Ομιλία του Διευθυντή του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Χρίστου Χριστοφίδη, στο μνημόσυνο των ηρώων της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο Στρόβολο
03/10/2010
Τιμούμε και φέτος την Ημέρα της Κυπριακής Ανεξαρτησίας με τη σκέψη στραμμένη στην κατεχόμενη γη μας. Η δική μας ανεξαρτησία άργησε πολύ να έλθει. Χρειάστηκαν πολύχρονοι γεμάτοι θυσίες αγώνες του λαού μας. Και όταν ήλθε, δεν την χαρήκαμε. Οι πανηγυρισμοί πολύ γρήγορα έδωσαν τη θέση τους σε νέα προβλήματα και νέες οδυνηρές περιπέτειες.
Τιμώντας την Ημέρα της Κυπριακής Ανεξαρτησίας έχουμε ιερό καθήκον να αποτίνουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής σε όσους αγωνίστηκαν και πολλοί απ’ αυτούς έδωσαν και τη ζωή τους για να ελευθερωθεί ο τόπος μας από τον ζυγό του αποικιοκράτη. Τιμούμε, επίσης, όλους όσοι σε κατοπινά χρόνια αγωνίστηκαν και πολλοί θυσιάστηκαν για να υπερασπίσουν την ανεξαρτησία μας, για να υπερασπίσουν τη δημοκρατία σε αυτήν τη γη και την αξιοπρέπεια του λαού μας.
Δεν ξεχνάμε ακόμη και όλους εκείνους, τις εκατοντάδες χιλιάδες, που πάλεψαν στο μέτωπο της ειρηνικής εργασίας και δημιουργίας για να ξεφύγει αυτός ο τόπος από τη μιζέρια που μας κληροδότησε η αποικιοκρατία για να ανορθώσουμε και πάλι τον τόπο από την καταστροφή του 1974 και να βαδίσει στον δρόμο της προόδου, της ανάπτυξης και της προκοπής.
Οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου ήταν η ληξιαρχική πράξη από την οποία γεννήθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία. Η ανεξάρτητη Κύπρος γεννήθηκε, δυστυχώς, όχι με τους καλύτερους οιωνούς. Οι συμφωνίες παραχωρούσαν μια ακρωτηριασμένη ανεξαρτησία φορτωμένη με πολλές εξαρτήσεις από τρίτες χώρες. Διαιωνιζόταν η βρετανική παρουσία στο νησί με τις λεγόμενες κυρίαρχες στρατιωτικές βάσεις. Επιβλήθηκε το καθεστώς των εγγυήσεων της Βρετανίας, της Τουρκίας και της Ελλάδας με επεμβατικά μάλιστα δικαιώματα στα εσωτερικά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τέλος, επιβλήθηκε ένα δοτό Σύνταγμα, πρόνοιες του οποίου δυνητικά θα έφερναν και πάλι σε αντιπαράθεση τις δυο κοινότητες.
Η ανεξαρτησία, έστω ακρωτηριασμένη, είναι μια μεγάλη, μια ιστορική κατάκτηση του κυπριακού λαού, που έπρεπε να αξιοποιηθεί για την πρόοδο και την προκοπή του. Η ανεξαρτησία συνοδεύθηκε με ένα αίσθημα αισιοδοξίας και με πολλές προσδοκίες που, δυστυχώς, δεν δικαιώθηκαν. Τί έφταιξε; Το ερώτημα που θέτουμε και οι απαντήσεις που αναζητούμε δεν έχουν ακαδημαϊκή σημασία. Δεν πρέπει να απασχολούν μόνο τους ιστορικούς. Πρέπει να μας απασχολούν όλους γιατί είναι ανάγκη να διδασκόμαστε από την ιστορία μας. Να εξάγουμε συμπεράσματα, τα οποία να αξιοποιούμε στην πάλη μας σήμερα ενάντια στην κατοχή και τη διαίρεση.
Οι εξαρτήσεις και δεσμεύσεις, με τις οποίες μας φόρτωσαν στη Ζυρίχη, φαίνεται ότι για κάποιες δυνάμεις στο εξωτερικό, και με τα δεδομένα της εποχής του ψυχρού πολέμου, δεν ήταν αρκετές. Το ενδεχόμενο να απαλλαγούμε από αυτές τις εξαρτήσεις, τους φόβιζε. Κάποιοι για να εξυπηρετήσουν τα εγωιστικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα απεργάζονταν την πλήρη υπαγωγή της Κύπρου κάτω από το δικό τους έλεγχο. Σε αυτόν τον στόχο συναντήθηκαν οι επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος της Κύπρου με τις βλέψεις του ΝΑΤΟ για μετατροπή του νησιού μας σε επιδρομικό ορμητήριο στην ευρύτερη περιοχή. Η άρνηση του Μακαρίου να συναινέσει σε αυτά τα σχέδια και η αντίσταση του λαού μας προκάλεσαν την οργή εκείνων που προσπαθούσαν να επανακτήσουν χαμένο έδαφος και να ορίζουν τις τύχες του κόσμου. Άρχισε έτσι η υπονόμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο δεύτερος λόγος, που τα πράγματα δεν πήγαν κατ’ ευχήν μετά την ανεξαρτησία, έχει να κάνει με τη δράση δυνάμεων εντός της Κύπρου. Εκείνων των ακραίων, εθνικιστικών δυνάμεων και στις δυο κοινότητες που ποτέ δεν αποδέχθηκαν την ανεξαρτησία. Αυτές οι δυνάμεις ποτέ δεν αγκάλιασαν με αγάπη την Κυπριακή Δημοκρατία ως το κοινό σπίτι Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων. Είτε από στενόμυαλη αντίληψη των πραγμάτων και τυφλό φανατισμό, είτε γιατί εξυπηρετούσαν ξένα συμφέροντα.
Τελικά, ο εθνικισμός-σοβινισμός έγιναν το όχημα για να περάσουν τα σχέδια των ξένων σε βάρος της πατρίδας μας. Και η τραγωδία κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 1974. Όσοι παρουσιάζονταν ως οι πιο ακραιφνείς πατριώτες, προκάλεσαν την πιο μεγάλη καταστροφή σ’ αυτόν τον τόπο. Με αφορμή το προδοτικό, φασιστικό πραξικόπημα της χούντας και της ΕΟΚΑ Β, που άνοιξε τις κερκόπορτες, ακολούθησε η παράνομη, βάρβαρη τουρκική εισβολή και κατοχή η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τιμούμε σήμερα τους ήρωες της αντίστασης κατά της προδοσίας, τιμούμε τους ήρωες της ελευθερίας που πολέμησαν κατά του Τούρκου εισβολέα. Δυστυχώς, ακόμη κηδεύουμε ήρωές μας που έπεσαν στο πεδίο της μάχης.
Πενήντα χρόνια μετά την ανεξαρτησία, και 36 χρόνια μετά το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, συνεχίζουμε την πάλη για απαλλαγή από την κατοχή, για επανένωση και επιστροφή. Το καθήκον της υπεράσπισης της οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει πάντα στην πρώτη γραμμή, γιατί η οντότητα του κυπριακού κράτους βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο της Τουρκίας και εκείνων των ξένων που συμπλέουν μαζί της. Από την Τουρκία και τους συμμάχους της καταβάλλεται προσπάθεια να παραγνωριστεί η εισβολή, η κατοχή, ο εποικισμός, το εθνικό ξεκαθάρισμα και η καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Επιχειρείται από την Τουρκία και κάποιες άλλες δυνάμεις να μετατραπεί το Κυπριακό σε πρόβλημα άρσης της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να επιβληθεί αυτή η διαστρέβλωση. Πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε η ουσία του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής, κατοχής και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού μας να διατηρηθεί μέχρι και τη λύση του. Η τουρκική ηγεσία επαναλαμβάνει φορτικά ότι επιθυμεί και εργάζεται για λύση του Κυπριακού. Την ίδια ώρα, όμως, εκστρατεύει ανά το παγκόσμιο με στόχο τη διεθνή αποδοχή και αναγνώριση του ψευδοκράτους. Εδώ υπάρχει μια κραυγαλέα αντίφαση. Δεν μπορεί από τη μια να δηλώνεις ότι είσαι υπέρ της λύσης και από την άλλη με τις ενέργειές σου να προωθείς τη διαίρεση. Εκτός και αν η λύση για την οποία κάνει λόγο η Τουρκία, είναι μια «διευθέτηση» δυο ουσιαστικά κρατών.
Οι προτάσεις που καταθέτουμε, ως ελληνοκυπριακή πλευρά, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βρίσκονται απολύτως στο πλαίσιο της συμφωνημένης βάσης λύσης. Είναι προτάσεις που στηρίζονται στα Ψηφίσματα του ΟΗΕ, στο διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο και στις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι προτάσεις που στηρίζονται σε αρχές και που παράλληλα είναι ρεαλιστικές, γιατί λαμβάνουν υπόψη τις συνθήκες που προκάλεσε το δίδυμο έγκλημα του πραξικοπήματος, της εισβολής και της κατοχής. Οι θέσεις μας είναι σαφείς και δεν μπορεί κανείς να τις αμφισβητήσει. Αποδεικνύουμε καθημερινά στην πράξη ότι επειγόμαστε και εργαζόμαστε για λύση έστω και αν απέναντί μας συναντούμε θέσεις, προσεγγίσεις και συμπεριφορές που, πολλές φορές, μας απογοητεύουν και δυσχεραίνουν τις προσπάθειες.
Σαφές δείγμα της θέλησής μας για λύση σύντομα είναι η δέσμη των τριών προτάσεων που έχουμε υποβάλει με στόχο την επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων και τη δημιουργία μιας νέας δυναμικής στις προσπάθειες για λύση.
Οι προτάσεις είναι ισορροπημένες και ρεαλιστικές και, όπως έχει δηλώσει ο Έλληνας Πρωθυπουργός, «βάζουν ξανά την Κύπρο ένα βήμα μπροστά». Δίνουν διέξοδο σε συγκεκριμένα ζητήματα όπως είναι η επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων, η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του περιουσιακού, η προοπτική της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, η ανάπτυξη σχέσεων της τουρκοκυπριακής κοινότητας με την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να παραβιάζεται η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας και η διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα. Παρέχουν διέξοδο για τη διευθέτηση των διεθνών πτυχών του Κυπριακού - που περιλαμβάνουν το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, την παρουσία ξένων στρατευμάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως και την παρουσία των εποίκων - μέσα από τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ όταν οι δύο πλευρές βρεθούν σε ακτίνα συμφωνίας.
Με την έναρξη της διαδικασίας των απευθείας διαπραγματεύσεων, η δική μας πλευρά κατάφερε να διασφαλίσει μια διαδικασία, η οποία μας προφυλάσσει από κακοτοπιές του πρόσφατου παρελθόντος. Διασφαλίσαμε την κυπριακή ιδιοκτησία της διαδικασίας, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν είναι δυνατό να γίνουν σε οποιαδήποτε φάση της διαδικασίας αποδεκτά ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησία.
Εμείς θα ακολουθήσουμε και θα υπερασπιστούμε τη συμφωνημένη διαδικασία. Πρέπει να αποφύγουμε επικίνδυνες ατραπούς του πρόσφατου παρελθόντος. Αυτοί που πολύ εσφαλμένα και στη δική μας πλευρά προτείνουν αλλαγή της διαδικασίας με λεγόμενη διεύρυνση των συνομιλιών ή μορφή διάσκεψης για επίλυση όλων των πτυχών του Κυπριακού πρέπει να προσμετρούν το πώς και η τούρκικη πλευρά βλέπει ενδεχόμενη αλλαγή της διαδικασίας. Για την τούρκικη πλευρά, ενδεχόμενη διεύρυνση της διαδικασίας των συνομιλιών σημαίνει διαδικασία τύπου «Μπούργκενστοκ», η οποία δεν είναι αποδεκτή από τη δική μας πλευρά, όπως ομόφωνα σημειώθηκε μερικές φορές στο Εθνικό Συμβούλιο.
Τιμώντας την Ημέρα της Κυπριακής Ανεξαρτησίας επαναβεβαιώνουμε την προσήλωσή μας σε ειρηνική λύση που θα βασίζεται στα Ψηφίσματα του ΟΗΕ, στο διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο καθώς και τις συμβάσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μια λύση που να προνοεί την απομάκρυνση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων, των εποίκων και την αποστρατικοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λύση που να αποκαθιστά το σεβασμό της ανεξαρτησίας, την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς να δίνει δικαιώματα μονομερούς επέμβασης σε οποιαδήποτε ξένη χώρα.
Τιμή και δόξα στους ήρωες της Κυπριακής Δημοκρατίας.
