Δηλώσεις του Ειδικού Συμβούλου του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο κ. Αλεξάντερ Ντάουνερ μετά τη συνάντησή του με το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη – 30/11/2010-03/12/2010
Ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο κ. Αλεξάντερ Ντάουνερ προέβη σε δηλώσεις προς τους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη την Τρίτη, 30 Νοεμβρίου.
Στην εναρκτήρια δήλωσή του, ο Ειδικός Σύμβουλος ανέφερε ότι τόσο ο Γενικός Γραμματέας όσο και τα μέλη της αποστολής καλών υπηρεσιών του στην Κύπρο εκτιμούν ιδιαίτερα τη σθεναρή στήριξη του Συμβουλίου Ασφαλείας στις προσπάθειές τους καθώς και την ιδιαίτερα θετική ανταπόκρισή του στο έργο που επιτελούν.
Αναφέρθηκε επίσης στις προσεχείς συναντήσεις των δύο ηγετών την 1η, 2η και 6η Δεκεμβρίου σημειώνοντας πως αναμένουν να πραγματοποιηθούν και άλλες συναντήσεις πριν από το τέλος του χρόνου καθώς και περαιτέρω συναντήσεις γύρω στις 25 ή 26 Ιανουαρίου του επόμενου έτους, καθώς θα κληθούν, όπως είπε, να ενημερώσουν τον Γενικό Γραμματέα, στην επικείμενη συνάντησή τους, για την πρόοδο που σημείωσαν κατά τους δύο μήνες που θα έχουν παρέλθει από την τελευταία φορά που συναντήθηκαν με τον ΓΓ στις 18 Νοεμβρίου. Τόνισε, ωστόσο, ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα συνεχίσουν να υποβοηθούν τη διαδικασία στη Λευκωσία και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι ηγέτες θα έχουν σημειώσει ουσιαστική πρόοδο.
Σημείωσε επίσης ότι πρόκειται για μια κυπριακής καθοδήγησης και κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει κανένα νόημα να επιβάλουν στους Κύπριους μια συμφωνία την οποία δεν θέλουν καθώς η συμφωνία αυτή πρέπει να τεθεί σε δύο ταυτόχρονα δημοψηφίσματα και να υιοθετηθεί από τους Κύπριους. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι παρόλο που δεν υπάρχουν αυστηρά χρονοδιαγράμματα, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η δυναμική που δόθηκε μετά τη συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα στις 18 Νοεμβρίου. Η διατήρηση της δυναμικής αυτής και στο μέλλον εξαρτάται από τους ηγέτες, κατέληξε.
Στη συνέχεια, ο κ. Ντάουνερ απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.
Σε ερώτηση σχετικά με το αν η διαδικασία των συνομιλιών καταρρέει εφόσον δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία πριν από το τέλος του χρόνου, ο κ. Ντάουνερ είπε ότι σίγουρα η διαδικασία δεν καταρρέει και πρόσθεσε ότι η συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα στη Νέα Υόρκη, στις 18 Νοεμβρίου, της έδωσε νέα ώθηση. Διευκρίνισε ωστόσο ότι οι διαπραγματεύσεις στο ιδιαίτερα περίπλοκο ζήτημα του περιουσιακού δεν προχωρούν, παρόλο που δεν βρίσκονται σε στασιμότητα με την κυριολεκτική έννοια του όρου, και γι’ αυτό ήταν σημαντικό να δοθεί κάποια ώθηση στη διαδικασία. Επανέλαβε ότι δεν υπάρχουν αυστηρά χρονοδιαγράμματα, αν και οι ηγέτες είχαν εκφράσει την ελπίδα περί τα τέλη του προηγούμενου έτους, για επίτευξη συμφωνίας μέχρι το τέλος αυτού του έτους, κάτι που, όπως παραδέχθηκε, είναι πολύ δύσκολο να γίνει. Προφανώς ο Γενικός Γραμματέας δεν θα συναντηθεί με τους δύο ηγέτες στα τέλη Ιανουαρίου για να τους συγχαρεί για την επίτευξη συμφωνίας και παρόλο που κάτι τέτοιο θα ήταν υπέροχο δεν είναι πιθανό, όπως είπε. Χρειάζεται όμως, τόνισε, οι ηγέτες να διατηρήσουν τη δυναμική που δημιουργήθηκε καθώς και την αισιοδοξία του κοινού ότι μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία. Όλοι γνωρίζουμε, πρόσθεσε, ότι υπάρχει όλο και μεγαλύτερη σύγκλιση στα ουσιαστικά ζητήματα. Όλα αυτά είναι εφικτά και ελπίζουμε ότι θα επιτευχθούν, κατέληξε.
Ερωτηθείς αν ο Γενικός Γραμματέας συζήτησε με τους δύο ηγέτες στις 18 Νοεμβρίου την έκκληση, που περιλαμβάνεται στην Έκθεση της αποστολής καλών υπηρεσιών του, για επίτευξη συνολικής συμφωνίας σε όλα κεφάλαια κατά τους πρώτους τρεις μήνες του νέου έτους προειδοποιώντας για σοβαρές συνέπειες αν δεν το πράξουν, και αν ο ίδιος έχει εγείρει το θέμα αυτό στο Συμβούλιο Ασφάλειας, ο κ. Ντάουνερ είπε ότι ο Γενικός Γραμματέας συνέταξε μια πολύ ειλικρινή έκθεση, διευκρινίζοντας ότι δεν αναφέρεται σε χρονοδιαγράμματα αλλά σε κινδύνους. Εκφράζει, πρόσθεσε, την εύλογη και κατανοητή ανησυχία του για την ανάγκη διατήρησης της δυναμικής της διαδικασίας και το Συμβούλιο Ασφαλείας, σε γενικές γραμμές, κατανοεί τη σημασία της διατήρησής της. Όμως ο Γενικός Γραμματέας, είπε, αντίθετα με την ερμηνεία της έκθεσής του από ορισμένους, δεν έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα αλλά αναφέρεται στο ζήτημα του κίνδυνου τελικής αποτυχίας της διαδικασίας. Είναι σημαντικό, πρόσθεσε, ο κόσμος να αντιληφθεί ότι η επιτυχής έκβαση των συνομιλιών δεν είναι βέβαιη και όσοι Κύπριοι θέλουν λύση του Κυπριακού, θα θέλουν να διατηρηθεί η δυναμική στις διαπραγματεύσεις, όπως θα θέλουν και ο κ. Χριστόφιας και ο κ. Έρογλου να σημειώνουν πρόοδο κάθε βδομάδα στις συνομιλίες τους. Αν οι συνομιλίες δεν οδηγήσουν σε συμφωνία, τότε το πράγμα μιλάει από μόνο του, και αυτό είναι που θέλουμε να αποφύγουμε και σε αυτό επικεντρώνει την προσοχή του ο Γενικός Γραμματέας, κατέληξε.
Σε ερώτηση αν υπάρχει κάποιο κίνητρο για τους Ελληνοκύπριους ώστε να φτάσουν σε συμφωνία στο Κυπριακό και αν πιστεύει ότι ο τερματισμός της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων θα είναι για καλό, ο κ. Ντάουνερ απάντησε ότι αυτό που πιστεύει είναι ότι και οι δύο πλευρές θέλουν λύση, προσθέτοντας ότι αποτελεί ως έναν βαθμό μύθο το ότι είτε η μία είτε η άλλη πλευρά δεν έχουν κίνητρα για να λύσουν το πρόβλημα και ότι οι πλείστοι Κύπριοι, τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι, θεωρούν το status quo ως μη ικανοποιητικό και θέλουν να αλλάξει και να επιλυθούν αυτά τα ζητήματα. Επίσης ανέφερε ότι τα Ηνωμένα Έθνη δεν θα σπαταλούσαν τόση ενέργεια αν πίστευαν ότι το πρόβλημα δεν θα μπορούσε να λυθεί και πρόσθεσε ότι αυτό χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση και πολιτικό θάρρος για να επιτευχθεί. Αν η λύση στο πρόβλημα ήταν εύκολη, είπε, τότε αυτό θα λυνόταν εδώ και καιρό.
Ερωτηθείς αν η άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων θα διευκόλυνε τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, ο κ. Ντάουνερ είπε ότι ο τρόπος που η παρούσα διαδικασία προχωρεί είναι ίσως ο καλύτερος και ότι δεν πιστεύει ότι οποιεσδήποτε θεμελιώδεις αλλαγές, σε αυτό το στάδιο, στον τρόπο που διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις θα είναι επιτυχείς.
Σε σχόλιο ότι στην Έκθεσή του ο Γενικός Γραμματέας αναφέρει ότι οι ηγέτες πρέπει να δώσουν περισσότερες πληροφορίες στις κοινότητες για τη συνεχιζόμενη διαδικασία και σε ερώτηση σχετικά με το τι άλλο μπορούν να κάνουν για καλύτερη ενημέρωση του κοινού για τις διαπραγματεύσεις και για να σταματήσει η διαρροή εγγράφων, ο κ. Ντάουνερ ανέφερε ότι αυτό που πιστεύει ο Γενικός Γραμματέας πραγματικά είναι ότι όσο πιο θετικά μιλούν οι δύο ηγέτες για τη διαδικασία και για τις διαπραγματεύσεις και, ακόμα περισσότερο, ο ένας για τον άλλο, τόσο το καλύτερο, καθώς είναι σημαντικό, όπως ανέφερε, να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στη διαδικασία. Όσον αφορά τα έγγραφα των Ηνωμένων Εθνών, ο κ. Νταούνερ είπε ότι δεν θα ήθελε να προσθέσει τίποτα σε όλα αυτά που λέχθηκαν για την κλοπή των εγγράφων και ότι δεν έχει και τίποτα καινούργιο να προσθέσει.
Σε σχόλιο ότι ένα από τα έγγραφα στο ‘WikiLeaks’ τον περιγράφει ως απογοητευμένο και σε ερώτηση αν πράγματι είναι, όπως και σε ερώτηση αν πιστεύει ότι η ΕΕ περιπλέκει το θέμα, ο κ. Ντάουνερ ανέφερε ότι δεν σχολιάζει πάνω σε αυτά εξηγώντας ότι όταν ένα άτομο λέει κάτι σε κάποιο άλλο και το άλλο άτομο το μεταφέρει δεν ξέρει κανείς πως ερμηνεύεται η ιστορία σε σχέση με τα αρχικά σχόλια. Νομίζω, είπε, ότι η διαδικασία είναι δύσκολη, αυτή είναι η λέξη που θα χρησιμοποιούσα, και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει νόημα να απογοητευόμαστε. Ανέφερε, επίσης, ότι, όπως προφανώς θα περίμενε κανείς σε μια κατάσταση όπως αυτή, οι δυο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη, ωστόσο διευκρίνισε ότι δεν το λέει αυτό επικριτικά καθώς αυτό είναι κατανοητό και συμβαίνει πάντα σε τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις. Το σημαντικό είναι να έχουμε κάποιο αποτέλεσμα, πρόσθεσε, και αυτό παίρνει πολύ χρόνο. Αλλά από την άλλη πλευρά, ανέφερε, έχουν περάσει 36 χρόνια από τα γεγονότα του 1974 και δεν έχει επιτευχθεί καμία συμφωνία μέσα σε αυτό το διάστημα γιατί είναι ένα πολύ δύσκολο ζήτημα για διαπραγμάτευση. Επομένως, ναι, χρειάζεται να επιδεικνύεται υπομονή για την αντιμετώπιση του ζητήματος, κατέληξε.
Σε ερώτηση αν θεωρεί ότι ο ρόλος της ΕΕ στην Κύπρο είναι αρνητικός, ο κ. Ντάουνερ είπε ότι αυτό δεν έχει να κάνει με την αποστολή του και ότι η ΕΕ ήταν πολύ βοηθητική στη διαδικασία. Ανέφερε ότι κατά καιρούς μιλά με τον Πρόεδρο Μπαρόζο, τον Πρόεδρο της Επιτροπής, καθώς και τον Επίτροπο Διεύρυνσης κ. Φούλε, οι οποίοι επικεντρώνονται πολύ σε αυτό το θέμα. Η Βελγική Προεδρία, πρόσθεσε, έχει ασχοληθεί με το θέμα. Ανέφερε επίσης ότι είχε συνομιλίες με τον Υπουργό Εξωτερικών του Βελγίου, προηγούμενες Προεδρίες, την Ισπανική Προεδρία κ.ο.κ που έχουν επικεντρώσει και αυτές την προσοχή τους στο θέμα, και γνωρίζει ότι οι Ούγγροι, οι οποίοι αναλαμβάνουν την επόμενη Προεδρία, δείχνουν επίσης ενδιαφέρον. Εντός της ΕΕ δίνεται μεγάλη έμφαση στο θέμα αυτό, ανέφερε, γιατί αυτό δεν είναι ένα θέμα που αφορά απλώς τις μικρολεπτομέρειες των διαπραγματεύσεων στην Κύπρο. Είμαι βέβαιος, πρόσθεσε, ότι οι λεπτομέρειες αυτές μπορεί να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για μένα και την ομάδα μου και τους Κύπριους, αλλά πιθανότατα να μην έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τον κόσμο ευρύτερα. Αυτό το ζήτημα είναι σημαντικό για την Ανατολική Μεσόγειο και το μέλλον της, πρόσθεσε. Και είναι πολύ σημαντικό, είπε, το ότι η ευρεία προοπτική του Κυπριακού λαμβάνεται υπόψη και γίνεται κατανοητή και, από συζητήσεις μου με ανθρώπους όπως ο Πρόεδρος Μπαρόζο, πιστεύω ότι αυτό τους ενδιαφέρει στο Κυπριακό.
