Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στα εγκαίνια του Πολιτιστικού Κέντρου Λύσης «Παύλος Λιασίδης» στον Κυβερνητικό Οικισμό Τσιακκιλερού, στη Λάρνακα
08/09/2010
Να μη μεταδοθεί πριν τις 7 μ.μ.
Ο πολιτισμός του τόπου μας ενισχύεται σήμερα με ένα ακόμα έργο πολιτιστικής υποδομής. Μια λαμπρή ψηφίδα στο συνολικό πολιτιστικό μας οικοδόμημα προστίθεται με την αποπεράτωση του πολιτιστικού κέντρου «Παύλος Λιασίδης» του κατεχόμενου Δήμου Λύσης. Οι συμβολισμοί και τα μηνύματα αυτής της πράξης είναι πολλά. Με την πρωτοβουλία του να ανεγείρει το πολιτιστικό κέντρο εδώ στον κυβερνητικό οικισμό Τσιακκιλερού, δίπλα από την προσφυγική κατοικία που στέγασε στην προσφυγιά τον μεγάλο μας ποιητή Παύλο Λιασίδη, ο Δήμος Λύσης ενισχύει έμπρακτα τη συνολική προσπάθεια για την αναβάθμιση και ανάπτυξη του πολιτισμού στον τόπο μας. Συμβάλλει στον αγώνα μας για τη διατήρηση της μνήμης των κατεχομένων εδαφών μας και της πολιτιστικής μας παράδοσης. Πάνω από όλα, όμως, ο Δήμος Λύσης τιμά με ξεχωριστό τρόπο ένα από τα πιο άξια τέκνα της, μιαν αλύγιστη σιδερένια «νεφκά» του λαϊκού μας πολιτισμού που ποτέ δεν πρόκειται να οξειδωθεί.
Είμαι σίγουρος ότι ο χώρος που βρισκόμαστε θα αποτελέσει κέντρο συνάντησης για τους εκτοπισθέντες κατοίκους του Δήμου Λύσης αλλά και σημείο αναφοράς για την πολιτιστική υποδομή της Κύπρου. Θα μετατραπεί σε ένα στιβαρό θερμοκήπιο μέσα στο οποίο θα αναπαράγεται και θα συντηρείται ο απέραντος πλούτος της ποίησης στη λαϊκή μας ντοπιολαλιά. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στο Δήμο Λύσης γι΄ αυτήν του την πρωτοβουλία όπως και για το συνολικό έργο που έχει επιτελέσει και εξακολουθεί να επιτελεί με συνέπεια, επιμονή και προοδευτικό πνεύμα.
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Σαν χθες, πριν ακριβώς ένα χρόνο, καταθέσαμε το θεμέλιο λίθο του πολιτιστικού κέντρου «Παύλος Λιασίδης». Είναι για τούτο που σήμερα με διακατέχουν αισθήματα μεγάλης ικανοποίησης και ευαρέσκειας γιατί βρίσκομαι ξανά μαζί σας, μπροστά στο συμπληρωμένο και λειτουργικό πολιτιστικό κέντρο για την τέλεση των εγκαινίων του.
Το πολιτιστικό κέντρο βρίσκεται δίπλα στο σπίτι μέσα στο οποίο ο Παύλος Λιασίδης βρήκε στερνό καταφύγιο στην τελευταία δεκαετία της ζωής του. Ξεριζωμένος, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι συμπατριώτες μας, από τη γενέτειρά του Λύση μετά το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή που το ακολούθησε το 1974, ο Παύλος Λιασίδης, χωρίς ποτέ να βγάζει από το μυαλό του τα χώματα της αγαπημένης του Λύσης, βρήκε εδώ το απάνεμο του λιμάνι για να ξαποστάσει. Πάντα με την ελπίδα του σύντομου γυρισμού.
Ο Παύλος Λιασίδης γεννήθηκε στη Λύση το πρώτο έτος του περασμένου αιώνα και μεγάλωσε με πολλές στερήσεις και δυσβάσταχτη φτώχεια. Οι άσχημες συνθήκες των χρόνων εκείνων τον ανάγκασαν να μπει πολύ νέος στο σκληρό αγώνα του μεροκάματου, ασκώντας κατά καιρούς διάφορα χειρωνακτικά επαγγέλματα για να μπορέσει να επιβιώσει ο ίδιος και η οικογένειά του.
Παρόλες τις σκληρές συνθήκες της ζωής του και τη βασική μόρφωση δημοτικού σχολείου που διέθετε, ο Παύλος Λιασίδης κατάφερε να σπάσει το φράγμα και να ξεπεταχτεί και να καταξιωθεί ως ένας από τους πιο σπουδαίους λαϊκούς μας ποιητές. Οι δυσκολίες της ζωής δεν τον λύγισαν. Αντίθετα, του πρόσφεραν δύναμη και κουράγιο, του πολλαπλασίασαν τις ανθρώπινες και κοινωνικές του ευαισθησίες, όξυναν το αίσθημα αντίστασής του απέναντι στην αδικία. Τον μετέτρεψαν σε ισχυρό δέκτη των καθημερινών μηνυμάτων της ζωής, των βασάνων και του πόνου του λαού μας, τα οποία πέτυχε να εκφράσει παραστατικά και γλαφυρά στα φημισμένα του δίστιχα και τα θεατρικά του. Με έναν ολότελα ιδιότυπο, προσωπικό τρόπο και τόνο, λυρικά περιγραφικό αλλά και κοινωνικά επικριτικό και σαρκαστικό κατάφερε ο Λιασίδης να τραγουδήσει τις ομορφιές της ζωής αλλά και να στηλιτεύσει τα κακά και την αδικία της ζωής και των άπληστων ανθρώπων. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται και το μεγαλείο της ποίησής του που δικαιωματικά τον κατατάσσει ανάμεσα στους κορυφαίους λαϊκούς ποιητές του τόπου μας. Ο μεγάλος μας ποιητής ήταν πάντα επίκαιρος και συμμέτοχος στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου. Το ποιητικό του έργο το διέκρινε ο δηκτικός και συχνά σαρκαστικός ποιητικός λόγος, που ξεχωριστό του γνώρισμα υπήρξε πάντα μια πρωτόγνωρη πολιτική ωριμότητα. Ο Παύλος Λιασίδης ήταν πολιτικά τοποθετημένος στο χώρο του Λαϊκού Κινήματος και υπερασπιζόταν με σθένος τη φτωχολογιά. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Λιασίδης δεν είναι ο λαϊκός ποιητής με πανεθνική αναγνώριση. Με μια κριτική στάση απέναντι στα κοινωνικά δρώμενα που με την ωριμότητά της τον αναδείκνυε σε ένα πάντα επίκαιρο και αιχμηρό κριτικό πνεύμα της κοινωνικής ζωής του τόπου, το έργο του χαρακτηρίζεται από μια διαχρονικότητα ώστε ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να αγγίζει τις ψυχές όσων έρχονται σε επαφή με τους στίχους του.
Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974, μέσα από την ποίησή του εξέφρασε τη νοσταλγία του για τη Λύση και τον καημό της επιστροφής στη γενέθλια γη.
Το πλούσιο ποιητικό έργο που μας έχει αφήσει ως κληρονομιά έχει τις ρίζες του στη δεκαετία του 1920 όταν δειλά και ταπεινά είχε ξεκινήσει ως ποιητάρης κυκλοφορώντας τις φυλλάδες του. Αργότερα άρχισε να συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες μέχρι το 1928, έτος κατά το οποίο εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή. Πέρα βέβαια από το πηγαίο ποιητικό του ταλέντο, ο Παύλος Λιασίδης υπήρξε και ένας σπουδαίος μουσικός και οργανοπαίκτης των παραδοσιακών μας οργάνων.
Το έργο του Παύλου Λιασίδη αποτελεί από μόνο του ένα είδος αιώνιου αυτομνημόσυνου για το δημιουργό του. Eκείνο που σε μας απομένει είναι η παραπέρα προσπάθεια συντήρησης και προβολής αυτού του έργου. Από δικής μας πλευράς δίνουμε την υπόσχεση πως δεν θα φεισθούμε ούτε προσπαθειών ούτε κόπων ώστε το έργο του Παύλου Λιασίδη να γίνει κτήμα όσο το δυνατό περισσότερων συμπατριωτών μας.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι, μετά από παρεμβάσεις οργανωμένων συνόλων και ατόμων προς το κυπριακό κράτος, στη διετία 1997-1998 το Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών εξέδωσε, με επιμέλεια του Κωνσταντίνου Γιαγκουλλή, τα ποιητικά Άπαντα του Παύλου Λιασίδη. Ένα περίπου χρόνο πριν το ΑΚΕΛ εξέδωσε Ανθολόγιο του ποιητή. Οι εκδόσεις αυτές έγιναν ανάρπαστες, σε σημείο που τα Άπαντα επανεκδόθηκαν σε δεύτερη έκδοση. Της ίδιας θερμής υποδοχής έτυχε και ο ψηφιακός δίσκος με απαγγελίες ποιημάτων του Λιασίδη που κυκλοφόρησε αργότερα. Θεατρικά έργα του ποιητή ανέβηκαν, στο διάστημα που ανασκοπούμε, σε διάφορες επαγγελματικές και ερασιτεχνικές σκηνές της Κύπρου, ενώ κάποια απ’ αυτά εκδόθηκαν για πρώτη φορά σε βιβλίο από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου.
Μελέτες, εκτιμήσεις και ομιλίες για τη ζωή και το έργο του Παύλου Λιασίδη την ίδια περίοδο δίνουν άλλη διάσταση του μοναδικού αυτού φαινομένου των κυπριακών γραμμάτων, πολύ ευρύτερη από εκείνη που πρόσφεραν οι μέχρι σήμερα κατά κανόνα «λαϊκότροπες» αναγνώσεις του.
Επιπρόσθετα, προτομές και ανδριάντες, μνημεία και ονομασίες οδών είναι έμπρακτες αποδείξεις μιας οφειλόμενης τιμής προς το λαϊκό μας ποιητή. Μιας αναγνώρισης που στη βάση της βρίσκεται η συνολική αποδοχή των μηνυμάτων του ποιητή, η ταύτιση του ίδιου του ποιητή με ό,τι αυθεντικό και αληθινό υπάρχει στην κυπριακή ζωή.
Είμαι βέβαιος ότι το πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Λύσης που φέρει το όνομα της μεγάλης αυτής φυσιογνωμίας του λαϊκού μας πολιτισμού, εδώ στη Λάρνακα, θα αποτελέσει τη στέγη όχι μόνο για λαϊκούς ποιητές, οργανοπαίκτες και μουσικούς, όπως ήταν ο ίδιος ο Παύλος Λιασίδης, αλλά και για κάθε άνθρωπο που νιώθει την ανάγκη να εκφραστεί και να δημιουργήσει μέσω του πολιτισμού, τόσο του σύγχρονου όσο και του παραδοσιακού.
Δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε πως για την Κυβέρνησή μας ο πολιτισμός αποτελεί σημαντικό άξονα της δράσης μας. Είναι για εμάς προτεραιότητα. Η πνευματική καλλιέργεια ως απαραίτητο κοινωνικό αγαθό για το σύνολο των πολιτών, για τον απλό άνθρωπο, θα πρέπει πάντα να συμβαδίζει, να κινείται πλάι και παράλληλα με την υλική του ευημερία και ανάπτυξη. Αποτελεί ο πολιτισμός προτεραιότητα γιατί πιστεύουμε ότι η κυπριακή κοινωνία έχει ανάγκη, ίσως σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, τη συνεχή αναβάθμιση και ανάπτυξη των αξιών και αρχών που δίνουν περιεχόμενο, όραμα και προοπτική στο λαό μας. Οι αρχές και οι αξίες εξοπλίζουν το λαό με δυνάμεις στον αγώνα για ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα. Όραμά μας η δημιουργία μιας κοινωνίας στην οποία θα κυριαρχούν πανανθρώπινες αξίες και ιδανικά, η αξιοπρέπεια των ανθρώπων και η απελευθέρωση των πνευματικών τους δυνατοτήτων.
Με πολύ συγκεκριμένες ενέργειες και στοχοπροσήλωση εργαζόμαστε για την υλοποίηση του οράματος μας. Στον τομέα του πολιτισμού σημαντική εξέλιξη ήταν η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για τη δημιουργία Ενιαίας Αρχής Πολιτισμού. Η λειτουργία της Ενιαίας Αρχής Πολιτισμού πιστεύουμε ότι θα συμβάλει τα μέγιστα στο στρατηγικό σχεδιασμό και την ενίσχυση της πολιτιστικής δραστηριότητας στον τόπο μας. Σημαντικά έργα, επίσης, ήταν η προώθηση της υλοποίησης της δημιουργίας Πολιτιστικού Χωριού στη Λέμπα και των διαδικασιών για τη λειτουργία Προγράμματος Μουσικής Ανάπτυξης Νέων Ταλέντων και η δημιουργία Ιδρύματος Πολιτιστικής Δημιουργίας για Παιδιά και Νέους στη Λάρνακα καθώς και Μουσείου Νεότερης και Σύγχρονης Τέχνης. Επιπρόσθετα, έχει εγκριθεί το Αναθεωρημένο Σχέδιο Στήριξης των Τοπικών Αρχών για τη Δημιουργία Έργων Πολιτιστικής Υποδομής. Επίσης, έχει εγκριθεί το Νέο Σχέδιο Επιχορήγησης Εκδόσεων, ο νόμος για τα Μουσεία ενώ αναθεωρήθηκε η νομοθεσία που αφορά στον εμπλουτισμό των δημοσίων κτηρίων με έργα τέχνης. Αυτά αποτελούν μόνο μικρό δείγμα της συνολικής προσπάθειας που η Κυβέρνηση καταβάλλει προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του πολιτισμού.
Με αυτές τις σκέψεις εγκαινιάζω σήμερα το πολιτιστικό κέντρο «Παύλος Λιασίδης» του κατεχόμενου Δήμου Λύσης. Είμαι βέβαιος ότι η δράση που θα αναπτύξει το καινούργιο αυτό κέντρο θα είναι πλούσια και αντάξια του ονόματος που φέρει. Τέλος, εύχομαι και ελπίζω σύντομα το πολιτιστικό αυτό κέντρο να μπορέσει να αναπτύξει το πολιτιστικό του έργο στη Λύση, στον τόπο όπου γεννήθηκε και έζησε ο Παύλος Λιασίδης. Για την πραγματοποίηση αυτής της ευχής και την επίτευξη της επανένωσης του τόπου μας οφείλουμε όλοι να συστρατευθούμε και να καταβάλουμε το άπαν των δυνάμεών μας.
