Χαιρετισμός του Υπουργού Υγείας δρος Χρίστου Πατσαλίδη στην ημερίδα με θέμα: «Περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου και του παιδιού», στη Λευκωσία
11/05/2010
Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι μαζί σας στην εκπαιδευτική αυτή ημερίδα που διοργανώνει η Εθνική Επιτροπή "Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού". Οι εξελίξεις της επιστήμης στον τομέα της υγείας είναι ραγδαίες και η συνεχής εκπαίδευση των Λειτουργών υγείας αποτελεί εχέγγυο επιτυχούς εφαρμογής της πολιτικής μας.
Η σχέση περιβάλλοντος και υγείας είναι άμεση και καθοριστική για την σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου. Η αναγνώριση και η κατανόηση αυτής της διασύνδεσης είναι ουσιαστική στη διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών δημόσιας υγείας, που βασίζονται πρωτίστως στην πρόληψη πολλών σοβαρών ασθενειών όπως ο καρκίνος, το άσθμα, νευρολογικές ανωμαλίες και άλλες ασθένειες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη Διυπουργική Διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στην Πάρμα τον περασμένο Μάρτιο, οι χρόνιες ασθένειες που διασυνδέονται άμεσα με το περιβάλλον ευθύνονται για το 80% των επιπτώσεων της νοσηρότητας ενώ με σωστές τακτικές πρόληψης όπως βελτίωση του αέρα, μείωση της έκθεσης σε χημικές ουσίες και εξασφάλιση υγιεινού νερού και τρόπου ζωής, οι επιπτώσεις μπορούν να μειωθούν κατά 20-25% . Σε ό,τι αφορά τον καρκίνο, 40-60% των περιστατικών καρκίνου προκαλούνται πρωτογενώς από το περιβάλλον ή εκδηλώνονται λόγω συνέργειας περιβαλλοντικών και προδιαθεσιακών γενετικών και άλλων παραγόντων. Η ΠΟΥ υποστηρίζει ότι το 30% τουλάχιστον των περιστατικών καρκίνου είναι αποτρέψιμο μέσω της μείωσης έκθεσης σε καρκινογόνους παράγοντες, ιδίως στα πρώτα στάδια της ζωής από τη σύλληψη μέχρι και την εφηβεία.
Tα παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες είναι πιο ευάλωτα και όμως εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένα σε τοξικές ουσίες και άλλους περιβαλλοντικούς κινδύνους που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία τους Τα στοιχεία από την ανεπτυγμένη Ευρώπη είναι άκρως ανησυχητικά. Ενδεικτικά αναφέρω τα εξής:
το άσθμα και οι αλλεργίες προσβάλλουν τουλάχιστον ένα στα τέσσερα παιδιά ενώ πρόσφατες έρευνες δείχνουν αυξητική τάση για προσβολή ενός παιδιού στα δύο
οι αναπνευστικές παθήσεις προκαλούν το 12% των θανάτων των βρεφών.
παρατηρείται ανησυχητική αυξητική τάση στις νευρολογικές και στις αναπτυξιακές ανωμαλίες, ανωμαλίες του αναπαραγωγικού συστήματος και στα περιστατικά καρκίνου και άλλων χρόνιων ασθενειών.
24% των θανάτων σε παιδιά κάτω των 14 ετών και 22% των περιστατικών περιορισμού των ικανοτήτων τους ή μείωσης των δυνατοτήτων υγιούς ενήλικης ζωής, προκαλούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες
η ΠΟΥ διαπιστώνει ότι το 92% των πολιτών που κατοικούν στις πόλεις της Ευρώπης, περιλαμβανομένων των παιδιών, εκτίθενται σε επίπεδα σωματιδιακής σκόνης ΡΜ, ξεπερνούν τα καθοδηγητικά επίπεδα που καθορίζει ο Οργανισμός. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των παιδιών, μέχρι και 80%, εκτίθεται στο παθητικό κάπνισμα μέσα στο ίδιο το σπίτι τους
Στο επίκεντρο των πολιτικών μας, λοιπόν, βρίσκονται τα παιδιά μας, η πρώτη και ουσιαστική γραμμή άμυνας για διαχρονική διασφάλιση της υγείας και ευημερίας του πληθυσμού μας. Από το 2004, τα παιδιά αποτελούν στρατηγικό στόχο των πολιτικών για την υγεία και το περιβάλλον της ΕΕ και της ΠΟΥ, οι οποίες θεωρούν ότι υπάρχουν αρκετά δεδομένα που όχι μόνο επιτρέπουν, αλλά και επιβάλλουν την άμεση δράση και κινητοποίηση για μείωση της έκθεσης των παιδιών στις χημικές ουσίες. Στην Κύπρο, τα παιδιά μέχρι 19 χρονών αποτελούν το 29% του πληθυσμού μας και αποτελούν ένα από τους διαχρονικούς μας στόχους προτεραιότητας. Σταθμό αποτελεί η δημιουργία το 2004 της Εθνικής Επιτροπής «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού», η δραστηριότητά της οποίας, με κορύφωση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης της, υποστηρίζεται από το Υπουργείο Υγείας συνεχώς με ετήσιο προϋπολογισμό της τάξης των €70-80,000.
Βασικός σκοπός της Επιτροπής είναι η προώθηση και ο συντονισμός των δράσεων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για διερεύνηση, εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση και πρόληψη των επιπτώσεων των τοξικών παραγόντων στο παιδί. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει μια αξιόλογη δράση. Καταξιώθηκε στον τόπο μας, αλλά και διεθνώς πρωτοστατώντας, μεταξύ άλλων στην προώθηση ειδικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία των παιδιών από τις διοξίνες, στην εκστρατεία για Σπίτια Ελεύθερα Καπνού κ.ά. Νιώθω περήφανος γιατί αυτή η Επιτροπή, που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας, αποτελεί το φορέα συντονισμένων πολιτικών και δράσεων όλων των εμπλεκομένων, Υπουργείων αλλά και φορέων του ιδιωτικού τομέα όπως η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου, ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ινστιτούτο Γενετικής και Νευρολογίας κ.ά. Με την ευκαιρία αυτή, εκφράζω τις ευχαριστίες μου σε όλους του συνεργάτες μας και συντελεστές του Έργου της Επιτροπής.
Η οικονομική κρίση, οι κλιματικές αλλαγές και οι νεοφανείς κίνδυνοι δημιουργούν νέες προκλήσεις στην προσπάθεια πρόληψης των ασθενειών περιβαλλοντικής αιτιολογίας. Με τις δαπάνες θεραπείας να εκτοξεύονται στα ύψη, η πρόληψη είναι και παραμένει η μόνη μας επιλογή. Η πρόληψη όμως είναι δυνατή μόνο μέσα από την ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση όλων μας. Σας καλώ να μοιραστείτε το όραμά μας συμβάλλοντας στην υλοποίηση των στόχων μας. Θέλω ιδιαίτερα να ευχαριστήσω τα ΜΜΕ για την συμβολή τους στη συστηματική ενημέρωση του κοινού και προσβλέπω στην ενδυνάμωση της παραγωγικής συνεργασίας μας.
Κοινός στόχος μας θα πρέπει να είναι η συνεχής μείωση της έκθεσης των παιδιών σε βλαπτικούς παράγοντες και κατ’ επέκταση η μείωση της νοσηρότητάς τους που οφείλεται σε αυτούς.
Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι το Υπουργείο Υγείας, ως ο κύριος συντονιστικός φορέας και φορέας παρακολούθησης και στήριξης του Σχεδίου Δράσης της Επιτροπής και εγώ προσωπικά θα είμαστε πάντα αρωγοί και συμπαραστάτες στην υλοποίησή του. Συγχαίρω την οργανωτική Επιτροπή για την άρτια διοργάνωση της ημερίδας και εύχομαι κάθε επιτυχία .
Τέλος, θέλω ειδικά να καλωσορίσω, να συγχαρώ και να τιμήσω τους μικρούς μας φίλους τον Αλέξανδρο, τον Ανδρέα, τον Παναγιώτη και την Ορθοδοξία, που συνέβαλαν στη ετοιμασία του video που θα δούμε σε λίγο. Τα παιδιά είναι η ελπίδα και το μέλλον της κοινωνίας και πιστεύω πως μπορούν και πρέπει να έχουν λόγο και συμμετοχή στα Σχεδία Δράσης που τα αφορούν.
