Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ειδικότερα το Τμήμα Εργασίας θέλει να ευχαριστήσει τους διοργανωτές της εκδήλωσης για την πρόσκληση και την ευκαιρία που του δίνεται να χαιρετίσει την ημερίδα αυτή και να αποτυπώσει εν συντομία την κατάσταση της αγοράς εργασίας στη Κύπρο αλλά και να εκφράσει τις απόψεις και προβληματισμούς του όσον αφορά το σημαντικό ζήτημα της πρακτικής εξάσκησης νέων ατόμων σε επιχειρήσεις.
Όπως γνωρίζετε, η παγκόσμια κρίση του χρηματοοικονομικού συστήματος συνεχίζει να επιβαρύνει την μικρή κυπριακή οικονομία, επιτείνοντας χρόνο με τον χρόνο τις αρνητικές επιπτώσεις της στην αγορά εργασίας του τόπου.
Τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας δείχνουν πως το ποσοστό ανεργίας για το 2011 ανήλθε στο 7,7% του εργατικού δυναμικού (άνδρες 7.8% και γυναίκες 7.6%), ενώ ένα χρόνο πριν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 6.2% (άνδρες 6% και γυναίκες 6.4%). Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, κατά τον μήνα Απρίλιο 2012 το ποσοστό ανεργίας στη Κύπρο ανήλθε στο 10.1% (άνδρες 10.9% και γυναίκες 9.2%), ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος έφτασε στο 10.3%.
Από τα στοιχεία που τηρούνται στις Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στο τέλος Μαΐου 2012 έφτασε τους 34.162. Με βάση τα στοιχεία διορθωμένα για εποχικές διακυμάνσεις που δείχνουν την τάση της ανεργίας, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων το Μάιο 2012 αυξήθηκε στους 36.313 σε σύγκριση με 35.402 τον προηγούμενο μήνα. Σε σύγκριση με το Μάιο του 2011 σημειώθηκε αύξηση κατά 8.112 πρόσωπα ή 31,1%.
Λαμβάνοντας υπόψη τις δύσκολες συνθήκες της οικονομίας που επηρεάζουν άμεσα την αγορά εργασίας, η προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας επικεντρώνεται στον περιορισμό των επιπτώσεων της οικονομικής ύφεσης μέσα από την προώθηση μέτρων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την πρόληψη/περιορισμό των απολύσεων και την βελτίωση της απασχολησιμότητας των ανέργων μέσω της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης για διευκόλυνση της ένταξης/επανένταξής τους στην αγορά εργασίας.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρείται μια έντονη κινητικότητα αναφορικά με τα ζητήματα της εκπαίδευσης και κατάρτισης σε συνδυασμό με μια σειρά άλλων θεμάτων όπως αυτά της διά βίου μάθησης, της πιστοποίησης των επαγγελματικών προσόντων, της διασφάλισης ποιότητας στην εκπαίδευση και της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την απασχόληση. Αυτή η τάση φαίνεται μέσα από τη διακηρυγμένη στρατηγική «Ευρώπη 2020» προκειμένου να αναπτυχθούν εργαλεία και θεσμικά συστήματα τα οποία θα προωθήσουν τη σύγκλιση των εθνικών πολιτικών προς ένα κοινό ευρωπαϊκό επίπεδο αναφοράς. Η ανάγκη κινητικότητας και συνεχούς κατάρτισης είναι πια επιτακτική.
Είναι πρόδηλο ότι η εκπαίδευση και η επανεκπαίδευση δεν μπορούν να εξαλείψουν την ανεργία. Μπορούν όμως να τη μειώσουν με ένα σύστημα κατάρτισης και διά βίου μάθησης που θα έδινε την ευκαιρία σε έναν άνεργο να αποκτήσει νέες δεξιότητες, αναγκαίες για την επιστροφή στην αγορά εργασίας, και σε έναν απόφοιτο να αποκτήσει την εργασιακή εμπειρία που χρειάζεται για να μπορέσει να μεταβεί από τον κόσμο της εκπαίδευσης σε αυτόν της απασχόλησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρακτική άσκηση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αύξηση της πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας. Μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των θεωρητικών γνώσεων και των δεξιοτήτων και ικανοτήτων που απαιτούνται στον χώρο εργασίας. Ωστόσο, η πρακτική εξάσκηση σε ορισμένες περιπτώσεις δεν διαδραματίζει τον ρόλο που θα έπρεπε να έχει: για αρκετά χρόνια τώρα διατυπώνονται ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα της άσκησης και εκμετάλλευση των φοιτητών από τις επιχειρήσεις.
Η περίοδος που βιώνουμε είναι σίγουρα δύσκολη για όλους και ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους με σπουδές χωρίς προϋπηρεσία. Η ιδέα της πρακτικής εξάσκησης νέων αποφοίτων και φοιτητών σε επιχειρήσεις για απόκτηση εργασιακής πείρας σε ιδανικές συνθήκες είναι πολύ θετική για πολλούς και προφανείς λόγους. Όμως, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί η κατάρτισή τους να γίνεται μέσα σε ένα σωστό πλαίσιο έτσι ώστε η πρακτική εξάσκηση να μην προωθείται από τις επιχειρήσεις ως «απλήρωτη εργασία». Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις στις οποίες εταιρείες και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί εκμεταλλεύονται τον ενθουσιασμό, την ενέργεια αλλά και την ανάγκη των φοιτητών για εργασιακή εμπειρία. Οι εκπαιδευόμενοι, λοιπόν, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς χωρίς περαιτέρω αξιώσεις και φυσικά χωρίς κανένα κόστος για τις εταιρείες.
Επιπλέον η πρακτική αυτή τείνει σε αρκετές περιπτώσεις να αντικαθιστά το μόνιμο και έμπειρο εργατικό δυναμικό μιας εταιρείας με φοιτητές ή εκπαιδευόμενους, αποκλίνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο από κάθε εκπαιδευτικό σκοπό που θα μπορούσε να έχει η οποιαδήποτε περίοδος πρακτικής εξάσκησης.
Γνωρίζοντας τη σημαντικότητα της πρακτικής εξάσκησης και της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, η ΕΕ στις 18 Απριλίου 2012 παρουσίασε μέσα στο έγγραφο «Πακέτο Απασχόλησης» τα νέα μέτρα για τόνωση της απασχόλησης και επισημαίνει τις κυριότερες ευκαιρίες για ανάκαμψη της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας που θα συνοδεύεται από νέες θέσεις απασχόλησης. Η δέσμη μέτρων θα συζητηθεί σε συνέδριο υψηλού επιπέδου για την απασχόληση στις 6-7 Σεπτεμβρίου 2012 στις Βρυξέλλες, με στόχο την περαιτέρω κινητοποίηση όλων των εταίρων για την εφαρμογή των μέτρων που εξαγγέλθηκαν. Το Πακέτο Απασχόλησης αποτελείται από εννέα έγγραφα εργασίας, ένα εκ των οποίων αφορά το Πλαίσιο Ποιότητας για της περιόδους πρακτικής εξάσκησης. Το έγγραφο αυτό είναι έγγραφο διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, επιχειρήσεις και πολίτες με στόχο να συγκεντρώσει τις απόψεις τους σχετικά με το πώς η ποιότητα της άσκησης μπορεί να ενισχυθεί προκειμένου να βοηθηθούν οι νέοι για μια ομαλή μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία. Η διαβούλευση αποσκοπεί στην οικοδόμηση της απαραίτητης συναίνεσης για την υιοθέτηση ενός Κοινού Πλαισίου Ποιότητας της παρεχόμενης πρακτικής εξάσκησης το οποίο θα εγκριθεί πριν από το τέλος του 2012. Η διαβούλευση είναι ανοικτή μέχρι τις 11 Ιουλίου 2012 και όλοι όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να δώσουν τις απόψεις τους σχετικά με το Πλαίσιο. Σας προσκαλούμε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της Γενικής Διεύθυνσης για την Απασχόληση της ΕΕ και να υποβάλετε και εσείς τις απόψεις και προβληματισμούς σας σχετικά με το θέμα της πρακτικής εξάσκησης σε επιχειρήσεις και οργανισμούς.
Κλείνοντας, συγχαίρω τους διοργανωτές για τη πρωτοβουλία τους να διοργανώσουν τη σημερινή ημερίδα για ενημέρωση των ενδιαφερομένων για τις ευκαιρίες κατάρτισης που προσφέρει η ΕΕ μέσα από τα σχετικά χρηματοδοτικά της προγράμματα.
Σημείωση: Το χαιρετισμό διάβασε ο Λειτουργός Εργασίας Α΄ κ. Αντώνης Κάφουρος.
