κατά το δυνατό πληρέστερη
παρουσίαση των θεμάτων της Διάσκεψης, προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν η
Πρόεδρος της Επιτροπής Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου κα Pervenche Berès, η οποία θα μας παρουσιάσει πώς μέσα από
την επιλογή πολιτικών λιτότητας και/ή ανάπτυξης μπορούμε να
διασφαλίσουμε την κοινωνική συνοχή, και ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής
Διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές
Υποθέσεις και την Κοινωνική Ένταξη κ. Koos Richelle, ο οποίος θα
αναπτύξει πώς προωθείται η κοινωνική ενσωμάτωση μέσω της εργοδότησης των
νέων, της ενεργού γήρανσης και της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών.
Κλείνοντας, θεωρώ σημαντικό να τονίσω, για
μια ακόμα φορά, την εξέχουσα σημασία που η Κύπρος και η Κυπριακή
Προεδρία ειδικότερα αποδίδουν στα καίρια αυτά θέματα, στο πλαίσιο της
κοινής προσπάθειας μας για μια «Καλύτερη Ευρώπη», με επίκεντρο τον
άνθρωπο.
Για την παρουσίαση των προτεραιοτήτων της
Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τις
κοινωνικές υποθέσεις βρίσκεται μαζί μας η Υπουργός Εργασίας και
Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας κα Σωτηρούλα
Χαραλάμπους. |
|
