Το καλοκαίρι του 1974 συντελέστηκε η
μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία της Κύπρου. Για πρώτη φορά, στα τρεις
χιλιάδες χρόνια της μακραίωνής μας ιστορίας, το εθνικό ξεκαθάρισμα που
ακολούθησε την τουρκική εισβολή και κατοχή οδήγησε στο να μην ακούγεται η
ελληνική λαλιά, να μην ηχούν οι καμπάνες, να μην κτυπά η καρδιά των
Ελληνοκυπρίων στο 37% των εδαφών μας. Τέτοιο υπήρξε και συνεχίζει
δυστυχώς να είναι το μέγεθος της προδοσίας, που έδωσε την αφορμή για την
εφαρμογή των επεκτατικών σχεδίων της Άγκυρας και όσων βρίσκονται πίσω
της. Στην Κύπρο πέρασαν διά μέσου των αιώνων πολλοί κατακτητές, οι
οποίοι άσκησαν διοικητικό έλεγχο, εκμεταλλευόμενοι την πατρίδα και τον
λαό μας. Άφησαν τα αποτυπώματά τους. Κάποτε και στην πληθυσμιακή σύνθεση
της Κύπρου. Είναι η πρώτη φορά όμως, που βρισκόμαστε μπροστά σε μια
προσπάθεια πλήρους ανατροπής των δημογραφικών δεδομένων στην Κύπρο, με
ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ως ακόμη ένα βήμα για οριστικοποίηση των
τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής, η Τουρκία και η εθνικιστική
ηγεσία των Τουρκοκυπρίων ανακήρυξαν το παράνομο ψευδοκράτος των
κατεχομένων. Οι προσπάθειες για αναβάθμιση του ψευδοκράτους εδώ και 29
χρόνια αποτελούν απόδειξη της άρνησης της Τουρκίας να συνεργαστεί
εποικοδομητικά για μια σωστή λύση του προβλήματος. Έχει διαπράξει η δική
μας πλευρά λάθη και παραλείψεις στη διάρκεια των 38 χρόνων κατοχής;
Απερίφραστα ναι. Ουδέποτε όμως αυτά τα λάθη υπήρξαν ο καθοριστικός
παράγοντας για τη μη επίτευξη λύσης. Ο καθοριστικός παράγοντας ήταν και
παραμένει η απαράδεκτη στάση της κατοχικής Τουρκίας να μη συνεργάζεται
για μια σωστή λύση. Με τη στήριξη δυστυχώς ισχυρών κρατών και
κυβερνήσεων, με άξονα το ΝΑΤΟ.
Φίλες και φίλοι,
Είναι γεγονός ότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε
μπροστά σε ένα αδιέξοδο σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό. Αδιέξοδο το οποίο
έχει προκληθεί με αποκλειστική ευθύνη της κατοχικής Τουρκίας και του κ.
Έρογλου με αφορμή την ανάληψη της Ευρωπαϊκής Προεδρίας από την Κυπριακή
Δημοκρατία. Παρόλ’ αυτά μέσα από αυτή την πορεία των τελευταίων πέντε
σχεδόν χρόνων, ως ελληνοκυπριακή πλευρά πετύχαμε πολλά. Επιτεύχθηκαν
συγκλίσεις στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων που στο σύνολο τους
αποτελούν σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενα σχέδια που έγινε
προσπάθεια να μας επιβληθούν και σωστά απορρίφθηκαν από τον κυπριακό
λαό. Ανατρέψαμε το απαράδεκτο τιμωριτικό κλίμα που οικοδομήθηκε διεθνώς
και ιδιαίτερα στην Ευρώπη μετά τα δημοψηφίσματα και μετά την ορθή
τοποθέτηση του κυπριακού λαού. Αποδείξαμε την αδιαλλαξία της Τουρκίας
και την καλή θέληση της δικής μας πλευράς. Για παράδειγμα, ο περιβόητος
«κανονισμός για το απευθείας εμπόριο» μπήκε στο συρτάρι και θέλω να
πιστεύω ότι εκεί θα μείνει. Αυτό υπήρξε ένα δεδομένο μεγάλης σημασίας,
γιατί το θετικό κλίμα διεθνώς μας επέτρεψε να υλοποιήσουμε κορυφαίους
εθνικούς στόχους.
Καταφέραμε με αποφασιστικότητα και
σοβαρότητα να δημιουργήσουμε τη σημαντικότερη προοπτική για τον τόπο σε
στρατηγικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο από καταβολής της Κυπριακής
Δημοκρατίας, με την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης
(ΑΟΖ), την υπογραφή συμβολαίων, την εξεύρεση φυσικού αερίου εν μέσω
τουρκικών πλοίων και αεροπλάνων και τον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων.
Φτάσαμε σε αυτό το επίτευγμα έχοντας δίπλα μας, σε μια κρίσιμη καμπή για
το μέλλον του τόπου, ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα. Το ίδιο ισχύει
σήμερα για την άσκηση από την Κυπριακή Δημοκρατία της πολύ επιτυχημένης
Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταυτόχρονα η δική μας η πλευρά με
διεκδικητικότητα και αποφασιστικότητα δεν ενέδωσε σε προτάσεις και
πιέσεις για αλλαγή της διαδικασίας και υιοθέτηση μιας άκαιρης διεθνούς
διάσκεψης, η οποία θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε επιδιαιτησία
και ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, διαδικασία που δοκιμάστηκε στο πρόσφατο
παρελθόν και απέτυχε. Εύχομαι και ελπίζω η ίδια αποφασιστικότητα να
επιδειχθεί και στο μέλλον, διαφορετικά μοιραία θα οδηγηθούμε σε μια κακή
διευθέτηση του προβλήματος.
Το θέμα της επιστροφής της Αμμοχώστου στους
νόμιμους κατοίκους της επανήλθε στο προσκήνιο με τη γνωστή πρόταση –
«τρίπτυχο» της δικής μας πλευράς και αν χειριστούμε το θέμα αυτό με
επιμονή και σοβαρότητα σύντομα μπορούμε να ευελπιστούμε σε θετικές
εξελίξεις.
Φίλες και φίλοι,
Για να αποτρέψουμε την καταστροφική
διχοτόμηση, για να ανατρέψουμε τη μεγαλύτερη εθνική καταστροφή σε αυτό
τον τόπο ανά τους αιώνες, για να διασφαλίσουμε τη δυνατότητα επιβίωσής
μας στη γη που μας γέννησε, δεν χρειάζονται μεγαλοστομίες και ανέξοδες
ρητορείες. Χρειάζεται σκληρή δουλειά, χρειάζεται αποφασιστικότητα και
εμμονή σε αρχές. Να μη διευκολύνουμε την Τουρκία με αθέτηση στρατηγικών
δεσμεύσεων της δικής μας πλευράς, αλλά ούτε και να συναντούμε θέσεις της
τουρκικής πλευράς με καινοφανείς προσεγγίσεις «χαλαρής ομοσπονδίας» και
αποδοχής κατ’ ουσίαν των διχοτομικών δεδομένων. Πρέπει να πω ότι δεν
συμφωνώ με την ισοπεδωτική προσέγγιση ότι η πολιτική μας τόσα χρόνια δεν
έχει αποδώσει τίποτα. Μπορεί να μην έχει αποδώσει το μείζον που είναι η
λύση του Κυπριακού. Όχι όμως με υπαιτιότητα δική μας, αλλά με
υπαιτιότητα της Τουρκίας. Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε ότι 29 χρόνια μετά
η Τουρκία αποτυγχάνει να οδηγήσει είτε σε αναγνώριση είτε σε ουσιαστική
αναβάθμιση του κατοχικού μορφώματος, του ψευδοκράτους της ντροπής. Όπως
δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Κύπρος είναι ενταγμένη με το σύνολο των
εδαφών της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η μικρή
Κύπρος επιτυγχάνει αλλαγή των γεωστρατηγικών δεδομένων μετά την εξεύρεση
σημαντικών ποσοτήτων υδρογονανθράκων.
Υπάρχουν κίνδυνοι; Ασφαλώς υπάρχουν
κίνδυνοι. Ο πλούτος των λαών, για παράδειγμα, συχνά μπορεί να μετατραπεί
από ευλογία σε κατάρα, αφού συχνά πυκνά γίνεται στόχος μεθοδεύσεων και
σχεδιασμών για να καρπωθούν αυτό τον πλούτο ξένοι και μεγάλα
ιμπεριαλιστικά κέντρα. Οι πιεστικές ανάγκες της Κυπριακής Δημοκρατίας
για την ανακεφαλαιοποίηση κυπριακών τραπεζών μέσα από μια συμφωνία με
την Τρόικα, δεν πρέπει να οδηγήσουν σε περιστολή εθνικής κυριαρχίας και
ακύρωση των πολύ θετικών προοπτικών μας σε οικονομικό, κοινωνικό και
πολιτικό επίπεδο για το μέλλον.
Σήμερα διεξάγουμε αγώνα επιβίωσης. Αυτό
παραμένει το κυρίαρχο στοιχείο της σημερινής ιστορικής συγκυρίας άσχετα
με το αν η επικαιρότητα προτάσσει άλλα θέματα. Η ιστορία μπορεί να μην
γράψει στο μέλλον για τις οικονομικές δυσκολίες των Κυπρίων στα χρόνια
που έρχονται, αλλά σίγουρα θα καταγράψει μια ενδεχόμενη οριστική απώλεια
της μισής μας πατρίδας και την υποθήκευση του μέλλοντος της άλλης
μισής. Ενωμένοι λοιπόν, με ενότητα στόχων και κοινή προσπάθεια ας
δώσουμε τον αγώνα για να επιβιώσουμε στη γη των προγόνων μας. Ενωμένοι
μπορούμε.
