Με ιδιαίτερη χαρά συγκαλέσαμε τη σημερινή συνέντευξη Τύπου για να παρουσιάσουμε το Εθνικό Πρόγραμμα Αξιολόγησης Φυσικής Κατάστασης Μαθητικού Πληθυσμού Μέσης Εκπαίδευσης («Αριστοτέλης»). Πρόκειται για ένα Παγκύπριο πρόγραμμα, το οποίο εντάσσεται στην προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας. Ξέρουμε όλοι στην Κύπρο ότι έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις, όπως θα ακούσουμε στη συνέχεια από τον Υπουργό Υγείας.
Καλωσορίζοντας στο Υπουργείο μας τον Υπουργό Υγείας, θα πρέπει να επισημάνω ότι η παρουσία δύο Υπουργών στη σημερινή συνέντευξη Τύπου δείχνει ότι η πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας τοποθετείται πλέον στο επίκεντρο της γενικότερης κοινωνικής πολιτικής της Κυβέρνησης. Γιατί υγιεινές συνήθειες διαβίωσης, υγιεινός τρόπος ζωής, σημαίνει καλύτερη ποιότητα ζωής. Στόχος μας είναι οι πολίτες να είναι πιο ευτυχισμένοι. Αλλά και λιγότερες δαπάνες για την υγεία και ταυτόχρονα υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης της Παγκόσμιας Ατζέντας 2030 (Sustainable Development Goals (SDGs) καλή υγεία και ευημερία, ποιοτική εκπαίδευση, κ.ά.).
Όμως η πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας δεν είναι κάτι απλό. Γι’ αυτό και έχουν αναπτυχθεί σχετικές στρατηγικές και καταγράφονται κατευθυντήριες οδηγίες όχι μόνο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αλλά και από μεγάλους και σημαντικούς διεθνείς οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο ΟΟΣΑ και η ΟΥΝΕΣΚΟ. Είναι ένα έργο που χρήζει ολιστικής αντιμετώπισης. Χρειάζεται διατομεακή, πολυεπιστημονική και πολύ-πολιτισμική προσέγγιση. Ενώ για μας χρειάζεται μια στρατηγική προσαρμοσμένη στη δική μας κοινωνία και κουλτούρα.
Στην εκπαίδευση η πρόληψη της παχυσαρκίας προσεγγίζεται διαθεματικά. Σε μαθήματα όλων των βαθμίδων. Με θεματολογία σχετική με τη διατροφή, την άσκηση, τη θετική στάση του καθενός απέναντι στον εαυτό του, την ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτό-φροντίδας και τη διά βίου άσκηση. Πρέπει να περάσει το μήνυμα και να γίνει βίωμα ότι εφόσον σεβόμαστε τον εαυτό μας, μπορεί να σεβόμαστε και τον άλλο, αλλά και να μας σέβονται και οι άλλοι.
Εκτός από όσα συμπεριλαμβάνονται στα Αναλυτικά Προγράμματα, εφαρμόζονται πολυάριθμα σχετικά προγράμματα σε συνεργασία, κυρίως, με το Υπουργείο Υγείας αλλά και με ιδιωτικούς φορείς στο πλαίσιο της κοινωνικής ευθύνης τους. Τα προγράμματα στοχεύουν σε αύξηση της φυσικής δραστηριότητας καθώς και στην υγιεινή διατροφή, δύο βασικούς παράγοντες πρόληψης της παχυσαρκίας σύμφωνα με τους ειδικούς.
Επιγραμματικά αναφέρω μόνο μερικά από αυτά τα προγράμματα:
- Αθλητικά Απογεύματα Μέσης Εκπαίδευσης (στη διάρκεια των οποίων οι μαθητές/μαθήτριες επιλέγουν το άθλημα που τους αρέσει και συμμετέχουν σε προπονήσεις ή/και σε αγωνιστική δράση)
- Σχολικός Αθλητισμός Μέσης Εκπαίδευσης (27% του μαθητικού πληθυσμού συμμετέχει σε Περιφερειακούς ή/και Παγκύπριους σχολικούς αγώνες - αριθμητικά δεδομένα από την τελευταία σχολική χρονιά προ πανδημίας). Σκοπεύουμε μάλιστα από την επόμενη σχολική χρονιά να επαναφέρουμε σε συνεργασία και την ΚΟΕΑΣ τους σχολικούς αγώνες στα δημοτικά σχολεία.
- Προώθηση φυσικής δραστηριότητας πέραν του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς π.χ. «Όλοι Διαφορετικοί - Όλοι Ίσοι» με ΚΟΠ, «Junior NBA» με ΚΟΚ, «Τρέχω για την Υγεία μου» με την ΟΠΑΠ Μαραθώνιος Λεμεσού ΓΣΟ και το Δήμο Λεμεσού, «Δρόμος Υγείας» με τη Radisson Blu Διεθνή Μαραθώνιο Λάρνακας και το Δήμο Λάρνακας κ.ά.
- Εθνική εκστρατεία προώθησης της άσκησης στα σχολεία στο πλαίσιο των πανευρωπαϊκών εκστρατειών «Ευρωπαϊκή Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού» και «Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού»
- Στήριξη ευάλωτων ομάδων για δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης σε απογευματινό χρόνο
- Αθλητικά Σχολεία (Γυμνάσια και Λύκεια)
- Προώθηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών
- Υγιεινό πρόγευμα και μεσογειακό γεύμα
- Γνωριμία με αθλήματα
- Θέσπιση νομοθεσίας για σχολικά κυλικεία
- Ακαδημία φαγητού για παιδιά Lidl
Πέραν των όσων αναφέρθηκαν, είναι αντιληπτό ότι πλέον οι προσπάθειές μας θα πρέπει να εδράζονται σε επιστημονικά τεκμήρια και οι δράσεις μας να είναι στοχευμένες στις ανάγκες και κάθε σχολικής μονάδας ξεχωριστά και κάθε μαθητή ακόμη ατομικά ώστε να είναι αποτελεσματικές. Ένα βήμα προς υλοποίηση αυτού του στόχου πιστεύουμε πως αποτελεί το πρόγραμμα «Αριστοτέλης».
Η αξιολόγηση της φυσικής κατάστασης των παιδιών είναι πολύ σημαντική για τη διατήρηση της υγείας τους και τη φυσιολογική ανάπτυξή τους. Δοκιμασίες αξιολόγησης φυσικής κατάστασης εφαρμόζονται ήδη στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής, ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Στοχεύουν στο να έχουν επίγνωση τα παιδιά και οι έφηβοι των τρόπων εκείνων που θα τους επιτρέπουν να αξιολογούν τη φυσική κατάστασή τους, να θέτουν στόχους για αυτο-βελτίωση, να σχεδιάζουν προγράμματα για επίτευξη των στόχων και να αξιολογούν αυτή την πορεία επίτευξης των στόχων τους, ώστε να παραμένουν σωματικά δραστήριοι και υγιείς.
Με το πρόγραμμα «Αριστοτέλης» αυτή η αξιολόγηση θεσμοθετείται σε επιστημονική βάση, εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα, εναρμονιζόμαστε με ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες και αντίστοιχες πρακτικές όλων των ευρωπαϊκών κρατών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το Εθνικό πρόγραμμα «Αριστοτέλης» χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από εθνικούς πόρους. Εκατό χιλιάδων ευρώ ετησίως για μία τριετία σε αρχική φάση, για κάλυψη δαπανών, όπως η αγορά υπηρεσιών επιστημονικής υποστήριξης, αγορά οργάνων μέτρησης και απαραίτητου εξοπλισμού με ίδιες προδιαγραφές για όλα τα σχολεία, επιμόρφωση, εκστρατείες ενημέρωσης κ.λπ.
Περισσότερες λεπτομέρειες για τα χαρακτηριστικά του Έργου θα μας δώσει λίγο αργότερα εκ μέρους του Διευθυντή Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, Δρ Κυπριανού Λούη, η κ. Άννα Ποϊριάζη Μαυρίδου, Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής ενώ τη μεθοδολογία που θα εφαρμοσθεί στα σχολεία της Κύπρου θα μας παρουσιάσει ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του Έργου, Πρόεδρος της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δρ Χαράλαμπος Τσορμπατζούδης, τον οποίο καλωσορίζουμε με χαρά στην Κύπρο.
Σ’ αυτό το σημείο επιτρέψτε μου να συγχαρώ τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Φρέντερικ, κ. Γιώργο Δημοσθένους και την κ. Νατάσα Φρειδερίκου, Πρόεδρο του Πανεπιστημίου Φρέντερικ για την επιτυχία του Πανεπιστημίου να εξασφαλίσει την επιστημονική υποστήριξη του Έργου μέσω διαδικασίας ανοιχτής, ευρωπαϊκής προσφοράς. Κυρία Φρειδερίκου, είμαστε πεπεισμένοι ότι η ομάδα εμπειρογνωμόνων που επιλέξατε θα φέρει εις πέρας το εθνικό πρόγραμμα με τεράστια επιτυχία.
Επίσης, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Τομέα Πολιτισμού και Αθλητισμού της Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου μας που σχεδίασε και καλείται να εφαρμόσει αυτό το εθνικό έργο το οποίο στοχεύει στην υγεία των μελλοντικών γενιών της πατρίδας μας. Είμαι βέβαιος ότι το πρόγραμμα θα αγκαλιαστεί με τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα που απαιτείται και τα αποτελέσματα θα δικαιώσουν τις υψηλές προσδοκίες μας.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να επισημάνω τη σπουδαιότητα της συνεργασίας των δύο Υπουργείων, Παιδείας και Υγείας, για το πολύ σοβαρό θέμα της πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας. Κοινά προγράμματα εφαρμόζονται στο σχολικό περιβάλλον εδώ και χρόνια, τον τελευταίο καιρό όμως με ακόμη μεγαλύτερη σύμπνοια σε κοινούς στόχους.
