Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους στο 10ο Παγκύπριο Συνέδριο Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων ΠΕΟ, στη Λευκωσία
08/02/2011
Με τιμά ιδιαίτερα η πρόσκλησή σας να χαιρετίσω το Παγκύπριο Συνέδριο του Τμήματος Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ, ενός κομματιού του συνδικαλιστικού κινήματος της ΠΕΟ που η δημιουργία του το 1952 ήταν συνυφασμένη με την προσπάθεια για γυναικεία χειραφέτηση, καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος της γυναίκας στην εργασία, στην οικογένεια, στην κοινωνία, όπως και με την προσπάθεια η γυναίκα να αποκτήσει μεγαλύτερη φωνή και παρέμβαση στον συνδικαλισμό. Από τότε και μέχρι σήμερα πολλά έχουν γίνει σε όλες τις παραμέτρους που έθεσε σε προτεραιότητα η ΠΕΟ το 1952 δημιουργώντας το Τμήμα Γυναικών. Για όλα όσα έχουν γίνει στο κεφάλαιο της ισότητας, μπορείτε να αισθάνεστε περήφανες γιατί έχουν τη δική σας σφραγίδα.
Η θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία είναι σαφώς πιο βελτιωμένη. Ειδικότερα σε σχέση με την απασχόληση, αφού ολοένα και περισσότερες γυναίκες εντάσσονται στην εργασία. Με βάση τα στοιχεία της Ε.Ε.Δ. για το 3ο τρίμηνο του 2010 το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό ήταν 66,8% σε σύγκριση με 66,1%, το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009.
Η ολοένα μαζικότερη ένταξη της γυναίκας στην απασχόληση θέτει ενώπιον των φορέων που ασχολούνται με τα ζητήματα της ισότητας μια σειρά από προκλήσεις, με κεντρικό ζητούμενο την έμπρακτη εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών στην απασχόληση.
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα, όπως και των δεσμεύσεων του προγράμματος διακυβέρνησης, υλοποιεί μια σειρά από παρεμβάσεις στο κεφάλαιο της ισότητας της μεταχείρισης στην εργασία και της συμφιλίωσης επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων. Συγκεκριμένα: Λαμβάνοντας υπόψη ότι το χάσμα των αμοιβών που σήμερα ανέρχεται στο 21,6% αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο στην πραγμάτωση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στην εργασία, υλοποιούμε συγχρηματοδοτούμενο έργο με δαπάνη €3.3 εκ. Οι δράσεις του έργου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αναβάθμιση και ενίσχυση του μηχανισμού επιθεώρησης για ζητήματα ίσης αμοιβής. Στόχος είναι η διεξαγωγή 1.000 επιθεωρήσεων μέχρι την ολοκλήρωση του έργου, η εκπόνηση μελέτης σχετικά με την αύξηση της χρήσης της γονικής άδειας μέσω της παροχής επιδόματος, η δημιουργία ειδικού Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων και Εφαρμογής Καλών Πρακτικών για την Ισότητα των δύο φύλων στο εργασιακό περιβάλλον και η έκδοση οδηγού και εγχειριδίου για την αξιολόγηση θέσεων εργασίας.
Η εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας στο κυπριακό σύστημα εργασιακών σχέσεων περνά και μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Με την ευκαιρία της έναρξης στο επόμενο χρονικό διάστημα της διαδικασίας για ανανέωση σημαντικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, απευθύνομαι στις συνδικαλιστικές και τις εργοδοτικές οργανώσεις καλώντας τες να θέσουν τα ζητήματα της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας ψηλά στην ημερήσια διάταξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι πρόθυμο να παράσχει τη δική του συνδρομή σε αυτή τη διαδικασία. Ένας δεύτερος τομέας συνυφασμένος με το θέμα της ίσης αμοιβής είναι ο τομέας του διαχωρισμού των επαγγελμάτων με βάση το φύλο.
Η συγκέντρωση της απασχόλησης τόσο των αντρών όσο και των γυναικών σε ένα στενό φάσμα επαγγελμάτων, αποτελεί μία από τις κυριότερες προκλήσεις της αγοράς εργασίας της Κύπρου. Συγκεκριμένα, το 50% της απασχόλησης των γυναικών περιορίζεται σε μόνο τέσσερις από τους 17 τομείς και, συγκεκριμένα, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, στα ξενοδοχεία-εστιατόρια και στα ιδιωτικά νοικοκυριά, ενώ το 50% της απασχόλησης των ανδρών περιορίζεται σε μόλις τρείς από τους 17 τομείς και, συγκεκριμένα, στις κατασκευές, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο και στη μεταποίηση. Το θέμα της κατάτμησης της αγοράς εργασίας φαίνεται να είναι πιο έντονο στην περίπτωση των γυναικών, αφού σχεδόν το 90% των απασχολούμενων γυναικών εργάζεται στον τομέα των υπηρεσιών.
Επίσης αξίζει να αναφερθεί ότι το 44% της απασχόλησης των γυναικών συγκεντρώνεται σε επαγγέλματα μέσης και χαμηλής εξειδίκευσης (σε σύγκριση με 18% που είναι το μερίδιο των απασχολούμενων ανδρών στα επαγγέλματα αυτά), και το 30% σε επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης. Εξάλλου, οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν χαμηλό μερίδιο απασχόλησης στην επαγγελματική κατηγορία των διευθυντικών και διοικητικών στελεχών, που μόλις φθάνει στο 12% του συνόλου.
Με στόχο να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο, εφαρμόζουμε προγράμματα συνεχούς αναβάθμισης των γνώσεων και δεξιοτήτων του γυναικείου ανθρώπινου εργατικού δυναμικού και, ειδικότερα, του αδρανούντος γυναικείου εργατικού δυναμικού. Ταυτόχρονα, αξιοποιούμε τα διατάγματα για τον κατώτατο μισθό ως μηχανισμό κατοχύρωσης ευάλωτων ομάδων εργαζόμενων γυναικών τόσο με την αύξηση του ύψους του κατώτατου μισθού όσο και με την προσθήκη νέων επαγγελμάτων.
Σημαντική παράμετρος για την ισότητα ανδρών και γυναικών είναι και η παράμετρος της συμφιλίωσης επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων. Σε αυτό τον τομέα ήδη το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει προχωρήσει σε τροποποιήσεις του Νόμου για τη γονική άδεια με στόχο αυτή να καταστεί πιο εύχρηστη από άνδρες και γυναίκες. Συμφωνήθηκαν επίσης με τους κοινωνικούς εταίρους και σύντομα θα τεθούν ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, βελτιώσεις αναφορικά με την προστασία της μητρότητας.
Πρόσθετα προς τις ενέργειες αυτές βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στο τελικό στάδιο για την ολοκλήρωση της Εθνικής Στρατηγικής για τη συμφιλίωση επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων. Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός πλαισίου δράσεων με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα τόσο για βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου όσο και για βελτίωση των υποδομών και του μηχανισμού φροντίδας εξαρτημένων μελών της οικογένειας. Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης που γίνεται αυτή τη στιγμή με διάφορους φορείς, ο στόχος μας είναι να προωθήσουμε τη στρατηγική στο Υπουργικό Συμβούλιο για λήψη σχετικής απόφασης.
Το τελευταίο σημείο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ στο κεφάλαιο των εξειδικευμένων παρεμβάσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την ισότητα αφορά τις ενέργειες που έχουμε υλοποιήσει με στόχο την αποτελεσματικότερη επιθεώρηση για τα ζητήματα της ίσης μεταχείρισης. Οι ελλείψεις και η ανεπάρκεια της επιθεώρησης ήταν διαχρονικά ένα από τα βασικά αιτήματα τόσο της ΠΕΟ όσο και άλλων φορέων που ασχολούνται με τα θέματα ισότητας. Αναγνωρίζοντας αυτό το κενό και παρά τους περιορισμένους ανθρώπινους πόρους, το Υπουργείο προχώρησε και δημιούργησε, για πρώτη φορά, δομή επιθεώρησης στο Τμήμα Εργασίας για θέματα ίσης μεταχείρισης. Μετά από το 2002 που τέθηκε σε εφαρμογή ο Νόμος, για πρώτη φορά έχουμε επιθεωρητές επιφορτισμένους με την εφαρμογή του. Σήμερα κάθε γυναίκα που θεωρεί ότι υπόκειται σε διακριτική μεταχείριση έχει που να αποταθεί.
Η προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για προώθηση της ισότητας ανδρών και γυναικών στην εργασία και για εξάλειψη όλων των εμποδίων που βρίσκει η γυναίκα μπροστά της στον αγώνα για οικονομική και κοινωνική καταξίωση είναι μέρος του στόχου του προγράμματος διακυβέρνησης για προαγωγή της κοινωνικής συνοχής, μιας πιο δίκαιης κοινωνίας.
Αυτή η προσπάθεια μέσα στις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες εδράζεται σε ενέργειες για στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και για στήριξη της απασχόλησης. Γνωρίζοντας ότι η ανάκαμψη της απασχόλησης γίνεται πιο αργά από ό,τι η ανάκαμψη της οικονομίας, κατανοώντας πλήρως ότι το άμεσο ζητούμενο για κάθε συμπολίτη μας που βρίσκεται άνεργος είναι η όσο το δυνατό γρηγορότερη επανένταξή του στην απασχόληση ή η προσφορά εναλλακτικών λύσεων και παρά το γεγονός ότι σε σύγκριση του τι συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, η Κύπρος εξακολουθεί να είναι σε καλύτερη μοίρα σε σχέση με το ποσοστό ανεργίας, ούτε εφησυχάζουμε ούτε επαναπαυόμαστε όπως μας κατηγορούν κάποιοι. Συνεχίζουμε τα μέτρα ενίσχυσης της απασχόλησης και προώθησης της κατάρτισης και για το 2011 στοχεύοντας στους μακροχρόνια άνεργους. Πέραν από τα σχέδια που εφαρμόζουμε, είμαστε αποφασισμένοι να εξετάσουμε και να εισάξουμε όλες τις αναγκαίες ασφαλιστικές δικλείδες και ρυθμίσεις που δυστυχώς οι προηγούμενες Κυβερνήσεις δεν εισήγαγαν έτσι που να τερματιστεί η επικρατούσα ασυδοσία στην απασχόληση κοινοτικών εργαζομένων, η χρησιμοποίησή τους από μερίδα εργοδοτών ως φτηνό εργατικό δυναμικό, η χρησιμοποίησή τους ανταγωνιστικά προς τους Κύπριους εργαζόμενους.
Αναμένω από τις εργοδοτικές οργανώσεις και τους επιμέρους συνδέσμους τους ότι έμπρακτα θα στηρίζουν αυτή την προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Δεν είναι δυνατό να εκφράζουν και οι ίδιοι ανησυχία για την ανεργία, αλλά την ίδια ώρα να καταφεύγουν για μεγάλα έργα στην εργοδότηση προσωπικού που εισάγουν από το εξωτερικό και να αποφεύγουν να αποτείνονται στις Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης για εργοδότηση εγγεγραμμένων ανέργων. Χρειάζεται από όλους μας έμπρακτα και όχι στα λόγια να αποδείξουμε ότι η καταπολέμηση της ανεργίας είναι η προτεραιότητά μας.
Ταυτόχρονα με τη στήριξη της απασχόλησης, σταθερή παραμένει η θέση μας για στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στα δημόσια οικονομικά, συνεχίζουμε τις ενέργειες για εμβάθυνση του κοινωνικού κράτους και εισαγωγή νέων μέτρων κοινωνικής πολιτικής. Απόδειξη αυτών, η αύξηση των κοινωνικών δαπανών κατά 38%. Τα τελευταία τρία χρόνια, ολοκληρώθηκε η ένταξη νέων σχεδίων κοινωνικής στήριξης όπως ο κοινωνικός τουρισμός, το σχέδιο στήριξης των χαμηλά συνταξιούχων, η αύξηση του δημοσίου βοηθήματος κ.ά. Πρόσθετα προς τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί αυτή τη στιγμή επεξεργαζόμαστε αντισταθμιστικά μέτρα για τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα με στόχο να μην πληγεί το βιοτικό τους επίπεδο από την επιβολή 5% ΦΠΑ στα τρόφιμα.
Ολοκληρώνοντας τον χαιρετισμό μου, επιτρέψετέ μου να σας ευχαριστήσω για ακόμη μία φορά γιατί μου δώσατε την ευκαιρία να συνδράμω και εγώ στο δικό σας προβληματισμό για την πορεία της Κύπριας προς την πραγματική ισοτιμία. Θέλω, για ακόμη μία φορά, να σας διαβεβαιώσω αγαπητές φίλες ότι είμαι και εγώ μαζί σας σε αυτό το δρόμο.
