Ομιλία της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους σε πολιτιστική εκδήλωση των Λαϊκών Οργανώσεων Κλήρου για τα 50 χρόνια από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας
30/09/2010
Να μη μεταδοθεί πριν τις 8.30 μ.μ.
Με σεβασμό και ιστορική αυτογνωσία τιμούμε σε αυτή τη σεμνή εκδήλωση την επέτειο της μεγαλύτερης ιστορικής κατάκτησης του λαού μας, τα 50 χρόνια από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μιας Δημοκρατίας, που παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια που έβαλαν στην πορεία της ντόπιοι και ξένοι, κατάφερε να προοδεύσει χάρις στους αγώνες, τις θυσίες και το μόχθο των ανθρώπων του τόπου μας.
Μιας Δημοκρατίας που είναι η ασπίδα και το δόρυ του κυπριακού λαού στον αγώνα για απαλλαγή από την κατοχή και επανένωση του τόπου μας. Η γένεση της Κυπριακής Δημοκρατίας τον Αύγουστο του 1960, έδωσε για πρώτη φορά τη δυνατότητα στους κατοίκους της Κύπρου να ζήσουν ελεύθεροι, χωρίς κατακτητές και να διοικήσουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Φυσικά η ανακήρυξη της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος ήταν αποτέλεσμα πολλών περιπετειών. Από το 1878 με την ενοικίαση της Κύπρου από τους ΄Αγγλους, τερματίστηκε η οθωμανική κατοχή της Κύπρου. Το 1925 η Κύπρος ανακηρύχθηκε αποικία του Στέμματος. Όλα αυτά τα χρόνια, μέχρι την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, ο αγώνας ενάντια στην αποικιοκρατία διεξαγόταν κάτω από το σύνθημα της ΄Ενωσης.
Οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου απείχαν πολύ από τους αρχικούς στόχους και επιδιώξεις του λαού μας. Το νησί αποκτούσε μεν την ανεξαρτησία του, όμως μ΄ ένα δοτό Σύνταγμα και με πολλές εξουσίες στις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Η Βρετανία με το Σύνταγμα του 1960 καθιέρωσε και εδραίωσε την παρουσία της στο νησί. Ταυτόχρονα, σημεία που προκαλούσαν προβλήματα στη λειτουργία του νέου κράτους, αλλά και η έντονη καλλιέργεια της πολιτικής του διαίρει και βασίλευε όπως και της πολιτικής του φανατισμού ανάμεσα στις δύο κοινότητες, επιβάρυναν από την αρχή την προσπάθεια για ένα πραγματικά ανεξάρτητο και λειτουργικό κράτος.
Στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, η τουρκοκυπριακή τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1950 όχι μόνο δεν διαλύεται, αλλά αναβαθμίζει τις διαιρετικές της ενέργειες κάτω από το σύνθημα του ταξίμ. Από την άλλη πλευρά, οι Ελληνοκύπριοι νιώθοντας ότι οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου δεν ικανοποίησαν το στόχο της ΄Ενωσης, προχωρούν σε ενέργειες που υποσκάπτουν τη νομιμότητα και τη λειτουργία του νεαρού κράτους.
Δυστυχώς, το αποτέλεσμα της αδυναμίας μας να πιστέψουμε αρκετά στην ανεξαρτησία μας και να αποδεχτούμε την Κυπριακή Δημοκρατία ως το κοινό σπίτι Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οδήγησε σε πολλές περιπέτειες το λαό μας το 1963 και το 1967 με αποκορύφωμα το φασιστικό πραξικόπημα της Χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β’ και την τουρκική εισβολή του 1974.
Αποτιμώντας σήμερα τα 50 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας, οφείλουμε να σταθούμε με κριτικό φακό μπροστά στα λάθη και τις παραλείψεις και να αντλήσουμε τα αναγκαία διδάγματα. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να υπογραμμίζουμε και τις επιτυχίες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας με όλους τους θεσμούς και τους μηχανισμούς που η λειτουργία μιας δημοκρατίας, ενός κράτους, απαιτεί, ήταν μια τεράστια προωθητική δύναμη που έδωσε στο λαό μας ώθηση για να πετύχει ένα αξιοπρόσεκτο κοινωνικό κεκτημένο, να αναπτύξει την οικονομία, τον πολιτισμό και την τέχνη, γενικά να δημιουργήσει.
Αναμφίβολα, αυτή η πρόοδος θα ήταν ακόμη πιο μεγάλη αν το δίδυμο έγκλημα δεν ανέκοπτε βίαια αυτή την πορεία.
Σήμερα, 50 χρόνια μετά, δίνουμε τη μάχη για να απαλλαγούμε από την κατοχή και να επανενώσουμε το λαό μας. Αγωνιζόμαστε για την αποκατάσταση της ακεραιότητας του τόπου μας.
Ο ιστορικός συμβιβασμός της διζωνικής, δικοινοτικής, ομοσπονδίας τον οποίο αποδεχθήκαμε από το 1977, είναι η μόνη εφικτή λύση για να εξασφαλίσουμε για την Κύπρο και το λαό μας ειρηνικό και ασφαλές μέλλον. Μέσω της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας θα διασφαλίζεται η ενότητα του κυπριακού κράτους, η μία διεθνής προσωπικότητα, η μία κυριαρχία και η μία ιθαγένεια στη βάση της πολιτικής ισότητας. Η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία είναι ο οδυνηρός συμβιβασμός τον οποίο αποδέχθηκε η δική μας πλευρά ως αντίβαρο στη διχοτόμηση.
Ο Πρόεδρος Χριστόφιας με συνέπεια, ρεαλισμό και πλήρη επίγνωση των δυσκολιών, δίνει για δύο χρόνια τώρα τη μάχη για συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Βασισμένος σε θέσεις αρχής, κατάθεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προτάσεις που ανταποκρίνονται στις γνήσιες ανάγκες και ανησυχίες των Κυπρίων. Οι θέσεις που ο Πρόεδρος κατέθεσε εδράζονται στο περιεχόμενο της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας όπως αυτό περιγράφεται στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου. Οδηγούν στη δημιουργία ενός ομόσπονδου κράτους λειτουργικού, που θα έχει όλα εκείνα τα ενοποιητικά στοιχεία τα οποία θα βοηθήσουν σταδιακά τον κυπριακό λαό να οικοδομήσει ένα κοινό δημιούργημα.
Ταυτόχρονα, με τις προτάσεις της, η πλευρά μας αντιμετωπίζει στη βάση αρχών σημαντικά ζητήματα όπως είναι η διακυβέρνηση και το περιουσιακό. Δυστυχώς η ανταπόκριση από την άλλη πλευρά δεν συμβαδίζει με τις διακηρύξεις της για λύση το συντομότερο δυνατό. Οι προτάσεις που καταθέτει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης χαρακτηρίζονται από διαιρετικά στοιχεία και από προσπάθεια νομιμοποίησης των τετελεσμένων.
Η δική μας πλευρά θα συνεχίσει με σταθερότητα να δίνει τη μάχη για τη λύση. Η μονιμοποίηση της διαίρεσης δεν είναι προοπτική επιβίωσης για κανένα Κύπριο. Χωρίς να αναγάγουμε τον παράγοντα χρόνο σε κυρίαρχο, αναγνωρίζουμε ότι όσο ο χρόνος κυλά χωρίς λύση, αυτό δεν λειτουργεί θετικά. Παγιώνονται τετελεσμένα και επί του εδάφους και επί των συνειδήσεων.
Μια σημαντική πτυχή στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού είναι και η εξωτερική πτυχή. Οι εμπειρίες του παρελθόντος για το ρόλο που διαδραμάτισαν οι λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις είναι πικρές. Σε μια μελλοντική λύση είναι καθοριστικής σημασίας να απαλειφθούν εκείνα τα σημεία που λειτούργησαν ως βαρίδια στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως το μονομερές δικαίωμα επέμβασης. Σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια για επίτευξη λύσης έχει να διαδραματίσει και η αποκατάσταση των σχέσεων και της εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Η πολιτική της επαναπροσέγγισης και της ανάδειξης των κοινών συμφερόντων που έχουν οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι για επίλυση του Κυπριακού είναι στοιχεία που υποβοηθούν την προσπάθεια μας. Σήμερα, στα 50 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας, οφείλουμε να υποδείξουμε σε όλους ότι η διαιώνιση της μη επίλυσης του κυπριακού προβλήματος αποτελεί πρόβλημα για την ευημερία, την πρόοδο, την ασφάλεια των Κυπρίων, αλλά πρόβλημα και για την περιφερειακή και διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Η επιμονή της Τουρκίας να κρατά υπό κατοχή την Κύπρο, θέτει εμπόδια στην ίδια την δική της προοπτική προς την Ευρώπη.
Τη σημερινή συγκέντρωση προς τιμήν των 50 χρόνων από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη θεωρούμε κάλεσμα προς κάθε αγωνιστή, δημοκράτη και πατριώτη για να συγκροτήσουμε ένα πανίσχυρο μέτωπο που θα αγωνιστεί με συνέπεια για απαλλαγή από την κατοχή και επανένωση της Κύπρου. Οι δύσκολες συνθήκες που έχουμε μπροστά μας απαιτούν συστράτευση, κοινή προσπάθεια και ενότητα στο εσωτερικό μέτωπο, έτσι που να αντιμετωπίσουμε τις πιέσεις και, παράλληλα, να συνεχίσουμε να δίνουμε τη μάχη για λύση.
Καταγράφοντας σήμερα την ιστορική διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας, οφείλουμε να σταθούμε με ιδιαίτερο σεβασμό στους ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία και την ελευθερία αυτού του τόπου.
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε, ταυτόχρονα, ότι η οφειλή μας σ΄ αυτούς δεν εκπληρώνεται όσο ο τόπος παραμένει διαιρεμένος. Καταγράφουμε το πικρό παρελθόν, πρέπει όμως να ατενίσουμε με αισιοδοξία το μέλλον. Η νέα γενιά του τόπου μας αξίζει να ζήσει σε καλύτερες μέρες. Οφείλουμε να εργαστούμε για να δώσουμε στους νέους ανθρώπους αυτού του τόπου την προοπτική μιας πατρίδας κοινής, μιας πατρίδας που όλοι θα αγαπούν, θα τιμούν και θα υπερασπίζονται.
