28/05/2010
Να μη μεταδοθεί πριν τις 6 μ.μ.
Πολιτική και ηθική, δύο έννοιες που έπρεπε να ήταν αδιαχώριστες. Όπως έλεγε ο Ρόδιος φιλόσοφος Απολλώνιος: «Εκείνοι που ξεχωρίζουν την πολιτική από την ηθική ποτέ δεν θα καταλάβουν ούτε τη μια ούτε την άλλη».
Για τον Απολλώνιο υπήρχε μια αδιαχώριστη σχέση και ταύτιση μεταξύ πολιτικών ενεργειών και ηθικών αρχών, αλλά με λύπη διαπίστωνε πως δεν συνέβαινε αυτό στην εποχή του. Δύο και πλέον χιλιάδες χρόνια μετά διαπιστώνουμε ότι και στην εποχή μας το πολιτικό μας σύστημα, η πολιτική και οικονομική μας ζωή, πάσχουν από ελλείμματα ηθικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι συνεπώς υποχρέωση μας να αναδεικνύουμε το πρόβλημα και να αγωνιζόμαστε για τη βελτίωση της κατάστασης. Τέτοια είναι και η συμβολή του συνεδρίου αυτού.
Γι’ αυτό συγχαίρω τη νεολαία και την ηγεσία του Ευρωπαϊκού Κόμματος για την πρωτοβουλία τους να διοργανώσουν αυτό το Συνέδριο, το οποίο συμβάλλει τόσο στην ανάδειξη του προβλήματος όσο και στην καταπολέμηση του.
Καλωσορίζω, επίσης, τους αξιόλογους εισηγητές, επιστήμονες, καθηγητές πανεπιστημίων και πολιτικούς και είμαι σίγουρος ότι με τις εισηγήσεις τους θα συνεισφέρουν ουσιαστικά στην επίκαιρη αυτή συζήτηση.
Συμφωνώ πλήρως με τους στόχους που έθεσε ο αγαπητός φίλος, Πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρης Συλλούρης διοργανώνοντας αυτό το συνέδριο. Σε μια περίοδο που η ηθική στην πολιτική και κοινωνική συμπεριφορά και δράση συστηματικά υποβαθμίζεται, δίνοντας τη θέση της σε σκοπιμότητες και ανταλλάγματα, όντως η συμβολή σας, αγαπητοί φίλοι, αυτές τις δύο μέρες θα δώσει πνοή στην ελπίδα ότι το σύστημα αξιών και κανόνων που ρυθμίζει τα πολιτικά δρώμενα στον τόπο μας μπορεί να βελτιωθεί.
Η πολύπλευρη και σοβαρή κρίση στην οποία έχει εισέλθει ο κόσμος γύρω μας είναι βαθιά με πολύ σοβαρά κοινωνικά αίτια και αρχίζει από την ασυδοσία στην οικονομία, διεισδύει στην πολιτική και διαχέεται στην ευρύτερη κοινωνία. Μια κρίση που αν δεν αντιμετωπιστεί θα βαθύνει επικίνδυνα και θα σημαδέψει για πολλά χρόνια το μέλλον, κυρίως των νέων γενεών.
Η μεταψυχροπολεμική περίοδος της ισορροπίας του αμοιβαίου φόβου δεν έχει μετεξελιχθεί, δυστυχώς, σε μια ισορροπία με βάση το διεθνές δίκαιο, την ηθική και τις βασικές αρχές ειρηνικής συνύπαρξης των λαών. Οι αρχές δικαίου και η ηθική δεν καθορίζουν τους όρους και τους κανόνες της διεθνούς πολιτικής, κάτι για το οποίο η μικρή μας χώρα έχει πικρές εμπειρίες, υποφέροντας από κατοχή εδώ και πολλά χρόνια. Κυρίως στη διεθνή πολιτική η ηθική έχει παραμεριστεί και επικρατεί η υποκρισία και ο κυνισμός.
Η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας μέσω της σταδιακής απελευθέρωσης των αγορών και των εξελίξεων στις τηλεπικοινωνίες, την πληροφορική και γενικά την τεχνολογία υπήρξε τα τελευταία χρόνια ραγδαία. Αυτή όμως η ανάπτυξη δεν έχει συνδυαστεί με την παράλληλη ανάπτυξη μιας παγκόσμιας κοινωνίας με διεθνείς κοινά αποδεκτούς εποπτικούς θεσμούς στηριζόμενους σε αρχές και αρκετά ισχυρούς ώστε να σταθεροποιήσουν το σύστημα και να εφαρμόζουν το διεθνές δίκαιο.
Την ίδια στιγμή, οι οικολογικές απειλές δεν αντιμετωπίζονται με την απαιτούμενη επάρκεια λόγω βασικά των τεράστιων οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων υπερεθνικών εταιρειών που έχουν ισχυρή επιρροή σε διεθνή κέντρα λήψης αποφάσεων.
Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο η σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία νοσεί είναι η ετεροβαρής λειτουργία της που ευνοεί συγκεκριμένες ομάδες μεγάλων εταιρειών και κρατών και αδικεί πολλές άλλες και, βέβαια, εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.
Ως αποτέλεσμα έχουμε τη ριζική μεταβολή που έχει επέλθει τα τελευταία χρόνια στις ηθικές αξίες αυτών που συμμετέχουν και διαμορφώνουν το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα που κυριαρχεί στον πλανήτη.
Στις μέρες μας σε υπέρτατο νόημα της ζωής έχει αναχθεί ο πλουτισμός και το χρήμα, με κυρίαρχες συμπεριφορές τις συμφεροντολογικές. Τα ηθικά όρια έχουν υποκατασταθεί από το κυνήγι του πλούτου με κάθε μέσο, νόμιμο ή παράνομο.
Οι κοινωνικοί σκοποί και στόχοι έχουν υποβαθμιστεί. Η καταναλωτική κοινωνία, που επικεντρώνεται στην ικανοποίηση και τη δημιουργία επιμέρους και πολλές φορές τεχνητών επιθυμιών, έχει οδηγήσει, επίσης, σε κρίση τους θεσμούς. Οδηγεί στη διάβρωση των δεσμών μεταξύ των πολιτών και την έλλειψη της εμπιστοσύνης που στο παρελθόν βοήθησε τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν το κοινό καλό και να αγωνίζονται γι’ αυτό.
Δεν χρειάζεται κανείς να προχωρήσει σε λεπτομερέστερη ανάλυση του φαινομένου της κατάλυσης των ηθικών αξιών και των βασικών αρχών για να διαπιστώσει πως η υποβάθμιση τους απειλεί την ευημερία, την κοινωνική συνοχή αλλά και την πνευματική ανάπτυξη της κοινωνίας μας.
Την ίδια στιγμή, οι ευθύνες των πολιτικών και εν γένει του πολιτικού συστήματος είναι αναμφίβολα μεγάλες. Η κρίση έχει ήδη εισχωρήσει βαθιά και, όπως πολύ ορθά διαπιστώνεται, το κυρίαρχο πρόβλημα έγκειται στον τρόπο λειτουργίας βασικών πολιτικών θεσμών, τις πελατειακές σχέσεις πολιτών με τους πολιτικούς και την καθημερινή διαφθορά σε όλα τα επίπεδα.
Βέβαια, τα φαινόμενα αυτά διαφέρουν από χώρα σε χώρα, με διαφορετικές διαβαθμίσεις. Χρειάζεται άμεσα η βελτίωση της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος προτού η πλήρης απαξίωση της κοινωνίας προκαλέσει πρόβλημα στην ίδια τη δημοκρατία και τους πολίτες. Σημαντικό στοιχείο στη διαμόρφωση αυτού του αρνητικού σκηνικού αποτελεί η υποταγή των ομαδικών και των ευρύτερων κοινωνικών στόχων στην επιταγή του προσωπικού συμφέροντος. Ενός προσωπικού συμφέροντος που μπορεί να αρχίζει από οποιαδήποτε αφετηρία και να συμπληρώνεται με την πιο μεμπτή του μορφή που είναι το όφελος, οικονομικό ή άλλο, με αθέμιτα μέσα.
Είναι για αυτό που ψηλά στις προτεραιότητες μας και καθημερινή μας έγνοια αποτελούν η αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων με έναν πιο δίκαιο τρόπο, η ανάπτυξη του αθλητισμού και του πολιτισμού και η ορθή επίλυση προβλημάτων που αφορούν τη νεολαία.
Σε μια εποχή όπου μια μικρή κοινωνία όπως η κυπριακή μετατρέπεται σε παγκόσμια, όπου οι πολίτες είναι αντιμέτωποι με τις προκλήσεις των ξένων προτύπων και της πολυπολιτισμικότητας, η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι περισσότερο από επιβεβλημένη.
Όραμα μας είναι η διαμόρφωση μιας πιο δίκαιης κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Μιας κοινωνίας ενεργών πολιτών με ευγενή οράματα και υψηλούς στόχους ζωής.
Η αναβάθμιση του κοινωνικού ρόλου της νεολαίας, η τοποθέτηση τους στο προσκήνιο της κοινωνικής ζωής, η ανάπτυξη της προσωπικότητας τους και η ενεργός συμμετοχή τους στην πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη του τόπου μας αποτελούν τη βάση της δικής μας προσέγγισης.
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, οι ενισχυμένες δαπάνες για την παιδεία, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στοχεύουν ακριβώς στην αποκατάσταση ενός θετικού κοινωνικού κλίματος, στην απάμβλυνση του προβλήματος της ανεργίας, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων και στη δημιουργία νέων φιλόδοξων προοπτικών. Η επένδυση στη νέα γενιά αποτελεί για κάθε κοινωνία επένδυση στο μέλλον. Οι νέοι του τόπου μας αποτελούν τον πιο σημαντικό ανθρώπινο πλούτο για την ανάπτυξη και, την ίδια ώρα, το πιο μαχητικό και ελπιδοφόρο κομμάτι για κοινωνική πρόοδο και αλλαγή.
Επιδίωξη μας είναι η λήψη τέτοιων μέτρων ώστε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών. Δεν έχει νόημα η αναζήτηση ευθυνών στους «άλλους» για την πολύπλευρη κρίση, πέρα από την οικονομική που βιώνουμε σήμερα. Η κρίση είναι πρωτίστως κοινωνική και πολιτική και η ευθύνη για την αναστροφή της επαφίεται στα πολιτικά κόμματα και τις ηγεσίες τους. Εμείς, ως Κυβέρνηση αυτού του τόπου, αναλαμβάνουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί με μέτρα και συγκεκριμένες πολιτικές που έχουν στο επίκεντρο τους την ανάπτυξη με βάση τις ανθρώπινες ανάγκες και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ουσιαστική συμβολή σε αυτήν την προσπάθεια που πρέπει να είναι συνολική αποτελεί η δύναμη του προσωπικού παραδείγματος.
Στις διεθνείς σχέσεις, η έννοια της ηθικής και του δικαίου υποβαθμίζεται μπροστά στον αγώνα των ισχυρών να επιβάλουν τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι με τη στάση μας να επικυρώσουμε την ανηθικότητα που επικρατεί σε ένα τέτοιο διεθνές περιβάλλον. Ούτε πρόκειται μοιρολατρικά να υποταχθούμε στους σχεδιασμούς που δεν εξυπηρετούν την επιδίωξη για ειρηνική συμβίωση, προκοπή και ευημερία σε μια ενωμένη πατρίδα. Με αυτήν την προοπτική πορευόμαστε για ένα ελπιδοφόρο μέλλον και αντιπαλεύουμε τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες που έχουμε μπροστά μας.
Καταλήγοντας, σας συγχαίρω και πάλι για τη πρωτοβουλία σας και αναμένω με μεγάλο ενδιαφέρον τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν μέσα από τις εργασίες αυτού του Συνεδρίου.
Σημείωση:Το χαιρετισμό διάβασε ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Βάσος Γεωργίου.
