Ομιλία της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κας Αννίτας Δημητρίου στην εορταστική εκδήλωση του Δήμου Πάφου για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940
Το νόημα του εορτασμού της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου, σήμερα
Το έχουμε ανάγκη, όσο ποτέ άλλοτε, να βυθιστούμε στις χρυσές στιγμές της ιστορίας μας. Να θυμηθούμε όλα αυτά που μας κάνουν εθνικά υπερήφανους. Όχι για να επαναπαυτούμε στις δάφνες παλιών μεγαλείων, ή για να αναλωθούμε σε βαρύγδουπους πανηγυρικούς, αλλά στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής ενδοσκόπησης, που θα μας τροφοδοτήσει με δύναμη, θάρρος, αυτοπεποίθηση, αλλά και συλλογική σοφία ώστε να προχωρήσουμε μπροστά.
Το έχουμε ανάγκη, για να καθορίσουμε το μέλλον μας συναισθανόμενοι τη βαριά κληρονομιά που κουβαλάμε απ’ το παρελθόν μας.
Είναι πραγματικά τιμή μου που βρίσκομαι σήμερα εδώ ανάμεσά σας, στην καθιερωμένη πλέον πάνδημη εκδήλωση που διοργανώνει ο Δήμος Πάφου, για να τιμήσουμε μαζί την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Το έπος του ’40.
Ένα εθνικό μνημόσυνο δόξας και τιμής, όχι μόνο στις χιλιάδες των πολεμιστών που με τα κατορθώματά τους στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου, ανάγκασαν τον Winston Churchill να ομολογήσει -μαζί του και όλος ο ελεύθερος τότε κόσμος - πως «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες», αλλά και στην ακατάβλητη Ελληνίδα, που άλλοτε φορτωμένη με εφόδια και πυρομαχικά σκαρφάλωνε βουνοκορφές και άλλοτε ξενυχτούσε δίπλα στους τραυματίες, πάντοτε στρατευμένη στον αγώνα του έθνους.
Γιατί αυτό ακριβώς είναι το μεγαλείο του έπους του ’40… Ξεχύθηκε αυθόρμητα ως ένα παλλαϊκό κύμα παρασέρνοντας μίση, εμπάθειες, πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές. Το «όχι» του Ιωάννη Μεταξά, δεν υπήρξε απλά η αφορμή, Η απόφασή του να μπει σε πόλεμο με την φασιστική Ιταλία εξέφραζε τη βούληση και το συναίσθημα του ελληνικού λαού στην ολότητά του.
Ήταν όμως και ένας αγώνας οικουμενικός. Οι Έλληνες δεν πολέμησαν μόνο για τη δική τους ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία αλλά και για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών για όλους τους λαούς της Ευρώπης. Και δεν το έπραξαν εκ του ασφαλούς. Τουναντίον, τη δεδομένη στιγμή όλη η Ευρώπη στέναζε κάτω από τις δυνάμεις του Άξονα, με εξαίρεση τη Βρετανία, που μετρούσε τις πληγές της από την άτακτη υποχώρηση από την Γαλλία και τους γερμανικούς βομβαρδισμούς.
Όπως το ΟΧΙ έγινε δεκτό με πρωτοφανή ενθουσιασμό απ’ όλο τον ελληνικό λαό, που από τις 6 το πρωί ξεχύθηκε στους δρόμους, κρατώντας τη γαλανόλευκη, έτσι και η απόφαση της Ελλάδας να αντισταθεί προκάλεσε εκδηλώσεις θαυμασμού ανά το παγκόσμιο.
Η ελληνική νίκη κατά του Μουσολίνι ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή νίκη σε βάρος χώρας του άξονα. Η αντίσταση των Ελλήνων επηρέασε και τη γενικότερη πορεία του πολέμου, αφού η κάθοδος των Γερμανών στα Βαλκάνια την άνοιξη του 1941, για να βοηθήσουν την Ιταλία, καθυστέρησε τη γερμανική επίθεση στη Ρωσία κατά πενήντα περίπου μέρες, με αποτέλεσμα να τους προλάβει ο βαρύς ρωσικός χειμώνας.
Ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου καθιερώθηκε αυθόρμητα από τον ίδιο τον ελληνικό λαό το 1941, έναν χρόνο μετά τη νικηφόρο επέλαση των ελληνικών στρατευμάτων στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας και ενώ η Ελλάδα βρισκόταν υπό κατοχή. Εκείνη τη μέρα, μετά από προτροπή και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, χιλιάδες λαού - αναμεσά τους και πολεμιστές του ᾿40, οι περισσότεροι από τους οποίους σε αναπηρικά καροτσάκια, κατέθεσαν λουλούδια στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, υπό το βλέμμα των ηττημένων Ιταλών, στους οποίους είχε ανατεθεί από τους Γερμανούς η διαφύλαξη της Αθήνας. Την ίδια χρονιά, η επέτειος του ΟΧΙ τιμήθηκε για πρώτη φορά και στην Κύπρο και μάλιστα εδώ, στην Πάφο, μ’ έναν ιδιαίτερο εορτασμό, αλλά και με θρησκευτικό μνημόσυνο στον ναό του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα.
Aγαπητοί φίλοι και αγαπητές φίλες,
Παρούσα στον αγώνα κατά του ναζισμού και του φασισμού και η Κύπρος. Με τριάντα και πλέον χιλιάδες εθελοντές, Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, κατέστη η πρώτη συγκριτικά με το μέγεθός της χώρα σε εθελοντική συμμετοχή στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τίμημα βέβαια βαρύ: 2,500 Κύπριοι βίωσαν την κόλαση στα γερμανικά στρατόπεδα αιχμαλώτων, εκατοντάδες τραυματίστηκαν ή έπεσαν στα πεδία των μαχών στην Ευρώπη, την Αφρική, μέχρι και την Ασία. «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος», όπως αναφέρει κατά τον Θουκυδίδη, στον επιτάφιο λόγο του για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Περικλής. Ρήση που ταιριάζει απόλυτα στους συμπατριώτες μας που έδωσαν τη ζωή τους προασπίζοντας τα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας, γράφοντας ιστορία και γεμίζοντας μας περηφάνια.
Το έπος του ᾿40, πάντα επίκαιρο, μας διδάσκει πως η αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία ως κινητήριος δύναμη μπορεί να εμπνεύσει, να ενώσει έναν λαό και να τον οδηγήσει στη νίκη, κόντρα στα μεγέθη και τις αντιξοότητες της δεδομένης στιγμής, που πιθανόν να φαίνονται ανυπέρβλητες.
Αυτή την ενότητα οφείλουμε να επιδιώξουμε και εμείς σήμερα, που οι συνθήκες γύρω από το εθνικό μας ζήτημα είναι εξαιρετικά δύσκολες. Σταθερά αδιάλλακτη η Τουρκία προβάλλει θέσεις και πολιτικές που αντιβαίνουν στο Διεθνές Δίκαιο, στα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Μεθοδεύει τη δημιουργία νέων τετελεσμένων σε Αμμόχωστο και Καρπασία, εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό και εντείνει τις προκλήσεις της στην Κυπριακή ΑΟΖ. Μόνο υπερβαίνοντας τις πολιτικές και ιδεολογικές μας αντιθέσεις, θα μπορέσουμε να αποτρέψουμε τους τουρκικούς σχεδιασμούς και να πετύχουμε τον κοινό μας στόχο: την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας, μέσα από μια λύση που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του λαού μας, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμενίων, Μαρωνιτών και Λατίνων.
Κυρίες και κύριοι,
Ας αντλήσουμε από το παρελθόν αισιόδοξα διδάγματα για ένα καλύτερο μέλλον. Οι συντελεστές της εποποιίας του ’40 μας δείχνουν το δρόμο…
Θέλω πραγματικά να σας συγχαρώ ξανά για τη διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης και σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
