Ομιλία Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Στέφανου Στεφάνου με θέμα: «Οι πολιτικές στοχεύσεις της προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας», στην Ημερίδα «Η Προεδρία στο Συμβούλιο της ΕΕ για το 2012», στη Λευκωσία
05/11/2011
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση να παρευρεθώ και να μιλήσω σήμερα στην τόσο επίκαιρη Ημερίδα που συνδιοργανώνεται από το ΑΚΕΛ και την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Βόρεια Πράσινη Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συγχαίρω θερμά όλους όσοι συνέδραμαν στην προετοιμασία και διοργάνωση της Ημερίδας.
Στους διαδρόμους των Βρυξελλών λέγεται ότι κανένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν καθίσταται πραγματικό κράτος αν δεν ασκήσει την Προεδρία του Συμβουλίου. Δεν θα έλεγα ότι συμφωνώ με αυτή την άποψη, το σημειώνω, όμως, για να πω το εξής: η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ, δεν έχει ασκήσει προεδρία, όμως, είναι ισότιμο και δημιουργικό κράτος μέλος που συμμετέχει στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι με αξιοπρέπεια. Η προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας θα αποδείξει ότι και τα μικρά κράτη μπορούν να ασκήσουν την ευρωπαϊκή προεδρία με επιτυχία και να βάλουν τη δική τους σφραγίδα στην ευρωπαϊκή πορεία ολοκλήρωσης.
Δεν τρέφουμε ψευδαισθήσεις αναφορικά με τον ρόλο της προεδρεύουσας χώρας, ειδικά μετά την υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, ούτε και υποτιμούμε τις δυσκολίες που εμπεριέχει ο ρόλος της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ένεκα των ετερόκλητων και ενίοτε συγκρουόμενων συμφερόντων που ταλανίζουν την ΕΕ. Γνωρίζουμε ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της ευρωπαϊκής ατζέντας κληρονομείται από προηγούμενες προεδρίες και ότι στην πορεία εμφανίζονται προτεραιότητες, προβλήματα και προκλήσεις που η ίδια η ζωή εγείρει. Ανεξαρτήτως τούτων, θα επιδιώξουμε κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας να θέσουμε τη σφραγίδα μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Από τη μια, εκπληρώνοντας με επιτυχία τους στόχους που η ίδια η Ευρώπη θέτει και από την άλλη, προωθώντας τις πολιτικές προτεραιότητες που ως Κύπρος θέτουμε.
Σε ό,τι αφορά στον ρόλο που θα διαδραματίσει η Κύπρος κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της και τις πολιτικές στοχεύσεις που θα επιδιώξει, θα ήθελα κατ’ αρχάς να επισημάνω τα εξής:
Πρώτον, η Κύπρος θεωρώ ότι έχει ένα σοβαρό πλεονέκτημα. Είναι ένα μικρό κράτος μέλος με ήπιες θέσεις στα πλείστα των ζητημάτων που ταλανίζουν το Συμβούλιο, χωρίς κρυφή ατζέντα και αυτό μας θέτει εξαρχής σε μια πλεονεκτική θέση εκκίνησης. Με σκληρή δουλειά και αντικειμενικότητα που θα διατρέχει τις δράσεις και ενέργειες της Προεδρίας, θα επιδιώξουμε με συνέπεια τη διαμόρφωση κοινών, συμβιβαστικών θέσεων, πρωταρχικά εντός του ίδιου του Συμβουλίου και εν συνεχεία, βεβαίως, στη διαμόρφωση συναίνεσης επί των διαφόρων προτεινόμενων νομοθετικών φακέλων (Κανονισμούς και Οδηγίες) μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Επομένως, ξεκάθαρα δηλώνουμε ότι η κύρια πολιτική μας στόχευση είναι να δράσουμε ενοποιητικά εντός του Συμβουλίου και να συνδράμουμε καταλυτικά στη σύνθεση των διαφόρων τάσεων/θέσεων και συμφερόντων των υπολοίπων 26 εταίρων μας. Άλλωστε, η όλη ιστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ενοποίησης δείχνει ότι επιτυχημένες ήταν οι Προεδρίες εκείνες που με αμεροληψία και ουδετερότητα συνέβαλαν στη σύνθεση και την παραγωγή συμβιβαστικών λύσεων που μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές από το σύνολο των κρατών μελών της Ένωσης. Εμείς, λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη αυτές τις εμπειρίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης και θα στηρίξουμε τη δική μας δράση στα πρότυπα της συναίνεσης και του συμβιβασμού.
Δεύτερον, είναι σε όλους γνωστή η κοινωνική ευαισθησία που χαρακτηρίζει την Κυπριακή Κυβέρνηση και βεβαίως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Χωρίς να παραγνωρίζουμε το αναντίλεκτο γεγονός ότι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων εταίρων μας έχουν σαφή δεξιά και νεοφιλελεύθερη απόκλιση, εμείς είμαστε έτοιμοι, στο μέτρο του δυνατού και της ευελιξίας που θα έχουμε ως Προεδρεύουσα χώρα του Συμβουλίου, να προωθήσουμε και να δώσουμε ώθηση σε κάθε μέτρο που θα ενδυναμώνει και θα διευρύνει την ευρύτερη κοινωνική ατζέντα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Δεν θα πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι η τρέχουσα δημοσιονομικο-οικονομική κρίση που απειλεί σοβαρά τόσο την ευρύτερη πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης όσο και ειδικότερα την Οικονομική και Νομισματική Ένωση, δεν είναι τίποτα άλλο παρά αποτέλεσμα των άκρατων αντιλαϊκών πολιτικών του νεοφιλελευθερισμού που κυριάρχησε και κορυφώθηκε τη δεκαετία που μας πέρασε. Η οικονομική κρίση που σοβεί στην ΕΕ και ειδικά την ευρωζώνη – μια κρίση που επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο – έκανε ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί οι αγορές να είναι ανεξέλεγκτες και να αναμένεται ότι αυτές θα ρυθμίσουν την οικονομία. Οι λεγόμενες ελεύθερες αγορές γίνονται έρμαιο στους κερδοσκόπους και τελικά μετατρέπονται σε εφαλτήριο για μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης. Αυτό σημαίνει διεύρυνση της φτώχειας, της ανέχειας, της εξαθλίωσης. Η οικονομία δεν μπορεί να στηρίζεται για χάρη της ευημερίας των αριθμών, αλλά πρέπει να έχει κοινωνικές αναφορές και στοχεύσεις, πρέπει να είναι εύρωστη και να αναπτύσσεται για να προσφέρει στην κοινωνία.
Είναι καιρός, κατά την άποψή μας, να αναθεωρήσουμε, ως ευρωπαϊκά κράτη, την προσέγγιση αυτών των επικίνδυνων, όπως αποδείχθηκε, οικονομικών συνταγών και να στραφούμε σε μέτρα που θα δώσουν ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία η οποία να στηρίζει το κοινωνικό κράτος προς όφελος των πολιτών.
Προέχει, βεβαίως, η όσο το δυνατόν συντομότερη έξοδος από την κρίση. Ήδη, σε πολλές χώρες το τίμημα της κρίσης το πληρώνουν οι λαϊκές μάζες μέσα από τη λήψη επώδυνων και σκληρών μέτρων. Όσες και αν είναι οι δυσκολίες, ο κοινωνικός ιστός των ευρωπαϊκών κοινωνιών θα πρέπει να προστατευθεί. Αυτό παραμένει διακύβευμα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αφού παρατηρούμε ότι σειρά πολιτικών και μέτρων που έχουν ληφθεί προκαλούν την αντίσταση και τη μαζική αντίδραση των εργαζομένων. Κεκτημένα δεκαετιών αφαιρούνται, μισθοί και συντάξεις περιορίζονται δραστικά.
Εμείς δεν συμφωνούμε με τη θέση ότι η ανάπτυξη προκύπτει μόνο με τη μείωση των κρατικών δαπανών. Είναι πεποίθησή μας ότι, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, δεν μπορεί να υιοθετούνται μέτρα που μόνο στόχο έχουν τον περιορισμό των δημοσίων δαπανών, δεν μπορεί στην πρώτη γραμμή των περικοπών να είναι το κράτος πρόνοιας. Η δική μας θέση αρχής είναι ότι θα πρέπει να επενδύουμε στο μέλλον ενισχύοντας την αειφόρο ανάπτυξη. Προτεραιότητά μας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο θα πρέπει να είναι η επένδυση στη νέα γενιά, στην εκπαίδευση, στις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία, στην ανάπτυξη. Θέση και προτεραιότητά μας είναι η στήριξη του κράτους πρόνοιας προστατεύοντας τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού με έμφαση στη φροντίδα των ηλικιωμένων και των απόμαχων της ζωής.
Τρίτον, κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας στοχεύουμε όπως ολοκληρωθεί με επιτυχία το κλείσιμο των επίπονων διαπραγματεύσεων για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 καθώς και η ολοκλήρωση της αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Και στα δύο αυτά κορυφαία ζητήματα, η Κύπρος θα αποτελέσει έναν έντιμο διαμεσολαβητή και είμαι βέβαιος ότι η συμβολή μας αυτή θα αποδειχθεί καταλυτική για την επιτυχή έκβασή τους.
Τέταρτον, ιδιαίτερη έμβαση θα δώσουμε, επίσης, στην προώθηση της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της ΕΕ. Όντας ένα νησιωτικό κράτος μέλος της ΕΕ αντιλαμβανόμαστε τη σημασία που έχει η ολιστική θεώρηση στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα θέματα και τις προκλήσεις που απορρέουν από τις θαλάσσιες δραστηριότητες.
Πέμπτον, θα επιδιώξουμε την προώθηση της αλληλεγγύης της ΕΕ προς όλες τις τρίτες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης και κυρίως αυτές που βρίσκονται αντιμέτωπες με το φάσμα του λιμού. Η ΕΕ έχει καθήκον και υποχρέωση να πρωτοστατεί στην προσπάθεια για καταπολέμηση και εξάλειψη της φτώχειας και της πείνας, για δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
Έκτον, σε ό,τι αφορά σε άλλα ζητήματα που άπτονται των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ, ως γνωστό μετά που τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας και συστάθηκε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, οι πλείστες αυτών των πτυχών έχουν περάσει πλέον στην αρμοδιότητα της Ύπατης Εκπροσώπου για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ. Στόχος μας είναι σε στενή διαβούλευση με την Ύπατη Εκπρόσωπο να επιδιώξουμε την αναβάθμιση και εμβάθυνση των σχέσεων με τους νότιους, μεσογειακούς γείτονές μας, ιδιαίτερα υπό το φως και των πολιτικών ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή μας. Η ΕΕ πρέπει να αναδειχθεί σε παράγοντα ειρήνης και συνεργασίας, σε παράγοντα εφαρμογής του διεθνούς δικαίου συλλογικά από τη διεθνή κοινότητα, μακριά από ξένες επεμβάσεις στα εσωτερικά θέματα των χωρών και χωρίς παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών.
Συνοπτικά φίλες και φίλοι, εάν θα έπρεπε να συνοψίσω σε λίγες γραμμές την κύρια πολιτική στόχευση της Κυπριακής Προεδρίας, θα έλεγα ότι η Κύπρος, στο μέτρο των δυνατοτήτων που έχει μια προεδρεύουσα χώρα, θα επιδιώξει όπως οι Πολιτικές της ΕΕ δίνουν περισσότερη προσοχή στον Ευρωπαίο Πολίτη και τις ανάγκες του. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι στο επίκεντρο όλων των πολιτικών και των δράσεων της ΕΕ θα πρέπει να είναι ο Ευρωπαίος Πολίτης και οι εύλογες του ανάγκες. Θα πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή οι πολιτικές που θα προάγουν και θα ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και όχι τις κοινωνίες των δύο τρίτων. Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πέρα από την οικονομική κρίση αντιμετωπίζει και κρίση εμπιστοσύνης από τους πολίτες της.
