27/12/2010Είναι πάντοτε ιδιαίτερη η χαρά μου να παρευρίσκομαι στο Παγκύπριο Συνέδριο της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητικών Ενώσεων, της ΠΟΦΕΝ. Όλοι εσείς αποτελείτε την έκφραση της βούλησης των φοιτητών μας όπου και αν αυτοί βρίσκονται, στην Κύπρο ή στο εξωτερικό.
Το φοιτητικό κίνημα αποτελεί σε κάθε κράτος ένα από τα πιο ενεργά και τα πιο ριζοσπαστικά στρώματα του λαού. Η συλλογική δράση των φοιτητών διαδραμάτισε σε ορισμένες ιστορικές περιόδους καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις σε διάφορες χώρες. Μπορεί κάποιος να επικαλεστεί την ηρωική εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου ή το Κίνημα του Μάη του ΄68 στη Γαλλία. Η ΠΟΦΝΕ και η μετεξέλιξή της, η ΠΟΦΕΝ, συμπληρώνουν φέτος 37 χρόνια αγώνων για τη δημοκρατία, για την ελευθερία και για τα δικαιώματα των φοιτητών.
Είναι αλήθεια πως οι νέοι και οι νέες μας δραστηριοποιούνται σήμερα σε ένα δύσκολο κοινωνικό περιβάλλον. Σ' αυτό το περιβάλλον δεσπόζει, βέβαια, η κατοχή μεγάλου τμήματος της πατρίδας μας από την Τουρκία. Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία τα οποία δυσχεραίνουν τη συνδικαλιστική, κοινωνική και πολιτική δραστηριοποίηση των νέων μας. Το σημαντικότερο ίσως από αυτά τα στοιχεία είναι η καλλιέργεια ενός ακραίου και απύθμενου ατομικισμού ο οποίος σπρώχνει ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες μας να σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους, μακριά από την συλλογική δράση. Υπάρχει το τελευταίο χρονικό διάστημα μια έντονη προσπάθεια για απαξίωση της πολιτικής ζωής του τόπου, για αποπολιτικοποίηση των Κυπρίων πολιτών. Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι προς αυτήν την κατεύθυνση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και ορισμένα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας.
Αυτά είναι φαινόμενα τα οποία σε άλλες χώρες, στην Ευρώπη και αλλού, έχουν ήδη λειτουργήσει διαβρωτικά για την δημοκρατία και την πολιτική και κοινωνική ζωή. Ο αποπολιτικοποιημένος και απο-ιδεολογικοποιημένος πολίτης αποτελεί εύκολη λεία στις προσπάθειες χειραγώγησής του. Η αποθέωση του κέρδους και τις αγοράς καθιστούν τον πολίτη περισσότερο καταναλωτή και λιγότερο χρήσιμο συμμέτοχο στο κοινωνικό γίνεσθαι, όπως από τον καιρό της αρχαίας Αθήνας γινόταν κατανοητή η δημοκρατία. Στα φαινόμενα αυτά, για διάφορους λόγους, είναι περισσότερο επιρρεπείς οι νέοι άνθρωποι.
Ευθύνες, βέβαια, υπάρχουν και σε πολιτικά πρόσωπα και πολιτικές δυνάμεις που με απαράδεκτες συμπεριφορές προσβάλλουν τον πολιτικό πολιτισμό και οδηγούν τους πολίτες στην απαξίωση. Παραδείγματα τέτοιας συμπεριφοράς είχαμε πρόσφατα την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε από το ναό της δημοκρατίας, την Κυπριακή Βουλή, κατά τη συζήτηση των προϋπολογισμών του κράτους.
Η δική σας ενεργός συμμετοχή και δράση, η πλούσια αντικατοχική σας δραστηριοποίηση στην Κύπρο και στο εξωτερικό, οι αγώνες για τα δικαιώματά σας και η πολιτιστική και κοινωνική σας δράση μας γεμίζουν αισιοδοξία. Στέλνουν το μήνυμα ότι αυτός ο τόπος έχει παρόν και μέλλον. Στέλνουν το μήνυμα ότι η νεολαία μας αντιστέκεται και αγωνίζεται εμποτισμένη από ευγενικά οράματα, αξίες και αρχές που διαχρονικά αποτέλεσαν την ατμομηχανή της εξέλιξης των κοινωνιών.
Αγαπητές φοιτήτριες, αγαπητοί φοιτητές,
Για πολλά χρόνια η πατρίδα μας στερήθηκε τη λειτουργία Πανεπιστημίων στον τόπο μας. Μετά από πολλούς αγώνες και προσπάθειες που ξεκίνησαν από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, η Κύπρος αποφάσισε επιτέλους την ίδρυση του πρώτου της Πανεπιστημίου το 1989, το οποίο λειτούργησε το 1992. Σήμερα λειτουργούν στην πατρίδα μας τρία δημόσια και τέσσερα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Αυτή η πραγματικότητα έχει δώσει μια συνολική ώθηση στην έρευνα, την καινοτομία, την επιστημονική εμβάθυνση και τη δραστηριοποίηση των φοιτητών και φοιτητριών μας στην πατρίδα τους.
Η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να διαφυλάξει την ποιότητα της προσφερόμενης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον τόπο μας. Αναμένουμε το επόμενο χρονικό διάστημα την ολοκλήρωση νομοσχεδίου για την ίδρυση και λειτουργία του Κυπριακού Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης Ποιότητας Εκπαίδευσης για να εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και να κατατεθεί στη Βουλή. Η έγνοια μας για την παροχή ποιοτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι συνεχής και επεκτείνεται στη λειτουργία ανεξάρτητων ελεγκτικών σωμάτων. Τέτοια είναι το Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης - Πιστοποίησης (ΣΕΚΑΠ), η Επιτροπή Αξιολόγησης Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (ΕΑΙΠ) και το Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥΣΑΤΣ).
Κατά την περίοδο που μεσολάβησε από το προηγούμενό σας Συνέδριο, ένα από τα πιο βασικά αιτήματα του φοιτητικού κινήματος έχει υλοποιηθεί. Αναφέρομαι στη θεσμοθέτηση επαρκών μηχανισμών για έλεγχο των αυξήσεων των διδάκτρων στα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Αυτή ήταν, άλλωστε, και μια σαφής δέσμευση του προγράμματος διακυβέρνησής μας.
Αυτή η εξέλιξη διασφαλίζει σε ένα σημαντικό βαθμό τα δικαιώματα των φοιτητών και τους προφυλάσσει από τυχόν αυθαίρετες και μεγάλες αυξήσεις στα δίδακτρα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το πρώτο διάταγμα για τα δίδακτρα που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2010 καθόριζε ως ανώτατη ποσοστιαία αύξηση στο ύψος των εγκεκριμένων διδάκτρων μόλις το 0,45%. Αυτό ήταν ένα πάγιο αίτημα του φοιτητικού κινήματος το οποίο στο παρελθόν έχει διεκδικηθεί δυναμικά και το οποίο αυτή η Κυβέρνηση, όπως δεσμεύθηκε άλλωστε, έχει υλοποιήσει.
Η Κυβέρνηση μας έχει ιδιαίτερη έγνοια ώστε να παρέχεται η δυνατότητα στον κάθε φοιτητή και φοιτήτρια να σπουδάσει, ανεξάρτητα από την κοινωνικο-οικονομική του κατάσταση. Αυτή η φιλοσοφία βρήκε έκφραση για πρώτη φορά πέρσι με το πακέτο οικονομικής στήριξης φοιτητών και φοιτητριών που προέρχονται από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, ύψους 12 εκ. ευρώ. Από το μέτρο αυτό επωφελήθηκαν μερικές χιλιάδες φοιτητών και φοιτητριών και οι οικογένειες τους, είτε αυτοί σπουδάζουν σε δημόσιο ή ιδιωτικό ίδρυμα στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό. Υλοποιούμε στην πράξη τη δική μας φιλοσοφία για μια πιο δίκαιη κοινωνία που θα παρέχει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες όλα τα εχέγγυα για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Αυτό το μέτρο θα συνεχιστεί και φέτος προσφέροντας και πάλι στήριξη σε χιλιάδες νέους και νέες που σπουδάζουν. Θέλω να επισημάνω ότι αυτή η Κυβέρνηση, εν μέσω οικονομικής κρίσης, έχει αυξήσει το ύψους των χορηγημάτων προς τους φοιτητές κατά περίπου 13%.
Αγαπητές φοιτήτριες, αγαπητοί φοιτητές,
Όσοι από εσάς σπουδάζετε σε χώρες της Ευρώπης, και είμαι σίγουρος και οι υπόλοιποι φοιτητές μας, γνωρίζετε πολύ καλά τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι συμφοιτητές σας και ενδεχομένως κάποιοι από εσάς στις χώρες αυτές. Πολύ πρόσφατα υπήρξε σε όλη την Ευρώπη ένα πραγματικό κύμα μαζικών κινητοποιήσεων ενάντια σε σκληρά μέτρα τα οποία λαμβάνονται κατά των φοιτητών και κατά των Πανεπιστημίων ένεκα της οικονομικής κρίσης. Στη Βρετανία, στην Ιταλία και αλλού υπήρξαν εντονότατες αντιδράσεις για επιβολή σημαντικών αυξήσεων στα δίδακτρα, για δραματικές περικοπές στις χορηγίες προς τα δημόσια Πανεπιστήμια και για σοβαρές περικοπές στα ωφελήματα των φοιτητών.
Η σύγκριση με την πραγματικότητα στην Κύπρο είναι αναπόφευκτη. Ενώ αλλού αυξάνονται δραστικά τα δίδακτρα, εμείς όχι μόνο συνεχίζουμε τη δημόσια και δωρεάν παιδεία αλλά επιβάλλουμε αυστηρότερους ελέγχους στα δίδακτρα των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Ενώ αλλού αποκόπτονται δραματικά τα κονδύλια για την παιδεία, εμείς εν μέσω οικονομικής κρίσης αυξάνουμε την επένδυσή μας στην παιδεία αυξάνοντας τα κονδύλια. Ενώ αλλού ξηλώνεται το κοινωνικό κράτος στήριξης των φοιτητών, εμείς ενισχύουμε τη στήριξη, ιδιαίτερα των κοινωνικά πιο ευαίσθητων φοιτητών και φοιτητριών μας, στοχεύοντας σε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Έχουμε επιλέξει ένα διαφορετικό μοντέλο διαχείρισης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ενισχύοντας, και όχι αποδομώντας το κοινωνικό κράτος.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι το ζήτημα της απασχόλησης προβληματίζει έντονα τη νέα γενιά. Έχοντας να αντιμετωπίσετε μια δύσκολη κατάσταση σ' αυτόν τον τομέα, όπως αυτή δημιουργήθηκε ένεκα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, είχατε προτάξει ως ένα από τα κύρια αιτήματά σας τη μη επέκταση των ορίων αφυπηρέτησης σε ό,τι αφορά στους εκπαιδευτικούς και στη συνέχεια στον ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι η επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης στερεί εκατοντάδες θέσεις εργασίας από νέους ανθρώπους επιδεινώνοντας την ήδη δύσκολη κατάσταση.
Μια από τις σημαντικότερες δεσμεύσεις μας προς τη νέα γενιά, ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο, ήταν η μη επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης. Υλοποιήσαμε πλήρως την δέσμευσή μας. Πήραμε μέτρα για τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων χωρίς να επεκτείνουμε τα όρια αφυπηρέτησης. Ακόμα και όταν η πλειοψηφία της Βουλής ψήφισε τη γνωστή τροποποίηση για την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης στους καθηγητές, εμείς αναπέμψαμε τον νόμο ως μια πολιτική και όχι νομική τοποθέτηση στο όλο ζήτημα. Μετά την επιμονή της Βουλής υποχρεωθήκαμε να υπογράψουμε τον Νόμο αφού δεν υπήρχε νομική βάση για προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο. Κρίναμε τον Νόμο ως «αντινεανικό», και όχι ως αντισυνταγματικό. Αυτή η εξέλιξη θα στερήσει μερικές εκατοντάδες θέσεις εργασίας από νέους ανθρώπους σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία.
Θέλω να κάνω ξεκάθαρο ότι η αντιμετώπιση της ανεργίας αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες της κοινωνικής και οικονομικής μας πολιτικής. Έχουμε ήδη λάβει πολύ συγκεκριμένα μέτρα με κίνητρα για την εργοδότηση ανέργων συνανθρώπων μας. Ευελπιστούμε ότι η ανάκαμψη της οικονομίας θα δώσει την ευκαιρία το συντομότερο δυνατόν για τη δημιουργία και άλλων θέσεων εργασίας. Με βάση αποτελέσματα της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού που διενεργείται σύμφωνα με ευρωπαϊκό κανονισμό και τα αποτελέσματα της οποίας δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη Πέμπτη, για το 3ο τρίμηνο του 2010 η ανεργία παρουσίασε μείωση από το 6,4% που ήταν το δεύτερο τρίμηνο, στο 5,8%.
Τα στοιχεία αυτά δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Οδηγούν, όμως, σε ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα: Πάμε καλύτερα, και όπως τα νούμερα της οικονομίας βελτιώνονται, έτσι βελτιωνόμαστε και στο δύσκολο κεφάλαιο της απασχόλησης.
Αγαπητές φοιτήτριες, αγαπητοί φοιτητές,
Η νέα γενιά αποτελεί το μέλλον αυτού του τόπου. Είναι η δική σας γενιά που θα καλεστεί να βιώσει τα αποτελέσματα της λύσης ή μη λύσης του Κυπριακού τα επόμενα χρόνια. Θέλω λοιπόν, έστω και σε πολύ γενικές γραμμές, να αναφερθώ και στο Κυπριακό. Είναι με δική μας πρωτοβουλία, αμέσως μετά που ο λαός μας εμπιστεύθηκε το πηδάλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας, που επανήρχισε ο διάλογος μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Αναλάβαμε αυτήν την πρωτοβουλία γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η στασιμότητα, ιδιαίτερα όταν αυτή φορτώνεται άδικα στη δική μας πλευρά, είναι ο καλύτερος σύμμαχος της διχοτόμησης. Καταφέραμε να ξεκαθαρίσουμε επαρκώς τη βάση των διαπραγματεύσεων με τη δέσμευση για πρώτη φορά της τουρκοκυπριακής πλευράς στο ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Καταφέραμε επίσης να διασφαλίσουμε μια διαδικασία χωρίς επιδιαιτησία και τεχνητά χρονοδιαγράμματα, μακριά από τις ατραπούς του πρόσφατου παρελθόντος, διαδικασία η οποία ως σήμερα λειτουργεί σωστικά για τη δική μας πλευρά.
Θέλω να τονίσω με έμφαση ότι δεν υπάρχει περίπτωση αποδοχής από τη δική μας πλευρά επιδιαιτησίας και αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων.
Προσερχόμαστε στον διάλογο με κάθε καλή θέληση. Καταθέτουμε προτάσεις στα πλαίσια των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, προτάσεις που στηρίζονται σε αρχές και είναι ταυτόχρονα πραγματιστικές. Είναι προτάσεις που μπορούν να γίνουν αποδεκτές και από την άλλη πλευρά. Λυπούμαστε όμως να παρατηρήσουμε ότι η τουρκική πλευρά δεν είναι το ίδιο δημιουργική.
Παράλληλα με τον διάλογο στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων η Κυπριακή Δημοκρατία αναπτύσσει μια πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική που στόχο έχει την υποβοήθηση της διαδικασίας λύσης του Κυπριακού. Η δική μας πολιτική μπορεί πράγματι να δημιουργήσει μια κατάσταση «μηδενικών προβλημάτων» στην ευρύτερη, κρίσιμη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Διατηρούμε πολύ καλές σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής και μπορούμε όντως να αποτελέσουμε την γέφυρα μεταξύ αυτών των χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αποτελούμε μια δημιουργική μονάδα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε επιτύχει την εντονότερη ενεργοποίηση και στήριξη φίλων-κρατών εντός και εκτός του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, πράγμα που αποτελεί ένα είδος ασφαλιστικής δικλίδας για την Κύπρο.
Η διχοτόμηση της Κύπρου συνιστά καταστροφή πρώτα και κύρια για τον κυπριακό λαό. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα κινδυνεύει ήδη να εξαφανισθεί ένεκα μαζικής εγκατάστασης χιλιάδων εποίκων από την Τουρκία. Η ελληνοκυπριακή κοινότητα εκτός από το ζήτημα των εποίκων θα συνεχίσει να βιώνει την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια. Το σημαντικότερο: Το σύνολο των Κυπρίων θα απολέσουμε τη μισή από την πολυαγαπημένη μας πατρίδα. Η διχοτόμηση θα οδηγήσει σε μεικτό κράτος στις ελεύθερες περιοχές και σε αμιγώς τουρκικό στην κατεχόμενη Κύπρο. Τους μόνους που θα εξυπηρετήσει η εδραίωση της διχοτόμησης είναι τους επεκτατιστές της Τουρκίας.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχει μια έξαρση του εθνικισμού – σωβινισμού αλλά και του βάρβαρου ιδεολογήματος του φασισμού. Αυτή η πραγματικότητα οδηγεί σε ορισμένες περιπτώσεις σε ακραίες συμπεριφορές που έχουν ως μόνο αποτέλεσμα να βλάπτουν τις προσπάθειες που καταβάλλουμε για αποτίναξη της κατοχής και επανένωση της πατρίδας και του λαού μας. Πολύ πρόσφατο παράδειγμα οι βανδαλισμοί φασιστικών στοιχείων στον αγώνα μπάσκετ του ΑΠΟΕΛ με τουρκική ομάδα στη Λευκωσία. Τις απαράδεκτες και απόλυτα καταδικαστέες αυτές πράξεις αξιοποιεί κατά κόρον η τουρκική πλευρά στοχεύοντας να πλήξει το κύρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αυτοί οι κύκλοι το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να χύνουν νερό στον μύλο της διχοτόμησης.
Η Κύπρος και ο κυπριακός λαός έχουμε ήδη θρηνήσει μια φορά επί των χαλασμάτων της καταστροφής του ’74 για τα οποία ο εθνικισμός – σωβινισμός και φασιστικές συμπεριφορές φέρουν τεράστια ευθύνη. Δεν έχουμε περιθώρια να επαναλάβουμε τις ίδιες ή παρόμοιες συμπεριφορές. Οφείλουμε να προσπαθήσουμε όλοι στα πλαίσια μιας ελάχιστης δυνατής συνεννόησης να απομονώσουμε τους ταραξίες και να ενώσουμε δυνάμεις για υλοποίηση τους στρατηγικού μας στόχου. Ο στρατηγικός μας στόχος δεν είναι άλλος από την αποτίναξη της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας με λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας στη βάση του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου.
Με αυτές τις σκέψεις κηρύσσω την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου σας και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες σας.
