Τιμούμε σήμερα την επέτειο της 28ης
Οκτωβρίου 1940, μιας λαμπρής και ηρωικής σελίδας στη νεότερη ελληνική
ιστορία. Μιας σημαντικής στιγμής στον μεγάλο αντιφασιστικό πόλεμο των
λαών. Ενός σταθμού στην πάλη για λευτεριά και δημοκρατία.
Ήταν χαράματα της 28ης Οκτωβρίου του 1940 όταν οι σειρήνες με το τρομακτικό ουρλιαχτό τους ανακοίνωναν στο πανελλήνιο ότι η φασιστική Ιταλία ζητούσε τελεσιγραφικά από την Ελλάδα να παραδοθεί. Για να ακουστεί από άκρη σε άκρη ένα μεγάλο ΟΧΙ. Το ΟΧΙ που είπαν οι φαντάροι των προφυλακών στην ελληνοαλβανική μεθόριο. Το ΟΧΙ που είπαν οι χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι στα ξερονήσια και τις φυλακές. Το ΟΧΙ που είπε ο ελληνικός λαός στις πόλεις και τα χωριά.
Από τα χαράματα της 28ης του Οκτώβρη , όταν μαθεύτηκε η είδηση για την επίθεση της Ιταλίας, ο λαός ξεχύθηκε στους δρόμους ζητώντας όπλα για να υπερασπίσει την πατρίδα. Από τον αγώνα αυτό δεν έλειψε κανείς.
Η υποδουλωμένη Ευρώπη παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τη μικρή Ελλάδα που τολμά να αντιταχθεί στην πολεμόχαρη βία του ιταλικού φασισμού. Σύσσωμος ο παγκόσμιος τύπος ασχολείται με τα ελληνικά κατορθώματα και παρομοιάζει τους αγώνες της Ελλάδας κατά του Μουσολίνι με τον αγώνα του Λεωνίδα των Θερμοπυλών κατά του Ξέρξη.
Η άρνηση του ελληνικού λαού να υποταχθεί στις ιταμές απαιτήσεις της φασιστικής Ιταλίας στάθηκε η απαρχή μιας ένδοξης εποποιίας που γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην παγκόσμια ιστορία και έδωσε το μήνυμα σε όλο τον κόσμο ότι ο φασισμός δεν είναι αήττητος .
Κάποιος μπορεί να διερωτηθεί: Πού οφείλεται η νίκη των Ελλήνων στα αλβανικά βουνά; Ο Έλληνας στρατιώτης πήγε στο μέτωπο με πολύ φτωχά υλικά μέσα. Πήγε, όμως, αποφασισμένος να πολεμήσει και να νικήσει. Πήγε εμψυχωμένος από τις πατριωτικές και δημοκρατικές παραδόσεις του ελληνικού λαού. Πήγε φλογισμένος από αγάπη για την ελευθερία και γεμάτος μίσος για τον φασισμό. Πήγε στο μέτωπο έχοντας δίπλα του συμπαραστάτη ολόκληρο τον ελληνικό λαό. Γνώριζε ότι μπαίνει σε ένα δίκαιο πόλεμο, έναν πόλεμο που μετατράπηκε σε παλλαϊκή προσπάθεια.
Από την άλλη πλευρά , ο Ιταλός στρατιώτης σύρθηκε με τη βία σε έναν πόλεμο στον οποίο δεν πίστευε, που έβλεπε πόσο άδικος και παράλογος ήταν, πόσο ξένος, ακόμη και αντίθετος με τα πραγματικά συμφέροντα της Ιταλίας και του ιταλικού λαού.
Με αυτά τα δεδομένα η λογική των αριθμών ανατράπηκε. Στην Πίνδο και τα αλβανικά βουνά γράφτηκε μια εποποιία για την οποία ο κάθε Έλληνας δικαιούται να αισθάνεται υπερηφάνεια και τιμή.
Ένα δεύτερο «ΟΧΙ» ακολούθησε αυτό της 28ης Οκτωβρίου , ενάντια αυτή τη φορά στον Γερμανό δικτάτορα Χίτλερ. Η ναζιστική Γερμανία, ετοιμάζοντας από καιρό αποφασισμένη επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης, δεν μπορούσε να αφήσει εκκρεμότητες στα νώτα της. Έτσι στις 6 Απριλίου τα ναζιστικά στρατεύματα χτύπησαν ταυτόχρονα την Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία. Στα οχυρά των ελληνοβουλγαρικών συνόρων επεδείχθη ο ίδιος ηρωισμός, το ίδιο θάρρος, η ίδια αυτοθυσία. Μόνο που τώρα η συντριπτική υπεροπλία υπέρ του εχθρού ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να ανατραπεί με τα ψυχικά χαρίσματα και μόνο του αμυνόμενου.
Η πέμπτη φάλαγγα έσπευσε να συνθηκολογήσει με τους χιτλερικούς. Ο Στρατηγός Τσολάκογλου υπέγραψε την άνευ όρων παράδοση και σχημάτισε την πρώτη κατοχική κυβέρνηση ανδρείκελων στην οποία συμμετείχαν επτά ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού. Οι επώνυμοι στρατηγοί παρέδωσαν την Ελλάδα σιδηροδέσμια στον κατακτητή και μοιράστηκαν μαζί του σαν φτωχοί συγγενείς το όνειδος της κατοχικής εξουσίας.
Οι άγνωστοι ανθυπολοχαγοί δόξασαν την Ελλάδα στα αλβανικά βουνά.
Ήταν 27 Απριλίου του 1941 όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Αθήνα. Μετά την κατάληψη και της Κρήτης λίγο αργότερα, ολόκληρη η Ελλάδα βρέθηκε κάτω από την ξένη κατοχή. Μια κατοχή που κράτησε τρία ολόκληρα μαρτυρικά χρόνια. Πολλές αθώες ψυχές χάνουν τη ζωή τους από βασανιστήρια, πείνα, κακουχίες στα Καλάβρυτα, το Δίστομο, στην Κοκκινιά, στην Κλεισούρα και αλλού.
Η κατοχή βέβαια δεν σήμαινε το τέλος του αγώνα. Η κατοχή σηματοδότησε το επόμενο στάδιο αγώνα. Κάποιοι συμβιβάστηκαν ή συνεργάστηκαν με τον κατακτητή. Κάποιοι άλλοι παροπλίστηκαν και εναπόθεσαν όλες τους τις ελπίδες στον συμμαχικό παράγοντα. Η συντριπτική πλειοψηφία, όμως, του ελληνικού λαού αρνήθηκε να συμβιβαστεί με την κατοχή. Η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού επέλεξε τη συνέχιση της πάλης με στόχο την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Το Κίνημα της Εθνικής Αντίστασης θα αρχίσει να οργανώνεται λίγους μόλις μήνες μετά τη γερμανική εισβολή. Τον Σεπτέμβρη του 1941 ιδρύεται το ΕΑΜ και τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου ο ΕΛΑΣ που με την ένοπλη δράση του δημιούργησε από το 1942 ελεύθερες περιοχές , καθηλώνοντας στην Ελλάδα από 180 μέχρι 300 χιλιάδες άνδρες του εχθρού, ανάμεσα τους και επίλεκτες μονάδες των Ες-Ες.
Και δεν ήταν , βέβαια, μόνο ο ένοπλος αγώνας στα βουνά. Ήταν και ο καθημερινός πολιτικός αγώνας στις πόλεις που έπαιρνε τη μορφή μαζικών κινητοποιήσεων, απεργιών, διαδηλώσεων και συλλαλητηρίων. Όλοι αυτοί οι αγώνες συνοδεύτηκαν από τεράστιες θυσίες. Βαρύ ήταν το τίμημα που πλήρωσε ο ελληνικός λαός για τη λευτεριά του. Το σύνολο των νεκρών έφτασε τις 520 χιλιάδες.
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος παρέσυρε στη δίνη του 61 χώρες. Στο χακί ντύθηκαν 110 εκατομμύρια άνθρωποι και 27 εκατομμύρια από αυτούς έχασαν τη ζωή τους. ΄Αλλα 28 εκατομμύρια πέθαναν από κακουχίες ή τη γενοκτονία που εξαπέλυσε σε μια σειρά χώρες ο χιτλεροφασισμός. Τέτοιο κακό, τέτοιον εφιάλτη δεν γνώρισε μέχρι τότε στη μακραίωνη ιστορία της η ανθρωπότητα.
Έγραψε και η Κύπρος τη δική της τιμημένη ιστορία κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Χιλιάδες Κύπριοι κατατάχθηκαν εθελοντικά στις συμμαχικές δυνάμεις και πολέμησαν τον χιτλεροφασισμό στα μέτωπα της Βόρειας Αφρικής και της Ευρώπης.
Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 η γερμανική κατοχή της Ελλάδας τελειώνει. Η Αθήνα απελευθερώνεται. Η γαλανόλευκη κυματίζει ξανά στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Λίγους μήνες αργότερα, μεσάνυχτα της 8ης του Μάη του 1945, σ’ ένα προάστιο του Βερολίνου, ο στρατάρχης Κάιτελ, ως εκπρόσωπος της ανώτατης γερμανικής διοίκησης, υπέγραφε το πρωτόκολλο της άνευ όρων συνθηκολόγησης των ενόπλων δυνάμεων της χιτλερικής Γερμανίας. Πέντε χρόνια και οκτώ μήνες μετά, ο πόλεμος στην Ευρώπη έφθανε στο τέλος του.
Στα αλβανικά βουνά ο φασισμός δέχθηκε την πρώτη ταπεινωτική του ήττα. Στάληκε το μήνυμα ότι οι δυνάμεις του Άξονα δεν είναι αήττητες. Ότι για τους χιτλερικούς και τους συμμάχους τους ο πόλεμος δεν θα ήταν ένας θορυβώδης περίπατος. Και αυτό το μήνυμα στήριξε το ηθικό όσων στέναζαν κάτω από την μπότα του κατακτητή, όσων συνέχιζαν την πάλη.
Από την άλλη , η Εθνική Αντίσταση λειτούργησε ως ένα ακόμη μέτωπο φθοράς, ηθικής και υλικής, του Γ΄ Ράιχ και συνέβαλε όσο λίγα κινήματα αντίστασης στην τελική συντριβή του χιτλεροφασισμού.
Το ελληνικό έθνος με την εποποιία του 1940 και του 1941 μέχρι 1944 δημιούργησε ένα αστείρευτο εθνικό, πολιτικό και ιδεολογικό κεφάλαιο από το οποίο πάντα θα αντλούμε δύναμη και θάρρος για να αντιμετωπίζουμε και να ξεπερνούμε τις δυσκολίες και αντιξοότητες των σημερινών αγώνων.
Οι εθνικές επέτειοι και τα ιστορικά γεγονότα δεν έχουν , βέβαια, ακαδημαϊκή και μόνο σημασία. Στρεφόμαστε σ' αυτά για να αντλήσουμε διδάγματα και παραδείγματα. Για να αντλήσουμε ψυχική δύναμη και θάρρος που μας είναι απαραίτητα στους σύγχρονους αγώνες. Κάθε επέτειος που σηματοδοτεί αγώνες και θυσίες για τη σωτηρία και την πρόοδο της ανθρωπότητας ακονίζει τη μνήμη μας μέσα στη φωτιά της ιστορικής γνώσης, στη φωτιά της πολιτικής ανάλυσης. Κάθε επέτειος είναι πρόκληση για εμάς να καταλάβουμε την ουσία της ιστορικής μνήμης, την αναγκαιότητα της, το σκληρό αλάτι που υπάρχει μέσα σ' αυτήν και νοστιμίζει τη ζωή μας και δίνει νόημα στις προοπτικές μας.
Αν υπάρχει ένα τεράστιο και διαχρονικό μήνυμα της αυριανής ημέρας αυτό είναι ότι ο αγώνας κατά του φασισμού, όποια μορφή και αν αυτός παίρνει, πρέπει να είναι συνεχής, αδιάλειπτος και αποφασιστικός. Η μεγαλύτερη τιμή για τα εκατομμύρια των σκοτωμένων, των σκελετωμένων και των σακατεμένων θα ήταν το «ποτέ πια φασισμός» να γίνει στόχος και σκοπός. Να γυρίσει ο άνθρωπος οριστικά τη σελίδα της βίας και να περάσει σε νέες αναπτυγμένες και προοδευτικές εποχές.
Όπως τότε, έτσι και σήμερα, δίνουμε έναν μεγάλο αγώνα. Όχι πια στο πεδίο των πολεμικών μαχών, αλλά σε ένα νέο, δύσκολο, σκληρό και πολυσύνθετο πεδίο, σε μια παγκόσμια οικονομία. Όπως τότε, έτσι και σήμερα, απορρίπτουμε την εύκολη επιλογή και δίνουμε τον δικό μας μεγάλο αγώνα για την επανένωση του τόπου και για την έξοδο από τις συμπληγάδες της οικονομίας.
Με ρεαλισμό και συνέπεια σε αρχές καλούμαστε να συνεχίσουμε τον αγώνα για άρση της κατοχής και επανένωση της Κύπρου στο πλαίσιο μιας λύσης δίκαιης υπό τις περιστάσεις, βιώσιμης και λειτουργικής. Δεν θα κουραστούμε να δηλώνουμε ότι η διχοτόμηση είναι καταστροφική για την πατρίδα μας. Η διχοτόμηση δεν μπορεί να διασφαλίσει μόνιμη ειρήνη και ασφάλεια για τον τόπο. Οι συνθήκες, με το πέρασμα του χρόνου, θα διολισθαίνουν προς το χειρότερο. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την παρέλευση του χρόνου για να ενισχύει τα κατοχικά τετελεσμένα επί του εδάφους. Η αδυναμία να καταλήξουμε σε συμφωνία δεν είναι απότοκο της συμφωνημένης βάσης λύσης. Οφείλεται στην άρνηση της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας να συνεργαστούν για μια τέτοια λύση. Οφείλεται στη φιλοσοφία τους να προωθήσουν λύση δύο κρατών στην Κύπρο.
΄Οσον αφορά την κατάσταση της οικονομίας, τα μέτρα που θα ληφθούν θα έχουν κοινωνικό κόστος. Επιδίωξη μας είναι οι όποιες επιπτώσεις να επιμεριστούν όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένα και ορθολογικά και ο καθένας να αναλάβει το βάρος ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες. Η προσπάθεια μας θα συνεχίσει να επικεντρώνεται στην εξυγίανση της οικονομίας, στη στήριξη της ανάπτυξης αλλά και της κοινωνικής συνοχής.
Όλοι μαζί ενωμένοι, με υψηλό αίσθημα ευθύνης , μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης με την πεποίθηση ότι τις σημερινές δυσκολίες θα διαδεχθούν πολύ καλύτερες μέρες στο σύντομο μέλλον. Γι’ αυτές τις καλύτερες μέρες θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε.
Με την ευκαιρία της εθνικής επετείου απευθύνουμε θερμό χαιρετισμό στον ελληνικό λαό και τον ευχαριστούμε για την αμέριστη υποστήριξη στον αγώνα της Κύπρου. Εκφράζουμε τη δική μας αλληλεγγύη στις δύσκολες ώρες που περνά σήμερα ο λαός της Ελλάδας και ευχόμαστε σύντομα η Ελλάδα να πάρει ξανά τον δρόμο της προόδου και της εθνικής αξιοπρέπειας.
