NEWS AGENCY-VOULI.NET-HELLAS AND CYPRUS NEWS
Xαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους στον κύκλο συζητήσεων για την 3η ηλικία, στη Λευκωσία
18/03/2010
Να μη μεταδοθεί πριν τις 6.00 μ.μ.
Με ξεχωριστή χαρά και τιμή αποδέχθηκα την πρόσκλησή σας να απευθύνω χαιρετισμό στον κύκλο συζητήσεων για τα θέματα της κοινωνικής πτυχής της υγείας που διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και να συμμετάσχω μαζί με τους αξιόλογους ομιλητές στη συζήτηση με θέμα την τρίτη ηλικία.
Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά θέματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στον 21ο αιώνα. Το ποσοστό των ηλικιωμένων ατόμων 65 ετών και άνω υπολογίστηκε σε 12.5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας μας, ενώ αναμένεται να αυξηθεί σε 21.3% το 2032.
Οι δημογραφικές εξελίξεις σημαδεύονται από το φαινόμενο της αντιστροφής της πυραμίδας των γενεών με ό,τι αυτό συνεπάγεται, φέρνοντας αντιμέτωπη την κοινωνία με ένα ευρύ φάσμα σοβαρών θεμάτων όπως είναι η απασχόληση και ο ελεύθερος χρόνος των ηλικιωμένων, η κοινωνική ασφάλιση και η υγεία τους, η διασφάλιση της ισότητας και της αυτονομίας τους, η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και, βεβαίως, η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός δικτύου αποτελεσματικών υπηρεσιών φροντίδας και κοινωνικής υποστήριξης για την τρίτη ηλικία. Γι’ αυτό πρέπει να βρούμε και να διαθέσουμε επιπλέον πόρους, να σχεδιάσουμε νέες πολιτικές και δράσεις προσαρμοσμένες στις καινούργιες ανάγκες που δημιουργούνται, να αναπροσαρμόσουμε τις παλιές στα σύγχρονα δεδομένα, να αξιοποιήσουμε τη σύγχρονη τεχνολογία, να προσδιορίσουμε και να χαράξουμε πολιτικές που θα μας οδηγούν σε μια ισόρροπη προσέγγιση και αντιμετώπιση του πολύπλευρου θέματος της γήρανσης. Σημαντικό ρόλο σε αυτό το μεγάλο θέμα της τρίτης και της τέταρτης ηλικίας δεν έχει μόνο το κράτος, αλλά και η οικογένεια και, γενικά, το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον, η κοινότητα, με ιδιαίτερη αναφορά στην εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της τοπικής κοινωνίας, και οι εθελοντικές, Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις. Ρόλο και ενεργό συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτικών οφείλουμε να προσδώσουμε και στα ίδια τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς μας ποιοι είναι οι σημερινοί ηλικιωμένοι της κοινωνίας μας. Είναι οι άνθρωποι που έδωσαν το δικό τους αγώνα για να στηριχθεί και να επιβιώσει η Κυπριακή Δημοκρατία, που με το μόχθο και τον ιδρώτα τους, με τη δουλειά και τους αγώνες τους έδωσαν τη δυνατότητα στο λαό μας να απολαμβάνει σήμερα ένα ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο. Αυτοί, λοιπόν, που στήριξαν την Κύπρο, την κοινωνία και την οικονομία της, θα πρέπει να στηριχθούν από αυτή. Όχι μόνο γιατί το έχουν ως ηλικιωμένοι ανάγκη, αλλά γιατί το ανθρώπινο πρόσωπο της κοινωνίας μας φαίνεται από τη συμπεριφορά μας απέναντι στους ηλικιωμένους. Η κοινωνική αλληλεγγύη χαρακτηρίζει τις δικές μας δεσμεύσεις και για την τήρησή τους εργαζόμαστε σκληρά. Πολύ περισσότερο που σήμερα η παγκόσμια οικονομική κατάσταση διέρχεται τη χειρότερη κρίση. Το κοινωνικό πρόγραμμα της Κυβέρνησής μας προχωρεί και υλοποιείται σταδιακά με ιεράρχηση προτεραιοτήτων και στόχων παρά τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα δημόσια οικονομικά. Η κατοχύρωση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης είναι το δικό μας όραμα. Κανένα συνταξιούχος, κανένας πολίτης της κοινωνίας μας δεν πρέπει να ζει κάτω από το κοινωνικά καθορισμένο όριο της φτώχειας. Έχουμε δεσμευθεί να βελτιώσουμε το βιοτικό επίπεδο των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων του πληθυσμού με την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας. Ειδικά για τους ηλικιωμένους, το πρόγραμμα διακυβέρνησης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μέτρα τα οποία θα μειώσουν δραστικά τον κίνδυνο φτώχειας με εισοδηματική στήριξη και μη χρηματικές παροχές που να στοχεύουν τα άτομα που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Για το σκοπό αυτό προχωρήσαμε σε ένα καθοριστικό βήμα καταρτίζοντας το Σχέδιο Ενίσχυσης των Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα. Το Σχέδιο αυτό είναι το πρώτο ολοκληρωμένο, αποτελεσματικό και στοχευμένο σύστημα στήριξης των εισοδημάτων των συνταξιούχων που εφαρμόζεται στην Κύπρο. Με το Σχέδιο αυτό θα καταργηθεί σταδιακά η στρέβλωση που υπάρχει με το υφιστάμενο Σχέδιο Ειδικής Χορηγίας, το οποίο επιχορηγεί και άτομα που έχουν και άλλα εισοδήματα πέρα από τη σύνταξή τους. Το Σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Δεκεμβρίου 2009 και υπολογίζουμε ότι από αυτό θα επωφεληθούν γύρω στα 53.385 νοικοκυριά με περίπου 71.207 άτομα. Η Υπηρεσία Χορηγιών και Eπιδομάτων του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία έχει αναλάβει την εφαρμογή του Σχεδίου, πολύ σύντομα θα μπορέσει να αποστείλει στους δικαιούχους τις αυξήσεις στα εισοδήματά τους. Ακόμη ένα ιδιαίτερα σημαντικό μέτρο το οποίο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πέρσι, στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, και θα συνεχιστεί και φέτος, είναι το Σχέδιο Επιχορήγησης των Διακοπών των Συνταξιούχων. Το Σχέδιο επιχορήγησε τους συνταξιούχους γήρατος και χηρείας του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων άνω των 63 ετών, καθώς και τους συνταξιούχους κοινωνικής σύνταξης των οποίων το συνολικό εισόδημα από συντάξεις δεν υπερβαίνει καθορισμένο ποσό. Η επιχορήγηση καλύπτει μέχρι τρεις διανυκτερεύσεις για τον συνταξιούχο και τον/την σύζυγο με ανώτατο ποσό διανυκτέρευσης €45 για τον καθένα σε ένα ξενοδοχείο ή τουριστικό κατάλυμα της αρεσκείας τους, το οποίο επιλέγουν από τον κατάλογο συμμετοχής στο Σχέδιο. Από το Σχέδιο επωφελήθηκαν 7.727 άτομα κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2009 με δαπάνη €1.043.000. Πέραν των ενεργειών μας για τις χαμηλές συντάξεις, προωθούμε συγκεκριμένες δράσεις κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής ενσωμάτωσης για τους ηλικιωμένους. Έχουμε μόλις ανακοινώσει νέα ωφελήματα που παρέχονται από την κοινωνική κάρτα, διευρύνοντας τον ήδη υπάρχοντα κατάλογο
. Τα νέα ωφελήματα που θα απολαμβάνουν οι κάτοχοι κοινωνικής κάρτας είναι: είσοδος σε εντός έδρας αγώνες της Εθνικής Ποδοσφαίρου Ανδρών καταβάλλοντας την τιμή του μαθητικού εισιτηρίου, δωρεάν συμμετοχή στα προγράμματα ΑΓΟ (Αθλητισμός Για Όλους), δωρεάν παρακολούθηση αγώνων ομαδικών αθλημάτων καλαθόσφαιρας, πετόσφαιρας και χειροσφαίρισης και μειωμένα εισιτήρια σε θεατρικές παραγωγές του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου και στα θέατρα που επιχορηγούνται από τον ΘΟΚ. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνω ότι ο σεβασμός στους συνταξιούχους μας συνοδεύεται και από μια άλλη σημαντική οφειλή της πολιτείας προς αυτούς: την ανάγκη να χαράξουμε ολοκληρωμένη δημογραφική πολιτική που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες των πρεσβύτερων πολιτών μας.
Το Υπουργείο Εργασίας, αναγνωρίζοντας ότι τα σημερινά δημογραφικά δεδομένα, αλλά και οι κοινωνικές πραγματικότητες απαιτούν μια ολοκληρωμένη, επιστημονικά τεκμηριωμένη δημογραφική πολιτική και πολιτική στήριξης της οικογένειας, ετοίμασε πρόταση για δημιουργία Φορέα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, υλοποιώντας με αυτό τον τρόπο άλλη μια σημαντική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας στον τομέα της κοινωνικής συνοχής.
Οι νομοθεσίες, τα προγράμματα, τα σχέδια και οι υπηρεσίες που παρέχουν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας προς τα άτομα της τρίτης ηλικίας, αποτελούν βασικούς πυλώνες της κοινωνικής πολιτικής του κράτους που στόχο έχουν τη διασφάλιση συνθηκών κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής αλληλεγγύης, την παροχή κοινωνικής προστασίας, την επίτευξη κοινωνικής ενσωμάτωσης, την προώθηση της ισότητας ευκαιριών για όλους τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την προώθηση των συμφερόντων ατόμων, οικογενειών και κοινοτήτων. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας ενισχύονται οικονομικά μέσω των δημοσίων βοηθημάτων, ειδικών σχεδίων και προγραμμάτων με στόχο τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης.
Με τον τρόπο αυτό καλύπτονται οι πλείστες ανάγκες των ατόμων της τρίτης ηλικίας για καλύτερη ποιότητα ζωής, αλλά, ταυτόχρονα, ενισχύεται και στηρίζεται τόσο το ίδιο το άτομο να παραμείνει στο οικείο του περιβάλλον όσο και η οικογένεια να κρατήσει το ηλικιωμένο μέλος της κοντά της. Τα ποσά των δημοσίων βοηθημάτων που αφορούν στις βασικές ανάγκες των ληπτών και των εξαρτεμένων τους, καθώς και τα ποσά των ειδικών αναγκών που συνδέονται με αυτές, αυξάνονται κάθε χρόνο.
Από την 1/7/2009 παραχωρήθηκε αύξηση 6,34%. Επιπρόσθετα, σε μονήρη άτομα, μεγαλύτερα των 65 ετών που είναι λήπτες δημόσιου βοηθήματος παραχωρείται επιπρόσθετα εφάπαξ ποσό ύψους €427.15 κάθε Οκτώβριο. Επίσης, στους λήπτες δημόσιου βοηθήματος παραχωρούνται και επιπρόσθετα ωφελήματα όπως δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και δικαίωμα διατιμημένου ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και ωφελήματα που συνδέονται με την ενεργοποίηση για εργασία επιπρόσθετα του Σχεδίου Αυτοεργοδότησης Ηλικιωμένων. Για ενίσχυση του εθελοντισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης προς τα άτομα της τρίτης ηλικίας, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, ενίσχυσαν και φέτος οικονομικά Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, με ποσό πέραν των €2.000.000, μέσω του Αναθεωρημένου Σχεδίου Κρατικών Χορηγιών, για τη λειτουργία 82 προγραμμάτων φροντίδας, ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης των ατόμων τρίτης ηλικίας. Η συμβολή του κοινωνικού σχεδιασμού στη σφαιρική αντίληψη των προβλημάτων διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων, στην επιλογή λύσεων και μέτρων για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών είναι πολύ σημαντική γι΄ αυτό οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν προχωρήσει στην εκπόνηση μελετών σε διάφορα σύγχρονα κοινωνικά θέματα με συγκεκριμένους στόχους.
Συγκεκριμένα, με στόχο τη διαμόρφωση νομοσχεδίων και Κανονισμών για την περαιτέρω βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης των ατόμων τρίτης ηλικίας και των άλλων ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας προχωρούν τη μελέτη για τις υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας προς τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρίες. Παράλληλα, διερευνάται η πιθανότητα επιχορήγησης φροντίδας μέσω νέων τεχνολογιών ώστε να εξυπηρετούνται τα ηλικιωμένα άτομα από το χώρο τους στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτούμενων έργων για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η μελέτη για την «Αξιολόγηση των Δομών και Υπηρεσιών Μακροχρόνιας Φροντίδας» προχωρεί. Στόχος της είναι η διασφάλιση της ποιότητας στην παροχή επαρκών υπηρεσιών μακροχρόνιας φροντίδας, η προώθηση της στρατηγικής της αποϊδρυματοποίησης και της ανάπτυξης της κοινοτικής φροντίδας, καθώς και η βελτίωση του συντονισμού της φροντίδας υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας. Επίσης, η «Μελέτη για τον Εντοπισμό και την Καταγραφή των Εξυπηρετουμένων Ατόμων των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας που αντιμετωπίζουν Υψηλό Κίνδυνο Φτώχειας και Κοινωνικού Αποκλεισμού», έχει ολοκληρωθεί. Τα συμπεράσματα και οι εισηγήσεις αξιολογούνται για υποβολή προτάσεων πολιτικής για αντιμετώπιση και καταπολέμηση των αιτιών που οδηγούν στη φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό, αλλά και για τον εξορθολογισμό της επιδοματικής πολιτικής για τις διάφορες ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
Για το σκοπό αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη για την αναθεώρηση της νομοθεσίας των δημόσιων βοηθημάτων και υπηρεσιών ή και σχεδιασμό νέων σχεδίων και νομοθεσιών. Στόχος της προσπάθειας αυτής είναι ο εκσυγχρονισμός της επιδοματικής πολιτικής για μια δικαιότερη κοινωνική πολιτική σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες και τις δυνατότητες των πολιτών, η βελτίωση του επιπέδου των παρεχομένων υπηρεσιών και η εισαγωγή νέων καινοτόμων προγραμμάτων με μια καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των πόρων του κράτους προς το συμφέρον πάντοτε του πολίτη και της κοινωνίας ευρύτερα.
Τα θέματα που αφορούν στα άτομα τρίτης ηλικίας είναι πολλά και ποικιλόμορφα, σύμφωνα πάντοτε με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Όλα αυτά τα θέματα περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τους Ηλικιωμένους και η υλοποίηση των στόχων και των δράσεων του Σχεδίου παρακολουθείται από τη Μόνιμη Διυπηρεσιακή Επιτροπή, η οποία συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Τέλος, επιτρέψτε μου να συγχαρώ τον Κοσμήτορα της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών, Κοινωνικών Επιστημών και Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας δρα Κωνσταντίνο Φελλά για τη διοργάνωση των συζητήσεων αυτών που στοχεύουν στην ενημέρωση του κοινού και στον προβληματισμό της κοινωνίας μας για τόσο σημαντικά προβλήματα που απασχολούν τους συμπολίτες μας.
