Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στην εκδήλωση τιμής προς τους πεσόντες κατά την τουρκική εισβολή του 1974 και τις οικογένειές τους, στο Προεδρικό Μέγαρο
14/10/2010
Η Κυπριακή Δημοκρατία υποκλίνεται και σήμερα μπροστά στη μνήμη των πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή του 1974 και τιμά τις οικογένειές τους. Αυτή είναι μια οφειλόμενη τιμή, μια υποχρέωση της κυπριακής πολιτείας, την οποία εμείς, για πολλούς λόγους, θέλουμε να εκπληρώσουμε. Σήμερα, εδώ, μπορούμε να ανακαλέσουμε, να φέρουμε κοντά μας το πνεύμα όλων εκείνων που μαρτύρησαν στη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, την περίοδο της κορύφωσης της κυπριακής τραγωδίας.
Σε αυτούς τους ηρωικούς μαχητές που έχασαν τη ζωή τους αγωνιζόμενοι ενάντια στον εισβολέα, απονέμεται σήμερα από τις σημερινές και επερχόμενες γενιές, η πρέπουσα τιμή και ο οφειλόμενος σεβασμός. Στις οικογένειές τους και τους συγγενείς τους, ανήκει το αναφαίρετο δικαίωμα της διαρκούς υπερηφάνειας. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τίποτα δεν είναι, δεν μπορεί να είναι, το ίδιο στη ζωή τους μετά την απώλεια των δικών τους ανθρώπων. Είναι με συναισθήματα συγκίνησης και θαυμασμού που αντικρίζουμε σήμερα τις μάνες, τους πατέρες, τα παιδιά και τα αδέλφια των ηρωικών νεκρών μας. Γνωρίζουμε ότι έχετε υποφέρει πολλά.
Οι πεσόντες που τιμούμε σήμερα έζησαν, μέσα στη ζωή τους, όλο το μεγαλείο και την υπέρτατη αρετή της ελευθερίας και της δημοκρατίας, κερδίζοντας την αθανασία τους. Γνωρίζουμε και αναγνωρίζουμε τη συμβολή τους. Γι’ αυτό και το ελάχιστο που τους οφείλουμε είναι ένα διαρκές μνημόσυνο τιμής. Οι άνθρωποι αυτοί είναι ζωντανοί στη μνήμη μας όχι μόνον ως ήρωες, αλλά και ως μετέωρα αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς.
Υπάρχουν μερικές αναλλοίωτες αξίες που οφείλουμε να υπηρετούμε στο ημικατεχόμενο νησί μας: ο πατριωτισμός, η υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας μας, αλλά και της αξιοπρέπειας του λαού μας, η παροχή του αναγκαίου αισθήματος ασφάλειας προς τον λαό μας σε μια κρίσιμη περίοδο για τον καθορισμό του μέλλοντός του.
Συμπατριώτες, συμπατριώτισσες,
Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι έχουμε πλήρη συνείδηση της αποστολής μας. Έχουμε και πλήρη συνείδηση του ιστορικού χρέους που επωμιζόμαστε.
Το χρέος μας είναι πάρα πολύ μεγάλο, δεν έχει ακόμη καταβληθεί προς τους ήρωές μας, οι οποίοι παρότι προδομένοι, τη στιγμή που κρινόταν η επιβίωση του λαού μας, ήταν αποφασισμένοι να αναλάβουν χειροπιαστούς κινδύνους και να υποστούν τη δοκιμασία της Ιστορίας μας. Όλοι όσοι αντιστάθηκαν κατέβαλαν πολύ σκληρό τίμημα, πολλές φορές την ίδια τη ζωή τους. Μας έδωσαν μαθήματα και πρότυπα.
Πιστεύω ότι το πιο διαρκές, το πιο ζωντανό και το πιο αποτελεσματικό μνημόσυνο προς τιμήν τους είναι να οργανώνουμε την κοινωνία μας ως μια κοινωνία δημοκρατική, αξιοκρατική, πολυφωνική, αξιοπρεπή, που έχει συνείδηση της ταυτότητάς της, αλλά ταυτόχρονα και της θέσης της μέσα σε ένα κόσμο ανοικτό σε νέα ρεύματα ιδεών και δεδομένων. Για να διασφαλίσουμε τη συμμετοχή μας στα νέα δεδομένα, χρειάζεται ενότητα, αλληλεγγύη, κοινωνική συνοχή προκειμένου να αποδείξουμε τις δυνατότητες του λαού μας. Χρειάζεται μια ενιαία, συλλογική, εθνική προσπάθεια.
Τα γεγονότα μαρτυρούν από μόνα τους ότι στην παρούσα φάση βρισκόμαστε στην πιο κρίσιμη καμπή του κυπριακού προβλήματος και θα πρέπει να λειτουργήσουμε συντονισμένα και αποφασιστικά. Για να το επιτύχουμε χρειάζεται ομοψυχία στο εσωτερικό μας μέτωπο. Έχουμε καθήκον, όλοι μας, να σφυρηλατήσουμε την ενότητά μας διότι η ιστορία διδάσκει ότι ένας λαός, σαν δίνει τη μάχη διχασμένος, οδηγείται σε κακοτόπια με συνέπειες καταστροφικές.
Το βασικό τεκμήριο της αθανασίας των ηρώων μας είναι η εναγώνια, και για το λόγο αυτό, ουσιαστική σχέση τους με όλους εμάς. Πολέμησαν και θυσιάστηκαν για όλους εμάς. Η θυσία τους αποτελεί τη δωρεά τους σε όλες τις επόμενες γενιές που ακολούθησαν και θα ακολουθήσουν.
Δεν νοείται καταγραφή της ιστορίας της Κύπρου χωρίς αναφορά στη δική τους καθοριστική συμβολή κατά την τουρκική εισβολή του 1974.
Η φυσική σιωπή των πεσόντων για την πατρίδα θα αναδεικνύει διαρκώς το μέγεθος της προσφοράς τους στον τόπο μας και το ανεξάντλητο περίσσευμα της διάνοιας της ψυχής τους. Η θυσία τους έχει καταγραφεί στη συλλογική μας συνείδηση.
Και τώρα τί γίνεται; Πώς μπορούμε άραγε να εκπληρώσουμε το χρέος μας απέναντί τους; Αρκεί μήπως να τους αφήσουμε στη μέριμνα του χρόνου και στην ελπίδα της επίτευξης, κάποτε, της ελευθερίας της πατρίδας μας; Μήπως οι ευχολογίες να είναι αρκετές; Όχι δεν είναι. Η πορεία μας σαν λαός δεν είναι, ούτε ήταν ποτέ, καθηλωμένη ή στάσιμη. Έχουμε γνώση ότι η Ιστορία μας γράφεται από εμάς τους ίδιους και όχι ερήμην μας.
Γι’ αυτό και είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε μπροστά. Είμαστε έτοιμοι για έναν ιστορικό συμβιβασμό. Είμαστε έτοιμοι για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε Ενωμένη Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία, όπου θα γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού. Είμαστε πανέτοιμοι για λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, όπως αυτή ορίζεται στα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Είμαστε έτοιμοι για ένα συμβιβασμό που θα αίρει την κατοχή και τη διχοτόμηση. Ένα συμβιβασμό που θα στηρίζεται στο διεθνές και στο ευρωπαϊκό δίκαιο, θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων πολιτών. Ένα συμβιβασμό που θα διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, την ενότητα του λαού, την ενότητα των θεσμών και της οικονομίας. Ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Ο συμβιβασμός αυτός είναι απαραίτητος για να αποσείσουμε από τις πλάτες του λαού την καταστροφική διχοτόμηση που υποθηκεύει το μέλλον του.
Για να πετύχουμε υλοποίηση του οράματός μας για ελευθερία και επανένωση, το εργαλείο είναι ο διάλογος τόσο με την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων όσο και με την Τουρκία.
Προσερχόμαστε στις συνομιλίες με όλη την καλή θέληση για να πετύχουμε έναν έντιμο συμβιβασμό. Καταθέτουμε προτάσεις στα πλαίσια των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Είμαστε δημιουργικοί στις συνομιλίες και ευέλικτοι στην τακτική μας. Την ίδια στιγμή θέλω να κάνω ξεκάθαρο ότι υπερασπιζόμαστε αρχές χωρίς τις οποίες δεν μπορεί να υπάρξει δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Επιπρόσθετα, με το τρίπτυχο των προτάσεων που καταθέσαμε πρόσφατα, στοχεύουμε να δώσουμε νέα ώθηση στη διαδικασία. Αν οι προτάσεις μας γίνουν αποδεκτές, όχι μόνο θα δώσουν νέα ώθηση στη διαδικασία, αλλά θα δημιουργήσουν και νέα δυναμική για την επίλυση του Κυπριακού. Οι προτάσεις μας στοχεύουν στην ενεργότερο εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θέτουν την Τουρκία προ των ευθυνών της.
Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στα πλαίσια του διακοινοτικού διαλόγου, δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τη στάση της τουρκικής πλευράς. Οι θέσεις που καταθέτει αφίστανται, πολλές φορές, βασικών αρχών. Εμείς θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα που προσφέρει ο διακοινοτικός διάλογος. Θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατό, στο πλαίσιο της διαδικασίας που έχουμε αποφασίσει - μια διαδικασία κυπριακής ιδιοκτησίας χωρίς επιδιαιτησία και τεχνητά χρονοδιαγράμματα - για να εξευρεθεί λύση. Αν η στάση της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας θα είναι τέτοια που δεν θα επιτρέψει να εξευρεθεί λύση στα πλαίσια των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τότε θα πρέπει να αναλάβουν και την ευθύνη.
Η λύση του Κυπριακού θα σημάνει τη σωτηρία της Κύπρου από την οριστική διχοτόμηση, από την απώλεια της μισής μας πατρίδας. Η λύση του Κυπριακού θα σημάνει τη δικαίωση των μαυροφορεμένων μανάδων. Μόνον έτσι θα επιτύχουμε τη δικαίωση της θυσίας των ηρώων μας.
Με αυτές τις σκέψεις, θέλω και πάλι να σφίξω το χέρι όλων των συγγενών των πεσόντων και να τους εκφράσω τον απόλυτο σεβασμό της πολιτείας και εμού προσωπικά και να ευχηθώ μαζί τους, ποτέ άλλοτε η χώρα μας να μη ζήσει παρόμοιες τραγωδίες. Ποτέ άλλοτε να μην βρεθούμε στην ανάγκη να αντισταθούμε κατά φαινομένων κατάλυσης ή ακραίου ευτελισμού των δημοκρατικών μας θεσμών.
Αγαπητοί μου,
Η Κυπριακή Δημοκρατία εκφράζει και σήμερα, με τον πιο επίσημο τρόπο, τον θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη της σε όλους όσοι με την ηρωική πράξη τους κατά την τουρκική εισβολή του 1974, σε συνθήκες προδοσίας, έσωσαν την τιμή του κυπριακού λαού.
Είναι πραγματικά μεγάλη η τιμή που βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να τους τιμήσουμε. Τους ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά και τους ζητούμε να μας συγχωρέσουν, γιατί ακόμη και τώρα, μας διαφεύγει το μεγαλείο τους.
