Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους στην Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: «Η πορεία προς την κοινωνική ενσωμάτωση. Ο ρόλος των ΜΚΟ» στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος INCLUDE-ED, στη Λευκωσία
08/12/2010
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που χαιρετίζω τη σημερινή επιστημονική ημερίδα με θέμα «Η πορεία προς την κοινωνική ενσωμάτωση. Ο ρόλος των ΜΚΟ». H Hμερίδα πραγματεύεται ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, τη σχέση των πολιτικών εκπαίδευσης με την προσπάθεια καταπολέμησης της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού, διασυνδέοντας ταυτόχρονα αυτά τα ζητήματα με το ρόλο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ).
Η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειώσει ραγδαία ανάπτυξη και σημαντικότατα επιτεύγματα. Ωστόσο, παρά τα τεράστια βήματα που έχουν επιτευχθεί, ορισμένες ομάδες του πληθυσμού αντιμετωπίζουν αυξημένα προβλήματα φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού. Πολλές μελέτες και αναλύσεις έχουν επιβεβαιώσει ότι τα εμπόδια και οι περιορισμοί στην πρόσβαση στην εκπαίδευση και, ακολούθως, εμπόδια στην παρακολούθηση της εκπαίδευσης είναι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού.
Η φτώχια και ο κοινωνικός αποκλεισμός αποτελούν σήμερα μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια πρόκληση, η οποία εντείνεται υπό το φώς της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Περίπου 84 εκατομμύρια άτομα ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας στην ΕΕ, συναντώντας σοβαρά εμπόδια σε σχέση με την πρόσβαση στην απασχόληση, στην εκπαίδευση, γενικά στο κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι της χώρας που ζουν.
Το πρόβλημα της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού παρουσιάζεται σε ευρέως διαδεδομένες, σύνθετες και πολυδιάστατες μορφές. Αυτές συνδέονται με πολλούς παράγοντες, όπως το εισόδημα και το βιοτικό επίπεδο, η ανάγκη για εκπαίδευση και αξιοπρεπή απασχόληση, τα αποτελεσματικά συστήματα κοινωνικής προστασίας, η στέγαση, η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας καλής ποιότητας και σε άλλες υπηρεσίες, καθώς και η ιδιότητα του ενεργού πολίτη. Άτομα με χαμηλού επιπέδου εκπαίδευση διατρέχουν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο παγίδευσης τους στη φτώχια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, σε σύγκριση με άτομα που κατέχουν υψηλού επιπέδου εκπαίδευση. Ο κύκλος του κοινωνικού αποκλεισμού αρχίζει από μικρή ηλικία. Παιδιά που γεννιούνται σε νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και με πολλαπλές μειονεξίες, όπως νοικοκυριά με χαμηλού επιπέδου εκπαίδευση, με γονείς σε παρατεταμένη ανεργία, σοβαρά στεγαστικά προβλήματα και προβλήματα υγείας, συχνά αντιμετωπίζουν μειωμένες ευκαιρίες εκπαίδευσης και άλλες κοινωνικές ευκαιρίες.
Η πρόωρη σχολική εγκατάλειψη αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα στην αύξηση του ποσοστού φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού των νέων. Η εκπαίδευση προσφέρει στα νεαρά άτομα την ευκαιρία πλήρους και ίσης συμμετοχής στην κοινωνία, ενώ η εργασία αποτελεί μια σημαντική πηγή κοινωνικής ενσωμάτωσης αφού οδηγεί στην κοινωνική ένταξη και στη μείωση της φτώχιας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD), οικογένειες που δεν έχουν εργασία αντιμετωπίζουν έξι φορές μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχιας παρά οικογένειες που κατέχουν εργασία. Παράλληλα όμως με την εργασία, η επαγγελματική κατάρτιση είναι εξίσου σημαντική. Η επαγγελματική κατάρτιση προσφέρει ευκαιρίες για καλύτερες, ποιοτικότερες θέσεις εργασίας.
Αναγνωρίζοντας τον ρόλο της εκπαίδευσης και της δια βίου μάθησης στη διαδικασία της κοινωνικής ενσωμάτωσης, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων προωθεί μια σειρά από δράσεις. Στα πλαίσια των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, οι νέοι επωφελούνται από εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης που προωθεί η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, περιλαμβανομένων προγραμμάτων για άνεργα και νεαρά άτομα. Επιπρόσθετα, το Κέντρο Παραγωγικότητας προωθεί την ανάπτυξη νέου σύγχρονου συστήματος μαθητείας. Κεντρικός άξονας του νέου σύγχρονου συστήματος μαθητείας είναι η παροχή ενός εναλλακτικού συστήματος εκπαίδευσης και παροχής επαγγελματικής γνώσης σε νεαρά άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το εκπαιδευτικό σύστημα. Το νέο σύστημα μαθητείας θα συγχρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο με ποσό πέραν των €20 εκ. Το Υπουργείο Εργασίας αναπτύσσει, επίσης, δράσεις και στο κεφάλαιο της βελτίωσης των γνώσεων και δεξιοτήτων μη Κύπριων εργαζομένων, με διοργάνωση εξειδικευμένων προγραμμάτων εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας.
΄Εμφαση δίνουμε και στην παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για ένταξη στην εργασία ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, που αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Μέχρι σήμερα, για το ειδικό αυτό σχέδιο έχουν υποβληθεί 878 αιτήσεις από 636 εργοδότες με ένα μεγάλο ποσοστό των αιτήσεων να αφορά την ομάδα των νέων.
Η νέα Στρατηγική της ΕΕ «Ευρώπη 2020» θέτει συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού, για αύξηση του ποσοστού των νέων που αποφοιτούν από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και μείωση των νέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Εργαζόμαστε για την υλοποίηση αυτών των στόχων έχοντας ως πυξίδα και όραμά μας για μια συνεκτική κοινωνία. Για να πετύχουμε αυτούς μας τους στόχους, παρεμβαίνουμε ως Υπουργείο Εργασίας τόσο στο κεφάλαιο της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά παράλληλα και στο κεφάλαιο της διεύρυνσης των πολιτικών κοινωνικής προστασίας για εκείνους τους συμπολίτες μας που χρειάζονται αυτή την κοινωνική προστασία.
Η συμβολή των ΜΚΟ στην καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι ουσιώδους σημασίας. Οι ΜΚΟ βρίσκονται κοντά στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, αρκετές δε από αυτές είναι δημιούργημα ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτά τα χαρακτηριστικά τους, καθιστούν τις ΜΚΟ πρωτογενή πηγή γνώσης για τις ανάγκες των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
Ακριβώς γι΄ αυτό το λόγο είναι που το Υπουργείο Εργασίας έχει από χρόνια καθιερώσει, μέσω των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, μια μόνιμη και γόνιμη συνεργασία με τις ΜΚΟ με αξιόλογα και, συχνά, θεαματικά αποτελέσματα.
Η καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχουμε κοινωνίες συνεκτικές και ανθρωποκεντρικές. Οι στόχοι αυτοί γίνονται ακόμη πιο επιτακτικοί σήμερα, που λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης οι κίνδυνοι παρατεταμένης φτώχιας για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού γίνονται οξύτεροι, ενώ πιο έντονος γίνεται και ο κίνδυνος νέες ομάδες του πληθυσμού να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της φτώχιας.
Στην προσπάθεια για καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού μπορούμε όλοι να δώσουμε και να ενώσουμε όλες τις δυνάμεις μας.
