Θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω το Ίδρυμα Terra Cypria
και την Ευρωπαϊκή Ένωση Περιβαλλοντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για
την πρόσκληση και τη δυνατότητα που μου δίνουν να παρουσιάσω τις
προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας στον τομέα της ενέργειας, όπως
αυτές έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του δεκαοκτάμηνου Προγράμματος του
Τρίο.
Την εξάμηνη περίοδο που θα προεδρεύουμε του
Συμβουλίου της ΕΕ, και η οποία αρχίζει σε λιγότερο από δύο μήνες, θα
διαχειριστούμε κάποιους πολύ σημαντικούς φακέλους που αφορούν τόσο
νομοθετικά όσο και μη νομοθετικά μέτρα. Στο σύνολο τους τα μέτρα αυτά
στοχεύουν στην περαιτέρω υλοποίηση των τριών πυλώνων της ενεργειακής
πολιτικής της ΕΕ
, δηλαδή της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, της ανταγωνιστικότητας και της αειφόρου ανάπτυξης.
Ένα από τα θέματα τα οποία αναμένεται να κληρονομήσουμε από τη Δανική Προεδρία είναι η
πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές υποδομές. Στόχος της πρότασης είναι η υλοποίηση των αποφάσεων της ΕΕ για ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς ενέργειας μέχρι το 2014, η
άρση της απομόνωσης των κρατών μελών της ΕΕ από τα διευρωπαϊκά δίκτυα
ενέργειας μέχρι το 2015, η εγγύηση της ασφάλειας του ενεργειακού
εφοδιασμού της ΕΕ, καθώς και η αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών
Ενέργειας στην τελική κατανάλωση ενέργειας. Σημαντικό
σημείο της πρότασης Κανονισμού αποτελεί ο καθορισμός δώδεκα διαδρόμων
προτεραιότητας και θεματικών πεδίων που αφορούν τις ενεργειακές υποδομές
στον τομέα του ηλεκτρισμού, του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και του
διοξειδίου του άνθρακα. Στον Κανονισμό καθορίζεται η μεθοδολογία για την επιλογή έργων κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς αυτούς, καθώς και μία επιταχυνόμενη διαδικασία αδειοδότησης με σκοπό την έγκαιρη υλοποίηση τους διασφαλίζοντας, ταυτόχρονα, την ενισχυμένη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Η Κύπρος, όπως και άλλα κράτη μέλη που είναι
προς το παρόν απομονωμένα από τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας, μέσω
αυτών των υποδομών θα καταφέρουν να άρουν σε μεγάλο βαθμό τα πρακτικά
εμπόδια για πραγματική συμμετοχή τους στην ενιαία αγορά ενέργειας. Μια
εξέλιξη που, μεταξύ άλλων, θα σημαίνει σημαντικά οφέλη για τους
καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Όμως, το υπό συζήτηση νομοθέτημα έχει
ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο και για έναν άλλο λόγο. Η πρόσφατη
ανακάλυψη μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, σε
συνδυασμό και με αυτές που ανακαλύφθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της
νοτιοανατολικής Μεσογείου, δημιουργούν νέες προοπτικές και νέα δυναμική
για να καταστεί η περιοχή μας ο τρίτος διάδρομος ασφαλούς ενεργειακής
τροφοδοσίας της ΕΕ.
Βασική προϋπόθεση, ωστόσο, για υλοποίηση αυτής της προοπτικής είναι η ύπαρξη τεράστιων επενδύσεων σε αναγκαία έργα υποδομής, γι’ αυτό και η διασφάλιση χρηματοδοτικής στήριξης από την ΕΕ είναι ύψιστης σημασίας.
Στις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας
είναι, επίσης, η ολοκλήρωση του προτεινόμενου Κανονισμού για τις
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, θα προσπαθήσουμε να
επιτύχουμε συμβιβαστικές προτάσεις αναφορικά με τον εξορθολογισμό των
διαδικασιών χορήγησης αδειών για την υλοποίηση των έργων κοινού
ενδιαφέροντος, μειώνοντας τη διάρκεια του χρόνου εξασφάλισής τους και
αυξάνοντας τη συμμετοχή και αποδοχή του κοινού. Επιπλέον, θα
προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε συναίνεση σε ό,τι αφορά τη ρυθμιστική
μεταχείριση των έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν την ηλεκτρική
ενέργεια και το φυσικό αέριο, επιμερίζοντας το κόστος ανάλογα με τα
παρεχόμενα οφέλη και διασφαλίζοντας ότι η απόδοση συνάδει με το
επενδυτικό ρίσκο που θα αναληφθεί
.
Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας θα κληθούμε
, επίσης, να
συνεχίσουμε τις εργασίες με σκοπό την επιτυχή κατάληξη των
διαβουλεύσεων και την υιοθέτηση της πρότασης Οδηγίας για την Ενεργειακή
Απόδοση. Η ΕΕ έθεσε ως στόχο της την επίτευξη εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας κατά 20% μέχρι το 2020,
μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που αξιοποιεί όλες τις υπάρχουσες
δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των
δραστηριοτήτων από την παραγωγή μέχρι την τελική χρήση της ενέργειας,
καθώς και πρόνοιες για προώθηση της συμπαραγωγής και της
τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης. Παρενθετικά,
να σας ενημερώσω πως η Κύπρος έχει ετοιμάσει και υποβάλει στην
Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Δεύτερο Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακή Απόδοση,
μέσω του οποίου διαφαίνεται ότι η χώρα μας κατάφερε να επιτύχει και να
ξεπεράσει τον ενδιάμεσο στόχο που είχαμε θέσει για 3% εξοικονόμηση
ενέργειας το 2010. Ταυτόχρονα, θέσαμε τις βάσεις για επίτευξη του στόχου για το 2016,
με τη λειτουργία των σχεδίων χορηγιών για εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς
και την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη ρύθμιση της ενεργειακής απόδοσης
των κτηρίων.
Το στοίχημα της κλιματικής αλλαγής δεν
μπορεί να κερδηθεί μεμονωμένα. Εάν θέλουμε να παραμείνει η Ένωση στην
πρωτοπορία αυτής της προσπάθειας και ισχυρή διαπραγματευτικά έναντι των
υπολοίπων, θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στην προσπάθεια που
αρχίσαμε για να κλείσουμε τη ψαλίδα ανάμεσα στις χώρες που πρωτοστατούν
και σ’ εκείνες που υστερούν σημαντικά στον τομέα της ενεργειακής
απόδοσης.
Eίναι γι’ αυτό τον λόγο που ενώ
αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα υιοθέτησης δεσμευτικών μέτρων που θα
οδηγήσουν στην επίτευξη του στόχου για 20% μείωση της κατανάλωσης
ενέργειας μέχρι το 2020, εντούτοις πιστεύουμε ότι θα πρέπει να παρέχεται
η απαραίτητη ευελιξία στις κυβερνήσεις για επιλογή των πιο αποδοτικών
από πλευράς κόστους-οφέλους μέτρων, τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις εθνικές ενεργειακές πολιτικές των κρατών μελών. Η
Κυπριακή Προεδρία είναι σε κάθε περίπτωση έτοιμη να αναλάβει τη
διαχείριση του φακέλου εάν αυτός δεν ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιουλίου.
Ένα ακόμη πολύ σημαντικό νομοθετικό μέτρο, άμεσα συνδεδεμένο με την προστασία του
περιβάλλοντος και τη διασφάλιση της υγείας των ανθρώπων, και το οποίο θα κληθεί η Κυπριακή Προεδρία να προωθήσει,
είναι η πρόταση Κανονισμού για την ασφάλεια των υπεράκτιων
δραστηριοτήτων εξόρυξης υδρογονανθράκων. Τα ατυχήματα σε σχέση με τις
υπεράκτιες δραστηριότητες εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου και
φυσικού αερίου, κυρίως αυτό στον Κόλπο του Μεξικού, αποτέλεσαν αφορμή
για επανεξέταση των πολιτικών της ΕΕ που αποσκοπούν στην εγγύηση της
ασφάλειας των υπεράκτιων δραστηριοτήτων. Στα πλαίσια αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2011 πρόταση
Κανονισμού που αποσκοπεί στην ενίσχυση της ετοιμότητας και ανταπόκρισης
της ΕΕ σε σχέση με ατυχήματα που θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή
και το περιβάλλον, καθώς επίσης και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με τις υπεράκτιες δραστηριότητες.
Πέραν των νομοθετικών μέτρων, κατά τη
διάρκεια της Προεδρίας μας θα επιδιώξουμε την υιοθέτηση Συμπερασμάτων
από το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας στη βάση σχετικής Ανακοίνωσης που
αναμένεται να εκδώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διεύρυνση των πιθανών
πολιτικών επιλογών που θα διευκολύνουν την περαιτέρω διείσδυση των
Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον χρονικό ορίζοντα πέραν του 2020. Η
περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό
ισοζύγιο της ΕΕ αναμένεται
, μεταξύ άλλων,
να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των περιβαλλοντικών
στόχων της ΕΕ για μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων και
διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050, διασφαλίζοντας όμως ταυτόχρονα την
ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα.
Τέλος, παρόλο που το θέμα θα συζητείται στο
Συμβούλιο Περιβάλλοντος, η Υπηρεσία Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου ως
η αρμόδια αρχή θα αναλάβει να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για
τροποποίηση της Οδηγίας που αφορά την περιεκτικότητα σε θείο των
καυσίμων των πλοίων. Βασικοί στόχοι της πρότασης είναι η εναρμόνιση της
οδηγίας με τους πιο πρόσφατους κανόνες του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας
,
που αφορούν τα πρότυπα για τα καύσιμα πλοίων, συμπεριλαμβανόμενων των
προτύπων που ισχύουν εντός και εκτός των Περιοχών Ελέγχου των Εκπομπών
Θείου, τις εναλλακτικές μεθόδους μείωσης των εκπομπών οξειδίων του θείου
και την ενίσχυση του ενωσιακού καθεστώτος παρακολούθησης και επιβολής
της τήρησης της οδηγίας.
Κεντρικό μήνυμα της Κυπριακής Προεδρίας
είναι μια καλύτερη Ευρώπη, πρώτα και κύρια για τους πολίτες της.
Αναπόδραστα, ο στόχος για μια καλύτερη Ευρώπη είναι συνυφασμένος με μια
νέα αειφόρο ενεργειακή οικονομία που θα σέβεται το περιβάλλον και τις
επερχόμενες γενεές
. Με
αυτό τον σαφή προσανατολισμό, που σημαίνει τη διασφάλιση τόσο της
επάρκειας του ενεργειακού μας εφοδιασμού όσο και καλύτερων όρων
παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φιλικότερα προς το περιβάλλον καύσιμα
και τεχνολογίες, όπως είναι για παράδειγμα το φυσικό αέριο και οι
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η Κυπριακή Προεδρία θα εργαστεί για την
επιτυχή κατάληξη όλων των φακέλων που θα χειριστεί το δεύτερο εξάμηνο
του 2012 στον τομέα της ενέργειας. |
